Aka revista liytʼirinakan jisktʼäwinakapa

¿Kuna horapunis Jesusar chʼakkatappachäna uk sum yatsnati?

Kuna horasa Jesusar chʼakkatapxäna ukxa Marcos ukat Juan uka qillqatanakanxa mayj mayjwa qhanañchi, ukatwa ukham jisktʼasipxtanxa. Marcos qillqirixa akham siwa: “Chʼakkatapkän uka horasasti niya llätunka horasänwa” sasa (Mar. 15:25). Ukampis kunapachatï Jesusar jiwayapxañapatak Pilatox judionakar katuyäna ukjaxa ‘niya chika horasänwa’ sasaw Juanax qhanañcharaki (Juan 19:14-16). Kunatpunsa, ukham mayj mayj sapxi, uk Biblia tuqit yatxatirinakax kunaymans parlapkchixa, Bibliax janiw uka tuqit sum qhanañchkiti. Ukhamäkchi ukhasa, mayaw uk amuytʼañatakix yanaptʼistaspa. Jesusan urunakapanxa, kunjams tiempox jakhusïna uk yatiñaw yanaptʼistaspa.

Judionakatakixa, inti jalsut inti jalantkamaxa, mä urünwa (Juan 11:9). Ukampisa, intix janiw marpachan pachpa horar jalskiti ni pachpa horarus jalantkiti, sapa kimsa phaxsitwa mayjtʼi. Ukhamarus uka tiemponakanxa, int uñtasakiw kuna horasa uk yatipxirïna. Ukatwa kuna horapunïnsa ukax jan sum qhanañchaskiti. Ukhamarusa Griego Arut Qullan Qillqatanakanxa, jilapartix janiw kuna horapunis ukax sum qhanañchaskiti jan ukasti niya llatunkawa, niya chika uruwa sasakiw qhanañchi (Mat. 20:3, 5; Hech. 10:3, 9, 30).

Jesusax jiwkäna uka urux kunanakas pasäna ukxa, Mateo, Marcos, Lucas ukat Juan qillqirinakaxa kikpakwa qhanañchapxi. Sañäni, jilïr sacerdotenakampi, jilïr chuyman jaqinakampi, ley yatichirinakampix kuna horas Jesusar Roma mark apnaqirin uttʼayat Pilatorux katuyapxäna ukxa, puspachaniw kikpak qhanañchapxi (Mat. 27:1; Mar. 15:1; Luc. 22:66; Juan 18:28). Ukampirusa Mateo, Marcos ukat Lucas qillqirinakaxa, kunapachatï Jesusax lawan chʼakkatatäkän ukhax niya chika urünwa, ukhaw intix “chika urut qalltasina kimsa horaskama” chʼamaktʼana sasaw qhanañchapxaraki (Mat. 27:45, 46; Mar. 15:33, 34; Luc. 23:44).

Jesusarux kuna horas chʼakkatapxäna uka tuqit parlkasaxa ak amtañasawa; romanonakaxa, kuna horattï jawqʼjañ qalltaskäna ukhatpachwa niyas jiwayaskaspa ukhamwa amuyapxirïna. Wali chʼamampiw juchañchatäki ukarux jawqjapxirïna awisax jiwayapxirïn kunawa. Jesusarux jukʼampiw jawqʼjapxpachäna, kunattix chʼakkatañ lawap qʼipiñatakix janiw chʼamanixänti, yaqhaw qʼipiñ yanapäna (Luc. 23:26; Juan 19:17). Chiqansa, janïr lawar chʼakkatkas Jesusarux jawqʼjañ qalltapkäna ukhatpachas jiwayapkaspa ukham amuyapxpachäna, ukatwa Marcosampi Juan qillqirimpix jan kikpak qhanañchapkpachänti ukaw qhan amuyasi. Kuna horarjamay chʼakkatapchïna ukxa sapa mayniw kunjamxay amuyapxchïna ukarjam qillqapxpachäna.

Jesusan sarnaqäwipat qillqatanakax utjxäna uka qhipatwa, Juanax Jesusan sarnaqäwipat qillqaskäna. Ukhamasti uka qillqatanakxa jupax uñxatpachänwa. Chiqansa, kuna horasa Jesusar chʼakkatapxäna ukxa Juanax janiw kuntï Marcos qillqirix siski uka pachpa siskiti, ukhamaxa Juanax janiw Marcos qillqatapatak copiaqkänti ukaw qhan amuyasi. Panpachaniw Diosan amuytʼayata qillqapxäna. Ukampirusa, Bibliax janis uka tuqit jukʼamp sum qhanañchkchixa, kuntï siski ukarux atinissnawa.