Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Jehová Diosaw familiapar mayachtʼi

Jehová Diosaw familiapar mayachtʼi

Jehová Diosaw familiapar mayachtʼi

“Achiktʼapjjsmawa [...] mayakïpjjapunim qollan ajayun yanapapampi.” (EFE. 4:1, 3.)

¿QHANAÑCHTʼSNATI?

¿Efesios 1:10 qellqatarjamajja kunas Diosan amtapajja?

¿“Mayakïpjjapunim qollan ajayun yanapapampi” siski ukajj kamsañsa muni?

¿Kunas “maynit maynikama khuyaptʼayasirï[ñatakejj]” yanaptʼistani?

1, 2. ¿Kunsa Diosajj aka oraqetakisa ukat jaqenakatakis amtawayi?

 FAMILIA. ¿Uka aru istʼkta ukhajj kunsa amuyta? ¿Munasiñata ukat kusisiñatti amuyta? ¿Mä amtampi juntuk trabajañatcha amuyta? ¿Jan ukajj kawkhantï suman jilsuñasa, yateqañasa ukat maynit maynikam parlakiptʼasiñas utjki ukanakatcha amuyta? Jumatï munasiri mä familiat jutstajja inas ukham amuysta. Cheqpachansa, Jehová Diosaw familia uttʼayirejja (Efe. 3:14, 15, MT). Ukat alajjpachan jakirinakasa ukat oraqen jakasiri taqe jaqenakasa maynit maynikama confiyasisa, jan kunar ajjsarasa ukat mayachtʼata jakasipjjañapwa Diosajj muni.

2 Kunapachatï Adanampi Evampi juchachasipkäna ukhajja, jaqenakajj janiw Diosan jachʼa familiap taypinkjjänti, ukampis kuntï Diosajj amtkäna ukajj phoqhasipuniniwa. Kunattejja Jupaw paraisoptayat aka oraqerojj Adanampin Evampin wawanakapampi phoqhantayani (Gén. 1:28; Isa. 45:18). Uka amtap phoqhañatakiw Diosajj kunanakatï wakiski ukanak wakichawayi, ukanakat waljajja Efesios libronwa qhanañchasi, ukansti mayachtʼatäñatwa qhanañchi. Jichhajja, Efesios librot mä qhawqha yatjjatañäni, ukat Diosajj alajjpachan jakapki ukanakaru ukhamaraki aka oraqenkir jaqenakarusa mayachthapiñ amtki uk phoqhasiñapatakejj kunjamsa yanaptʼsna uk yatjjataskañäni.

AMTANAKAPA UKAT LURATANAKAPA

3. ¿Efesios 1:10 qellqatarjamajj “uka urojj purk[äna] ukkhajja” Diosajj kun lurañsa qalltäna, ukat kunapachas ukajj nayraqat qalltawayi?

3 Jehová Diosajj amtaparjam phoqhañatakiw kuns luri. Ukhamasti, ¿alajjpachan jakapki ukanakarusa ukat jaqenakarusa mä familjam mayachtʼañ amtkäna uk phoqhañatakejj kuns lurawayi? Bibliajj qellqaskäna uka arunjja, Efesios 1:8-10 qellqatanjja, “uka urojj purkani ukkhajja” kunjamsa amtap phoqhani uk wakichañwa qalltani sasaw amuytʼayistu (Efesios 1:8-10 liytʼasiñapawa). Uka amtapjja pä toqetwa phoqhani. Nayraqatjja, khitinakatï alajjpachar sarañatak ajllitäpki ukanakaruw Jesusamp pʼeqtʼata alajjpachan jakapjjañapataki wakichasi. Ukasti Pentecostés 33 maranwa qalltäna, kunapachatï Jehová Diosajj jaqenakar Cristompi chika alajjpachat apnaqanipjjañapatak ajlliñ qalltkäna ukha (Hech. 2:1-4). Criston loqtasitapjjaruw Diosajj ajllitanakar juchanakapat qʼomachjje, ukatwa wiñay jakañ katoqapjje ukat ‘Diosan wawanakapäpjjatapsa’ yatisipjjaraki (Rom. 3:23, 24; 5:1; 8:15-17).

4, 5. Efesios 1:10 qellqatan Diosan amtapat parlki ukarjamajja, ¿khitinakarus wakichasiraki?

4 Ukjjarusti, khitinakatï paraisoptayat aka Oraqen Cristompi apnaqatäpkani ukanakaruw wakicharaki. Qalltanjja, Armagedonat qhespiri “walja jaqenak[jam]” uñtʼatäpki ukanakaw paraison jakapjjani (Apo. 7:9, 13-17; 21:1-5). Ukatsti, Criston Waranq Maranak Apnaqäwipanjja, millón millón jiwatanakaw paraison jakañatak jaktayatäpjjani (Apo. 20:12, 13). Jiwatanak jaktanipkani ukhajj jukʼampi mayachtʼatätaswa uñachtʼayañäni. Criston Waranq Maranak Apnaqäwip tukuyjjani ukhajja, “oraqenkirinaka[jja]” qhep qhepa yantʼanwa uñjasipjjani. Ukat khitinakatï uka yantʼar atipjapkani ukanakaw aka oraqenjja ‘Diosan wawanakapa’ satäpjjani (Rom. 8:21; Apo. 20:7, 8).

5 Diosan amtaparjamajja, khitinakatï alajjpachansa aka oraqensa jakapjjani ukanakarojj jichhürunakanwa wakichasiski. Ukampis ¿kunjamsa sapa maynejj Diosan amtap phoqhasiñapatakejj yanaptʼsna?

‘MAYAKÏPJJAPUNIÑÄNI QOLLAN AJAYUN YANAPAPAMPI’

6. Bibliarjamajja, ¿kunjamsa cristianonakajj tantachasipjjañapa?

6 Cristianonakajj tantachasipjjañapapuniwa sasaw Bibliajj qhanañchi (1 Cor. 14:23; Heb. 10:24, 25). Mayakïpjjañasatakejja, janiw aleq mä cheqaru waljani tantachasiñakïkiti, kunjamtï qhatunsa jan ukajj pelot anatir uñchʼukiñataki tantachasipki ukhama. Jan ukasti, kunapachatï Jehová Diosan yatichäwinakaparjam sarnaqktan ukat qollan ajayupampi irpayastan ukhaw cheqpacha mayachtʼatätanjja.

7. ¿“Mayakïpjjapunim qollan ajayun yanapapampi” siski ukajj kamsañs muni?

7 Jesucriston loqtasitapjjaruw Jehová Diosajj ajllitanakar wawanakaparjam katoqe ukat yaqha uwijanakjam uñtʼatäpki ukanakarus amigonakapjam katoqaraki. Ukampisa akapachan jakañaskamajja, maynit maynikam jan waltʼayasiñajj utjakipunispawa (Rom. 5:9; Sant. 2:23). Janitï ukhamäspajja, cristianonakarojj “paciencianïpjjarakim maynit maynikama” sasin ewjjtʼkistu ukajj janiw wakiskaspänti. ¿Kunjamsa jilat kullakanakampejj mayachtʼatässna? ‘Llampʼu chuymanïsa ukat munasirïsa.’ Ukhamarusa apóstol Pablojj akham sasaw ewjjtʼistu: “Janipun tʼaqanoqtañar sarapjjamti, jan ukasti mayakïpjjapunim qollan ajayun yanapapampi, sumankañajj mayachthapipktam uka toqe” sasa (Efesios 4:1-3 liytʼasiñapawa). Uka ewjjtʼarjam sarnaqañatakejja, Diosan qollan ajayupampiw irpayasiñasa ukat achupan luräwinakapas sapa mayninwa utjañaparaki. Jañchin luräwinakapajj tʼaqa tʼaqa sarnaqayi, ukampisa qollan ajayun achupajj jan walinak utjkipansa mayachtʼistuwa.

8. ¿“Janchina luräwinakapajja” kunjamanakatsa jaqenakar tʼaqa tʼaqa sarnaqayi?

8 “Janchina luräwinakapajja” (MT) tʼaqa tʼaqwa jaqenakar sarnaqayi (Gálatas 5:19-21 liytʼasiñapawa). Amuytʼañäni, wachoqa jucha lurañanakajja, maynirojj Jehová Diosata ukat markapatwa jayarstʼayi. Casadökasin yaqhampi sarnaqañajja, wawanakaparojj awk taykapatwa jayarstʼayi ukhamaraki jan juchani chacharusa warmipat jayarstʼayi jan ukajj jan juchani warmirusa chachapat jayarstʼayaraki. Qʼañu lurañanakajja, Jehová Diosaru ukat khitinakatï Diosar munasipki ukanakar jakʼachasiñatwa jarkʼaqe. Ukat khitinakatï ukham jan phenqʼani sarnaqapki ukanakajja, Jehová Diosan uttʼayat kamachinakapar uñisitapwa uñachtʼayapjje. Jañchin luräwinakap taypin jakhutäki ukanakajja, tʼaqa tʼaqa jaqenakar sarnaqayi ukat Diosatsa jayarstʼayarakiwa. Taqe ukanakjja Jehová Diosajj uñisiwa.

9. ¿“Mayakïpjjapunim qollan ajayun yanapapampi” siski uka ewjjtʼarjam sarnaqañatak chʼamachasiskiti janicha uk amuyasiñatakejj kunsa mä cristianojj jisktʼasiñapa?

9 Ukhamasti sapa mayniw akham sasin jisktʼasiñasa: “¿‘Mayakïpjjapunim qollan ajayun yanapapampi, sumankañajj mayachthapipktam uka toqe’ siski uka ewjjtʼarjam sarnaqañatakejj qhawqhsa chʼamachasisktjja? ¿Jan walinak utjki ukhajj kuns lurtjja? ¿Amigonakajampi arjjatayasiñajatakejj taqenirut yatiytjja? Naya pachpa jan walinak askichañatak chʼamachasiñat sipansa, ¿irpir chuymaninakaw nayar arjjatasin askichapjjani sasat suytjja? ¿Naya conträpki ukanak jan amtasipjjañapatakejj jupanakat jayarstʼti?” sasa. Cheqas uka amtanakajja, Diosajj taqe kunsa Criston munañapankañapataki mayachthapiñ amtki uka contrawa.

10, 11. 1) ¿Jilat kullakanakampi sumankañajj kunja wakiskirisa? 2) ¿Taman sumankañ utjañapatakisa ukat Diosan bendicionap katoqañatakis kunas yanaptʼani?

10 Jesusajj akham sänwa: “Jumatejj altararu ofrenda apkasina amtassta jilamajj mä kunatsa juma conträtapjja, jumajj uka ofrendama altar nayraqatar jaytawayasinjja, jilamampi sumankthapiri saram, ukatsti kuttanim uka ofrendam altaran churañataki [...]. Jupampi sumankthapim” sasa (Mat. 5:23-25). Santiagojj akham sarakïnwa: “Khitinakatejj sumankaña muni ukanakajja taqe kunsa sumanarakwa luri, ukhamata suma yapu apthapkaspas ukhama mä suma jakaña apthapiñapataki” sasa (Sant. 3:17, 18). Ukhamasti, sumankaña jan utjkistani ukhajj janiw cheqapar kuns lurksnati.

11 Amuytʼañäni, kawkïr markanakantï guerranakajj utjkäna uka cheqanakanjja, janitï oraqen imantat bombanaka utjkaspajja, uka oraqenakanjja chikatan chikatapat jilaw yapuchasiskaspa. Ukampis bomba phallipanwa yapuchirinakajj oraqenakap apanukjapjje, ukhamatwa uka markanakan manqʼañanakajj pistʼi. Niya ukhamarakiwa chuymasantï jilat kullakanakasampi sumankañ apaqeri jan walinak utjaspa ukhajj Diosar yupaychañ toqetjja aynachtʼayistaspa. Ukampis jankʼaki perdonañäni ukat maynin askip thaqhañäni ukhajja, taman sumankañaw utjani ukat Jehová Diosas bendicirakistaniwa.

12. ¿Kunjamsa irpir chuymaninakajj mayachtʼatäñasatak yanaptʼistu?

12 Ukhamarusa, Diosajj “churäwinakrakwa [jaqenakjam] churi”, jupanakaw taman mayachtʼatäñapatak yanaptʼapjjaraki. “Ukhamat taqenis iyawsäwinjja mayakïñaru puriñasataki.” (Efe. 4:8, 13.) Kunapachatï irpir chuymaninakajj jiwasamp chika Diosar yupaychañataki irnaqtʼapjje ukat Bibliarjam ewjjtʼapjjestu ukhajja, machaqar trocatäpjjañasatakiw yanaptʼistu (Efe. 4:22-24). Uka ewjjtʼanakarojja, ¿Jehová Diosas Yoqapampi apnaqatäñatak wakichkistaspa ukhamti uñjasktanjja? Irpir chuymaninaka, ¿uka amtampitï jilat kullakanakar ewjjtʼapjjta? (Gál. 6:1.)

“MAYNIT MAYNIKAMA KHUYAPTʼAYASIRÏPJJAM”

13. ¿Efesios 4:25-32 qellqatan jikjjataski uka ewjjtʼar jan istʼksna ukhajj kunas pasaspa?

13 Kunanaksa jan lurañasäki ukwa Efesios 4:25-29 qellqatajj qhanañchtʼistu. Ukanakat mä qhawqhajj akanakawa: kʼarisiña, colerampi atipayasiña, jayräña ukat aynachtʼayir jan wali arunak parlaña. Niyakejjay Diosan qollan ajayupajj mayachtʼchistojja, kunapachatï maynejj uka ewjjtʼanakar jan istʼki ukhajj uka qollan ajayuruw llakisiyi (Efe. 4:30). Pablon aka ewjjtʼanakapar istʼañaw sumankañataki ukat mayachtʼatäñatak yanaptʼistu: “Chuyma usuchjasiñjjatjja jitheqtapjjam, taqe thithiñanakatsa, colerat chuymampi jachʼat artʼasiñanakatsa, jan wali arunakampi toqesiñanakatsa, taqe jan wali luräwinakatsa. Sumankapjjam, maynit maynikama khuyaptʼayasirïpjjam, perdonasirïpjjarakim maynit maynikama, kunjämtejj Diosajj jumanakaru perdonapjjtam Cristo toqe ukhama” (Efe. 4:31, 32).

14. 1) ¿“Khuyaptʼayasirïpjjam” sasin ewjjtʼkistu ukajj kunsa amuytʼayistu? 2) ¿Kunas khuyaptʼayasirïñatakejj yanaptʼistani?

14 “Khuyaptʼayasirïpjjam” sasin ewjjtʼkistu ukajja, inas taqe chuyma uk jan phoqkstanti ukat uk jukʼampi sum phoqhañatak chʼamachasiñaswa amuytʼayistu. Ukhamasti, askisak thaqhañat sipansa mayninakan askip thaqhañaw wakisi (Fili. 2:4). Jiwasatï laruyañatakikisa jan ukajj wali yatiñanïksnas ukham amuyayañatakik kun sañsa amtaskstanjja, ¿arsuskakisajj khuyaptʼayasirïtasti uñachtʼayañäni? Ukajj kunjamsa maynirojj jikjjatasiyaspa uk janïr parlkas amuytʼasiñaw Pablon ewjjtʼanakapar istʼañ yanaptʼistani.

MUNASIÑA UKAT RESPETOW FAMILIAN UTJAÑAPA

15. ¿Efesios 5:28 qellqatajj kunjamsa chachanakarojj Cristot yateqasiñ yanaptʼi?

15 Kunjamtï Cristojj tamar uñjki ukar uñtasitaw chacha warmejj uñjasipjje sasaw Bibliajj amuytʼayistu. Jesusat yateqasisaw chachajj warmiparu pʼeqtʼañapa, munasiñapa ukat uñjañaparaki, warmisti chachapar istʼañaparakiwa (Efe. 5:22-33). Apóstol Pablojj akham sänwa: “Ukham[araki]wa chachajj warmiparojj munasiñapa, pachpa janchiparjama” sasa (Efe. 5:28). ¿“Ukham[araki]wa” sasinjja kunsa Pablojj sañ munaskäna? Janïr uk siskasajja akham sänwa: “Kunjämtejj Cristojj [tama]ru munasi, ukhamarak jakañapsa jupa layku aptʼasiwayi ukhama [...] umampi ukhamarak arupampi qʼomachasina” sasa. Ukhamasti, Diosajj taqe kunsa Criston munañapankañapataki mayachthapiñ amtki ukar yanaptʼañatakejja, chachajj familiaparuw Diosamp sum apasipjjañapatak yanaptʼañapa.

16. ¿Kunapachatï awk taykanakajj Diosan amtaparjam phoqhapki ukhajj kuna askinaksa jikjjatasispa?

16 Awk taykanakajj Jehová Diosan mayitapampi phoqhasipkatap janiw armasipjjañapäkiti. Ukampis jichhürunakanjja, jaqenakajj “jan munasiñanïp[jjewa]” (2 Tim. 3:1, 3). Ukat walja chachanakaw kuntï wawanakapatak lurapjjañapäki uk jan phoqhapkiti, ukasti janipuniw wawanakatakejj walïkiti. Pablojj akham sasaw cristiano chachanakar ewjjtʼäna: “Wawanakamarojj jan colerayapjjamti, jan ukasti cheqapar yatichasina sum uywapjjam, Tatitur iyawsapjjañapataki” sasa (Efe. 6:4). Cheqas utanwa wawanakajj munasiñsa respetasiñsa yateqapjje. Ukat kawkïr awk taykatï wawanakapar munasiña ukat respetasiñ yatichapki ukanakajj Jehová Diosan amtaparjamaw phoqhasipki. Kunapachatï utan colerampi atipayasiñasa ukat jan wali arunakampi toqesiñas jan utjki ukhajja, wawanakarojj kunja wakiskiris munasiñajja ukat jilïrinakar respetañasa ukwa yatichapjje. Ukat ukarakiw paraison jakasiñatakis wakicharaki.

17. ¿Supayan yantʼanakapar saykatañatakejj kunas yanaptʼistani?

17 Amuyasipuniñäni, alajjpachansa aka oraqensa jan waltʼayawayki uka Supayaw Diosan munañap jan phoqhañasatakejj kunaymanit jarktʼistani. Akapachanjja waljaniw Supayan munañap lurapjje, ukatwa divorcionakas jiljjattaski, jan casarasisa chacha warmjam jakirinakasa wal utji ukat chachapura jan ukajj warmi pura casarasiñajj walikïkaspas ukham uñjapjje. Ukampisa, jiwasajj janiw akapachankir amuyunakampejj apayasktanti, janirakiw jupanakjam sarnaqktanti. Jan ukasti Cristotwa yateqastanjja (Efe. 4:17-21). Ukatwa Bibliajj akham sasin ewjjtʼistu: Supayana ukat sajjranakan yantʼanakapar saykatañatakejj kawkïr “armanaktejj Diosajj chur[apktam] ukanakampi” isthapisipjjam sasa (Efesios 6:10-13 liytʼasiñapawa).

MUNASIÑAN JAKASIPKAKIM

18. ¿Cristianonakarojj kunas mayachtʼatäñasatakejj yanaptʼistu?

18 Munasiñakipuniw cristianonakarojj mayachtʼatäñatakejj yanaptʼistu. Jehová Diosaru, Jesucristoru ukat jilat kullakanakar taqe chuyma munasitasatwa “mayakïpjjapunim qollan ajayun yanapapampi, sumankañajj mayachthapipktam uka toqe” siski uka ewjjtʼar istʼañ amtawaytanjja (Efe. 4:3-6). Awkipar mayiskasajj akham sasaw Jesusajj uka munasiñat arsuwayi: “Janiw jupanak sapatakikit akjj mayktjja, jan ukasti khitinakatejj qhepanakat nayaru iyawsapkitani jupanakan arunakap istʼasina ukanakampitakiw maysma. Mayiraksmawa Awkejja, jupanakajj mayakïpjjañapataki, ukhamarak jiwasampis mayakïpjjañapatakiraki, kunjämtï jumajj nayanktajja, nayajj jumankaraktjja ukhama [...]. Jupanakarojj uñtʼaysmawa, ukampis uñtʼayaskakïmawa, kunjämtejj nayaru munasista uka munasiñajj jupanakampïñapataki, nayasti jupanakampïñajjatakiraki” sasa (Juan 17:20, 21, 26).

19. ¿Kun lurañsa taqe chuyma amtañasa?

19 Pantjasirjamajj chuymasan jan walinak lurañ munatas utjchi ukhajja, munasiñaw Salmo qellqerjam akham mayisiñ yanaptʼistani: “Chuymajjarusti sutim waqaychir tukuyam” sasa (Sal. 86:11). Ukhamasti kunanakampitï Supayajj munasir Awkisata ukat Diosampi askit uñjatäpki ukanakat jitheqtayañ munkistu ukanak contra saytʼasiñ taqe chuyma amtapjjañäni. Ukatjja, familiansa, yatiykasasa ukat tamansa apóstol Pablon aka ewjjtʼaparjam sarnaqañatak chʼamachasipjjañäni: “Diosan munat wawanakapäpjjtawa, jupajj kunjamäkitejj ukhamäpjjarakimaya. Munasiñan jakapjjam” (Efe. 5:1, 2).

[Jiskt’anaka]

[29 janan fotopa]

Altar nayraqatar ofrendap jaytawayasinwa jilapampi sumankthapir sari

[31 janan fotopa]

Awk taykanaka, wawanakamarojj respetasirïña yatichapjjam