Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Jehová Diosaw libre sarnaqasiñ churistu

Jehová Diosaw libre sarnaqasiñ churistu

Jehová Diosaw libre sarnaqasiñ churistu

“Khititejj [...] Diosan leyipatjja amuytʼasi, kawkïr leyitejj qhespiyat sarnaqasiñ churkistu ukarjam sum sarnaqasa, phoqasaraki, uka jaqejja kusisiñaniwa.” (SANT. 1:25.)

¿QHANAÑCHTʼASMATI?

¿Kuna leyis qhespiyata jan ukajj libre jakasiñatak wakichistu, ukat khitinakatakis wali askïni?

¿Libre jakasiñatakejj kunas wakisi?

¿Diosar istʼirinakajj kunjamsa jakasipjjani?

1, 2. 1) ¿Libre sarnaqasiñajj akapachan utjiti, ukat kunatsa? 2) ¿Diosan servirinakapajj kunjam jakasiñsa suyasipki?

 JICHHÜRUNAKANJJA, jupatakiki taqe kun munirinakasa, jaqe masiparu nuwirinakasa jan ukajj jan waltʼayirinakasa ukat jachʼa juchanak luririnakas walipuniw utji (2 Tim. 3:1-5). Ukanak jan utjañapatakiw gobiernonakajj walja leyinak apsupjje, policianak jiljjattayapjje ukat vigilañatakis camaranak uchapjje. Walja markanakanjja, jaqenakajj alarmanaka uchasipjje, ukat candadonaksa jan ukajj chapanaksa wal uchapjje, yaqhepasti corrienteni cablenakwa uta perqanak muytayapjje. Ukatjja waljaniw arumajj utanakapat jan mistupkiti, janirakiw wawanakaparojj callen sapaki anatayapkiti, ni urunsa sapak jaytapkiti. Cheqas jaqenakajj janiw libre sarnaqjjapjjeti ukat kuna jan walinakatï utjki ukanakas janirakiw chhaqtirjamäkiti.

2 Ukhamasti, ¿jan kun ajjsaras libre jakasiñatakejj kunas wakispacha? Librëñatakejj Jehová Diosat jitheqtañaw wakisi sasaw Supayajj Edén jardinan säna. Ukampis ukajj kʼarïtapwa jichhürkamajj uñachtʼayasiwayi. Kunapachatï jaqenakajj Diosar jan istʼas munañaparuki sarnaqapki ukhajja, jukʼamp jan walinakaw utji. Ukaw Diosan servirinakaparus jan waltʼayarakistu. Ukampisa, niyaw juchan esclavopäñat librëjjañäni sasaw suytanjja ukat Bibliarjamajja, “Diosan wawanakapan qhespiyat jakäwipana” jakasiñwa suyaraktanjja (Rom. 8:21). Cheqasa, Jehová Diosajj libre jan ukajj qhespiyat jakasiñasatakiw niy wakichjjestu. ¿Kunjamsa?

3. ¿Jehová Diosajj kuna leysa cristianonakar churi? ¿Kuna jisktʼanakarus qhanañchañäni?

3 Santiagon qellqataparjamajja, jutïrin libre jakasiñasatakejj Jehová Diosatwa “kawkïr leyitejj qhespiyat sarnaqasiñ churkistu” uka ley katoqtanjja (Santiago 1:25 liytʼasiñapawa). Yaqha Biblianjja, “kawkïr leyitejj libre sarnaqasiñ churkistu” uka ley katoqtanjja sarakiwa (Aymar Biblia). Ukampis kunapachatï maynejj leyinakat parlir istʼki ukhajja, janiw librëjjañat amuykiti, jan ukasti jukʼamp jarkʼatäñätwa amuyi. Ukhamajj ¿libre sarnaqañ churiri leyejj kunasa? ¿Kunjamsa uka leyejj libre sarnaqayistu?

QHESPIYIR LEY

4. ¿“Kawkïr leyitejj qhespiyat [jan ukajj libre] sarnaqasiñ churkistu” uka leyejj kunasa, ukat khithinakatakis wali askejja?

4 “Kawkïr leyitejj qhespiyat [jan ukajj libre] sarnaqasiñ churkistu” uka leyejj janiw Moisesar churatäkäna ukäkiti, kunattejja, uka Leyejj “juchanak qhanañchañata[kïnwa]”, ukampis Jesusaw ukjja phoqhawayjje (Mat. 5:17; Gál. 3:19). Ukhamasti, ¿kuna leyitsa Santiagojj parlaskäna? ‘Criston leyipata’ (Gál. 6:2). Uka suma leyejja, taqe kuntï Jehová Diosajj jiwasat suyki ukanakawa. Uka leyejj alajjpachar sarañataki ajllitanakatakisa ukat ‘yaqha uwijanakatakis’ wali askiwa (Juan 10:16).

5. ¿Kunatsa libre sarnaqasiñ churkistu uka ley phoqhañajj jan chʼamäki?

5 Uka “leyejj” janiw markanakan leyinakapjamäkiti. Kunattejj markanakan leyinakap amuyañasa ukat phoqhañasa chʼamakiwa, ukampis libre sarnaqasiñ churkistu uka leyejj janiw ukhamäkiti (1 Juan 5:3). Jesusajj akham sänwa: “Nayan yugojjasti jasa apañakiwa, [qʼepijasti] sinti phisnakirakiwa” sasa (Mat. 11:29, 30). Ukatjja, libre sarnaqasiñ churkistu uka leyinjja, janiw sancionanakajj utjkiti, jan ukasti munasiñjjar uttʼayatawa ukat pʼeqesaru, chuymasaru qellqantatawa, janiw qalat lurata tablanakar qellqantatäkiti (Hebreos 8:6, 10 liytʼasiñapawa).

KUNJAMSA LIBRE SARNAQASIÑ CHURKISTU UKA LEYEJJ QHESPIYISTU

6, 7. ¿Jehová Diosan kamachinakapat kamsasispasa? ¿Libre sarnaqañ churiri leyejj kunjamsa libre sarnaqayistu?

6 Kunanaksa jan lurañasäki uk Jehová Diosaw sistu, ukajj jiwasan askisatakiwa ukat jan walinakatsa jarkʼaqarakistuwa. Sañäni, Jehová Diosajj mä ley uchawayi (ley de la gravedad), uka leyiw kunas pampar jalaqtki ukhajj tuyuyañat sipansa kawkharutï jalaqtki ukankayaki. Uka leyejj janiw libre sarnaqaykituti sasajj janiw khitis quejaskaspati. Antisas uka leyin utjatapatjja taqeniw yuspärtanjja, ukat jiwasatakejj wali wakiskirïtapsa amuyaraktanwa. Ukhamarakiw Diosajj sum sarnaqañ toqeta ukat Jupar yupaychañ toqet Criston leyipan churkistu ukanakajj jiwasan askisatakejja.

7 Jan ajjsarasa libre sarnaqañ churiri leyejj jan walinakat jarkʼaqestu ukat janiw ukakïkiti, kuntï munktan ukanak lurañatakiw yanaptʼistu, ukat mayninakan librëpjjañapsa ukat derechonakapsa jan takichañatakiw yanaptʼarakistu. Ukhamasti, cheqpachapuni libre sarnaqañatakejja, mä arunjja, kuntï munktan uk lurañatakejja, Jehová Diosajj kuna leyinaktï churkistu ukarjamaw amtañasa ukat Jupat yateqasiñasarakiwa. Mä arunjja, Jehová Diosajj kunanakarutï munaski ukanakwa munañasa ukat kunanaktï uñiski ukanakwa uñisiñasaraki. Ukwa libre sarnaqañ churir leyejj yatichistu (Amós 5:15).

8, 9. ¿Libre sarnaqañ churir leyir istʼasajj kuna askinaksa jikjjatsna? Mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼam.

8 Juchararäkasajja, jan wali munañanakar atipañajj chʼamakïniwa. Ukampis Diosar taqe chuyma serviñäni ukat libre sarnaqañ churiri leyir istʼañäni ukhajja, jichhürunakansa librew sarnaqassna. Ukwa Jay jilatan experienciapajj amuytʼayistu, jupajj cigarro wal pitirïkäna jan ukajj fumirïkäna ukhaw Bibliat yateqañ qalltawayi. Kunapachatï ukham lurañajj Dios nayraqatan jan walïtap yatjjäna ukhajja, cigarro pitaskakiniti jan ukajj Jehová Diosaruch istʼani ukwa amtañapäna. Jupajj Diosar serviñwa amtäna, ukat cigarro jan pitjjañatakiw chʼamachasïna. ¿Cigarro pitañ armasjjasajj kunjamas jikjjatasïna? Uka jilatajj akham siwa: “Wali kusisita ukat librew jikjjatasjjayäta, ukajj wali khusapunïnwa” sasa.

9 Akapachajj libre sarnaqasiñjam churkistu ukajj “akapachankkis ukanakat llakisiña[kiwa]”, ukasti esclavopäksnas ukham sarnaqayistu, ukampis Jehová Diosajj libre sarnaqasiñ churkistu uka leyejj “ajayun jakañat llakisiña[wa]” ukaw libre sarnaqañ churistu ukat “wiñay jakañaru” ukhamarak ‘sumankañar’ apistu, ukwa Jay jilatajj yateqawayi (Rom. 8:5, 6). ¿Cigarro fumañ armañatakejj kawkitsa Jay jilatajj chʼam jikjjatawayi? Janiw sapapakejj armkänti, jan ukasti Jehová Diosaw yanaptʼäna. Uka jilatajj akham saskakiwa: “Jan jaytasaw Bibliat yatjjatirïta, ukat Diosarus qollan ajayumampi yanaptʼita sasin mayisirïta. Ukat jilat kullakanakan wali munasiñampi yanaptʼanakapsa sum katoqasirïta” sasa. Taqe ukanakajj kunjamsa jiwasarus libre sarnaqañatak yanaptʼistaspa uk jichhajj uñjañäni.

BIBLIAT SUM AMUYTʼAS YATJJATAÑÄNI

10. ¿Diosan leyipat sum ‘amuytʼañajj’ kamsañsa muni?

10 Santiago 1:25 qellqatanjja akham siwa: “Khititejj [...] Diosan leyipatjja [sum] amuytʼasi, kawkïr leyitejj qhespiyat sarnaqasiñ churkistu ukarjam sum sarnaqasa, phoqasaraki, uka jaqejja kusisiñaniwa” sasa. Griego arut ‘sum amuytʼaña’ sasin jaqokipaski uka arunakajja, “sum uñjjattʼañataki aljjattʼaña” sañ muni, ukatakisti maynejj chʼamachasiñapawa ukat sum amuykiptʼañaparakiwa. Ukhamasti, libre sarnaqañ churir leyejj chuymasana ukat pʼeqesankañapatakejj jiwasaw chʼamachasiñasa: Bibliatwa sum yatjjatañasa ukat oracionan maytʼasisaw kuntï liyktan ukanakat lupʼiñasa (1 Tim. 4:15).

11, 12. 1) ¿Kunatï cheqäki ukarjam sarnaqañajj wali askïtapjja kunjamsa Jesusajj qhanañchäna? 2) Aka janan utjki uka fotorjamajja, ¿kuna jan walinakatsa wayn tawaqonakajj amuyasipjjañapa?

11 Jehová Diosan arunakaparjam sarnaqañataki chʼamachasiñasawa, ukhamat kunatï cheqäki ukarjam jakañataki. Jesusajj niya uka kikparakwa arkirinakapar akham säna: “Jumanakatejj cheqpach saytʼapjjäta kuntejj sapjjsma ukhamarjama ukkhajja, nayan cheqpacha discipulonakajjaw tukupjjäta. Uñtʼapjjarakïtawa kunatejj cheqäki ukjja, uka cheqa kankañasti qhespiyat sarnaqasiñ churapjjarakïtam” sasa (Juan 8:31, 32). Mä qellqatarjamajja, “uñtʼapjjarakïtawa” siski uka arojj wali askit uñjata sañ munaraki, kunattejja “uñtʼatäki ukajja, khithitï uñtʼki ukatakejja wali askit uñjatawa”. Kunatï cheqäki uk sum uñtʼañatakejja ukarjamaw sarnaqañasa. Ukhamatakwa, “[Jehová] Diosan arunakapawa” Jupjam chuymanïñatakejj yatichaskistu sissna (1 Tes. 2:13).

12 Sapa mayniw akham jisktʼasna: “¿Kunatï cheqäki uk sumti yatjja? ¿Ukarjamati sarnaqasktjja? ¿Jan ukajj akapachan libre sarnaqasiñjam uñtʼatäki ukanak munaskaktcha?” sasa. Mä kullakajja, Jehová Diosar yupaychiri familianwa jilsuwayi, jupasti qʼajjo tawaqösajj kunjamänsa uk akham sasaw qhanañchi: “Kunapachatï maynejj cristian familian uywaski ukhajja, Jehová Diosarojj sum uñtʼi, ukampis nayajj janiw Diosarojj cheqpachapun uñtʼkayätti. Janirakiw kunanaktï Diosajj uñiski ukanak uñiskayätti, ukat kunanaktï lurkayäta ukajj Diosatakejj walikïkaspas ukham amuyirïta ukat jan waltʼäwinakan uñjasisas janirakiw yanaptʼap mayirïkti. Taqe kunsa yatkirista ukham amuyasirïta, ukampis janiw kunsa yatkatätti” sasa. Tiempompisti uka kullakajj pantjasiskatapwa amuyasjjäna ukat sum sarnaqañatakiw chʼamachasjjäna. Qhepatsti precursor regularjamaw Diosar servjjäna.

DIOSAN QOLLAN AJAYUPAW LIBRE SARNAQAÑATAK YANAPTʼISTU

13. ¿Diosan qollan ajayupajj kunjamsa libre sarnaqañasatak yanaptʼistu?

13 “Kawkhantï Tatitun ajayupajj utjki ukkhanjja qhespiyat [jan ukajj libre] sarnaqasiñaw utji” sasaw 2 Corintios 3:17 qellqatan qhanañchi. ¿Kunjamsa Diosan qollan ajayupajj libre sarnaqañatak yanaptʼistu? Sapa maynin ‘munasiña, kusisiña, sumankaña, paciencianïña, suma jaqëña, suma chuymanïña, iyawsäwinïña, llampʼu chuymanïña, munañasampi jan atipjayasiña’ utjañapatakiw yanaptʼistu, ukanakaw libre sarnaqañatak wakisi (Gál. 5:22, 23, NM). Maynejj jan ukham suma jaqëkaspa ukhajj janiw libre sarnaqkaspati, yamas munasirïñajj wali wakiskiripuniwa, ukwa akapachajj uñachtʼayistu. Apóstol Pablojj akham saskakïnwa: ‘Akanak contrasti janiw kuna leyis utjkiti’ sasa. ¿Ukajj kamsañsa muni? Diosan ajayupan achupajj janiw kuna leyin jarkʼatäkiti. Ukat qollan ajayun achup jakäwisan utjañapatjja janipuniw kuna leyis jarkʼkaspati (Gál. 5:18). Jehová Diosajja, qollan ajayun achuparjam wiñayataki ukat jan jarkʼata sarnaqaskakiñaswa muni.

14. ¿Akapachan ajayupajj kunjamsa jaqenakarojj esclavorjam apnaqe?

14 Khitinakatï akapachan ajayupampi apayasisin munañapar sarnaqapki ukanakajj inas librëpkaspas ukham amuyasipjjchi (2 Pedro 2:18, 19 liytʼasiñapawa). Ukampisa, akapachan esclavopäpjjewa. Kunattejja, munañanakapa ukat sarnaqäwinakap apnaqañatakejj walja leyinakaw utji. Kunjamtï apóstol Pablojj siskänjja, “janiw kuna leyisa aski luririnakatakejj uskutäkiti. Leyejja [...] jan istʼirinakataki, jan wali luririnakataki” uskutawa (1 Tim. 1:9, 10). Ukat niyakejjay “janchin munañanakaparjama” sarnaqapjjchejja, juchan esclavonakapäpjjewa, ukasti jan sintʼasirirakiwa (Efe. 2:1-3). Kunjamtï chhichhillankhanakajj miskʼir sarapkejja, ukhamarakiw munañanakapampi apayasisajj juchan sipitapar jaltʼasin jiwañar puripjje (Sant. 1:14, 15).

DIOSAN TAMAPANWA LIBRËTANJJA

15, 16. ¿Kunatsa Diosan tamapankañajj wali wakiskiripunejja, ukat kunja libres jikjjatastanjja?

15 Diosan tamapankstanjja, janiw mayitasat ukanktanti, jan ukasti Jehová Diosaw markaparojj irpasinistu (Juan 6:44). ¿Kunatsa Diosajj tamapar irpanpachïstu? ¿Taqe chuyma yupaychatasatti jan ukajj jan pantjasirïtasatcha irpanistu? Janiwa. Ukhamasti, ¿kunatarak irpanpachïstu? Jehová Diosajj suma chuymanïtasjja yatïnwa, ukhamarak libre sarnaqasiñ churiri leyipampi irpayasiñassa ukat istʼasirïñassa yatirakïnjja. Ukat tamankjjayätan ukhajja, Diosarakiw Jupat jukʼamp yateqañ munaskakiñasatakejj yanaptʼawayistu, ukhamatwa religionanakan kʼari yatichäwinakapatsa qhespiyawayistu ukat cristianjam sarnaqañatakis yatichawayistu (Efesios 4:22-24 liytʼasiñapawa). Jehová Diosäpanwa libre sarnaqer markanktanjja, ukham yaqha markajj janiw utjkiti (Sant. 2:12, NM).

16 Jehová Diosar taqe chuym munasir jaqenak taypinktan ukhajja, ¿janejjay ajjsarayasktantejja? ¿Janirakejjay kunas qhepäjjasan pasaski uk sapa kuti uñtktantejja? ¿Ukat Tantachasiñ Utankkasajj janejjay kunanaktï apasktan ukanak jan chhaqañapatak kattʼasita jilat kullakanakar aruntktantejja? ¡Janipï ukhamäkitejja! Jilat kullakanakampïsajj librëtanwa janiw ajjsarañajj utjkiti. ¡Janipuniw yaqha cheqanakanjja ukhamäkaspati! Ukatjja, kunjamtï Diosan tamapan jikjjatasktan ukajj kunja sumas jutïrin jakasiñäni ukwa amuytʼayistu.

‘DIOSAN WAWANAKAPAN QHESPIYAT JAKÄWIPA’

17. ¿“Qhespiyat jaqenaka uñsta[n]kani” ukajj kunjamsa jaqenakan librëpjjañapatak yanaptʼani?

17 Diosan servirinakapajj librëpjjaniwa sasin qhanañchkasajja, Pablojj akham sänwa: “Wali suytʼañampiwa taqe akapachajj suytʼaski kunürutejj Diosajj qhespiyat jaqenaka uñstaykani uka” sasa. Ukjjarusti akham sarakïnwa: “Aka oraqejj librëjjañapataki tukusiña esclavöñata, Diosan wawanakapan qhespiyat jakäwipana” sasa (Rom. 8:19-21). Uka qellqatanjja, “oraqe” sasajj khitinakatï aka oraqen wiñay jakañ suyapki ukanakatwa parlaski. Jupanakasti “qhespiyat jaqenaka uñsta[n]kani” ukhajj walja askinakwa jikjjatapjjani. Ukasti, alajjpachar sarañataki ajllitanakajj Jesucristor Oraqe jan walinakat qʼomachaña ukat “walja jaqenaka” sasin uñtʼatäpki ukanakar suma oraqer apantañ yanaptʼapkani ukhaw phoqhasiñ qalltani (Apo. 7:9, 14).

18. ¿Kunjamsa istʼasir jaqenakajj qhespiyatäpjjani, ukat kunjamsa jakasjjapjjani?

18 Jaqenakajj jan kun ajjsarasaw libre jakasipjjani, kunattejj janiw Supayasa ukat sajjranakas jan waltʼayjjaniti (Apo. 20:1-3). ¡Ukajj wali khusapunïniwa! Ukjjarusti, Jesucriston 144.000 reyinakapasa ukat sacerdotenakapasa, jukʼat jukʼatwa Jesusan loqtasitapjjarojj jaqenakar juchat qʼomachapjjani ukat jaqenakajj janiw pantjasirëjjapjjaniti (Apo. 5:9, 10). Ukat Jehová Diosar taqe chuyma confiyapjjatap uñachtʼayapkani uka qhepatjja, Diosajj kunjamtï qalltan munkäna ukhamwa ‘wawanakapajj qhespiyat jakasipjjani’, mä arunjja, librëjjapjjaniwa. ¿Amuysnati? Janiw jan walinak lurañ munañajj chuymasan utj-jjaniti, kunattejj janiw juchanëjjañäniti, ukat Jehová Dios awkisat yateqasisaw taqe kunan sarnaqjjañäni.

19. Jiwasatï qhespiyata jan ukajj libre jakasiñ munstanjja, ¿kunsa lurañasa?

19 ¿‘Diosan wawanakapjam qhespiyat jakasiñ’ muntati? Ukhamächejja, “kawkïr leyitejj qhespiyat sarnaqasiñ churkistu” ukajj pʼeqemana ukat chuymamankañapawa. Sapürurakiw Bibliat sum yatjjatañama. Ukat kunatï cheqäki ukarjamaw sarnaqañama. Jehová Diosaruw qollan ajayup mayisiñama. Tamapatsa janiw jitheqtañamäkiti ukat Diosajj markap toqejj yatichkistu ukanaksa janiw ukhamaki uñjañamäkiti. Janiw Evar uñtatajj Supayampi sallqjayasiñamäkiti, Evasti Diosan kamachinakapajj taqe kunatsa jarkʼkaspa ukham amuyäna. Cheqas Supayajj wali engañiriwa, ukampis atipjsnawa, kunattejj “yatiraktanwa kunja jachʼa sallqäkitejj Supayajj ukjja”, ukwa jutïr yatichäwin yateqaskañäni (2 Cor. 2:11).

[Jiskt’anaka]

[9 janan fotonakapa]

¿Akapachan libre sarnaqasiñjam uñtʼatäki ukanak wal munaskaktti?

[9 janan fotonakapa]

¿Kunatï cheqäki ukarjamati sarnaqasktjja?