Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

‘¿Munapjjtwa yatiña kunapachänisa taqe akanakajja?’

‘¿Munapjjtwa yatiña kunapachänisa taqe akanakajja?’

“¿Kawkïrïnis chimpojja jumajj kuttʼankät ukkajja, ukhamarak akapach tukuskan uka urutsa?” (MAT. 24:3)

1. ¿Kunsa Jesusan apostolonakapjam yatiñ munaraktanjja?

JESUSAJJ aka Oraqen yatiyañ niya tukuyañampïskänwa, ukat arkirinakapajj kunjamänis jutïr urunakajj uk wal yatiñ munapjjäna. Ukatwa jiwañap uru janïr purinkipan mä qawqha urunak nayrajja, akham sasin pusi apostolonakapajj jisktʼapjjäna: “Nanakajj munapjjtwa yatiña kunapachatï taqe akanakajj paskani ukanaka. ¿Kawkïrïnis chimpojja jumajj kuttʼankät ukkajja, ukhamarak akapach tukuskan uka urutsa?” sasa (Mat. 24:3; Mar. 13:3). Uka jisktʼarojja, Mateo 24 ukat 25 jaljanakan jikjjataski uka profeciampiw Jesusajj qhanañchäna. Uka profecianjja, kunanakas pasañapäna ukanakwa Jesusajj arsuwayäna. Uka arunakapat yatjjatañajja jiwasatakejj wali askiwa, kunattejj ukhamarakiw kunjamänis jutïr urunakajj uk yatiñ muntanjja.

2. 1) Aka walja maranakanjja, ¿kuna toqetsa jukʼamp sum amuytʼasiwayi? 2) ¿Kuna jisktʼanakatsa yatjjataskañäni?

2 Walja maranakaw Jehová Diosan yupaychirinakapajj Jesusan profeciapajj qhepa urunakat parlki uk oración toqe yatjjatawaytanjja. ¿Kuna amtampisa? Kunapachas Jesusan arunakapajj phoqhasini uk jukʼamp sum amuyañataki. Kunanakansa sum amuytʼasiwayi uk yatiñatakejja, aka jisktʼanakat amuytʼañäni: ¿Kunapachas ‘jachʼa tʼaqhesïwejj’ qallti? ¿Kunapachas Jesusajj ‘uwijanakarusa’ ukat ‘cabritonakarus’ jaljañ qallti? ¿Kunapachas Jesusajj ‘juti’ mä arunjja, purini? (Mat. 24:21; 25:31-33.)

¿KUNAPACHAS ‘JACHʼA TʼAQHESÏWEJJ’ QALLTI?

3. ¿Kuns nayrajj jachʼa tʼaqhesïwit amuyayätanjja?

3 Jachʼa tʼaqhesïwejj Nayrïr Jachʼa Chʼajjwäwimpiw 1914 maran qalltawayi, ukat 1918 maran jachʼa chʼajjwäwejj tukuykäna ukhaw Jehová Diosajj urunak jiskʼaptayawayi, ukhamata ajllitanakat jiltʼapki ukanakajj taqe markanakaru suma yatiyäwinak yatiyapjjañapataki sasaw walja maranakajj amuyawaytanjja (Mat. 24:21, 22). Ukat yatiyañ  tukuyatarojja, Supayan apnaqäwipajj tukjatäniwa sasaw amuyarakiyätanjja. Ukatwa jachʼa tʼaqhesïwit akham sayätanjja: mä qalltaniwa (1914-1918), saytʼayatäniwa (1918 marat aksaru) ukat Armagedón chʼajjwäwinwa tukuyani sasa.

4. ¿Jesusajj qhepa urunakat arsuwaykäna uka profeciapat yatjjatasajj kunas machaqat qhanañchtʼasi?

4 Ukampis Jesusan profeciap sum yatjjatasajja, qhepa urunakat parlki uka profeciat mä qawqhajj pä phoqhasïwinïtap amuytanjja (Mat. 24:4-22). Nayraqatjja, 33 marat 70 jichha pacha maranakanwa Judea markan phoqhasiwayi, ukatjja oraqpachanwa jichhürunakan phoqhasiñaparaki. Ukham amuyañajja, walja qhanañchäwinakaruw apistu. *

5. 1) ¿Kunas 1914 maran qalltawayi? 2) ¿Kunapachas tʼaqhesiñanakajj nayrïr patak maranakan phoqhasïna?

5 Ukatjja, jachʼa tʼaqhesïwin qalltapajj janiw 1914 maran qalltkänti sasaw amuyaraktanjja. ¿Kunats ukham amuytanjja? Jachʼa tʼaqhesïwejj janiw markanak pura chʼajjwas qalltkaniti, jan ukasti kʼari religión contra saytʼapkani ukhaw qalltani sasaw Bibliajj qhanañchi. Ukhamasti, kunanakatï 1914 marat aksarojj utjawayki ukajj janiw jachʼa tʼaqhesïwin qalltapäkänti, jan ukasti ‘tʼaqhesiñanakan’ qalltapakïnwa (Mat. 24:8). Qalltanjja, uka ‘tʼaqhesiñanakajj’ Judea ukat Jerusalén markanakanwa 33 marat 66 marakam phoqhasïna.

6. ¿Kunas jachʼa tʼaqhesïwin qalltatap uñachtʼayani?

 6 Ukhamajja, ¿jachʼa tʼaqhesïwin qalltatap kunas uñachtʼayani? Jesusajj akham sänwa: “Daniel profetajj qellqänwa kunatejj jan wali lurirïki tukjirïkaraki ukjjata. Kunapachatejj jumanakajj qollana cheqar uk purir uñjapkäta ukkhajja, ak leetʼirejj amuytʼpan, ukapachasti Judeankirinakajj qollunakaruw jaltjjapjjañapa” sasa (Mat. 24:15, 16). “Qollana cheqar uk purir uñjapkäta” siski ukajja, Roma markan ejercitopajj (“jan wali lurirïki tukjirïkaraki”) 66 maran Jerusalén markaru ukat templor (uka cheqwa judionakajj qollanat uñjapjjäna) tukjañataki muyuntapkäna ukhaw nayraqat phoqhasiwayi. Ukat yaqhajja, Naciones Unidas (jichhürunakanjja “jan wali lurirïki tukjirïkaraki”) ukajj cristianöpjjtwa sapki uka kʼari religionanakaru  (jichhürunakanjja ukaruw cristianöpjjtwa siri jaqenakajj qollanat uñjapjje) ukat Jachʼa Babilonia taypinkapki uka kʼari yupaychäwinakar tukjañatak saytʼapkani ukhaw sum phoqhasini. Uka pachpatwa Apocalipsis 17:16-18 qellqatan parlaski. Ukat ukaw jachʼa tʼaqhesïwin qalltatap uñachtʼayani.

7. 1) ¿Kunjamsa nayrïr patak maranakan qhespipjjäna? 2) ¿Jutïrin kun pasañapsa suysna?

 7 ‘Uka urunakajj jiskʼaptayatäniwa’ sasaw Jesusajj arsuwayarakïna. Uka arunakajj nayraqatjja, Roma markankir ejercitopajj Jerusalenat 66 maran kuttʼawayjjäna ukhaw phoqhasïna. Ukhamatwa Jerusalenankiri ukat Judeankir ajllitanakajj ‘qhespiyasiñataki’ tʼijtjjapjjäna (Mateo 24:22 liytʼasiñapawa; Mal. 3:17). Ukhamasti, ¿jachʼa tʼaqhesïwin kun pasañapsa suytanjja? Kunapachatï Naciones Unidas ukajj kʼari yupaychäwi tukjañatak saytʼkani ukhajja, Jehová Diosajj ‘urunak jiskʼaptayaniwa’, ukhamat cheqa yupaychäwejj kʼari yupaychäwimp chika jan tukjatäpjjañapataki. Ukhamatwa Jehová Diosan markapajj qhespini.

8. 1) Jachʼa tʼaqhesïwi qalltkani uka qhepatjja, ¿kunanakas pasani? 2) Amuyatajja, ¿kunapachas 144.000 ajllitanakajj alajjpachan jakañatak jaktayatäpjjani? (Qhanañchtʼäwip uñjjattʼam.)

  8 Jachʼa tʼaqhesïwi qalltkani uka qhepatjja, ¿kunanakas pasani? Jesusan arunakapajja, janïr Armagedón qalltkipan mä tiempow utjani sasaw qhanañchi. ¿Uka tiempon kunas pasani? Uka jisktʼarojja, Ezequiel 38:14-16 ukat Mateo 24:29-31 qellqatanakaw qhanañchi. (Liytʼasiñapawa.) * Ukanak qhepatwa Armagedonajj purinini, ukaw jachʼa tʼaqhesïwin tukuyapajja. Ukasti Jerusalén markajj 70 maran tukjatäkäna ukar uñtasitawa (Mal. 4:1). Armagedón jachʼa chʼajjwäwimpi tukuyasajja, jutïr jachʼa tʼaqhesïwejj jan kikpanipuniniwa, ukjja “janiw jichhürkamajj khitis uñjkiti aka oraqe luraski ukürutpacha” (Mat. 24:21). Armagedón pasatatjja, Criston Waranq Maranaka Apnaqäwipaw qalltani.

9. Jesusajj jachʼa tʼaqhesïwit arsuwaykäna uka profeciajja, ¿kunatakis Diosan markapar yanaptʼi?

9 Jachʼa tʼaqhesïwit parlki uka profeciajj chʼamañchtʼistuwa. ¿Kunatsa? Kunattejj kuna jan walinakans uñjaskchiñänejja, Jehová Diosan  yupaychirinakapajj markjamajj jachʼa tʼaqhesïwit qhespipjjaniwa (Apo. 7:9, 14). Ukat Armagedonanwa Jehová Diosajj sutip jachʼañchani ukat qʼomacharakini, ukaw taqe kunat sipans kusisiyistu (Sal. 83:18, NM; Eze. 38:23).

¿KUNAPACHAS JESUSAJJ UWIJANAKAMPIRU UKAT CABRITONAKAMPIR JALJI?

10. Nayrajja, ¿uwijanakampiru ukat cabritonakampir jaljañat kuns amuyayätanjja?

10 Jesusajj uwijanakampiru ukat cabritonakampiru jaljañat parlkäna ukajj kunapachas phoqhasiraki uk jichhajj yatjjatañäni (Mat. 25:31-46). Khä 1914 maran qhepa urunakajj qalltki uka urut aksaruw jaqenakarojj uwijanakarjama ukat cabritonakarjam jaljañ qalltasiwayi sasaw nayrajj amuyayätanjja. Ukat Diosan Reinopat suma yatiyäwi jan istʼañ munapki ukat janïr jachʼa tʼaqhesïwi qalltkipan jiwapkani ukanakajja, cabritonakjamaw jiwapjjani ukat jaktaniñatakejj janiw suytʼäwinïpkaniti sasaw amuyarakiyätanjja.

11. ¿Kunatsa jaqenakarojj uwijanakarjama jan ukajj cabritonakarjam jaljañ 1914 maran jan qalltkpachäna?

11 Khä 1995 maranjja, Yatiyañataki revistan Mateo 25:31 qellqatatwa wasitat amuykiptʼasïna, ukan akham siwa: “Kunapachatejj Jaqen Yoqapajj reyjama jutkani ukapachajja, angelanakapampi muyuntataw jupajj qontʼasini tronoparojja taqe chʼaman kankañapampi” sasa. Jesusajj 1914 maransa Diosan Reinopan Apnaqerjam uttʼayatäkchïnjja, janiw ‘taqe markanakan’ Juezapjam tronopar qontʼaskänti sasaw qhanañchasïna (Mat. 25:32; Daniel 7:13 uñjjattʼarakim). Ukampis uwijanakata ukat cabritonakat parlki uka uñachtʼäwejja, Jesusaruw Juezjam uñtayi (Mateo 25:31-34, 41, 46 liytʼasiñapawa). Jesusajj janiw 1914 maran taqe markanakan Juezapjam qontʼaskänti, ukhamajj janiw jaqenakarojj uka maran uwijanakarjama jan ukajj cabritonakarjam jaljañ qalltkaspänti. * Ukhamajja, ¿kunapachas Jesusajj taripañ qalltäna?

12. 1) ¿Kunapachas Jesusajj taqe markanakar taripañ qalltani? 2) ¿Mateo 24:30, 31 ukat Mateo 25:31-33, 46 qellqatanakan kunanak pasañapsa qhanañchi?

  12 Jesusan profeciapajj qhepa urunakat parlki ukajja, kʼari yupaychäwejj tukjatäkani uka qhepatwa Jupajj taqe markanakar taripañ qalltani, mä arunjja, Juezjam saytʼani sasaw amuytʼayistu. Kunjamtï  8 tʼaqan siskejja, uka tiempon kunanakas pasani ukanakat mä qawqhajj Mateo 24:30, 31 qellqatanwa qhanañchi. Uka tʼaqanakat sum yatjjatañäni ukhajja, kunanakas pasani ukwa sum amuytʼañäni, ukat ukajj uwijanakampit cabritonakampit Jesusajj parlkäna niya ukar uñtasit parlatapwa amuyañäni. Sañäni: Jaqen Yoqapajj angelanakapampiw jachʼa kʼajkir kankañapampi juti; taqe markan jakir jaqenakaruw tantachasini; khitinakatï uwijanakjamäpki ukanakajj ‘pʼeqenakapwa waytapjjani’, kunattejj ‘wiñay jakañ’ suytʼäwinïpjjewa. * Khitinakatejj cabritonakjamäpkani ukanakajj ‘jachapjjaniwa’, kunattejj ‘wiñayatak jiwapjjañapwa’ (NM) amuyasipjje (Mat. 25:31-33, 46).

13. 1) ¿Kunapachas Jesusajj jaqenakar uwijanakarjama jan ukajj cabritonakarjam jaljani? 2) Uk yatiñajja, ¿yatiyäwisar kunjam uñjañatakis yanaptʼistu?

 13 Ukhamajj ¿kuns amuyawaytanjja? Jesusajj jachʼa tʼaqhesïwi tiemponwa taqe markanakarojj uwijanakarjama jan ukajj cabritonakarjam taripani. Ukat Armagedonan jachʼa tʼaqhesïwejj tukusjjani ukhajja, cabritjamäpki ukanakajj wiñayatakiw ‘jiwapjjani’. Ukanak amuytʼañajja, kunja wakiskiris yatiyañajj uk amuyañatakiw yanaptʼistu. Ukhamasti jachʼa tʼaqhesïwi janïr qalltañapkamajja, Diosatakjam sarnaqjjañataki ukat “jakañaru irpiri” kʼullkʼu thakin sarañatakejj jaqenakatak tiempojj utjaskiwa (Mat. 7:13, 14). Cheqansa, jichhürunakanjja jaqenakajj uwijanakjamätapa jan ukajj cabritonakjamätapwa uñachtʼayapjjaspa. Ukampis ak amtañasawa: khitinakas uwijanakjamäpjje ukat cabritonakjamäpjje ukanakarojj jachʼa tʼaqhesïwi tiemponwa jaljasiskani. Ukhamasti qawqhanirutï yatiyirjamäktan ukanakarojj Diosan Reinopat  suma yatiyäwinak istʼapjjañapatak yatiyasipkakiñäni.

Jachʼa tʼaqhesïwi janïr qalltañapkamajja, jaqenakan Diosatakjam sarnaqjjapjjañapatak tiempojj utjaskiwa ( 13 tʼaqa uñjjattʼäta)

¿KUNAPACHAS JESUSAJJ ‘JUTANI’ JAN UKAJJ PURININI?

14, 15. ¿Kawkïr pusi tʼaqanakas Jesusan Juezjam jutañapat parli?

 14 Jesusan profeciapat jukʼamp sum amuytʼañajja, ¿kunanak pasañaptï arsuwaykäna ukanakat yaqhepajj kuna tiemponsa phoqhasini uk wasitat amuykiptʼañaw wakisi sañti munpacha? Jesusan pachpa profeciapaw uka jisktʼar qhanañchi. Uk jichhajj yatjjatañäni.

15 Jesusan profeciapat Mateo 24:29–25:46 qellqatan qhanañchki ukajja, qhepa urunakansa ukat jachʼa tʼaqhesïwejj purinkani ukhajj kunanakas pasani ukwa Jesusajj sum amuytʼayistu. Ukanjja, jupajj kimsaqallqo kutiw ‘jutañapata’ jan ukajj purinitapat ayti. * Jachʼa tʼaqhesïwit parlkasajj akham siwa: “Jaqen Yoqaparusti uñjapjjarakiniw qenayjjan jutaskiri”. “Jumanakajj suyapjjapunim, janiw yatipktati kunürutejj Tatitojj jutkan[i] ukjja.” “Jaqen Yoqapasti jan amtat horasaruw jutani” sasa. Ukat uwijanakampit cabritonakampit parlkäna uka uñachtʼäwipanjja, Jesusajj ‘Jaqen Yoqapat reyjama jutañapatwa’ parläna (Mat. 24:30, 42, 44; 25:31). Uka pusi jiskʼa tʼaqanakat sapa maynejja, Jesusajj Juezjam jutkani ukatwa parlaski. Ukampis ¿Jesusan profeciapat kawkïr tʼaqanakansa jutañapat pusimpi jikjjataraksna?

16. ¿Kawkïr pusi tʼaqanakas Jesusan jutañapat parlaraki?

16 Amuyasiri cheqapa uywatat parlkasajj akham sasaw Jesusajj säna: “Kusisiñaniw khiti uywatarutejj utanejj purinisin [jan ukajj qhanañchäwirjamajj ‘jutasina’, NM] taqe kunsa suma phoqhaskiriru jikjjatki ukajja” sasa. Virgen tawaqonakat parlkasajj akham sasaw Jesusajj säna: “Jupanakan [aceite] alir sarapjjañapkamasti casarasirejj purinjjänwa [‘jutänwa’, Kingdom Interlinear]”. Qollqe katoqerinakat parlkasajja, akham sarakïnwa: “Patronasti jaypachatwa kuttʼanjjäna utaparojja”. Uka uñachtʼäwinjja patronajj akham sarakiwa: “Nayasti kuttʼanisinjja [‘jutasina’, Kingdom Interlinear] interesanwa apsusjjeriskäyäta” sasa (Mat. 24:46; 25:10, 19, 27). Uka pusi jiskʼa tʼaqan Jesusan jutañapat parlki ukajj ¿kuna tiempotsa parlaski?

17. ¿Mateo 24:46 jiskʼa tʼaqan Jesusan ‘puriniñapat’ parlki ukat kun sayätansa?

17 Nayrajja, uka pusi jiskʼa tʼaqanakajj 1918  maran Jesusajj jutkäna jan ukajj purinkäna uka toqet parlaskatapwa Bibliat apstʼat qellqatanakasan qhanañchasïna. Amuytʼañataki, Jesusajj ‘amuyasiri cheqapa uywatata’ (MT) parlkäna uka toqet parltʼañäni (Mateo 24:45-47 liytʼasiñapawa). Mateo 24:46 jiskʼa tʼaqan Jesusan ‘puriniñapat’ parlki ukajja, Jesusajj Diosar yupaychañ toqet ajllitanakar uñjirejj 1918 marans jutkaspa ukat 1919 maransa uywatarojj Utanin taqe kunatejj jupan utjki ukanakjjar uttʼaykaspa ukhamwa amuyayätanjja (Mal. 3:1). Ukampis Jesusan profeciap jukʼamp sum amuytʼasajja, kunanaktï profeciapan arsuwayki ukanakajj kuna tiemponsa pasañapäna uk wasitat amuytʼañ wakisitapwa amuytanjja. ¿Kunatsa?

18. Jesusan profeciapat jukʼamp sum amuytʼasajja, ¿kunsa jupan jutañapat amuytanjja?

 18 Mateo 24:46 jiskʼa tʼaqat nayrïr jiskʼa tʼaqanakapan “jutani” sasin uñstki uka arojja, kunapachatï Jesusajj jachʼa tʼaqhesïwin taripäwi arsuñataki ukat ukarjam phoqhañatak jutkani uka tiempotwa parlaski (Mat. 24:30, 42, 44). Ukatjja, kunjamtï  12 tʼaqan amuyaniwayktanjja, Mateo 25:31 jiskʼa tʼaqan Jesusan ‘jutañapata’ parlki ukajja, pachpa tiempotwa parlaskaraki. Ukatwa ak amuytanjja, Mateo 24:46, 47 jiskʼa tʼaqanakan Jesusan puriniñapat parlki ukajja, kunapachatï jupajj amuyasiri cheqapa uywatar taqe kunatejj jupan utjki ukanakjjar uttʼayañatak jutïr urunakana, mä arunjja, jachʼa tʼaqhesïwi tiempon jutkani ukatwa parlaskaraki. * Ukhamajja, Jesusan profeciapat yatjjatawayktan ukarjamajja, uka kimsaqallqo jiskʼa tʼaqanakajj Jesusajj jachʼa tʼaqhesïwi tiempon taripañataki jutkani uka tiempot parlaskatapwa qhanstayi.

19. ¿Kuna machaq qhanañchtʼäwinakatsa yatjjatawaytanjja, ukat kuna jisktʼanakarus jutïr yatichäwinakan qhanañchasiskani?

19 ¿Kunsa yateqawaytanjja? Aka yatichäwi qalltanjja, kimsa jisktʼanakaw utjäna. Nayraqatjja, jachʼa tʼaqhesïwejj janiw 1914 maran qalltawaykiti, jan ukasti Naciones Unidas ukajj Jachʼa Babiloniar tukjañatak saytʼkani ukhaw qalltani sasaw yatjjatawaytanjja. Ukatjja, Jesusajj janiw jaqenakarojj uwijanakarjama ukat cabritonakarjam 1914 maran jaljañ qalltawaykiti, jan ukasti jachʼa tʼaqhesïwinwa qalltaskani sasaw yatjjataraktanjja. Ukjjarusti, Jesusajj amuyasiri cheqapa uywatarojj taqe kunatejj jupan utjki ukanakjjar janiw 1919 maran uttʼaykänti, jan ukasti jachʼa tʼaqhesïwi tiemponwa uttʼayaskani sasaw yatjjatawayaraktanjja. Ukhamasti uka kimsa toqet yatjjatawayktan ukanakajja, mä pachpa tiemponwa pasani, jachʼa tʼaqhesïwi tiempona. Uka qhanañchtʼäwirjamajja, ¿Jesusan uñachtʼäwipat amuyasiri cheqapa uywatat parlki uk kunjam amuyjjañasasa? Ukat Jesusan yaqha uñachtʼäwinakapajj aka qhepa urunakan phoqhasiski ukanakatjja, ¿kunjamsa amuyjjañasaraki? Uka wakiskir jisktʼanakarojja, jutïr yatichäwinwa qhanañchtʼasiskani.

 

^ tʼaqa 4 4 tʼaqa: Jukʼamp yatjjatañatakejj aka revistanak uñjjattʼäta: La Atalaya febrero 15, 1994, 8 janat 21 janakama ukat mayo 1, 1999, 8 janat 20 janakama.

^ tʼaqa 8 8 tʼaqa: Uka tʼaqanakajja, ‘ajllitanakar apthapiñ’ toqetwa parlaski (Mat. 24:31). Amuyatajja, jachʼa tʼaqhesïwi qalltkani uka qhepat kawkïr ajllitanakatï aka Oraqenkasipkani ukanakajja, janïr Armagedón qalltkipanwa alajjpachan jakapjjañapatak jaktayatäpjjani. Uka qhanañchtʼäwejja, La Atalaya agosto 15, 1990, 30 janan “Preguntas de los lectores” sat yatichäwin qhanañchasiwayki ukan machaq qhanañchtʼäwipawa.

^ tʼaqa 11 11 tʼaqa: La Atalaya octubre 15, 1995, 18 janat 28 janakam uñjjattʼam.

^ tʼaqa 12 12 tʼaqa: Uka toqetjja kunsa Lucas 21:28 (MT) qellqatajj qhanañcharaki uk uñjjattʼam.

^ tʼaqa 15 15 tʼaqa: Qollan Arunaka Biblianjja, griego arut érkjomai siski uka arojja, ‘purini’, ‘jutani’ ukat ‘kuttʼanini’ sasin jaqokipatawa.

^ tʼaqa 18 18 tʼaqa: Kunjamtï amuyktanjja, Mateo 24:46 qellqatan ‘purinini’ sasin griego arut jaqokipatäki uka arojja, Mateo 24:30, 42, 44 jiskʼa tʼaqanakan ‘jutani’ sasin jaqokipatäki uka pachpa griego aruwa.