Amuytʼasirïñ yatiqasipkakiñäni

GIMNASIA luririnakax wali sum cuerpop apnaqapxi. ¡Ukham lurañatakix wal yatsupxi ukat wakichasipxaraki! Amuytʼasiñxa ukhamarakiw yatsuñasa sasaw Bibliax qhanañchi.

Hebreonakar qillqkäna uka cartanxa, Pablox akham sänwa: “Waña manqʼax jachʼa jaqinakatakiwa, ukanakax amuytʼasiñx yatxapxiwa [kunjamtï gimnacia luririnakax cuerponakap apnaqañ yatiqapkixa ukhamarakiw amuytʼasiñ yatiqapxi]. Kunatix walïki, jan walïkaraki uk uñtʼañsa yatxapxarakiwa” sasa (Heb. 5:14). ¿Kunatsa apóstol Pablox amuytʼasiñ yatiqapxañamaw sasin hebreo jilat kullakanakar sispachäna? Ukat ¿kunjamsa amuytʼasiñ yatiqsna?

“Yatichirinakäxapxañamänwa”

Jesucristox “Melquisedec castata” jilïr sacerdotew sasin qhanañchkasaw Pablox akham säna: “Aka tuqitx waljaw sañasax utjaski, ukampis chʼamaw uk amuytʼayañaxa, jumanakasti janiw ukxa mäkhi amuytʼapktati. Akkha tiempotxa, jumanakax niya yatichirinakäxapxañamänwa; ukampis wakisiskakiwa wasitamp amuytʼayaña Diosan qallta yatichäwinakapatxa. Tʼukharxapxaktawa, manqʼa lantsti, leche umapxañamawa” sasa (Heb. 5:10-12).

Ukhamasti, Judá markankir nayrïr cristianonakatxa, waljaniw Diosan arunakapat jan yatxatxapxänti, mä arunxa ukharukiw sayantxapxäna. Amtañäni, circuncisión tuqita ukat Leyinak tuqita jukʼamp qhanañchaskäna ukhaxa, janiw ukhamäkaspati sasaw sapxäna, ukat janirakiw uka machaq qhanañchäwinakarjam phuqañs munapkänti (Hech. 15:1, 2, 27-29; Gál. 2:11-14; 6:12, 13). Yaqhipanakaxa, sábado uru imañata, ukat Qhispiyasiñ Uru sapa mara amtañ costumbrenakatsa, janiw armasiñ munapkänti (Col. 2:16, 17; Heb. 9:1-14). Ukatwa Pablox amuytʼasiñ yatiqapxam, ukhamatwa yatipxäta kunatix walïki jan walïki ukanakxa, ukat “nayrar sarantañäni jachʼa jaqir tukuñkama” sasin iwxtʼpachäna (Heb. 6:1, 2). Uka arunak istʼasaxa, waljaniw amuykipasipxpachäna, ukat Diosar jukʼamp luqtapxañapatakis wal yanaptʼarakpachänxa. ¿Jiwasat kamsaraksnasa?

Amuytʼasirïña yatsuskakiñäni

¿Amuytʼasirïñatakix kunanak lurañas wakisispa, ukat kunjamatsa yatiqsna? Kunjamtï Pablox siskänxa, kunatix walïki ukat jan walïki ukanak amuyañxa yatsuñasawa. Kunjamtï mä jaqix gimnacia lurañ yatiqasax cuerpop sum apnaqkixa, ukhamarakiw kunatix walïki ukat jan walïki ukanak amuytʼasiñsa sum yatiqañasa.

“Kunapachatï maynix ejercicionak lurki ukhax lixwipsa (laxwi) sumaptaykaspa ukhamawa” sasaw pʼiqi usunakat qullañ yatir John Ratey sat jaqix säna, jupasti Facultad de Medicina de la Universidad de Harvard satäkis ukan yatichi. Ukat Centro de Envejecimiento, Salud y Humanidades de la Universidad George Washington satäkis ukan directorat irnaqir Gene Cohen sat jaqix akham sarakiwa: “Kun yatiqañatakis wal chʼamachastan ukhaxa, neuronanakax dendritas satäkis ukanak utjayi, ukhamatwa yaqha thakinakas lixwisan jistʼaraskaspa ukhamaxa, ukaw jukʼamp amuytʼasirïñatak yanaptʼistu” sasa.

 Ukhamasti, amuytʼasirïñxa yatiqaskakiñasawa, ukaw Qullan Qillqatat jukʼamp yatxatañsa, ‘Diosan munañap’ sum phuqañsa yanaptʼarakistani (Rom. 12:1, 2).

“Waña manqʼa” munapxañäni

Jiwasatï, ‘nayrar sarantañ’ munstanxa, akham jisktʼasiñasax wali askïniwa: “¿Biblian yatichäwinakap jukʼampti yatiqasktxa? ¿Mayni jilat kullakanakax amuytʼasiritti uñtʼapxitu?” sasa. Mä taykat amuytʼañäni, wali munasiñampi asu wawapar leche churaspa, ukampis jachʼäxaspa ukhax lechek munaskaspa, ¿kunjamakis uka taykax jikxatasispa? Diosar yupaychañ tuqitxa niya ukhamanwa uñjasiraksna. Maynix jiwasamp chik Bibliat yatiqaski ukhax wal kusistanxa, ukat Diosar katuyasisin bautisasxi ukhas wal kusisiraktanxa. Ukampis ukharuki sayantxaspa ukhaxa, ¿janit llakisiykistaspa? (1 Cor. 3:1-4.) Chiqas yatiqirix jukʼamp yatxataskakispa ukwa mä yatichirix muni.

Wakiskir tuqinakat amuytʼasiñ yatiqañax chʼamakiwa (Sal. 1:1-3). Ukampis amuytʼasirïñ yatsuñatakix tiempo apstʼasiñasawa, janiw televisionampis yaqhanakampis tiempo apaqasiñasäkiti. Ukat sum amuytʼasirïñatakix kunjamtï mä suma manqʼa munktanxa, ukhamrakwa Bibliat apstʼat qillqatanakat yatxatañ munañasa (Mat. 24:45-47). Biblia sapür liykasasa, familpacha Bibliat yatxatañasawa, ukat sapa maynirakiw Bibliat apstʼat qillqatanakat sum yatxatañasa.

México markan tamanak tumptʼir Jerónimo sat jilataxa, Yatiyañataki revistxa, purinki ukjpachaw sum yatsu. Ukat warmipamp chika sapa semanan yatsuñatakis tiemp apstʼasirakiwa. Ukat uka jilatax akham siwa: “Sapüruw paninpacha Biblia liytʼapxta, ukat sumpach amuytʼañatakix Veamos ‘la buena tierra’ sat folletompiw yanaptʼayasipxta” sasa. Ukat Ronald jilatasti, sapa semanan Biblia liytʼañatak utji uka wakichäwirjamax liytʼañ tukuyapuniwa, ukat yaqha tuqinakat yatxatañatakiw chʼamachasiraki. “Ukat maya semanan jukʼamp yatxatañatakix wal suyta” sasaw saraki.

¿Jiwasasti? ¿Diosan Arupat yatxatañatakisa ukat uka tuqit lupʼiñatakisa tiemp apstʼasisktanti? ¿Wali amuytʼirïñ yatsusktanti? ¿Biblian iwxanakaparjam mä suma amtar puriñ yatiqasktanti? (Pro. 2:1-7.) Cristianjamax Biblian yatichäwinakap jukʼamp yatxatañasawa, ukat wali amuyumpi sarnaqañasarakiwa. Ukhamasti, kunatix walïki ukat jan walïki ukanak sum uñtʼañaxa, amuytʼasirïñakiw yanaptʼistani.

[23 janan fotopa]

Sapa kuti yatsusakiw amuytʼasirïñ yatiqsna