Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Kunjamatsa tamasar chʼamañchsna

Kunjamatsa tamasar chʼamañchsna

Kunjamatsa tamasar chʼamañchsna

“Jesucristo Tatitusasti taqe jumanakarojj bendispan [ukat jumanakan ajayumampïpan, NM].” (FILI. 4:23.)

¿KUNJAMSA TAMAR CHʼAMAÑCHSNA...

... jilat kullakanakampïsktan ukhajja?

... Diosan arunakapat yatiytan ukhajja?

... jiwasatï maynin jachʼa jucha luratapa yatstan ukhajja?

1. ¿Kuna askinaksa Filipos ukat Tiatira tamankir jilat kullakanakajj lurasipkäna?

 FILIPOS markankir nayra jilat kullakanakajja, pisinak jakasipjjäna, janiw wali utjirinïpkänti. Ukampis jupanakajj cristian jilat kullakanakaparojj wali munasiñampiw jukʼa utjirinakapampis yanaptʼapjjerïna (Fili. 1:3-5, 9; 4:15, 16). Ukatwa apóstol Pablojj cartapa tukuyasajja jupanakar akham säna: “Jesucristo Tatitusasti taqe jumanakarojj bendispan [ukat jumanakan ajayumampïpan, NM]” sasa (Fili. 4:23). “Jumanakan ajayumampïpan” sasinjja, kunjam jaqet uñtʼatäpjjänsa uk sañ muni. Amtañäni, Tiatira tamankir jilat kullakanakajj ukham wajjtʼasirïpjjarakïnwa. Ukatwa Jesucristojj jupanakar akham säna: “Taqe luratanakamjja sumwa yatta. Munasiñamsa, iyawsañamsa, servitamsa, llampʼu chuymanïtamsa sumwa yatiraktjja. Yatiraktwa jichhajj qalltat sipansa jukʼampi luraskatama” sasa (Apo. 2:19).

2. ¿Kunjamsa sapa maynis tamar yanaptʼsna?

2 Jehová Diosan markapanjja walja tamanakaw utji. Yaqhep tamanakajj wali khuyaptʼayasiri, sinttʼasiri ukat munasirit uñtʼatäpjjewa, ukat yaqhep tamanakasti Diosan arunakapat taqe chuym yatiyirit uñtʼatäpjjarakiwa. Ukampis ¿kunjamsa sapa maynis tamasan nayrar sartaskakiñapatakisa ukat mayachtʼatäñapatakis yanaptʼsna? Taman taqe chuym irnaqtʼasaw yanaptʼsna (1 Cor. 1:10). Ukampis tamar jan yanaptʼañ munjjsna, munañasarjamak sarnaqjjsna ukhajja, tamasarojj aynachtʼaysnawa, munasiñas thayarjjarakispawa. Ukat jachʼa juchanakajj janis kunäkaspa ukhamwa amuyjjaraksna (1 Cor. 5:1; Apo. 3:15, 16). Ukhamajj ¿tamasajj kunjam uñtʼatasa, ukat nayrar sartaskakiñapatakejj kunjamatsa yanaptʼaraksna? Uk jichhajj amuytʼañäni.

TAMAN SUM SARTAÑAPATAKEJJ KUNJAMS YANAPTʼSNA

3, 4. ¿Kunjamsa tama taypin Jehová Diosar jachʼañchsna?

3 David reyejj akham sasaw Jehová Diosar qʼochüna: “Nayasti qollan tantachasïwin yuspagaräma, waranq waranq jaqenak taypin jachʼar aptäma” sasa (Sal. 35:18). Jïsa, Davitajj walja jaqenak taypinwa Jehová Diosar jachʼañchäna. ¿Jiwasat kamsaraksnasa? ¿Yatiyañataki sat revistat taman yatjjatasktan ukhajja, arstʼañatakejj chʼamachastanti? Ukat ¿ukan yäpar arstʼañatakejj sumti wakichtʼastanjja? Familianistan ukhajja, ¿tantachäwinakan arstʼapjjañapatakis wawanakasar yanaptʼaraktanti, ukat pachpa arupat arstʼañapatakit chʼamachtʼaraktanjja?

4 Yaqha salmonjja, Davitajj akham sarakïnwa: “Diosajjay, chuymajjajj wakichatawa, ajayujjajj suma thurtʼatawa. Jumatakiw qʼochurapïma” sasa (Sal. 57:7). Ukhamajja, tantachäwinakan taqe chuym qʼochusaw Jehová Diosar yupaychañ munatasjja uñachtʼayaraksna. Ukat qʼochunak janïr sum yatkstan ukhajja, ¿janit Familiana Diosar Yupaychañataki Aruma siski ukan yatsuñajj walïkaspa? Davidjamarakiw amuyañasa, jupajj akham sänwa: “Jakañajjkamaw Tatitur qʼochü, jakkasaw Diosajjatak jayllï” sasa (Sal. 104:33).

5, 6. ¿Kunjamatsa katoqtʼasirïtassa wajjtʼasirïtassa uñachtʼaysna, ukat ukham chuymanïñajj kunjamsa taman yanaptʼaspa?

5 Tama taypin jilat kullakanakar chʼamañchtʼañatakejj munasiñaw utjañaparaki. Ukatakejj sapa mayniw wajjtʼasiriñasa, jan ukajj katoqtʼasiriñasa. Hebreonakar carta qellqañ tukuykasajja, akham sasaw apóstol Pablojj qhep qhepa jaljanjja ewjjtʼäna: “Maynit maynikama jilapurjama munasipjjam. Jan armtʼasipjjämti utanakamar visitanak katoqañjja” sasa (Heb. 13:1, 2). ¿Kunjamsa uka arunakarjam phoqsna? Tamanak tumptʼir jilatarusa, esposaparusa jan ukajj yaqha precursoranakarus jiwasamp chik manqtʼasiñatakiw utar jawstʼsna. Ukatsti, viudöjjapjje uka jilat kullakanakatsa, ukat chacha sapaki jan ukajj warmi sapaki wawanakapar uywasipki uka jilat kullakanakatsa ukat yaqhanakatsa janirakiw armasiñasäkiti. Jupanakarus utan manqʼtʼasiñatakejj jawstʼaraksnawa, jan ukajj familiampi Diosar yupaychañatakisa jawsaraksnawa.

6 Jilat kullakanakar “sum sarnaqapjjañapataki” ewjjtʼam sasaw Pablojj Timoteor säna. Ukatjja, “aski luräwinakana qamirkipstapjjpan, ukatsti jankʼakirakïpjjpan, kunatejj jupan utjki uk mayninakaru churañataki ukhamatwa yänakapajj utjani qhepüru sum saytʼañapataki, ukhamata wiñay jakaña katoqapjjañapataki” sasaw sarakïna (1 Tim. 6:17-19). Cheqpachansa, wajjtʼasirïpjjam ukat katoqtʼasirïpjjam sasaw Pablojj chʼamañchtʼaskäna. ¿Kunjamsa jiwasajj pisinkkasins ukham chuymanïtas uñachtʼaysna? Usutäpki jan ukajj chuymankipstatäjjapjje uka jilat kullakanakar yanaptʼasawa. Sañäni, inas tantachäwinakarus irpsna jan ukajj yatiyir mistupjjañapatakis yanaptʼsna. Ukat jiwasatï ukham yanaptʼanak katoqstan ukhajja, ¿kunjamsa yuspäratassa ukat tamar yanaptʼañ munatassa uñachtʼaysna? Qhawqhay qollqesajj utjchi ukarjamaw yanaptʼasir jilat kullakanakarojj pasajempis yanaptʼaraksna. Maysa toqetjja, taqe jilat kullakanakampi parltʼasiñataki tiempo apstʼasiñasarakiwa, Diosan markapan qhawqha munatäpjjesa uk amuyasipjjaspa ukwa muntanjja. Ukat kunapachatï yaqhanakar askinak lurtan ukat “jukʼampis [...] jilatanakasaru” yanaptʼktan ukhajja, ¿kuns jikjjattanjja? Nayraqatjja, munasiñwa jiwas taypin jukʼampi jiltaytanjja, ukat uka munasiñaw taman mayachtʼat sarnaqasiñjja yanaptʼarakistu (Gál. 6:10).

7. ¿Kuntï confiapkistu ukjja kunatsa mayninakar jan yatiyañasäki, ukat ukajj kunjamsa tamar yanaptʼi?

7 Tamar chʼamachañatakejj suma amigöñasarakiwa, ukat kuntï mayninakajj confiapkistu ukanakjja janiw yaqhanakar yatiyañasäkiti (Proverbios 18:24 liytʼasiñapawa). Mä suma cheqpach amigojja, kun confiyatas janiw yaqhanakar awiskatkiti. Sañäni, jiwasar mä jilatas jan ukajj mä kullakas kuns awistʼasistaspa ukat jankʼaki jupjjat yaqhanakar yatiysna ukhajja, jan waltʼäsiñaruw pursna. Ukhamasti, confiasiñjam suma amigöñasawa, ukhamatwa tama taypin mä familiakejj mayachtʼat sum sarnaqasiñäni (Pro. 20:19).

DIOSAN ARUNAKAP TAQE CHUYMA YATIYAPJJAÑÄNI

8. ¿Laodiceankir cristianonakajj kuna ewjjtʼsa katoqapjjäna, ukat kunatsa ukajj wakisïnjja?

8 Laodisea tamarojj aka arunakampiw Jesusajj cheqañchäna: “Taqe luratanakamwa nayajj yatta. Yatiraktwa jan thayätamsa ni juntʼütamsa. ¡Mäpita thayäsma jan ukajj juntʼüsmasa! Janiw juntʼükaraktasa ni thayäkaraktasa, jan ukasti llaphïtam laykuw lakajjatjja kutsuyanïma” (Apo. 3:15, 16). Laodiceakir cristianonakajj janiw Diosan arunakap taqe chuym yatiyir sarapkänti, ukat jupanakkamas janirakiw sum apasipkänti. Ukatwa Jesusajj jupanakar munasiñampi akham sasin ewjjtʼäna: “Khitinakarutejj nayajj munkta, ukanakarojj toqenoqtwa, cheqacharaktwa. Ukatpï jumajj taqe chuymäñamajja, arrepientisiñamarakejja” sasa (Apo. 3:19).

9. ¿Kunjam chuymampitï jaqenakar Diosan arunakap yatiyktan ukajj kunjamsa tamar yanaptʼi?

9 Tamajj chʼamañchtʼata ukat wali sum jekjjatasiñap munstan ukhajja, Diosan arunakapat yatiyañatakejj taqe chuyma chʼamachasiñasawa. Amuytʼañäni, ¿kuna amtampis tamanakajj uttʼayasi? Cheqa chuyman jaqenakar jikjjatasin Diosan arunakapat yatichañatakiw uttʼayasi. Ukhamajj Jesusat yateqasisin Diosan arunakap taqe chuyma ukat jan qarjtasa jaqenakar yatiyapjjañäni (Mat. 28:19, 20; Luc. 4:43). Jiwasanakajj ‘Diosan yanapirinakapäpjjtanwa’, ukat wali kusisita taqe chuyma yatiytan ukhajja, jukʼamp mayachtʼataw tamasajj jikjjatasi (1 Cor. 3:9, MT). Ukat cristiano jilat kullakanakar Diosar taqe chuym loqtañ munapjjatap uñjtan ukat Diosan arunakapsa wal arjjatapjje ukhajja, jukʼampiw jupanakar munastan ukat respetaraktanjja. Cheqansa, wali mayachtʼataw ‘Diosar servipjjtanjja’, ukat Diosan arunakapat ukham chuymampi yatiytan ukhajja, tamas mayachtʼataw nayrar sarantarakini (Sofonías 3:9 liytʼasiñapawa).

10. ¿Diosan arunakap jukʼamp sum yatiyañatak chʼamachasitasajj kunjams tamarojj yanaptʼi?

10 Maysa toqetjja, Diosan arunakap sum yatichañatakejj kunjamsa chʼamachastan uk uñjasaw mayninakajj chʼamañchasipjjaraki. Kunapachatï jaqenakan chuymapar purtʼañataki chʼamachastan ukat jupanakat llakistan ukhajja, jukʼampiw tamajj chʼamañchasi, ukat wali kusisitaw jaqenakar yatiyiris misttanjja (Mat. 9:36, 37). Ukatjja, jiwasatejj ukham yatiyañäni ukhajja, jiwasamp chik mistur jilatas jan ukajj kullakas ukhamarakiw wal yatiyañ munani. Amuytʼañäni: ¿Jesusajj kunatsa arkirinakapar panin panin khitirïpachäna? (Luc. 10:1.) Purapat chʼamachasipjjaspa, Diosan arunakapat yatiyañsa maynit maynikam yanaptʼasipjjaspa, ukat ukarjam taqe chuymampi yatiyir sarapjjaspa ukwa Jesusajj munäna. Jïsa, kunapachatï mä jilatas jan ukajj kullakas Diosan arunakapat taqe chuymampi ukat kusisitaraki yatiyi ukhajja, taqeniw jupampejj mistuñ munapjje. Ukhamatwa Diosan Reinopat yatiyapjjañapatakejj taqenir chʼamañchtʼi (Rom. 1:12).

MAYNINAKAR JISKʼACHAÑAS UKAT JUCHANAK IMTʼAÑAS JANIW WALÏKITI

11. ¿Moisesajj jakkäna uka urunakanjja kuns israelitanakajj lurapjjäna, ukat kunarus purtʼasipjjäna?

11 Israelitanakajj mä qawqha semananakakiw markjamajj uttʼatäsipkäna, ukat ukspachaw quejasiñ qalltapjjäna, janis kunas walïkaspa ukham amuyjjapjjäna. Uka qhepatsti Moisés, Aarón contra ukat Jehová Dios contraw saytʼjjapjjäna (Éxo. 16: 1,2). Ukham lurapjjatapatsti, Egiptot mistunirinakajj mä qhawqhanikiw Suma Oraqerojj mantapjjäna. Ukat jan istʼasirïpjjatap laykojj pachpa Moisesarus pantjasiyapjjänwa, ukat janirakiw jupas Suma Oraqer mantkänti (Deu. 32:48-52NM). ¿Kunjamatsa jiwasajj uka jan walinakat jarkʼaqassna?

12. ¿Kunatsa mayninak contra parlañat wal amuyasiñasa?

12 Janiw mayninak contra parlañasäkiti. Jan ukasti wal amuyasiñasawa, ukat altʼat chuymanïñasarakiwa. Taman sarayapki uka jilatanakarus respetañasawa, ukat khitinakampis chikachastan ukanakatsa amuyasiñasarakiwa. Ukat jiwasatï jan wali kusistʼäwinakampi kusistʼañäni, jan ukajj khitinakatï Jehová Diosar jan istʼapki ukanakamp trabajonsa, yateqañ utansa sint chikachasiñäni ukhajja, jan waliruw purtʼasiñäni. Ukhamajja, khitinakatï mayninakat jan walinak parlapjje ukat munañaparjamak kuns lurjjapjje ukanakatjja jitheqtañasawa (Pro. 13:20).

13. ¿Mayninak contra parlañajj kunjamsa tamankir jilat kullakanakar aynachtʼayaspa?

13 Mayninak contra sapa kuti parlasajja, ajay toqet aynachtʼañaruw yaqhanakar apsna. Ukhamatwa tamas jan walin uñjasirakispa, ukat mayachtʼat sarnaqasiñas tukusispawa. Ukat amtañäni, mayninak contra parlasajj jilat kullakanakar kunaw kʼarintsna ukat jiskʼachjsna (Lev. 19:16; 1 Cor. 5:11). Nayra cristianonakatjja ukhamaw yaqhepajj jan walinak parlapjjatayna, ‘Tatitun munañanïtapsti apanukupjjänwa, ukat taman sarayirinakarus jiskʼachapjjarakïnwa’ (Jud. 8, 16). Cheqas ukham parlañajj janiw Jehová Dios nayraqatan walïkänti.

14, 15. 1) Jachʼa juchanak ukhamak imjjasisksna ukhajja, ¿kunjamas tamajj uñjasispa? 2) ¿Jiwasatï maynin jachʼa juchap imtʼaskatap yatstan ukhajja kuns lurañasa?

14 Ukatjja, jiwasatejj mä jilatan jan ukajj mä kullakan mä jachʼa jucha imantatap yatstan ukhajja, ¿kamachsnasa? Sañäni, maynejj machjasispa, qʼañu luraskirinak televisionan jan ukajj Internetan uñchʼukiskaspa, jan ukajj ukham yaqha jan walinak lurasin imantaspa ukhajja, ¿kun lurañasas wakisispa? (Efe. 5:11, 12.) Jiwasatï ukhamak uñchʼuksna, ukat janis kunäkaspa ukham amuysna ukhajja, Jehová Diosan qollan ajayupajj janiw tama taypinkjjaspati, ukat tamansa janirakiw sumankañajj utjkaspati (Gál. 5:19-23). Tama taypin suman sarnaqasiñatakisa ukat qʼomäñapatakisa, kuntï Corintonkir jilat kullakanakajj lurapkäna uk lurañasawa, tamajj jan walinakat jarkʼaqatäñapawa. ¿Kunjams uk lursna?

15 Kunjamtï amuyktanjja, jilat kullakanakan kun awistʼasitasa, janiw yaqhanakar yatiyañasäkiti. Yatiysna ukhajja, janiw akchʼas walïkaspati. Ukampis jachʼa juchanak utjaspa ukhajj ¿kamachsnasa? Irpir chuymaninakar yatiyañasawa, jupanakaw Bibliarjamajj uñjapjjañapa, uk janipuniw armañasäkiti (Levítico 5:1 liytʼasiñapawa). Ukat mä jilatan jan ukajj mä kullakan jachʼa juch luratap yatstan ukhajja, irpir chuymaninakar yatiyañamawa sasaw jupanakar sañasa (Sant. 5:13-15). Ukat jan jankʼak yatiyapkani ukhajja, jiwasaw yatiyañasa.

16. ¿Taman sum sartañapatakejj kunatsa jachʼa juchanakat irpir chuynaninakar yatiyañasa?

16 Cristian tamajj kunayman jan walinakatwa jarkʼaqestu. Ukhamasti, tama taypin maynejj jachʼa juchanak luraspa ukhajja, irpir chuymaninakar jankʼaki yatiyañasawa, ukhamatwa tamar jan walinakat jarqʼaqañäni. Jachʼa juch luriritï juchapat arrepintisini ukat cheqanchäwsa katoqasini ukhajja, tamajj jan walinakat jarkʼaqataw uñjasini. Ukampis jupatï irpir chuymaninakar jan istʼkani ukat jan arrepintisiñs munkani ukhajja, tamat jaqsutaw uñjasini. Ukhamatwa irpir chuyman jilatanakajj tamar jan walinakat jarkʼaqapjjani (1 Corintios 5:11 liytʼasiñapawa). Ukhamajja, taman nayrar sartañapatakisa, jilat kullakanakan sum jikjjatasipjjañapatakisa, irpir chuymaninakar yanaptʼañasawa.

TAMAN ‘MAYAKÏÑATAKI’ CHʼAMACHTʼASIPJJAÑÄNI

17, 18. ¿Taman mayachtʼatäñapatakejj kunas wakisi?

17 “Kunjämtejj apostolonakajj yatichkäna ukhamarjama[w]” nayrïr cristianonakajj arkapjjäna, ukhamatwa taman mayachtʼat sarnaqasiñatakejj sum yanaptʼapjjäna (Hech. 2:42). Ukat uka irpir chuyman jilatanakan Bibliarjam ewjjtʼanakapjja wali askit uñjapjjerïna. Ukhamarakiw jichhürunakansa irpir chuymaninakajj Amuyasiri Cheqapa Uywatarojj yanaptʼapjje, ukhamatwa tamanjja mayachtʼata jekjjatasipjje (1 Cor. 1:10). Ukhamasti, kuntï Jehová Diosajj markap toqe apayankistu ukanakarus istʼañäni ukat irpir chuymaninakan ewjjtʼanakaparus istʼarakiñäni ukhajja, Jehová Diosar istʼataswa qhan uñachtʼayañäni, Arupanjja akham sistuwa: “Janipun tʼaqanoqtañar sarapjjamti, jan ukasti, mayakïpjjapunim qollan ajayun yanapapampi, sumankañajj mayachthapipktam uka toqe” sasa (Efe. 4:3).

18 Ukhamajja, tamar sum yanaptʼañatak chʼamañchasiskakiñäni. Amtañäni, apóstol Pablojj akham sasaw nayra jilat kullakanakar säna: “Jesucristo Tatitusasti taqe jumanakarojj bendispan [ukat jumanakan ajayumampïpan, NM]” sasa. Jïsa, uka arunakarjam sarantasipkakiñäni (Fili. 4:23).

[Jiskt’anaka]

[19 janan fotopa]

¿Tamar chʼamañchañatakejj sumti tantachäwinakatak wakichtʼastanjja?

[20 janan fotopa]

Qʼochunak sum yatsusaw tamasarojj chʼamañchtʼaraksna