Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Jehová Diosarojj janipun juchañchapjjañäniti

Jehová Diosarojj janipun juchañchapjjañäniti

“Jaqejj jan amuytʼasirïtap laykojja suma sarnaqañapjja chhaqhayiwa, ukatsti jaqejj Tatiturukiw juchañchi.” (PRO. 19:3)

1, 2. Akapachan jan walinak utjki ukanakatjja, ¿kunatsa Jehová Diosar jan juchañchañasäki? Mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼam.

JUMAJJ walja maranakas jaqechatäjjasma ukham amuytʼañäni. Ukampis mä urojja, utamar kuttʼasajj sillanakas mesanakas tukjata, platonakasa tasanakas qʼala pʼakirata ukat yaqha yänakamas akchʼa akchʼa tukjat jikjjatasma. Utam manqhajj qʼala tukjatapuniw uñjasi. “¿Kunatsa warmijajj ukham lurpacha?” sasmati. Jan ukajj “¿khitis ukham lurpacha?” sasmacha. Cheqas payïr jisktʼäkis ukwa jisktʼasisma. ¿Kunatsa? Kunattejj munat warmimajj janiw kunäkipansa ukham lurkaspati, uk sum yattajja.

2 Jichhürunakanjja, Oraqejj ukham tukjatarakiwa, samanasa umasa wali qʼañuchatäjjewa ukat wachoqa qʼañu luräwinakampi, nuwasiñanakampi phoqhantatarakiwa. Jehová Diosajj janipuniw kunäkipansa taqe uka jan walinak utjaykaspati, ukjja Bibliat yatjjatirinakjamajj sum yattanjja. Jupajj mä suma Paraisöñapatakiw aka Oraq lurawayi (Gén. 2:8, 15). Jehová Diosajj munasiri Diosawa (1 Juan 4:8). Bibliat yatjjatañaw khitis cheqpachapuni oraqpachan jan walinak utjayi uk amuytʼañ yanaptʼistu. Jupajja, ‘akapacha apnaqeri’ Supayawa (Juan 14:30; 2 Cor. 4:4).

3. Kuna jan walinakantï jikjjatasktan ukanakatjja, ¿kunjamatsa jan walinakak amuyjjsna?

3 Ukampis taqe jan walinakatjja, janiw Supayarukejj juchañchksnati. ¿Kunatsa? Kunattejj jiwaspachpaw awisajj pantjasitasat jan walinakar purtʼastanjja (Deuteronomio 32:4-6 liytʼasiñapawa). Ukat ukajj ukhamapunïskiwa sasinsa amuykstanjja, pantjasirïtas laykojj janiw ukham amuyjjsnati, ukat tiempompejj jukʼamp jan walinwa uñjassna (Pro. 14:12). ¿Kunjamatsa ukar purtʼassna? Kuna jan walinak utjipansa jiwaspachpa jan ukajj Supayar juchañchañat sipansa, Jehová Diosarukiw ‘juchañchjjsna’ (Pro. 19:3).

4, 5. ¿Kunjamatsa mä cristianojj Jehová Diosar juchañchjjaspa?

 4 ¿Cheqapunit Jehová Diosar juchañchjjsna? Uk lurañajj janipuniw walïkaspati (Isa. 41:11). Ukampejj janiw kunsa jikjjatksnati. Cheqansa, janiw Jehová Dios contrajj jan wal parlksnati. Proverbios 19:3 qellqatajj akham siwa: “Jaqejj jan amuytʼasirïtap laykojja suma sarnaqañapjja chhaqhayiwa, ukatsti jaqejj Tatiturukiw [‘chuymapan’, NM] juchañchi” sasa. Ukhamawa, maynejj Jehová Diosaruw chuymapan juchañchaspa. Ukjja, luratanakapampiw uñachtʼayaspa. Sañäni, Jehová Diosarojj janiw taqe chuyma yupaychjjaspati jan ukajj janiw tamamp chika Diosar yupaychjjaspati.

5 ¿Kunas Jehová Diosar ‘juchañchañar’ apistaspa? ¿Ukar jan purtʼasiñatakejj kunas yanaptʼistaspa? Uka jisktʼanakan qhanañchäwinakap yatiñajj wali askipuniwa. Kunattejj ukaw Jehová Diosamp sum apasiskakiñatak yanaptʼistani.

¿KUNAS JEHOVÁ DIOSAR ‘JUCHAÑCHAÑAR’ APISTASPA?

6, 7. Moisesajj jakkäna uka tiemponjja, ¿kunatsa israelitanakajj Jehová Dios contra jan walinak parljjapjjäna?

6 Diosar taqe chuyma yupaychirirojja, ¿kunas Jehová Diosat jan walinak chuymapan parlañar apaspa? Ukjja phesqa toqet amuytʼañäni, ukat kunjamsa nayra tiempon yaqhepajj ukar purtʼasipjjäna uks yatjjatarakiñäniwa (1 Cor. 10:11, 12).

Mayninakan jan wal parlatap istʼasajj jiwas pachpaw jan waltʼksnati (7 tʼaqa uñjjattʼäta)

7 Mayninakan jan wali parlatapaw ukar wiytistaspa (Deuteronomio 1:26-28 liytʼasiñapawa). Kunsa Jehová Diosajj israelitanak laykojj luräna uk amuytʼam. Jupajj milagro toqew tunka jan waltʼäwinak Egipto markar apayäna, ukatjja Faraonarusa ejercitoparus Wila lamar qotan jiwarayäna (Éxo. 12:29-32, 51; 14:29-31; Sal. 136:15). Diosan markapajj niyaw Suma Oraqeru mantañampïsipkäna. Ukampis ukhaw israelitanakajj Jehová Dios contra jan walinak parlañ qalltapjjäna. ¿Kunatsa jupanakajj Jehová Diosar jan confiyjjapjjäna? Suma Oraqe uñaqañatak khitatäpkäna ukanakat yaqhepajj jan walinakwa yatiyapjjäna, uk istʼasaw chuymanakapan wal ajjsarayasipjjäna (Núm. 14:1-4). ¿Ukat kunarus purtʼasipjjäna? Jehová Diosajj janiw jupanakarojj Suma Oraqer mantaykänti (Deu. 1:34, 35). ¿Kunsa ukat yateqsna? Awisajj mayninakan jan wali parlatanakap istʼasaw Diosar taqe chuyma jan confiyjjsnati ukat kunjamsa markapar irpaski ukanakats jan walinakwa parljjaraksna.

8. Isaías profetan tiempopanjja, ¿jan walin uñjasisajj kunatsa israelitanakajj Jehová Diosar juchañchapjjäna?

8 Jan waltʼäwinaka ukat yantʼanakaw aynachtʼayistaspa (Isaías 8:21, 22 liytʼasiñapawa). Isaías profetan tiempopanjja, Judá markankirinakajj kunayman jan walinakanwa uñjasipjjäna. Uñisirinakapan muyuntatäpjjänwa, manqʼa pistʼayasiñ utjatapat waljaniw manqʼat awtjatäpjjäna. Ukampis akaw jukʼamp jan walïkänti: jupanakajj janiw Jehová Diosar istʼjjapjjänti ukat janirakiw Jupamp sum apasiñatakis chʼamachasjjapjjänti (Amós 8:11). Jehová Diosan yanaptʼap thaqhañat sipansa, jan walinakan uñjasisajj Jehová Dios contra ukat reyip contrakiw parlañ qalltjjapjjäna. Jïsa, jan walin uñjasisajj Diosarukiw juchañchapjjäna. Jiwasatï chijir purtʼassna jan ukajj yaqha jan waltʼäwinakan uñjassna ukhajja, inas ukhamarak akham sasin chuymasan jisktʼassna: “Kunapachatï yanap munkäyat ukhajja, ¿kawkinkäns Diosajja?” sasa.

9. Ezequiel profetajj jakkäna uka tiemponjja, ¿kunatsa israelitanakajj Diosat jan wal amuyjjapjjäna?

9 Kunjamapunis uk janiw taq yatktanti. Ezequiel profetajj jakkäna uka tiemponjja, israelitanakajj kunatï paskäna uk jan taq yatipjjatapatwa Jehová Diosajj ‘janis cheqapar uñjkaspa’ ukham amuyapjjäna (Eze. 18:29). Ukham amuyasajj jupanakas Diosan juezapjam saytʼapkaspa ukhamänwa, ukat Diosat sipans jupanakas cheqapar lurapkaspa ukhamwa amuyapjjäna, kunanakatï pasaskäna ukanakat jan taq yatisaw amtanakaparjam Jehová Diosar juchañchapjjäna. ¿Kunjamatsa jiwasajj ukhamar purtʼasiraksna?  Biblian utjki uka sarnaqäwinakat inas yaqhepajj jiwasatak chʼama amuyañjamächispa, jan ukajj inas kunatsa jakäwisan ukhaman jikjjatastan uk jan sum amuyksnati. Ukatwa chuymasan Jehová Diosajj ‘janis cheqapar uñjkistaspa’ ukham amuyjjsna (Job 35:2).

10. ¿Kun lurasasa yaqhepajj Adanat yateqasipjjatap uñachtʼayapjje?

10 Juchanakasata ukat pantjasitanakasatjja Diosarukiw juchañchtanjja. Adán sat nayrïr chachajja, juchachasitapat Jehová Diosarukiw juchañchäna (Gén. 3:12). Adanajj yatkasaw Diosan kamachinakap pʼakintäna ukat uk lurasajj kunarus purtʼasiñapäna uks yatirakïnwa, ukampis Jehová Diosarukiw juchañchäna. Mä arunjja, Diosas jan wali warmi churkaspa ukhamwa säna. Ukhat aksarojj yaqhanakajj ukhamarakiw Adanat yateqasisajj pantjasitanakapat Diosar juchañchapjje. Jiwasajj akham jisktʼasiñasawa: “Pantjasitanakajata jan ukajj amtanakaj jan phoqhasitapat aynachtʼasajja, ¿Jehová Diosan kamachinakapajj janiw phoqhañjamäkiti sasat amuyjjerista?” sasa.

11. ¿Kunsa Jonás chachat yateqsna?

11 Jiwas pachpatakwa sint llakistanjja. Kunapachatï Jehová Diosajj khuyaptʼayasiñat Nínive markar qhespiykäna ukhajja, Jonás profetajj coleränwa (Jon. 4:1-3). ¿Kunatsa? Uka markankir jaqenakajj kʼari profetatwa uñtʼapjjetani sasaw ajjsaräna, kunattejj Nínive markajj tukjatäniwa sasin yatiykäna ukajj janiw ukarjam phoqhaskänti. Amuyatajja, uka markankir jaqenakan qhespiyasipjjatapat lupʼiñat sipansa, kunsa uka jaqenakajj jupat amuyapjjani ukatakwa Jonasajj llakisiskäna. ¿Jiwas pachpat sinti llakisisajj ukhamarakit Jehová Diosatakejj akapachar jan jankʼak tukjatapat colertanjja? Jehová Diosan urupajj jakʼachasisinkiwa sasin inas walja maranak yatiystan. Ukampis uka uru jan purinitapat yaqhepajj phiskasistu ukhajja, ¿Diosatakejj colerjjaksnati? (2 Ped. 3:3, 4, 9.)

JEHOVÁ DIOSAR JAN JUCHAÑCHAÑATAKEJJ ¿KUNAS YANAPTʼISTASPA?

12, 13. Kunanaktï Jehová Diosajj lurki ukanakat chuymasan jan walinak parlañ qalltsna ukhajja, ¿kun lurañasäspasa?

12 Kunanaktï Jehová Diosajj lurki ukanakat chuymasan jan walinak parlañ qalltsna ukhajja, ¿kuns lursna? Ukham amuyasajja jan amuytʼasir  jaqjamaw amuyasksna uk amtapuniñäni. Ukhamajj kunanakas Jehová Diosar janipun juchañchañatakejj yanaptʼistaspa uk jichhajj phesqa toqet amuytʼañäni.

13 Jehová Diosamp sum apasiñatak chʼamachasiskakiñäni. Jiwasatï Jehová Diosamp sum apasiskakiñäni ukhajja, janiw Jupar juchañchkañäniti (Proverbios 3:5, 6 liytʼasiñapawa). Jiwasajj Jehová Diosaruw confiyañasa. Ukat wali yatiñanïksnas ukham janiw tukuñasäkiti, janirakiw jiwas pachpat sint llakisiñasäkiti (Pro. 3:7; Ecl. 7:16). Ukaw Jehová Diosar jan walinakat jan juchañchañatakejj yanaptʼistani.

14, 15. ¿Mayninakan jan wali parlatapampi jan apayasiñatakejj kunas yanaptʼistani?

14 Mayninakan jan wal parlatapampejj janipun apayasiñäniti. Moisesajj jakkäna uka tiemponjja, Jehová Diosajj kunaymanitwa israelitanakar yanaptʼäna, ukatwa Jupaw Suma Oraqeru irpantistani sasin confiyapjjañapäna (Sal. 78:43-53). Ukampis tunka uñaqerinakan jan wali yatiyäwinakap istʼasajja, “janiw jupanakajj amtasipkänti, Diosajj uñisiripan amparapat chʼamapamp qhespiykän uka urutjja” (Sal. 78:42). Jehová Diosajj kuna askinaktï jiwasatak lurawayki ukanakat lupʼiñäni ukhajja, jupampejj sumwa apasiñäni. Ukhamatwa mayninakan jan wali parlatapampejj Jehová Diosat janipun jitheqtkañäniti (Sal. 77:11, 12).

15 ¿Jilat kullakanakasat jan wal amuystan ukhajj kunas pasaspa? Jehová Diosamp sum apasiñ aptʼassnawa (1 Juan 4:20). Kunapachatï Aaronajj jilïr sacerdotëñatak uttʼayatäkäna ukhajja, israelitanakajj Aaronat jan wal parlapjjäna. Uksti Jehová Diosajj Jupa contras parlapkaspa ukhamwa uñjäna (Núm. 17:10). Jichhürunakan ukhamarakïspawa, aka Oraqen markap sarayañatak Jehová Diosajj uttʼayki ukanak contra parlañ qalltsna ukhajja, Diosjjats jan wal parlksna ukhamäspawa (Heb. 13:7, 17).

16, 17. ¿Jan walinakan uñjasisajj kunsa amtañasa?

16 Jehová Diosajj janiw jan walinak utjaykiti uk amtapuniñäni. Isaías profetajj jakkäna uka tiempon jakir israelitanakajj Jehová Diosar janiw yupaychjjapjjänti, ukhamäkchïnsa Diosajj jupanakar yanaptʼañ munaskakïnwa (Isa. 1:16-19). Kuna jan walinsa uñjaskstanjja, Jehová Diosajj jiwasat llakisitapa ukat yanaptʼañ munatap yatiñajj walpun chuymachtʼistu (1 Ped. 5:7). Cheqansa, nayaw aguantapjjañamatak chʼam churapjjäma sasaw Jehová Diosajj sistu (1 Cor. 10:13).

17 Jiwasatï Diosar taqe chuyma yupaychiri Job chachjam ina chʼusat tʼaqhesiskstanjja, ak amtapuniñäni: Jehová Diosajj janiw ukanak utjaykiti. Jupajj ina chʼusat tʼaqhesiñar uñisiwa ukat kunatï cheqapäki ukar munasiriwa (Sal. 33:5). Jiwasajja, Job chachan Eliú amigopjamäñasawa, jupajj akham sänwa: “¡Taqe chʼamani Diosajj janiw kuna jan walsa lurkaspati, janirakiw kunatejj jan cheqapäki uksa lurkaspati!” sasa (Job 34:10). Jehová Diosajj “taqe kunatejj askïki ukhamarak cheqäki” ukanakwa churistu, janipuniw jan walinakar puriykistaspati (Sant. 1:13, 17).

18, 19. ¿Kunatsa Jehová Diosat janipun pächasiñasäki? Mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼam.

18 Jehová Diosat janipun pächasiñäniti. Diosajj janiw pantjasirïkiti, ukat amtanakapasa jiwasan amtanakasat sipansa wali altorakiwa (Isa. 55:8, 9). Ukhamajj altʼat chuymanïñaw taq jan sum yatitas amuyañatak yanaptʼistani (Rom. 9:20). Kunapachatï mä kunas pasi ukhajja, uka toqet awisakiw sum amuysna. Ukat juma pachpaw aka arunakan cheqätap amuypachätajja: “Khititejj jupa pachpata arsuski ukan arupajja walikjamakiwa, ukatsti kunapachatï jupa conträki ukajj purini ukkhasti, taqwa qhansuyi” (Pro. 18:17).

19 Amuytʼañataki, atiniskay mä suma amigosajj mä kun luratapata jan sum amuykañäni jan ukajj amuyusatak jan waljamäki ukhajja, ¿ukham luratapajj janipuniw walïkiti sasin jankʼakit juchañchañäni? Janiwa. Kunattejj kunatsa ukham luräna uk janiw taq amuyktanti, ukatwa jupar jan juchañchkañäniti. Jiwasatï  pantjasir amigosar ukham uñjstanjja, ¡Jehová Diosarojj jukʼampiw confiyañasa, Jupan luratanakapasa ukat amtanakapas jiwasat sipansa wali altorakiwa!

20, 21. ¿Kunatsa cheqpachapun juchanïki ukar juchañchañasa?

20 Khitis cheqpachapun juchani uk amtañasawa. ¿Kunatsa? Kunattejj jiwas pachpaw awisajj jan walinakar purtʼasitasat juchanïtanjja (Gál. 6:7). Ukhamajj janiw Jehová Diosar juchañchañasäkiti. Kunatsa ukham sistan uk amuytʼañäni, yaqhep autonakajj wal tʼijuñapatak lurtʼatäspawa. Ukampis auto apnaqeritï jukʼamp tʼijuyasin thaki qewtʼki uka cheqar moqentaspa ukhajja, ¿ukhamar purtʼasitapat auto luririrut juchañchaspa? ¡Janiwa! Jiwasampejj ukhamarakiwa, Jehová Diosajj amtasarjam sarnaqerwa lurawayistu. Ukat kunjamsa suma amtanakar pursna uksa yaticharakistuwa. Ukhamajj pantjasitanakasat Jehová Diosar juchañchañajj janiw walïkaspati.

21 Cheqas jan walinakan uñjasktan ukhajja, janiw pantjasitasata jan ukajj jan wal luratasat ukhaman uñjasktanti. Jan ukasti awisajj “jan amuykay horasaw mä jan waltʼañan” uñjassna (Ecl. 9:12). Ukampis ak amtapuniñäni, akapachan jan walinak utjatapat Supayaw juchani (1 Juan 5:19; Apo. 12:9). Ukhamajj ¡Supayaw uñisirisajja, janiw Jehová Diosäkiti! (1 Ped. 5:8.)

JANIPUN JEHOVÁ DIOSAT JITHEQTAÑÄNITI

Jehová Diosar confiyapjjatapatwa Josué ukat Caleb chachanakajj bendecitapjjäna (22 tʼaqa uñjjattʼäta)

22 Kunapachatï llakinakana ukat jan walinakan jikjjatasiñäni ukhajja, Josué ukat Caleb chachanakat amtasiñasawa. Tunka uñaqerinakat sipansa Diosat jan jitheqtiri uka pä chachanakajj suma yatiyäwinakampiw kuttʼanipjjäna (Núm. 14:6-9). Jupanakajj Jehová Diosaruw confiyasipjjäna. Ukhamäkchïnsa, mayni israelitanakamp chikaw 40 maranak wasaran sarnaqapjjäna. Ukhaman jikjjatasisajj Josué ukat Caleb chachanakajja, ¿jan walinakti Diosat parlapjjäna jan ukajj aynachtʼapjjäncha, janiw nanakajj cheqaparjam uñjatäpkti sapjjäncha? Janiwa. Jupanakajj Jehová Diosaruw confiyasipjjäna. ¿Ukham lurapjjatapat bendecitäpjjänti? ¡Jïsa, bendecitäpjjänwa! Jupanakarojj Diosaw Suma Oraqer mantayäna, ukampis uka tiempon jakapkäna uka israelitanakajj wasaranwa jiwarapjjäna (Núm. 14:30). Jiwasatï Diosan munañap ‘jan qarjasis’ phoqhaskakiñäni ukhajja, ukhamarakiw Jehová Diosat bendición katoqañäni (Gál. 6:9; Heb. 6:10).

22, 23. ¿Jan waltʼäwinakamp aynachtʼat jikjjatasisajj kunsa amtañasa?

23 Ukat jiwasatï jan walinakan jikjjatasitasata, mayninakan pantjasitanakapata jan ukajj jiwas pachpa pantjasitanakasat aynachtʼatäskstan ukhajja, ¿kunsa lurañasäspa? Jehová Diosajj kunjam Diosäkiti ukwa amtañasa. Ukat kuna suytʼäwtï Jupajj churkistu uk uñjksnas ukham amuyañasawa. Ukat akham jisktʼasiñasawa: ‘¿Janitï Jehová Diosäkaspajja kunakïkaspa nayatjja?’ sasa. ¡Jehová Diosat janipun jitheqtañäniti, ukat chuymasansa janipun juchañchapjjañäniti!