Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Sacrificionak luqtañat sipans istʼasirïñaw jukʼamp askixa

Sacrificionak luqtañat sipans istʼasirïñaw jukʼamp askixa

Sacrificionak luqtañat sipans istʼasirïñaw jukʼamp askixa

ISRAEL markan nayrïr reyipaxa, Saúl satänwa. Dios pachpas ajlliwaykchïnxa, jan istʼasir jaqiruw tukuwayäna.

¿Kun lurasas Saulax pantjasïna? ¿Jan pantjasiñatakix kuns luraspäna? ¿Sarnaqäwipax kuns yatichistu?

Jehová Diosaw Saular reyit ajllïna

Saulax janïr reyikäna ukhaxa, Samuel profeta tuqiw Diosax israelitanakar parlirïna. Ukampis Samuelux chuymanïxänwa, wawanakapas Diosar jan istʼasaw sarnaqapxäna. Ukat Israel markas uñisirinakapan arknaqataw uñjasirakïna. Ukatpï Israelankir jilïrinakax guerranakan pʼiqtʼañapataki ukat markar taripañapataki mä rey mayipxäna, ukatwa Jehová Diosax Saular reyïñapatak ajllïna, ukat sänwa: “Jupaw [markajarux] filisteonakan amparapat qhispiyani” sasa (1 Sam. 8:4-7, 20; 9:16).

Saúl waynax ‘suma uñnaqtʼanïnwa’. Janiw ukakïkänti, altʼat chuymanirakïnwa. Ukatwa Samuelurux akham säna: “Nayax Benjamín tribunkirïtwa, ukasti Israel markan taqi tribunakat sipansa sinti jiskʼakiwa! Ukhamarus familiaxax taqi Benjamín tribunkir familiat sipansa sinti jiskʼa familiakirakiwa. ¿Kunatarak taqi akanak sistasti?” sasa. Saulan awkipax Cis (Quis) satänwa ukat “wali aytata [mä arunx qamir] jaqïnwa”, ukampis Saulax janiw familiapatsa ni jupatsa jachʼañchaskänti (1 Sam. 9:1, 2, 21).

Israelitanak nayraqatan reyjam uttʼayatäxäna ukhaxa, altʼat chuymanïtapwa uñachtʼayäna. Uka nayrakiw Samuelux reyjam ajllitayna. Ukat akham sänwa: “Kunas amuyatamatxa walïspa uk lurarakim, Diosaw yanaparakïtam” sasa. Ukampis Saulax reyïxatap yatiyañatakiw Samuelox markachirinakar tantachthapïna, ukampis axsarirïtap laykux Saulax imantasxänwa. Ukatwa Jehová Diosax kawkins imantasitayna uk qhanañchäna, ukhamatwa reyjam uttʼayatäxäna (1 Sam. 10:7, 20-24).

Guerranakana

Saulax janiw reyïñatakix wakichatäkiti sasin inas yaqhipanakax amuyapxchïna, ukampis pantjasipxatap jupanakpachpaw uñjapxäna. Kunapachatï amonitanakax Israelan mä markap katuntañ munapkäna ukhaxa, ‘Diosan ajayupaw’ yanaptʼäna ukat Saular chʼam churarakïna. Ukat guerran nuwasirinakaruw jawsthapiyäna, ukat wakichtʼasinsti, mä guerran atipjañatakiw pʼiqtʼäna. Ukampis akham Diosarux jachʼañchäna: ‘Jichhürux [Jehová] Tatituw Israel markaparux qhispiyawayiʼ sasa (1 Sam. 11:1-13).

Saulax wali suma chuymanïnwa ukat bendicitarakïnwa. Jupasti Diosaw chʼam churirïxa sänwa. Ukampis taqi kunas sum sarantaskakiñatakixa, Diosar istʼapxañapänwa. Ukatwa Samuel profetax isralitanakar akham säna: “[Jehová Diosaruw] axsartapxañama, ukhamaraki juparu yupaychapxañama, arunakapsa istʼapxañamaraki, mandamiento arunakapsa janiraki takisipxañama, ukatsti jumanakar apnaqir reyisa, jumanakasa Tatitu Diosan munañaparjama jakapxañama” sasa. Ukatsti Diosax Jupat jan jithiqtirinakar bendicirïtapxa akham sasaw säna: “[Jehová] Tatitusti sutipar munatap laykuxa janiw apanukupkätamti, jupasti jumanakarux markapwa tukuyasiñ munapxtam” sasa (1 Sam. 12:14, 22).

Diosamp katuqatäñatakix istʼasirïñax wakiskiripuniwa. Yupaychirinakapax Arunakapar istʼasa sarnaqapki ukhaxa, Jehová Diosax bendiciwa. Ukampis ¿jan istʼasirinakarusti?

“Luratamax mä luqhi jaqin luratapjamawa”

Saulat parltʼaskakiñäni. Kunapachatï wasitampi nuwasiñataki ejercitopamp saytʼasïna ukhaxa, filisteonakax saytʼasipxarakïnwa, “soldadonakapasa jan jaktʼkaya sinti waljapunïnwa, quta iramankir chʼallar uñtata. [...] Israelitanakasti wali mayjtʼataw jikxatasipxarakïna, filisteonakan jupanakar nuwantxatapata, ukat israelitanakax, putunakaru, uraqi pʼujrunakaru, qarqa taypinakaru, qʼawanakaru, phujunakaruw imantasxapxäna” (1 Sam. 13:5, 6). ¿Saúl reyix kamachpachänisa?

Samuel profetax Guilgal markan suytʼitäta, ukanwa jumatakix mä sacrificio luqtäxa sasaw satayna. Saúl reyix arsutaparjamaw Guilgal chiqar saräna, ukampis profetax janiw purinkänti, ukat ejercitopas aywitataskänwa. Ukatwa Saulax jupa pachpa ofrenda luqtäna. Samuelux ukhamaruw purinïna, ukham luqtatap yatisasti akham sänwa: “Luratamax mä luqhi jaqin luratapjamawa! Tatitux kuntix sisktam uka arunaktix istʼasamän ukapachax juman apnaqañamax wiñayatakïsapänwa uka Israel markanxa. Ukampis jichhax juman apnaqañamax janiw jayäkaniti. Tatitux yaqha chacha thaqani jupan chuymapar purtʼkiri, ukatsti markapan jilïripatwa uttʼayarakini, jupan arunakaparu jan istʼatam layku” sasa (1 Sam. 10:8; 13:8, 13, 14).

Jan iyawsäwinïtap laykuw Saulax ukham jan wal luräna. Samuel profetar sacrificio luqtañapatak suytʼañat sipansa, Diosan kamachip pʼakintasaw jupa pachpa luqtäna. Maysa tuqitxa ¡Gedeonax janiw Sauljamäkänti, jupax qhipa maranakatwa Israel markan ejercitopar pʼiqtʼäna! Ukat kunapachatï Jehová Diosax 32.000 soldadonakatxa, 300 saldadonakar tukuyam siskäna ukhax ukhamarjamaw luräna. ¿Kunats jupax istʼasir jaqïnxa? Kunattix iyawsäwinïnwa. Diosan yanaptʼapampisti, 135,000 saldadonakaruw atipapxäna (Jue. 7:1-7, 17-22; 8:10). Chiqas Jehová Diosax Saular yanapasapänwa, ukampis jan istʼasirïtapatwa jan yanapkänti, ukatwa filisteonakan ejercitopax kunanakatï isrraelitanakan utjkäna ukanak apasxapxäna (1 Sam. 13:17, 18).

Jan waltʼäwinakan uñjasktan ukhaxa, ¿kun lurañsa amttanxa? Jan iyawsäwinïpki ukanakaxa, jan waltʼäwin uñjasisax janikiw Diosan kamachinakapar istʼapkiti. Chiqas ukhamwa Saulax luräna, Samuel profetax janirakis purinkitixä, sacrificio luqtatajax walikïskaniwa sasaw amuypachäna. Ukampisa, khititï Diosamp askirjam uñjatañ munki ukatakixa, taqi kunat sipansa Biblian iwxanakaparjam sarnaqañaw jukʼamp askixa.

Jehová Diosax Saular apanukxänwa

Amalequitanakamp nuwasiñataki wakichasisipkäna ukhaxa, Saulax wasitampiw pantjasïna. Jehová Diosax nayratpachwa amelequitanakar tukjañ amtatayna. Kunattix Egipto markat israelitanakar qhispiykäna ukhaxa, ina chʼusatakwa amalequitanakax yaqhip israelitanakar nuwantapxäna (Éxo. 17:8; Deu. 25:17, 18). Ukat Juesanak tiemponxa, Diosan ajllit markapar tʼaqhisiyañatakiw yaqha markanakamp mayachasipxarakïna (Jue. 3:12, 13; 6:1-3, 33). Ukatpï Diosax jupanakar tukjañapatak Saular khitänxa (1 Sam. 15:1-3).

Ukampis uka qhuru markar qʼal tukjañat sipansa, Saúl reyix uka markan reyipar katuntas apäna ukat suma uywanakapsa apasirakïnwa. ¿Ukham luratapat Samuelux chiqañchäna ukhax kamachänsa? Yaqhanakampiw juch jaquqasïna: “Jaqinakax suma ovejanakampi, suma vacanakampxa janiw jiwarayapkiti jan ukasti [Jehová] Tatitu Diosamaru sacrificio luqtañatakiw imasipki” sasa. Saulax sacrificio luqtañ amtampis ukham lurchïna janisa, jan istʼasisaw ukanak luräna. Nayrax ‘jan yäqkañaksa’ amuyaskchïnxa, qhipatx janiw altʼat chuymanïxänti. Ukatwa profetax akham säna: “[Jehová] Tatitutakix arsutanakapar phuqhañaw jukʼampi sumaxa, sacrificionaka, ukhamarak holocaustonaka luqtañat sipansa; arsutap phuqhañaw, ukhamarak jupar istʼañawa sumaxa, ovej likʼinaka sacrificiot luqtañat sipansa [...]. Kunjamatix jumax arunakapar apanuktaxa, jichhax ukham luratam laykuw jupax reyitxa apanukxtam[xa]” sasa (1 Sam. 15:15, 17, 22, 23).

Jehová Diosax janirakiw bendisxänti, ni qullan ajayupampis yanapxänti. Ukat “mä ñanqha ajayuw” katuntäna, mä arunxa, jan wali amtanakakiw jupan utjxäna. Jehová Diosax Davitaruw reyjam utʼayañ munpacha sasaw amuyxäna, ukatwa Davitar wal emvidiasïnxa. Walj kutiw jiwayañ yantʼarakïna. Ukat “Saúl reyix Tatitun wali Davidaru yanapatapa uñjasinxa [...] wiñaya uñisiripaw tukxäna” sasaw Bibliax qhanañchistu. Jukʼampis 85 sacerdotenakaru ukat yaqhanakampiruw jiwarayäna. Taqi ukanakatwa Diosax apanukxäna (1 Sam. 16:14; 18:11, 25, 28, 29; 19:10, 11; 20:32, 33; 22:16-19).

Filisteonokax wasitampi Israel markar nuwantañatak saytʼasipkäna ukhaxa, Saúl reyix wasitampiw jan istʼasirïtap uñachtʼayäna. Jupasti jiwatanakampi parlir layqaruw yanaptʼa mayïna. Ukampis inamayakïnwa, kunattix qhiparmantpachaw guerran wali usuchjatax uñjasïna, ukatwa jupa pachpax jiwayasxäna (1 Sam. 28:4-8; 31:3, 4). ¿Kunatsa ukham jan walir purtʼasïna? Uka tuqitxa Biblianx akham siwa: “Saúl reyix ñanqha luratap layku[w] jiwäna, jupasti juchwa luräna jan Tatitun arunakap istʼasina, ukhamarak mä yatiri [layqa] warmiru jisktʼasiri saratap laykuraki. Tatitur [jisktʼañat sipansa]” sasa (1 Cró. 10:13, 14).

Sacrificionak luqtañat sipansa Jehová Diosar istʼañaw jukʼamp wakiskirixa, ukwa Saulan jan wali sarnaqatapax yatichistu. Apóstol Juanas akham sarakïnwa: “Diosar munañaxa mandamientonakar phuqhañawa; mandamientonakapasti janirakiw jan phuqhañjamäkiti” sasa (1 Juan 5:3). Ukhamasti ak janipun armañäniti, Diosan amigopäskakiñ munstanxa taqi kunanwa istʼañasa.

[21 janan fotopa]

Saúl reyix altʼat chuymanïnwa

[23 janan fotopa]

¿Kunatsa Samuelux sacrificionak luqtañat sipans istʼasirïñaw jukʼamp askixa, sasin Saular sispachäna?