Diosaw jan waltʼäwinakar atipjañ yanaptʼistu

‘Jehová Diosan chʼamapampix taqi kunaruw saykatirista.’ (FILI. 4:13, NM.)

1. ¿Kunatsa Diosan yupaychirinakapax jan waltʼäwinakan uñjastanxa?

 CHIQPACH cristianonakax jan waltʼäwinakan uñjasiraktanwa. Kunattix pantjasirïtanwa, jan wali pachan jakastanxa, ukat Supayas arkirinakapas uñisipxarakistuwa (Gén. 3:15). Ukampis Jehová Diosaxa, khitinakatï Jupar yupaychapxatap laykux uñisitäpki, jaqinakampis jan walinakar wiytatäpki ukat yaqha jan waltʼäwinakan uñjasipki ukanakarux nayratpachwa aguantañ yanaptʼawayäna. Jïsa, Diosan qullan ajayupaw sapa maynirux nayrar saraskakiñatakix yanaptʼistaspa.

Diosar yupaychirïtas laykuw uñisipxistu

2. ¿Kunatsa Diosar yupaychirïtas laykux uñisipxistu, ukat kunjamsa Supayax aynachtʼayistaspa?

² Biblian yatichäwinakap iyawsktan ukanak chhaqtayañataki, jan khitirus yatiyañasataki ukat Diosan kamachinakap pʼakintañasatakiw Diosan yupaychirinakaparux uñisipxistu. Supayax kunaymanitwa aynachtʼayistaspa, awisax mä leonar uñtataw chiqak manqʼantañ munistaspa, awisasti cobra sat asirur uñtatarakiw akatjamat achutatistaspa (Salmo 91:13 liytʼasiñapawa).

3. ¿Kunjamsa Supayax mä leonjam katuntistaspa, jan ukax mä cobrar uñtat achutatistaspa?

 ³ Supayax manqʼat awtjat leonar uñtataw chiqak katuntistu. Kunayman jan walinak lurasa, carcelar jistʼantayasa ukat Diosan arunakap yatiyañ jarkʼasaw ukham katuntistu (Sal. 94:20). Jehová Diosan Qhanañchirinakapax kunjamsa jichha tiempon irnaqtʼasipki ukwa Anuario sat libron yatiyistu, ukat kunjamsa Supayax jupanakar yantʼaski uksa qhanañcharakiwa. Sañäni: tatakuranakampi ukat jan wali politiconakampi wiytataw jaqinakax walja chiqan Diosan yupaychirinakapar jan walinak lurapxi. Ukhaman uñjasisaw yaqhip cristianonakax Diosat jithiqtxapxi. Awisasti, Supayax cobra sat asirur uñtatarakiw jan walinak luri, sañäni: imantasisaw mä akatjamat achutati, ukat amuyup venentʼasaw jaqinakarux munañapar apnaqaraki. Ukhamatwa, Diosar yupaychäwisanxa aynachtʼayañ munistu. Ukampisa, Jehová Diosan qullan ajayupan yanaptʼapampix kuna jan waltʼäwinakansa aguantaskaksnawa.

4, 5. ¿Jan waltʼäwinakar saykatañatakix kunjamsa wakichtʼassna, ukat kunatsa? Mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼma.

⁴ Jan waltʼäwinakar saykatañatakix taqiniw wakichtʼatäñ muntanxa. Ukampis janiw kuna jan waltʼäwinakansa uñjassna ukanak lupʼisakix wakichtʼatäksnati. Kunattix kunas jutïrin pasani ukanakax janiw yatiñjamäkiti, ukhamax aka jan walincha, jan akax uka jan walincha uñjaskäxa sasin llakisiñax inamayawa. Ukampisa, jan walinakan uñjasisax kunjamsa yaqhip cristianonakax aguantawayapxi ukanakaw yanaptʼistani. Uka jilat kullakanakatxa, waljaniw aguantawayapxi, kunattix Biblian qillqatäki uka sarnaqäwinakatwa wal lupʼipxatayna, ukhamarak Jesusan yatichäwinakapatsa ukat yatiqaskay sarnaqäwipatsa wal lupʼipxatayna. Ukhamatwa Jehová Diosarux jukʼamp munasipxäna, ukat uka munasiñaw taqi jan waltʼäwinakar atipjañatakis wakichtʼäna.

⁵ Malaui sat markankir pä kullakat parltʼañäni, mä partido politicor mantañataki tarjetxa, kunjamatsa alapxañamapuniw sasaw walja jaqinakax sapxäna. Ukatwa nuwjapxäna, qʼalalsuyapxäna ukat jan walinak lurapxäma sasin amenasapxäna. Ukatxa, Betelankir jilat kullakanakamas uka tarjetxa alapxiw sapxänwa. ¿Ukampis kamsapxänsa? “Jehová Dios saparukiw yupaychapxta, alapxchis janis ukax jupanakatäxiwa, jiwayasipkitätas nänakax janipuniw alapkäti” sasaw jan axsaras sapxäna. Ukatwa uka jan wali jaqinakax jan kamsas antutxapxäna.

6, 7. ¿Kunjamsa Diosax jilat kullakanakar jan waltʼäwinakar saykatañ yanaptʼi?

⁶ Tesalónica markankir jilat kullakanakax “jachʼa tʼaqhisiñana[kanwa]” chiqpach cristianor tukupxi, ukat “kusisiñampiw Tatitun arunakapxa” katuqasipxi sasaw apóstol Pablox säna (1 Tes. 1:6). Nayrïr cristianonakasa, jichha tiempon jakir cristianonakasa, Diosat jan jithiqtasapuniw jan waltʼäwinakan aguantawayapxi. Ukat ukhaman uñjasisax sumakiw chuymanakajan jikxatasipxayäta sasaw jupanakax sapxaraki. Sumankañax qullan ajayun achupat mä luräwipawa, ukaw chuymapsa ukat amuyupsa imäna (Gál. 5:22). Ukhamasti, Jehová Diosax qullan ajayup tuqiw jan waltʼäwinakan aguantañatakix chʼam churi, ukat yatiñsa churaraki. *

⁷ Jilat kullakanakar kunayman jan waltʼäwinakan aguantapxatap uñjasasti, mayni jaqinakax muspharapxiwa. Ukat khitis ukham chʼam churpacha, janipuniw mä jaqix ukham aguantkaspati sapxarakiwa. Apóstol Pedrosti akham sänwa: “Tatit laykutix jumanakar jan wali arunakampi tuqipxätam ukaxa, kusisiñanïpxtawa, Diosan ajayupasti jumanakxaruw uttʼasi” sasa (1 Ped. 4:14). ¿Kamsañsa uka arunakampix munäna? Diosan kamachinakap respetatas layku uñisipxistu ukhaxa,  qullan ajayux jiwasampïskatapaw amuyasi sañwa munäna, ukatwa kusisita jikxatastanxa (Mat. 5:10-12; Juan 15:20).

Jan walinakar wiytat uñjaskasa

8. 1) ¿Josué ukat Caleb chachanakarux kunas mayni israelitanakan amtäwinakapampi jan apayasiñatakix yanaptʼäna? 2) ¿Kunsa Josué ukat Caleb chachanakat yatiqsna?

⁸ Cristianonakax jaqinakan jan walinakar wiytataw uñjastanxa, yaqhipanakax jan amuykayakïspawa. Ukampis Jehová Diosan qullan ajayupaw yanaptʼistani, kunattix akapachat sipansa jukʼamp chʼamaniwa. Ukhamat jaqinakan jiskʼachata ukat jiwas contra jan walinak parlapki jan ukax jupanakjam sarnaqañasataki wiytapkistu ukhasa, qullan ajayuw jan aynachtʼañatakix yanaptʼistu. Josué ukat Caleb chachanakat amuytʼañäni, Canaán uraqi uñaqir sarasin kuttʼanxapxäna ukhaxa, mayni uñaqirinakan arunakap chiqañchañatakix ¿kunas jupanakar yanaptʼäna? Diosan chʼamapaw jupanakarux mayninakat sipansa yaqha suma amtäwi churäna (Números 13:30 ukat 14:6-10, 24 liytʼasiñapawa).

9. ¿Kunatsa mayninakjamäñ jan axsarañasäki?

⁹ Nayrïr maranakanxa, qullan ajayuw apostolanakarux Diosan kamachinakap jan pʼakintapxañapatakix yanaptʼäna, ukhamarak khitinakatï chiqa religionan yatichiripat uñtʼayasipkäna ukanakampis jan apayasiñataki yanaptʼäna (Hech. 4:21, 31; 5:29, 32). Jichhürunakanxa, walja jaqinakaw jan problemanïñ laykux mayninakjam sarnaqapxi. Ukampis cristianonakax janiw ukhamäktanti, jan ukasti taqi chuymaw kunatï chiqapäki ukanak arxattamxa. Ukampis mayninakjamäñ jan axsarañatakix qullan ajayuw yanaptʼistu (2 Tim. 1:7). Kunansa jan mayninakjamäñasäki uk mä tuqit uñjañäni.

10. ¿Kuna jan waltʼäwinsa yaqhip cristianonakax uñjasipxi?

¹⁰ Yaqhip wayn tawaqunakaxa, masipan jan wal sarnaqatap yatiyapxaniti jan ukax imtʼapxanicha ukwa amuytʼapxañapa. Amigopar yanaptʼañataki irpir chuymaninakar yatiyasax amigoparus aljantkaspa ukhamwa maynix amuyasispa. Ukatwa uka tuqit jan parlañ munapkaspati. Awisasti, juchachasiriw janiw kuns arsütati sasin amtayaspa. Chiqas janiw wayn tawaqunakakix ukham jan walinakan uñjasipkiti. Jilïr jilat kullakanakas amigopana, jan ukax familiarapan juchar puripxatap yatisax irpir chuymaninakar awisañxa axsarapxiwa. ¿Ukhaman uñjasisax kun lurapxañapas wakisispa?

11, 12. Janiw khitirus awisätati sasin amigosax sistaspa ukhaxa, ¿kun lurañas jukʼamp askïspa, ukat kunatsa?

¹¹ Luis ukat Carlos wayna jilatanakat parltʼañäni, jupanakasti mä tamankapxiwa. Carlos amigopax pornografía uñchʼukirïtap yatisaxa, Luisox irpir chuymaninakar yatiyañamaw wakisispa sasaw amuytʼayi. Ukampis janis kunäkaspa ukhamak Carlox uñji, ukat jumatix amigojästaxa, janiw khitirus yatiyätati sasaw saraki. ¿Luis jilatax amigopar aptʼasiñ axsarañapati?  Carlox janiw chiqäkiti sani ukhaxa, irpir chuymaninakax kamsapxanisa, sasin inas Luisox axsarchispa. Ukampisa, jan kamskäxa, amigojax pachpa jucharux puriskakiniwa, ukat Jehová Diosatsa jithiqtarakispawa sasaw axsararaki. Ukatxa, “jaqinakar axsarañax sipitar uñtatawa, ukampis khititix Tatitur iyawski ukawa imatäni” sasaw amuytʼasiraki (Pro. 29:25). ¿Kunampsa Luisox luraspa? Amigopat llakisax munasiñampiw irpir chuymaninakar juchap yatiyañapatakix jan axsartʼas mayamp parlxayi. Jichhax walik ukham amuytʼayistax sitaniwa sasaw saraki. Ukat irpir chuymaninakarux parlañamapuniwa, jan ukax nayaw jupanakampix parläxa sasaw Luisox saraki (Lev. 5:1).

¹² Inasa jiwasax ukhaman uñjasiraksna. Ukhamänixa, inas amigosax jan yuspärkchistaniti. Ukampis tiempompix jupan askipataki ukham luratas inas amuyxchini. Yanaptʼas katuqasinixa, taqi chuymaw yuspäristani, ukat jan axsartʼirïtasatsa jupar munasirïtasatsa yuspäristaniwa. Ukampis ¿coleratakïxani ukhasti amigopäñax askïspati? Jehová Dios wali suma amigosar kusisiyañaw jukʼamp askixa. Jiwasatï Diosar nayraqat istʼañänixa, Jupar munasipki ukanakax respetompiw uñjapxistani ukat chiqpach amigosarakïniwa. Janipun kunjamats Diosan markapar Supayamp jakʼayañäniti. Kunattix Diosan qullan ajayuparuw llakisiysna, ukat janis jupamp irpayasiñ munksna ukhamäspawa. Ukatpï tamax qʼumäñapataki taqini chʼamachasiñasaxa (Efe. 4:27, 30).

Kunayman jan waltʼäwinaka

13. ¿Kuna jan waltʼäwinakansa uñjastanxa, ukat kunatsa ukanakax utjakipunixa?

¹³ Kunaymanitwa jan walinakan jikxatassna, sañäni: qullqit pistʼaña, jan trabajunïña, mä familiaran jiwatapa, jan wali usunaka, ukat uraq khathatinaka, jachʼa thayanaka, uman apatanaka. Ukatxa, “jan wali tiempon[wa]” jakaraktanxa, ukhamax jan walinakax utjakipuniniwa (2 Tim. 3:1). Ukampis ukanakar saykatañ Diosan qullan ajayupaw yanaptʼistani, ukatwa llakimpix jan apayasiñasäkiti.

14. ¿Kunas Job chacharux jan waltʼäwinakan aguantañ yanaptʼäna?ʼ

¹⁴ Job chachax kunayman jan walinakanwa uñjasïna. Wawanakapas jiwaränwa, jan kunaniw uñjasïna, janiw amigonixänti, wali usutänwa, ukat warmipas janiw Diosarux atinisxänti (Job 1:13-19; 2:7-9). Ukham llakinakan uñjaskäna ukhaxa, Elihú sat waynaw chuymachtʼäna. Ukatpï Diosan amuytʼayatax akham iwxtʼänxa: “Diosan muspharkaña luräwinakap amuytʼarakim” sasa (Job 37:14). Ukhamasti uka arunakarjamax Job chachax mä yanaptʼirinïnwa, ¿kunas yanaptʼäna? Job chacharux kunjamsa Jehová Diosax qullan ajayupsa ukat chʼamapsa apnaqi uka tuqit lupʼiñaw yanaptʼäna (Job 38:1-41; 42:1, 2). Ukham lupʼiñarakiw jiwasarux yanaptʼistani. Chiqas kunjamsa Diosax yanaptʼawayistu ukanak amtaskpachätanwa. Uka pachpakwa jichhakamas yanaptʼaskistu.

15. ¿Kunas Pablorux jan waltʼäwinakan aguantañ yanaptʼäna?

¹⁵ Apóstol Pablox Diosar yupaychirïtap laykux jakäwip aptʼasirjamäkasas jan walinakan aguantaskakïnwa (2 Cor. 11:23-28). Llakimp jan aynachtʼañatakix Diosar oracionan jakʼachasiña ukat taqi chuyma confiyañaw  Pablorux yanaptʼäna. Ukat sinti jan waltʼäwinkkäna ukhaw akham säna: “[Diosaw] yanapitu, chʼam churarakitu, ukhamat qhispiyasiñ arunak parlañaxataki, khitinakatix Tatitur jan uñtʼapki uka jaqinakan istʼapxañapataki. Ukhamwa Tatitux leonan lakapat qhispiyitu” sasa, inas ukat jukʼampix jan tʼaqhisxchïnti (2 Tim. 4:17). Ukat jilat kullakanakar “jan jumanakax kunats llakisipxamti” sasax kamsañsa munaskäna uk Pablox sum yatïna (Filipenses 4:6, 7, 13 liytʼasiñapawa).

16, 17. Kunjamsa yupaychirinakaparux Diosax jan waltʼäwinakar saykatañ yanaptʼi, uk mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼma.

¹⁶ Marcela sat mä precursora kullakax Jehová Diosan yanaptʼap ukhamarakiw uñjäna. Kunapachatï jachʼa tantachäwir sarañatak trabajopat permiso mayiskäna ukhaxa, patronapax jan jutkätax sarxätaw sasaw colerat säna. Ukhampachas Marcelax jachʼa tantachäwir saraskakïnwa. Ukat trabajopat jan jaqsupxañapatakix Jehová Diosaruw mayisïna, ukat janirakiw jukʼampsa llakisxänti. Ukat jachʼa tantachäwi qhipatxa, trabajor kutʼxasaxa, chiqapuniw alisnuküna. Pagopax jukʼäkchïnsa, familiapar yanaptʼañatakiw uka qullq munäna. Ukatwa Jehová Diosat oracionan wasitampi mayisïna. Diosaw jachʼa tantachäwinxa suma yatichäwinak tuqix yanaptʼawayitu, ukhamarakiw jakañatak munaski ukanakampix yanaptʼaskitani sasaw Diosar atinisïna. Utapar kutʼkasaxa, maquinanakamp chʼukurinakaw munasi sasin qillqkatat mä letrero uñjäna, ukatwa ukar saräna. Ukat janis ukanak apnaqañ sum yatkchïnxa, uka trabajonkir encargadox katuqänwa. Ukat mayni trabajopan pagapkäna ukat sipansa niya mä ukhampwa pagapxäna. Ukatwa Marcelax Diosaw oracionax istʼitu sasin säna. Ukatxa, jupamp chika trabajirinakaruw Diosan arunakap yatiyäna, ukat encargadompi kunax phisqaniw bautisasipxäna, ukaw jukʼamp askïnxa.

¹⁷ Awisaxa, Diosax janis mayisitanakas istʼkaspa, jan ukax janis ratuki istʼkistaspa ukat janis kunjamtï munkayätan ukarjam jayskistaspa ukham amuysna. Ukampisa, kunapachas mayisitasar jaysani ukxa Jupakiw sum yati, jiwasax qhipatakwa amuyasisksna. Ukhamasti, jan armañäniti, Diosax janipuniw taqi chuyma yupaychirinakaparux jaytanukkaniti (Heb. 6:10).

Yantʼanakarus jan waltʼäwinakarus atipjañäni

18, 19. 1) ¿Kunatsa yantʼanakansa ukat jan waltʼäwinakansa jikxatasikipuniñänixa? 2) ¿Kunjamsa yantʼanakar saykatsna?

¹⁸ Jehová Diosan yupaychirinakapax jan wali tiemponwa jaktanxa, ukatwa yantʼanakana, aynachtʼañanakana, arknaqatasa ukat jan walinakar wiytatas uñjastanxa (Juan 15:17-19). Ukampis kuna jan waltʼäwinakantï Diosar yupaychäwisan uñjaskañäni ukanakarux qullan ajayun yanaptʼapampiw saykatañäni. Ukatxa Diosax ‘janiw jan atipkaya jachʼa yantʼanakan’ jaytkistaniti (1 Cor. 10:13). Janirakiw kunapachas armtʼaskistaniti ni jaytanukkistanisa (Heb. 13:5). Ukat Diosan kamachinakap istʼañänix ukhamarakiw chʼamañchtʼistani ukat jarkʼaqistani. Ukhamarus wal yanaptʼa munkañäni ukhaw Diosax qullan ajayupampix jilat kullakanakas tuqix yanaptʼistaspa.

¹⁹ Bibliat yatxatasa ukat oración tuqi Diosan qullan ajayup thaqasipkakiñäni. Diosaw “chʼamapampi, chʼamani tuku[yistani], ukhamata taqi kunsa llampʼu chuymampi kusisiñampiraki” aguantañasataki (Col. 1:11).

[Qhanañchäwi]

¿Kamsasmasa?

• ¿Jan waltʼäwinakar saykatañatakix kunjam wakichtʼasiñas askïspa?

• Juchar purisin maynix janipuniw khitirus awisätati sistaspa ukhaxa, ¿kun lurañasäspasa?

• ¿Jan waltʼäwinakan jikxatasisax kunsa jan armañasäki?

[Jisktʼanaka]

[28 janan fotopa]

¿Kunsa Josué ukat Caleb chachanakat yatiqassna?

[29 janan fotopa]

¿Kunjamsa juchar purtʼasir amigosar yanaptʼsna?