Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Taqi kunat sipansa ¿khitis jumatakix nayranki?

Taqi kunat sipansa ¿khitis jumatakix nayranki?

Taqi kunat sipansa ¿khitis jumatakix nayranki?

‘Juma sapakiw uraqpachxaru taqi Munañanïtaxa.’ (SAL. 83:18, NM.)

1, 2. Qhispiyasiñatakix janiw Diosan sutip yatiñakix wakiskiti, ¿kunatsa ukham sistanxa?

 INAS Salmo 83:18, (NM) qillqat liytʼayapkayätam ukhampun Diosan Jehová sutip yatiqawaysta ukat inas muspharat jikxataschiyäta, ukansti akham siwa: ‘Jaqinakan yatipxañapataki, jumaxa Jehová sutinïtama, juma sapakiw Uraqpachxaru taqi Munañanïtaxa’ sasa. Ukatwa uka qillqatampix wali munasir Jehová Diosar uñtʼapxañapatakix yaqhanakar yanaptʼawaypachätaxa (Rom. 10:12, 13).

2 Chiqas Diosan sutip yatiñax wakiskiripuniwa, ukampis qhispiyasiñatakix janiw uk yatiñakix munaskiti. Kunampis wakisispa uka tuqit parlkasax Salmo qillqirix akham sänwa: “Juma sapakiw uraqpachxaru taqi Munañanïtaxa” sasa. Ukhamapunïskiwa, janipuniw Jehová Diosjamax utjkaspati. Jupaw alaxpachsa ukat Uraqsa Luririxa, ukatwa amuytʼasir wawanakapax Jupar istʼapxañapa (Apo. 4:11). Ukhamax sapa maynin akham jisktʼasiñaw walïspa: “¿Taqi kunat sipansa khitis nayatakix nayranki?” sasa. Ukat sapa mayni uka jisktʼarjam lupʼiñax wali wakiskiriwa.

Diosaruw Edén jardinan qallasiwayi

3, 4. ¿Kunjamsa Supayax Evar engañjäna, ukat kunsa ukampix jikxatawayi?

3 “¿Taqi kunat sipansa khitis nayatakix nayranki?” sasin jisktʼasiñax wali askiwa, uksti kunanakatï Edén jardinan paskäna ukaw amuytʼayistu. Edenanxa, Dios contra saytʼir mä angelaw Eva warmirux Diosan kamachinakap phuqañat sipansa jupa kipkat llakisiñapatakix wiytäna, uka angelax Supaya satäxiwa (Gén. 2:17; 2 Cor. 11:3). Eva warmix Supayar istʼasaw Diosax janiw manqʼätati siskän uka alin achup manqʼantäna, ukhamatwa taqi kunxar Munañani Diosar jan respetatap uñachtʼayäna. Ukat Jehová Diosax janiw jupatakix taqi kunat sipans nayrankxänti. Ukampis ¿kunjamatsa Supayax Evar engañjäna?

4 Evampi parlkäna ukhaxa, Supayax kʼarisisaw engañjäna (Génesis 3:1-5 liytʼasiñapawa). Nayraqatxa, Supayax janiw Diosan sutip aytkänti, jan ukasti “Diosax” sakïnwa. Ukampis kunjamtï Hebreo arut Qullan Qillqatan uñstkixa, Génesis 3:1 qillqirix Diosan Jehová sutip aytänwa, ukhamasti, uka qillqiritakix Diosan sutip aytañax wakiskirïpachänwa. Ukxarusti, “Diosax sapxtamti” sakiw Supayax jisktʼäna, janiw kuna ‘kamachsa’ churapxtam siskänti (Gén. 2:16, NM). Inas ukham jisktʼasax Diosan kamachipax janis kunäkaspa ukham amuyayañ munchïna. Ukatxa, warmix sapakis jikxataskchïnxa, waljanirus parlkaspa ukhamwa “sapxtamti” sasin säna. Ukham jisktʼasax Eva warmin jachʼañchtʼasiñap munpachäna, ukat jupas chachap lanti saytʼasisin arsusiñapäkaspa ukham amuyasiñap munarakpachäna. Kunjamächïnxay ukampis amuyatax chachapampachatwa Evax arsüna, ukatwa: “Kawkïri quqan achupatsa manqʼasipkakiristwa” sasin sispachäna.

5. 1) Supayamp amtayatax ¿kunas Evan chuymapan nayrankxäna? 2) Janiw manqʼapxätati siskän uka achut manqʼantasax ¿kunsa Evax uñachtʼayäna?

5 Supayax Jehová Diosan arunakap qʼiwjayäna. Edén jardinat “janiw kawkïri quqan achunakapsa manqʼapxätati” sasinxa, janis Adanampiru Evampirux Diosax chiqapar uñjkaspa ukhamwa amuyayäna. Ukatxa, Eva warmix jupa pachpat llakisiñapwa munäna ukat “Diosjamäpxasmawa” sasinxa, chiqapunis jukʼamp sum jakañax utjkaspa ukham amuyañapwa Supayax munarakïna. Ukhamatwa taqi kun churiri alaxpachankir Awkipamp sum apasitap armtʼasiñapatakisa ukat alin achupat lupʼiñapatakis wiytäna (Génesis 3:6 liytʼasiñapawa). Evasti, uka alin achupat manqʼantasax Jehová Diosax janis jupatak taqi kunat sipans nayrankkaspa ukham uñachtʼayäna.

Job tiempon Supayax kamsänsa

6. ¿Job chachan taqi chuyma Diosar yupaychatapat Supayax kamsänsa, ukat kunsa Job chachax uñachtʼayañaparakïnxa?

6 Walja maranak qhipatxa, Diosat jan jithiqtir Job chachax khitis jupatak taqi kunat sipans nayranki ukwa uñachtʼayañapäna. Kunapachatï Jehová Diosax Job chachjamax janiw yaqhax utjkiti siskäna ukhaxa, Supayax sänwa: “Jupax janiw inaki jumaru sirvktamti” sasa (Job 1:7-10 liytʼasiñapawa). Amuytʼañäni, Job chachax janiw taqi chuym Diosar yupaychkiti sasax janiw Supayax siskänti. Jan ukasti Job chachax interes laykukis Diosarux yupaychkaspa, janis munasiñapax utjkaspa ukhamwa kʼarintäna. ¿Khitikis uka arunakan kʼarïtap uñachtʼayaspäna? Job pachpaw kʼarïtap uñachtʼayañapäna.

7, 8. ¿Kuna yantʼanakansa Job chachax uñjasïna ukat Diosat jan jithiqtasasa ukat aguantasas kunsa uñachtʼayäna?

7 Diosasti “kunjamarutix munkta ukhamaru luram” sänwa, ukatwa Supayax yantʼanak apayanïna (Job 1:12-19) ¿Job chachax ukham jan waltʼäwinakan jikxatasisax kamachänsa? Bibliansti siwa: “Janiw kuna juchsa lurkänti, janirakiw kuna jan walinaksa Dios tuqix arskarakïnsa” sasa (Job 1:22). Ukhampachas Supayax akham sasaw Diosar kutkataskakïna: “Mayni jaqitakixa janchipatix walikïskchi jan kuna kamachata ukaxa taqi kunasa walikïskiwa. Ukampis mä jaqixa jakañapa qhispiyasiña laykuxa kunsa lurakispawa” sasa (Job 2:4). Kunjamtï amuyktanxa, Job chachax pachpa jañchipan tʼaqhisinixa, Jehová Diosarux janiw taqi kunat sipans nayrar uchxaniti sasaw Supayax säna.

8 Job chacharux wali axtaskañ usuw katuntäna ukat janiw jupjamäxänti. Warmipas akham sänwa: “¡Ñanqhacham Diosaru, ukatsti jiwxam!” sasa. Qhiparux kimsa kʼari amigonakapaw jutarakïna, chuymachtʼañat sipansa, jumaw juchanïpachätax ukatwa tʼaqhisisktax sakiw juchañchapxäna (Job 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3). Ukampis ukham tʼaqhisiñanakan uñjaskasas Job chachax janipuniw Jehová Diosat jithiqtawaykänti (Job 2:9, 10 liytʼasiñapawa). Ukham tʼaqhisiñanak aguantasinsa ukat Diosar taqi chuyma yupaychasasa, Diosax taqi kunat sipans nayrankatapwa Job chachax uñachtʼayäna. Ukat jaqinakax pantjasirïpkchisa, Supayan kʼarïtap uñachtʼayapxaspawa, ukwa Job chachax uñachtʼayarakïna (Proverbios 27:11, NM, uñxattʼarakismawa).

Jesusax sum qhanañchäna

9. 1) ¿Jesusar manqʼat awtjat uñjasax Supayax kamachänsa? 2) ¿Ukham yantʼatax kuns Jesusax luräna?

9 Jesusan bautisasitapatxa janiw jayakänti, ukhaw Supayax jupatakik taqi kun munañapatakisa ukat Jehová Diosax janis jupatak nayrankkaspa ukham amuyañap munäna. Ukatwa kimsa tuqit yantʼäna. Nayraqatxa, manqʼat awtjatätap yatisax qalanak tʼantʼar tukuyam sasaw arxayäna (Mat. 4:2, 3). Amtañäni, Jesusax pusi tunka urunakaw jan manqʼkänti, ukatwa wali manqʼat awtjatänxa. Supayan ukham yantʼatax ¿Jesusax kamachänsa? Eva warmit sipansa janiw Supayan arunakapar istʼkänti, jupatakix Diosan arup phuqañaw nayrankäna (Mateo 4:4 liytʼasiñapawa).

10. ¿Kunatsa Supayax templo patat jaquqtam sasin Jesusar säna?

10 Ukxarusti, Jesusan jachʼañchasiñapatakiw Supayax yantʼäna, ukatwa jumatix Diosan yuqapästax aka templo patat jaquqtam sasin säna (Mat. 4:5, 6). ¿Kunsa ukamp jikxatañ munäna? Jan kamachtʼat purïtax Diosan Yuqapätamax qhanaw amuyasini sasaw säna. Kunjamtï amuyaskixa, Jesusax jaqinakamp suma uñjatäñ wal munasax muspharkañaw uka patat jaquqtanini sasaw Supayax amtäna. Jaqinakax jachʼañchayasiñ munasa ukat jan jiskʼachayasiñ laykux jan axsartʼasaw jiwañar purirjamäkasas kuns lurapxi, uksti Supayax yatirakïnwa. Ukat engañjañ munasaxa, Diosan Arupsa qʼiwjayänwa, ukampis Jesusax Jehová Diosan Arup sum uñtʼatapwa uñachtʼayäna (Mateo 4:7 liytʼasiñapawa). Supayan yantʼapar atipjasaxa, Jesucristox mayampwa Jehová Diosax taqi kunat sipans jupatak nayrankatap uñachtʼayäna.

11. ¿Taqi markanak churäma satax kunatsa Jesusax jan munkäna?

11 Qhiparusti, jan kun kamachirjamäsaxa, taqi markanak churäma sasaw Diosan Yuqapar yantʼäna (Mat. 4:8, 9). Ukampis Jesusax jan pächasisaw janiw sasin arsusïna, jupatix ukanak katuqasispänxa, taqi kunxar Munañani Jehová Diosar janis atiniskaspa ukhamäspänwa (Mateo 4:10 liytʼasiñapawa). Ukat amtañäni, Jesusax Supayan kimsa yantʼanakaparux Hebreo arut Qullan Qillqatan kamsis ukampiw qhanañchäna, uka chiqanakansti Diosan sutipaw uñsti.

12. ¿Jesusax kuna llakinsa janïr jiwkasax uñjasïna, ukat kunsa jupat yatiqassna?

12 Jiwañap jakʼankxipanxa, Jesusax mä jachʼa llakinwa uñjasïna. Jaqinakan qhispiñapatakix jakäwix luqtawayäxa sasaw Diosan arunakap yatiykasax qhanañcharakïna (Mat. 20:17-19, 28; Luc. 12:50; Juan 16:28). Ukat judionakan leyinakaparjamaxa, Dios contraw parli sasin juchañchapxañapäna, uksti Jesusax sum yatisïna. Ukat phinqʼachat jiwañap yatisisax wal llakisirakïna. Ukatwa “Awkixay, wakischi ukaxa, aka tʼaqhisiñatxa qhispiyita” sasin maytʼasïna. Ukxarux qhanañcharakïnwa: “Ukampis jan nayan munañaxäpati jan ukasti juman munañamäpan” sasa (Mat. 26:39). Chiqas jiwañkam aguantasaxa, Awkipax taqi kunat sipans nayrankatapwa uñachtʼayäna.

Jiwasax kuns lurañäni

13. ¿Kunsa Eva warmitsa, Job chachatsa ukat Jesucristotsa yatiqawaytanxa?

13 ¿Kunsa Eva warmitsa, Job chachatsa ukat Jesucristotsa yatiqassna? Eva warjam jachʼa jachʼa tukusinsa ukat jiwasatak taqi kun munasasa, Jehová Diosax janis jiwasatak taqi kunat sipans nayrankkaspa ukham uñachtʼaysna. Maysa tuqitxa, pantjasir jaqïkasasa ukat kunatsa tʼaqhistan uk jan yatkasas taqiniw tʼaqhisiñanakan aguantaraksna, ukwa Job chachan Jehová Diosat jan jithiqtas yupaychatapax uñachtʼayistu. Jïsa, jiwasatix ukham lurañänixa, Jehová Diosax taqi kunat sipans nayrankatapwa uñachtʼayañäni (Sant. 5:11). Ukatxa, phinqʼachatäñata ukat jaqinakax nayat kamsapxanis sasin jan sinti llakisiñwa Jesusat yatiqaraktanxa (Heb. 12:2). Yatiqawayktan ukarjamax ¿kunjamsa phuqsna?

14, 15. ¿Eva warmit sipans kunjamsa Jesusax yantʼanakar saykatäna, ukat kunsa Jesusat yatiqassna? (18 janankir fotompiw qhanañchtʼäta)

14 Yantʼanakan uñjaskasas janipun Jehová Diosat jithiqtañäniti. Evax Supayan arunakaparuw istʼäna ukat alin achupakiw chuymapankaskäna. “Uka quqan achupax manqtʼañatakisa [...] sumätapwa uñkatäna” (Gén. 3:6). Kunjamtï yatiqawaytanxa, Jesusax kimsa yantʼanakaruw atipjawayäna. Sapa yantʼanxa, kunarus Supayar istʼasax purtʼasispa ukanakwa nayraqat amuytʼasïna. Janiw ukakïkänti, kunatï Biblian qillqatäki ukanakaruw atinisïnxa ukat Diosan Jehová sutips aytasipunïnwa.

15 Dios nayraqatan jan walïki ukanakamp yantʼat uñjastan ukhax ¿kunas jiwasatak nayranki? Kunatï Dios nayraqatan jan walïki ukanakax sumäkaspas ukham amuyañäni ukhaxa ukanakat jithiqtañax jukʼamp chʼamäniwa (Sant. 1:14, 15). Ukatpï chuymasan utjki uka jan wali munañanak jankʼaki apsuñasaxa, inas uk lurañax wali chʼamächispa, mä arunxa, kayu jan ukax ampara khariqasiñamp sasispawa ukatwa chʼamäspa (Mat. 5:29, 30). Jesusat yatiqasiñasawa, luratasampix kunarus purtʼasiñäni uka tuqit sum amuykiptʼañasawa, janiw ukakïkiti, ukham lurasax Jehová Diosamp sum apasiskakiñäniti janicha uk amuytʼañasarakiwa. Uka tuqit Bibliax kamsis uk amtañasarakiwa. Ukhamatakwa Jehová Diosax jiwasatak taqi kunat sipans nayrankatap uñachtʼayañäni.

16-18. 1) ¿Kunanakas tʼaqhisiyistaspa? 2) ¿Jan waltʼäwinakar saykatañatakix kunas yanaptʼistani?

16 Jan waltʼäwinkkasax janipun Jehová Dios contrax parlañäniti (Pro.19:3). Aka qhip qhipa urunakanxa, Diosar yupaychirinakax kunayman jan waltʼäwinakana ukat llakinakana uñjasipxi. Ukat jichürunakanx janirakiw mä milagro tuqi jarkʼaqatäñ suyksnati. Ukampis munat familiaran jiwatapasa ukat jachʼa llakinakas Job chacharjamarakiw wal tʼaqhisiyistu.

17 Kunatsa Diosax yaqhip jan walinak ukhamak uñchʼukpacha ukxa, Job chachax janiw amuykänti. Jiwasax ukhamarakiw jan amuyksnati. Ukat kunjamtï Haití markan uraq qhathatin jilat kullakanakax jiwarat uñjasipkänxa, ukhamarakiw yaqha ukham jan waltʼäwinakan jiwapxaraki sasin inas yatiyapxchistu. Ukat jiwas pachpaw jan walinakansa, llakinsa jan ukax ina chʼusatsa tʼaqhissna, ukatwa akham saraksna: “¿Jehová Dios, kunatsa ukhamäpacha? ¿Nayarupunistï? ¿Kuna jan walirak lurpachätsti?” sasa (Hab. 1:2, 3). Ukham jan waltʼäwin jikxatasisax ¿kunas yanaptʼistaspa?

18 Maynitix ukham jan walinakan uñjasispa ukhaxa, janipuniw Jehová Diosaw jan walit jupar uñjpacha sasin amuyañasäkiti. Ukham amuyañax kunatsa jan walïki ukwa Jesusax pä jan waltʼäwit parlkasax amuytʼayistu (Lucas 13:1-5 liytʼasiñapawa). Chiqas “horasax jan waltʼañax taqiniruw puri” (Ecl.9:11). Ukampis kuna llakinakansa ukat kuna jan waltʼäwinakansa uñjaskañänixa, ‘chuymachasir’ Awkisar atinisisakiw ukanakar saykatsna ukat Juparakiw taqi chuyma yupaychaskakiñatakis chʼamachtʼistani (2 Cor. 1:3-6).

19, 20. ¿Jiskʼachatpachas kunas Jesusarux aguantañ yanaptʼawayäna, ukat jupjam aguantañatakix kunas yanaptʼarakistani?

19 Jachʼa jachʼa tukuñampisa ukat phinqʼachat uñjasiñar axsarañampis janipun atipayasiñäniti. Jesusax altʼat chuymanïsax “[‘jupa pachpat armtʼasisin’, NM] mä uywataruw tuku” (Fili. 2:5-7). Munat Awkipar atinisitap laykuw kunaymanin tʼaqhisisas aguantäna (1 Ped. 2:23, 24). Ukham aguantasax Jehová Diosan munañapwa nayraqatar usküna, ukatwa alaxpachan “Diosax juparux wali jachʼaru ap[täna]” (Fili. 2:9). Jiwasarux jupjamäñasatakiw iwxtʼarakistu (Mat. 23:11, 12; Luc. 9:26).

20 Awisax ukhamarakiw phinqʼachat uñjastanxa. Ukampis apóstol Pabljam chuymanïñasarakiwa, jupax ukham sänwa: “Ukatwa taqi akanakxa tʼaqhistxa. Ukampis akatx janiw pʼinqaskti, nayax yattwa khitirutix iyawskta uka, yatiraktwa jupax chʼamanïtapa khä urukama nayaru kuntix katuykitu uk imañatakixa” sasa, (2 Tim. 1:12).

21. Jupak jaqïñ munir jaqinak taypinkasax ¿kun lurañ amtañasasa?

21 Aka qhipa urunakanxa, “jupanak jaqïñaki muniri jaqinakaw utjani” sasaw Bibliax qhanañchäna (2 Timoteo 3:2, MT). Ukatpï jupatakik llakisiri jaqinak taypin jakastanxa. Ukampis janipuniw uka kasta jaqinakat yatiqasiñasäkiti. Ukhamasti llakinakana, kunayman yantʼanakan uñjaskasas ukat jiskʼachañ munapkistani ukhasa, Jehová Diosax jiwasatak taqi kunat sipans nayrankatapwa uñachtʼayañasa.

¿Aka jisktʼanakar qhanañchtʼasmati?

• ¿Supayax Eva warmir engañkäna uka tuqit kuns yatiqtanxa?

• ¿Job chachax jan waltʼäwinkasax kamachänsa ukat kuns yatiqassna?

• ¿Jesusatakix kunas nayrankänxa ukat kunsa jupat yatiqassna?

[Jiskt’anaka]

[17 janan fotopa]

Eva warmitakix Jehová Diosamp sum apasiñax janiw nayrakxänti

[18 janan fotopa]

Supayan yantʼanakapar Jesusax atipänwa ukat Jehová Diosan munañap phuqañaw jupatakix nayrankarakïna

[20 janan fotopa]

Haití markan uraq khathati pasatatwa carpat carpa Diosan arunakap yatiyasiski

Jan waltʼäwinakanxa, ‘chuymachasir’ Jehová Diosaruw atinistanxa