Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Nayajj jumanakampïsktwa

Nayajj jumanakampïsktwa

Nayajj jumanakampïsktwa

‘Waljaniw yatjjatañatak chʼamachasipjjani, ukatsti cheqa yatiñajj jukʼampiw jiljjattarakini.’ (DAN. 12:4, NM.)

¿KAMSASAS QHANAÑCHTʼASMA?

¿Kunjamsa ‘cheqa yatiñajj’ oraqpachan yatiyasiwayi?

¿Kunjamsa cheqa yatiñ jikjjatirinakajj jiljjattawayapjje?

¿Kunjamanakatsa cheqa yatiñajj jiljjattawayi?

1, 2. 1) Jichhürunakansa Jesusajj arkirinakapampïskatapa ukat jutïrin jupanakampïskakiñapsa, ¿kunas amuytʼayistu? 2) Daniel 12:4 qellqatarjamajja, ¿wali amuyumpi Bibliat yatjjatasajja kunas jikjjatasiñapäna?

 PARAISONKKASMAS ukham amuytʼam. Sapüruw suma samartʼata sarttajja ukat uka uru irnaqtʼañatakejj wali kusisitarakïtawa. Janiw kunas usjjtamti, kunattejj kuna usunïkayätati ukajj chhaqtatäjjewa. Ukat sumwa uñjtasa, istʼtasa, muktʼtasa, manqtʼastasa ukat llamktʼaraktasa. Kun lurañatakis chʼamanïtawa ukat uk lurasajj kusisitarakïtawa, janirakiw kunas llakisiyjjtamti ukat walja amigonakanirakïtawa. Uka bendicionanakwa Diosan Reinopan katoqäta. Jesucristo Reyiw jaqenakar bendicini ukat taqeniruw Jehová Diosan cheqa yatichäwinakaparjam yaticharakini.

2 Uka yatichäwejj oraqpachan apaskani ukhajja, Jehová Diosaw taqe chuyma servirinakapampïskani. Diosasa ukat Yoqapasa nayratpachaw taqe chuyma yupaychirinakapampïsipkäna. Jesusajj janïr alajjpachar sarkasinjja, arkirinakaparojj jumanakampïskäwa sasaw qhan säna (Mateo 28:19, 20 liytʼasiñapawa). Uka arsutapar atinisiñatakejja, kawkïr profeciattï Diosajj Babilonia markan khä 2.500 maranaka nayrajj amuytʼaykäna uk yatjjatañäni. ‘Tukusïw tiempon’ jaktan uka urunakat parlkasajja, akham sasaw Daniel profetajj qellqäna: ‘Waljaniw yatjjatañatak chʼamachasipjjani, ukatsti cheqa yatiñajj jukʼampiw jiljjattarakini’ sasa (Dan. 12:4, NM). Khitinakatï Bibliat wali amuyumpi yatjjatapki ukanakajja, cheqa yatichäwinakwa jikjjatapjjani, ¡ukajj suma bendicionapuniwa! Uka cheqa yatiñjja waljaniw jikjjatapjjani sasaw profeciajj qhanañcharakïna. Ukatsti uka yatichäwejj jukʼampiw jiljjattañapäna, ukhamatwa taqe cheqanakan yatiyasiñapäna, ukat jikjjatañas janirakiw chʼamañapäkänti. Uka profecian phoqhasitapat yatjjatkasajja, jichhürunakan Jesusajj arkirinakapampïskatapa ukat Jehová Diosajj taqe kuntï amtki uk phoqhañatak chʼamanïtapwa amuytʼañäni.

CHEQA YATIÑWA JIKJJATASI

3. Apostolanak jiwjjapjjäna uka qhepatjja ¿kunas ‘cheqa yatiñampejj’ pasäna?

3 Apostolanakajj jiwjjapjjäna uka qhepatjja, kʼari yatichäwinakajj ninjamaw aqantäna (Hech. 20:28-30; 2 Tes. 2:1-3). Uka qhepa maranakatjja, ‘cheqa yatiñajj’ janipuniw utjkänti, ni cristianöpjjtwa sirinak taypinsa utjkänti. Kuntï Bibliajj parlki ukar iyawsapkchïnsa, pʼeqtʼirinakapajja “ñanqhanakat jutir yatichäwinaka[kwa]” yatichapjjäna, ukajj Diosaruw jiskʼachäna (1 Tim. 4:1). Ukhamatwa jaqenakarojj cheqa yatiñat jarktʼapjjäna. Diosajj kimsa diosat mayar tukutawa, almajj janiw jiwkiti ukat yaqhep jiwatanakajj infiernonwa wiñayatak tʼaqhesipjje sasaw kʼarinak yatichapjjäna.

4. Khä 1870 maranakanjja, ¿kunjamsa mä qhawqha cristianonakajj ‘cheqa yatiña’ yatjjatañ qalltapjjäna?

4 Ukampis 1870 maranakanjja, ‘tukusïwi tiempo’ qalltañapatak niya pusi tunka maranak faltkipanjja, Pensilvania (Estados Unidos) markanjj Diosar taqe chuyma yupaychir mä qhawqha cristianonakaw Bibliat yatjjatañatak tantachasipjjäna, ukhamat ‘cheqa yatiña’ jikjjatañataki (2 Tim. 3:1). Jupanak pachpaw akham suti uchasipjjäna, Estudiantes de la Biblia (Bibliat Yatjjatirinaka) sasa. Jupanakajj wali altʼat chuyman jaqenakäpjjänwa ukat taqe chuymaw Diosan munañap phoqhañ munapjjäna. Janiw ‘wali yatiñan jaqenakapkänti’, kunjamtï Jesusajj siskänjja Jehová Diosaw “wali yatiñan jaqenakatjja” yatiñkankañ imantänjja (Mat. 11:25). Bibliat Yatjjatirinakajja, wali amuyumpiw Bibliat liytʼapjjäna, parlakiptʼapjjäna, amuykiptʼapjjäna ukat Diosan yanaptʼap mayisipjjäna. Ukatsti Bibliat mä jiskʼa tʼaqa uñakiptʼasajj yaqha jiskʼa tʼaqanakampiw kunans niya kikpakïpjje uk uñakiptʼapjjäna ukat khitinakatï ukham yatjjatapkatayna jupanakan qellqatanakapwa uñakiptʼapjjarakïna. Jukʼat jukʼatwa Bibliat Yatjjatirinakajj kuna yatichäwinakatï walja maranakajj imantatäkäna ukanak sum amuyjjapjjäna.

5. ¿Kuna amtampis The Old Theology [Diosat nayra yatichäwinaka] sat tratado apsupjjäna?

5 Bibliat Yatjjatirinakajj kuntï yatjjatapkäna ukanakatjja wal kusisipjjäna, ukampis janiw jachʼa jachʼa tukupkänti janirakiw machaq yatichäwinaksa jikjjatapkaspa ukham yatiyapkänti (1 Cor. 8:1). Jan ukasti, The Old Theology (Diosat nayra yatichäwinaka) sat tratadonak apsupjjäna, ukhamat liytʼirinakajj Biblian cheqa yatichäwinakap yatipjjañapataki. Uka tratadonakat nayrïrinjja, “Bibliat yatjjatapjjañapatak yanaptʼanakaw utjäna, ukhamat kʼari yatichäwinak apanukupjjañapataki ukat Jesusana ukhamarak apostolonakapan yatichäwinakapar wasitat kuttʼayañataki” (The Old Theology [Diosat nayra yatichäwinaka] nayrïri, abril 1889, 32 jana).

6, 7. 1) Khä 1870 maranakatjja, ¿kuna yatichäwinak amuytʼañsa Jehová Diosajj yanaptʼawayistu? 2) Bibliat yateqkayäta ukhajja, ¿kawkïr cheqa yatichäwinakas chuymar purtʼawaytamjja?

6 Khä 1870 maranakatwa Jehová Diosan Qhanañchirinakapajj cheqa yatichäwinak yatjjatapjjäna. * Uka yatichäwinak yatjjatañajj janiw qariyirjamäkiti, janirakiw jachʼa yateqañ utanakan Biblia toqet yatjjatapki ukanakatakïkisa. Jan ukasti, kusisita ukat sum jakasiñatakiw yanaptʼistu, jutïr urunakatakisa mä suytʼäwi churistu. Ukat uka cheqa yatiñaw munasiri Jehová Diosaru ukat Jupan amtanakap uñtʼañ yanaptʼarakistuwa. Ukatsti kunatsa Jesusajj alajjpachat jutäna, kunatsa jiwäna ukat kunsa jichhürunakan luraski uksa qhanañcharakistuwa. Uka cheqa yatichäwinakarakiwa Diosajj kunatsa jan walinak jan tukjpacha, kunatsa jiwtanjja, kunjamsa Diosat mayisiñasa ukat kunjamatsa cheqpach kusisiñ jikjjatsna ukanak qhanañchtʼistu.

7 Walja maranak ‘imantatäkäna’ uka profecianakwa sum amuytanjja, ukat ukanakajj aka qhepa urunakanwa phoqhasiski (Dan. 12:9). Uka profecianakajj Biblianwa jikjjatasi, ukampis Mateo, Marcos, Lucas, Juan ukat Apocalipsis libronakanwa jilpach parli. Ukat kunanaktï jiwas pachpajj jan uñjktan ukanakwa Jehová Diosajj qhanañchistu. Sañäni, Jesusan reyjam uttʼayasitapa, alajjpachan chʼajjwäwi utjatapa ukat Supayaru aka oraqer jaqoqasinitapa (Apo. 12:7-12). Ukat kuntï uñjktan ukanakajj kamsañs muni uk Diosaw amuytʼañ yanaptʼarakistu, ukanakat mä qhawqhajj akanakawa: chʼajjwäwinaka, oraq khathatinaka, usunaka, machʼanaka ukat jan wali jaqenaka, jupanakaw aka ‘jan wali tiemponaka’ utjañapatak yanaptʼapjje (2 Tim. 3:1-5; Luc. 21:10, 11).

8. ¿Kunanaktï uñjktan ukat istʼktan ukanakat khitirus jachʼañchtanjja?

8 Jesusan aka arunakaparjam sarnaqañajj janiw jiwasatakejj chʼamäkiti, jupajj arkirinakapar akham sänwa: “Kusisiñanïpjjewa jumanakajj uñjapkta uk uñjirinakajja. Sapjjsmawa, walja profetanakampi ukhamarak reyinakampiw akanak uñjapktas uk uñjañjja munapjjäna, ukampis janiw uñjapkänti; ukhamarak kuntï jumanakajj istʼapktas uksa istʼañ munapjjäna, ukampis janiw istʼapkarakïnti” (Luc. 10:23, 24). Ukanak uñjañataki ukat istʼañataki yanaptʼatapatjja, Jesusan arkirinakapjamajj Jehová Diosaruw jachʼañchtanjja, ukat qollan ajayupampi “taqe kunatejj cheqäki” uk amuytʼañ yanaptʼatapatjja walpun yuspäraraktanjja (Juan 16:7, 13. liytʼasiñapawa). Ukhamasti, cheqa yatiñarojj wali askit uñjañäni ukat jaqe masisarojj uk yateqapjjañapatakis yatichapjjarakiñäni.

WALJANIW CHEQA YATIÑA JIKJJATAPJJE

9. Abril 1881 maranjja, ¿kun lurasiñapatakis aka revistajj jawstʼäna?

9 Abril, 1881 maranjja, Yatiyañataki revistajj niya pä mara lurasitapatjja waranqa yatiyirinak utjañapatakiw jawstʼäna, ukanjja akham sänwa: “Khitinakatï tiempopat chikatakis Tatitun arunakap yatiyirjamäpjjsta ukanakarojj ak lurapjjañamatakiw chʼamañchtʼanipjjsma: kuntï lurirjamapkta ukarjamwa colportorjama jan ukajj precursorjam jachʼa jan ukajj jiskʼa markanakar sarapjjam ukat Diosat taqe chuyma yateqañ muniri jaqenakar taqe cheqan thaqhapjjam, waljaniw Dios chuymäpjje, ukampisa janiw cheqa yatiñ jikjjatapkiti; Diosajj kunjamasa ukat Arupajj kunja sumas uk yatichañatak thaqhapjjam” sasa.

10. Sapürutjam yatiyapjjañapatak waranqanir jawstʼañatak yatiyaskäna uk liytʼasajja, ¿kun lurañsa waljanejj amtapjjäna?

10 Bibliat Yatjjatirinakajja, cheqa cristianonakajj Diosan arunakapat yatiyapjjañapawa sasaw amuytʼapjjäna, ukwa ukham jawstʼasajj uñachtʼayapjjäna. Ukampis waranqaniru sapürutjam yatiyapjjañapataki jawsapjjatapajj janis phoqhasirjamäkchïnjja, taqe chuymaw phoqhasiñap suyapjjäna, kunattejj uka tiemponjja mä qhawqha patakanikiw tantachäwinakapar sarapjjäna. Ukhamäkchïnsa, mä tratado jan ukajj mä revista liytʼasajja waljaniw cheqa yatichäwinakätap amuyapjjäna ukat uka jawstʼäwir iyaw sapjjäna. Amuytʼañäni, Watch Tower revista ukat Bibliat Yatjjatirinakan apsuta mä folleto liytʼasajja, Londres markan jakasir mä chachajj akham sasaw 1882 maranjja jupanakar qellqatayna: “Diosajj kuntï lurañaj munki uk phoqhañajätakejja, kunsa ukat kunjamsa yatiyiristjja uk yatichapjjeta” sasa.

11, 12. 1) ¿Colportoranakajj jiwasjam amtanïpjjarakïnwa sasin kunatsa sissna? 2) ¿Kunjamsa colportoranakajj tamanak uttʼayapjjäna?

11 Khä 1885 maranjja, Bibliat Yatjjatirinakatjja, mä kimsa patakaniw colportoranakäpjjäna. Jupanakajja, jiwasjamarakiw jaqenakarojj Jesucriston arkirip tukuyañ munapjjäna. Ukampisa, janiw jichhürunakanjam luraskänti. Jichhürunakanjja, Bibliat yatichktan ukhajja, mayat mayat yatichtanjja ukat uttʼayat mä tamar jutapjjañapatakiw jawstʼtanjja. Ukampis nayrajja, Diosatak sapüru yatiyirinakajj jaqenakarojj libronakwa churapjjäna, ukat khitinakatï yatjjatañ munapkäna ukanakaruw tantachthapipjjäna ukat Qollan Qellqatat yatichapjjäna. Mayat mayat yatichañat sipansa, waljanir tantachtʼasaw Bibliat yatichapjjerïna, mä arunjja, tamanakwa uttʼayapjjerïna.

12 Amuytʼañataki, 1907 maranjja, mä markanjja khitinakatï La Aurora del Milenio (jan ukajj Estudios de las Escrituras) sat libronakanïpkäna ukanakar jikjjatañatakiw mä qhawqha colportoranakajj thaqhapjjäna. Ukat Watch Tower sat revistajja, akham sasaw yatiyäna: “Khitinakatï yatjjatañ munapjjäna ukanakarojja mä utan tantachthapipjjäna. Ukanjja colportor jilatajj domingo uru jurnälaw Diosajj kuna amtanis jaqenakatakejja uk qhanañchtʼäna. Ukat jutïri domingojja, sapa semana ukham tantachasipjjañapatakiw chʼamañchtʼäna” sasa. 1911 maranjja, kunjamtï luraskäna ukajj mayjtʼayasïnwa. Phesqa tunka kimsaqallqoni jilatanakaw Estados Unidos ukhamarak Canadá markankir markanakar arstʼir sarapjjäna ukat khitinakatï Bibliat yatjjatañ munapkäna ukanakarojj sutipa ukat kawkhansa jakasipjje uk mayipjjäna. Ukatsti mä utan tantachasipjjañapatakiw wakichtʼapjjäna, ukhamatwa tamanak uttʼayapjjäna. Ukat 1914 maranjja, Bibliat Yatjjatirinakajj 1.200 tamanakaw Oraqpachan utj-jjäna.

13. ¿‘Cheqa yatiñajja’ jichhürkam walja jaqenakar puritapat kunas muspharaytamjja?

13 Jichhürunakanjja, 109.400 jila tamanakaw oraqpachan utj-jje ukat uka tamanakanjja, 895.800 jila precursoranakaw utjaraki. Niya kimsaqallqo millón jaqenakaw ‘cheqa yatiña’ jikjjatawayapjje ukat ukarjam sarnaqapjjaraki (Isaías 60:22 liytʼasiñapawa). * Qhawqhanïpjjtansa uk yatiñajj wali muspharkañawa, yamas Jesusan aka arunakapat amttan ukhajj jukʼampiw musphartanjja, jupajj akham sasaw arkirinakapar säna: naya laykojj “taqe oraqpacharakiw uñisipjjätam”, carcelar jistʼantapjjätam, arknaqapjjätam ukat jiwayapjjätam sasa (Luc. 21:12-17). Supayasa, sajjranakapasa ukat Diosan markap contra saytʼir jaqenakajj janis yatiyasiñap munapkchejja, Diosan yupaychirinakapajj Jesusan arkirinakap tukupjjañapatakejj jaqenakar yanaptʼasipkakiwa. Jichhürunakanjja “aka oraqpachanwa” yatiyasipki, thaya cheqanakana, juntʼu cheqanakana ukat qollu cheqawjanakana, jachʼa markanakana, pata markanakana ukat kawkhantï jaqenakajj jukʼanikïpki uka jaya cheqanakansa (Mat. 24:14). Jehová Diosan yanapapampikiw ukham yatiyasiski.

“CHEQA YATIÑAJJ” JILJJATTIWA

14. ¿Bibliat apstʼat qellqatanak toqejj kunjamsa ‘cheqa yatiñajj’ waljanir purtʼawayi?

14 ‘Cheqa yatiñajj’ walipuniw jiljjattawayi, kunattejj waljaniw Diosan suma yatiyäwinakap yatiyasipki, ukat Bibliat apstʼat qellqatanakas yanaptʼarakiwa. Julio 1879 maranjja, Bibliat Yatjjatirinakajj nayrïr revistwa apsupjjäna, ukasti Zionʼs Watch Tower and Herald of Christʼs Presence satänwa. Uka revistjja inglés arutakwa mä imprentan lurayapjjäna, ukat 6.000 revistanakwa lurayapjjäna. Uka revistan qellqasiñapatak pʼeqtʼirjamajja, Charles Taze Russell jilataruw ajllipjjäna, jupasti 27 maranïnwa. Ukat Bibliat Yatjjatirinakat phesqanimpiw jupar yanaptʼapjjäna, uka phesqanejj Diosar taqe chuyma yupaychirinakäpjjänwa. Yatiyañataki sat revistjja, 195 arunakanwa jichhajj qellqasi. Uka revistajja oraqpachan wali uñtʼatawa ukat sapa revistajj 42.182.000 ukharakiw lurasi. Ukatsti ¡Despertad! sat revistjja, 41.042.000 ukhaw lurasi ukat 84 arunakaruraki. Sapa marajja patak millón libronaka ukat Biblianakaw lurasiraki.

15. ¿Kuna qollqempis Bibliat apstʼat qellqatanakajj lurasi?

15 Taqe ukanakajj yanaptʼañ munirinakan churäwinakapampikiw apasi (Mateo 10:8 liytʼasiñapawa). Uk uñjasajja, khitinakatï maquinanaka, papelanaka, tintanaka ukat yaqha materialanak alañatakejj qhawqha qollqes munasi uk uñtʼirinakajj walpun muspharapjje. Betelankïr imprentanakataki materialanak alañatak uñjir mä jilatajja akham siwa: “Negocionak luriri jaqenakajj Betel uta visittʼapjje ukhajja, jachʼa maquinanak uñjasasa, ukat kunja suma qellqatanaksa apsupjje ukanak uñjasasa, kunjamarak yanaptʼañ munirinakan churäwinakapampik lurasispasti sasaw wal muspharapjje. Ukat Betel utan kunja kusisitas walja wayn tawaqonakajj irnaqtʼapjje uk uñjasas muspharapjjarakiwa” sasa.

DIOSAN YATIÑAPAJJ ORAQPACHARUW PHOQHANTANI

16. ¿Diosajj kuna amtampis ‘cheqa yatiña’ yatiyawayi?

16 Jehová Diosajj mä amtampiw ‘cheqa yatiñ’ jiljjattayi, Jupajj “taqenin qhespiyatäñapwa muni, kunatejj cheqäki uk uñtʼapjjañaparaki” (1 Tim. 2:3, 4). Taqe jaqenakajj cheqa yatichäwinak uñtʼapjjañapwa Diosajj muni, ukhamat kunjamtï Jupajj munki ukarjam yupaychapjjañapataki ukat bendición katoqapjjañapataki. Uka ‘cheqa yatiña’ yatiyasaw Jehová Diosajj cristianonakat mä grupor alajjpachar sarapjjañapatak ajlliwayi. Ukat “taqe markanakata, kunayman janchini, ukhamarak taqe casta parlani” “walja jaqenak[arurakiw]” tantachthapiski, jupanakasti aka Oraqen wiñay jakañ suytʼäwinïpjjewa (Apo. 7:9).

17. ¿Cheqa yupaychäwin jiljjattatapajj kunsa uñachtʼayistu?

17 Aka 130 maranak pasawayki ukan cheqa yupaychäwin wal jiljjattatapajja, Jehová Diosasa ukat Jupan uttʼayat Jesucristo reyis cristianonakar yanaptʼañatakisa, jupanakar irpañatakisa, jarkʼaqañatakisa, wakichtʼañatakisa ukat yatichañatakisa jupanakampïsipkatapwa uñachtʼayawayapjje. Cheqa yupaychäwin jiljjattatapajja, Jehová Diosajj kuntï jutïritak arsuwayki ukajj phoqhasipuniniwa sasin atinisiñatakiw yanaptʼistu. “Kunjamatejj umajj qʼal phoqhantejja ukhamarakiw Tatitun yatiñapajj taqe markpacharu phoqhantani” (Isa. 11:9). ¡Kuna bendicionanaktï jaqenakajj uka tiempon katoqapkani ukajj wali sumapunïniwa!

[Qhanañchäwinaka]

^ Los testigos de Jehová: una historia de fe viva. Parte 1: Salen de la oscuridad (DVD) ukat Los testigos de Jehová: una historia de fe viva. Parte 2: Dejan brillar su luz (DVD) sat videonak uñjañamatakiw chʼamañchtʼapjjsma.

[Jiskt’anaka]

[6 janan fotopa]

Bibliat Yatjjatirinakajja, altʼat chuyman jaqenakäpjjänwa ukat taqe chuymaw Diosan munañap phoqhañ munapjjäna

[7 janan fotopa]

‘Cheqa yatiña’ yatichañataki chʼamachasitasjja, Jehová Diosajj wali askit uñji