Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿Kunjamsa Diosat herencia katoqawaykta uk uñjaskta?

¿Kunjamsa Diosat herencia katoqawaykta uk uñjaskta?

“Jiwasasti [...] Diosan ajayupwa katoqapjjtanjja, ukhamat kuntï Diosajj munasiñampi churkistu ukanak amuytʼañasataki.” (1 COR. 2:12)

1. ¿Kun sañsa jaqenakajj yatipjje?

WALJANIW akham sañ yatipjje: “Kunatï utjkistu ukjja, janiw askit uñjañ yatktanti, aptʼasjjtan ukhakiw qawqha valoranïnsa uk amuytanjja” sasa. Inas jiwasajj ukhaman uñjasiwaystan. Wawatpach taqe casta yänakani jilsurinakajja, janiw ukanak wali askit uñjañ yatipkiti. Sañäni, qamir familian jilsurejja, inas yänakap jan askit uñjkchispati. Niya ukhamarakiw wayn tawaqonakampejj pasaspa, jan experiencianïpjjatap laykojja, kunanakas jakäwin wali valorani ukjja janiw sum amuyapkaspati.

2, 3. 1) Cristiano wayn tawaqonakajja, ¿kunanakampis jan apayasipjjañapäki? 2) Diosat herencia katoqawayktan uk wali valoranit uñjañatakejja, ¿kunas yanaptʼistani?

2 Jumatï qʼajjo wayn tawaqösksta jan ukajj 20 marat mä jukʼa jila maranïsksta ukhajja, ¿kunsa wali askit uñjaskta? Jichhürunakanjja, walja wayn tawaqonakaw qollqenïña, suma utanïña, jichhak uñstki uka aparatonakanïña munapjje. Ukampis taqe ukanakat sipansa, Diosat amtasiñaw jukʼampi wakiskirejja. Walja millón jaqenakaw Diosat armasipjje. Wayn tawaqo, jumatï mä cristiano familian jilsuwaysta ukhajja, Diosat katoqawaykta uka herencia wali valoranit uñjam janipuni ina chʼusar aptʼamti (Mat. 5:3). Janitï ukham lurkasma ukhajja, llakinakanwa uñjasisma.

3 Jan ukhaman uñjasiñatakejja, ¿kunas Diosat herencia katoqawaykta uk wali valoranit uñjañatakejj yanaptʼätam? Nayra tiempon Diosar servirinakapat yatjjatañaw yanaptʼiristam. Uka sarnaqäwinakat yatjjatañajja, Diosat herencia katoqawayktan uk wali askit uñjañatakiw taqeniru yanaptʼistani.

JANIW WALI VALORANIT UÑJAPKÄNTI

4. 1 Samuel 8:1-5 qellqatajja, ¿kunsa Samuel profetan yoqanakapat qhanañchi?

4 Khä nayra tiemponjja, yaqhep jaqenakajj Diosat herencia katoqapkäna ukjja, janiw wali askit uñjapkänti. Samuel profetan familiapampejj ukaw pasäna. Samuelojj wawatpachwa Diosar servïna, Dios nayraqatansa wali askit uñjatarakïnwa (1 Sam. 12:1-5). Ukhamajj Joel, Abías yoqanakapajja, jupatwa yateqasipjjaspäna, ukampis uk janiw valorapkänti, jan ukasti jan wali jaqenakäpjjänwa. Awkipat yateqasiñat sipansa, ‘janiw taqe kunsa cheqaparu uñjapkänti’ sasaw Biblian qhanañchi (1 Samuel 8:1-5 liytʼañataki).

5, 6. ¿Kunarus Josiasan yoqanakapasa, allchhipasa purtʼasipjjäna?

5 Josías reyin yoqanakapampejj niya ukhamarakiw pasäna. Josiasajj Jehová Diosarojj taqe chuymaw servïna. Kunapachatï Diosan templopan Leyi libronak jikjjatapjjäna ukhajja, Josías rey nayraqatanwa liytʼapjjäna, ukatsti kuntï ukan Diosajj siskäna ukarjam sarnaqañatakiw Josiasajj chʼamachasïna. Kʼari diosanakarusa, layqasiñanakarusa qʼalwa tukjäna, ukatjja Jehová Diosar istʼapjjañapatakiw jaqenakarojj chʼamañchtʼarakïna (2 Rey. 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25). Josías reyejj yoqanakapatakejja ¡wali yateqaskayapunïnwa! Qhepatsti, Josiasan kimsa yoqanakapasa mä allchhipasa reyinakjamaw apnaqjjapjjarakïna. Ukampis janiw ni maynis Josiasat yateqasipkänti.

6 Josías rey lantejja, Joacaz (Jehoacaz) yoqapaw reyit qontʼasïna. “Ukampis [Jehová] Tatitun nayraqatapanjja luratanakapajj jan walinakanwa”. Kimsa phajjsikiw reyjam apnaqäna, ukatjja Egipto marka apnaqeri faraonaw preso katuntasin carcelar llawintjjäna, ukanwa jiwjjarakïna (2 Rey. 23:31-34). Ukjjarusti, Joacim (Jehoiaquim) jilapaw reyit qontʼasirakïna, jupasti 11 maraw apnaqäna. Jupajj janirakikiw awkipat yateqaskänti. Jan wali jaqënwa, ukatwa Jeremías profetajj akham arsüna: “Mä asnorjamaw imantapjjani” sasa (Jer. 22:17-19). Josiasan Sedequías yoqapasa Joaquín allchhipasa janirakikiw walïpkänti, janiw maynis Josiasat yateqasipkänti (2 Rey. 24:8, 9, 18, 19).

7, 8. 1) Salomonajj Diosat herencia katoqkäna ukjja, ¿kunjamsa jan askit uñjatap uñachtʼayäna? 2) Diosat katoqapkäna uka herencia jan askit uñjirinakatjja, ¿kunsa yateqsna?

7 Salomón reyitakejja, David awkipan sarnaqäwipajj wali yateqaskayarakïnwa. Cheqas Salomonajj Diosat wali suma herencia katoqäna, apnaqañsa wali sumwa qalltäna, ukampis qhepat maysaruw saranuküna. “Kunapachatï Salomonajj awkejjäna ukkhasti, warminakapajj chuymapjja yaqha diosanak toqeruw uñtayapjjäna, Salomonasti janiw taqe chuyma Tatit Diosapar loqtaskataynati David awkipjama” (1 Rey. 11:4). Ukhamätap laykusti, Salomonajj Jehová Diosampejj janiw sum apasjjänti.

8 Uka chachanakajj wali suma yateqaskay awkinakanïpjjänwa, kunatï askïki uksa lurapjjarakispänwa, ukampis herenciap jan valoranit uñjapjjatap laykuw qʼal aptʼasipjjäna, ukajj ¡wali llakkañapuniwa! Ukhamäkchi ukasa, janiw taqe wayn tawaqonakajj ukhamapkänti, Diosan herenciap wali valoranit uñjirinakas utjarakïnwa, jichha tiemponsa ukham wayn tawaqonakajj utjarakiwa. Jichhajj wali yateqaskay wayn tawaqonakat yatjjatarakiñäni.

WALI VALORANITWA UÑJAPJJÄNA

9. Noé chachan yoqanakapajja, ¿kunatsa wali yateqaskayäpjje? (27 janankir dibujo uñjjattʼam.)

9 Noé chachan yoqanakapajj wali yateqaskayäpjjewa. Noerusti, Jehová Diosajj ‘mä arca luram, ukatjja familiamampi uka arcar mantam’ sasinwa säna. Noen yoqanakapajja, Diosan munañap lurañajj qawqha wakiskirisa ukjja, sumwa amuyapjjäna. Ukatwa arca lurañan yanaptʼapjjäna, qhepatjja ukaruw mantapjjarakïna (Gén. 7:1, 7). ¿Kuna amtampis arca lurapjjpachäna? Génesis 7:3 qellqatajj akham siwa: ‘Taqe casta animalanak aka oraqen utjaskakiñapataki’ sasa. Ukampis janiw ukakïkänti, jaqenakas qhespipjjarakïnwa. Noen yoqanakapajja, kuntï awkipat katoqapkäna uk wali valoranitwa uñjapjjäna, ukatwa qhepat bendición katoqapjjäna, jupanak toqew aka Oraqen jaqenakajj mirantawayi, ukat cheqa yupaychäwis wasitampi uttʼayasiwayaraki (Gén. 8:20; 9:18, 19).

10. Kuntï wawäkasin yateqapkäna uk wali valoranit uñjapjjatapjja, ¿kunjamsa pusi hebreo waynanakajj uñachtʼayapjjäna?

10 Walja maranak qhepatjja, pusi hebreo waynanakajj kunas wali wakiskirejja, ukwa uñachtʼayapjjäna. Daniel, Ananías, Misael ukhamaraki Azarías waynanakajja, 617 nayrïr pacha maran Babilonia markar apataw uñjasipjjäna. Uka waynanakajj suma uñnaqtʼani chʼikhi ukhamäpjjänwa. Inas Babilonia markankirinakjam jakapjjchispäna. Ukampis janiw ukhamäkänti. Jupanakasti, kuntï wawäkasin Diosat yateqapkäna ukarjamaw sarnaqapjjäna. Ukham lurapjjatapatjja, walja bendicionanakwa katoqapjjarakïna (Daniel 1:8, 11-15, 20 liytʼañataki).

11. ¿Kunsa Jesusat arkirinakapajj yateqapjjäna?

11 Jesusajj wali yateqaskayarakiwa, jupajj Awkipat herencia katoqkäna ukjja, wali valoranitwa uñjäna. Ukajj aka arunakapanwa qhan amuyasi: “Nayajj arstwa kuntejj Awkejj yatichkitu uka” sasa (Juan 8:28). Jesusasti, kuntï Awkipat yateqkäna ukjja, mayninakan yatipjjañapwa munäna. Jaqenakarojj akham sänwa: “Wakisirakiw nayanjja Diosan reinopat yaqha markanakaru yatiyir sarañajjajja, ukataki khitanitarakïtwa” sasa (Luc. 4:18, 43). Akapachankir jaqenakajja, janiw Diosan cheqa yatichäwinakap askit uñjapkiti, ukatwa Jesusajj arkirinakaparojj jan ‘akapachankirinakäpjjamti’ sasin säna (Juan 15:19).

¿KATOQAWAYKTA UK WALI VALORANITTI UÑJASTKTA?

12. 1) ¿Kunjamsa 2 Timoteo 3:14-17 qellqatajj jichha tiempo wayn tawaqonakar yanaptʼaspa? 2) ¿Kunanaksa cristiano wayn tawaqonakajj jisktʼasipjjaspa?

12 Inas jumajj Jehová Diosar serviri awk taykampi uywata jilsuwaysta, kunjamtï uñjaniwayktan uka waynanakjama. Ukhamächi ukhajja, kuntï Biblian Timoteo waynat siski ukaw yanaptʼiristamjja (2 Timoteo 3:14-17 liytʼañataki). Awk taykamaw Jehová Diosatsa ukat Jupar kusisiyañatakejj kunsa lurasma uksa yatichawaytamjja. Inas wawatpacha Diosat yatichawaystam. Cheqas ukaw ‘Cristo Jesusar iyawsäwi toqe qhespiñaru irptamjja’ ukat ukarakiw Diosar serviñataki ‘suma wakichtʼatäñatakis’ yanaptʼaraktamjja. Jichhajj ¿kuntï katoqawaykta ukjja wali valoranitti uñjäta? Ukjja sumwa uñakiptʼasiñama. Akhamwa jisktʼasisma: “Jehová Diosar servirinak taypinkasin ¿kunjamsa jikjjatastjja? Diosamp uñtʼat mä qawqha jaqenak taypinkatajatsa, ¿kunjamsa jikjjatasirakta? Cheqa yatichäwjja ¿wali askitti uñjasktjja?” sasa.

Jehová Diosar servirinak taypinkañajj ¿janit wali askïki? (9, 10, 12 tʼaqanak uñjjattʼäta)

13, 14. 1) ¿Kuna jan walinakansa yaqhep cristiano wayn tawaqonakajj uñjasipjje? 2) ¿Kunatsa jan walinakamp jan apayasiñataki chʼamachasiñasa? Uk mä uñachtʼäwimpi qhanañchtʼam.

13 Diosar serviñampi ukat Supayan apnaqata akapachampejj kunansa jan kikpäpki ukjja, yaqhep wayn tawaqonakajj janiw sum amuyapkiti, ¿kunatsa? Cristiano awk taykampi uywataw jilsuwayapjje. Yaqhepasti ‘kunjamäpachas Diosar jan servisa jakañajja’ sasaw sapjjaraki. Amuytʼañataki, usuchjatäñajj kunjamasa uk yatiñatakejja, ¿tʼijusinkir auto nayraqatan saytʼasismati? Janiwa, uktï lurasma ukhajja, jakäwimsa aptʼasismawa. Jiwasatï kunjamasa akapachankirinakjam jakañajja, uk yatiñ laykuki ‘qʼañu luräwinakapan’ sarnaqsna ukhajja, jan walinwa uñjassna (1 Ped. 4:4).

14 Asia toqenkir Gener sat waynat parltʼañäni, jupajj cristiano awk taykampi uywataw jilsüna. 12 maraniw bautisasïna. Qʼajjo waynakäna ukhajja, kunjamas akapachan jakañajja uk yatiñwa munäna. Jupajj akham siwa: “‘Jan kunan jarkʼata’ akapachan jakañajja kunjamäpachasa uk yatiñwa munayäta” sasa. Gener waynajja, janiw Jehová Diosar taqe chuyma loqtjjänti, akapachankirinakjamaw sarnaqjjäna. 15 maranïkäna ukhajja, yateqer masinakapjamaw jan walinak lurjjäna. Jupanakjamaw umjjäna ukhamarak jan wali arunaksa parljjarakïna. Amigonakapampi billar anatasinsa videojuegonak anatasinsa, arumakiw utaparojj purjjerïna. Ukampis janiw kuna kusisiñsa ukanakajj apankänti. Tamar kuttʼanjjasinjja, akham siwa: “Jan walinakar saykatañajj chʼamakiwa, ukampis Jehová Diosar servisajj kuna bendicionanaksa katoqtan uk amtañaw chʼamachasiñataki yanaptʼitu” sasa.

15. Cristiano awk taykampi jan uywata wayn tawaqonakajja, ¿kuna toqetsa lupʼipjjaspa?

15 Yaqhep wayn tawaqonakajja, janiw cristiano awk taykampi uywatajj jilsuwayapkiti. Jumatï ukanakat maynïrista ukhajja, Jehová Diosar uñtʼatamasa, Jupar servitamasa mä jachʼa bendicionapuniwa uk janipun armasimti. Walja millón millón jaqenakaw aka Oraqen utji. Ukampis Jehová Diosaw jumarojj markapankañamataki apantamjja ukat Biblian cheqa yatichäwinakapsa yatiyaraktamwa, ukatwa uka taypinkatamajj mä jachʼa bendicionajja (Juan 6:44, 45). Sapa 1.000 jaqenakatjja, maynikiw Biblian cheqa yatichäwipatjja yateqe, ukanakat maynïrejj jumätawa. Uk yatiñajj ¿janit wali kusiskañäki? (1 Corintios 2:12 liytʼañataki). Gener waynajj akham siwa: “Kunapachatï ¿khitïtsa nayajj aka Oraqpachar munañani Jehová Diosampi uñtʼatäñatakejja? Sasin amuykta ukhajja, walpun muspharta” sasa (Sal. 8:4). Mä kullakajj akham sarakiwa: “Yateqerinakajj profesorapampi suma uñtʼatäpki ukhajja, wali kusisitaw jikjjatasipjje. Ukat sipansa, Jachʼa Yatichiri Jehová Diosampi uñtʼatäñaw ¡jukʼamp kusiskañajja!” sasa.

¿KUNSA LURAÑAMA?

16. Cristiano wayn tawaqonakajja, ¿kunsa amtapjjañapa?

16 Diosar serviñajj kunja askisa uk sum amuyasajja, Jehová Diosan markapankañ amtawayapki ukanakampi chika Diosar yupaycham. Ukhamatwa Jehová Diosan servirinakap taypinkarakisma. Ukhamarusa, akapachankir wayn tawaqonakamp jan apayasimti. Jupanakajj janiw sumsa jakapkiti, janirakiw jutïritakis kuna suytʼäwinïpkisa (2 Cor. 4:3, 4).

17-19. ¿Kunas jan akapachankirïñatakejj yanaptʼiristam?

17 Diosan markapankañajja, jichhürunakan chʼamakïspawa. Ukampis sum amuytʼasisinwa Diosar serviñ amtawaytanjja. Amuytʼañatakejj mä tʼijurit (atleta) parltʼañäni: mä suma tʼijurir tukuñatakejja, kuna tiempo apaqanaksa jaytañapawa, ukhamat sum wakichtʼasiñataki. Maysa toqetjja, janiw masinakapjamäñapäkiti, jan ukasti chʼamachasiñapawa ukaw suma wakichtʼasiñatakisa tʼijusin atipjañatakisa yanaptʼani.

18 Akapachankir jaqenakajja, jan amuytʼasisaw kunsa lurapjje. Ukampis jumatï sum amuytʼasïta, janirak akapachankirinakjam sarnaqkäta ukat kunanakatï Jehová Diosampi sum apasiñat jarkʼkiristam ukanakatsa jitheqtarakïta ukhajja, ‘wiñay jakañwa katoqäta’ (1 Tim. 6:19). Alayan parltʼaniwayktan uka kullakajj akham saskakiwa: “Iyawskta ukar taqe chuyma arjjatäta ukhajja, wali kusisitaw jikjjatasïta. Ukaw Supayan aka ñanqha pachapar atipjatamsa uñachtʼayarakini. Ukatsti Jehová Diosaruw wal kusisiyäta, jupasti wali askitwa uñjarakïtamjja. Ukaw taqe kunat sipansa ¡jukʼamp askejja!” sasa.

19 Kunanakatï akapachan utjki uk jikjjatañataki chʼamachasiñajj inamayakiwa (Ecl. 9:2, 10). Jumatï wayn tawaqösksta ukhajja, jakäwimampejj kunsa luräta ukjja, sumwa amuytʼasiñama. Khitinakatï Jehová Diosar jan uñtʼapki uka jaqenakjam janipuni sarnaqamti, jan ukasti Jehová Diosar servisa sum jakasiñataki chʼamachasisipkakim (Efe. 4:17; Mal. 3:18).

20, 21. 1) Suma amtar puritasatjja, ¿kunsa jutïrin katoqañäni 2) ¿Kun lurañassa Jehová Diosajj muni?

20 Jiwasatï suma amtar puriñäni ukhajja, jichhürunakan sumwa jakasiñäni, jutïrinsa aka Oraqen ‘wiñay jakañwa’ katoqañäni. Cheqas walja bendicionanakwa katoqarakiñäni (Mat. 5:5; 19:29; 25:34). Ukampis Jehová Diosajj janiw taqeniru uka bendicionanak churkaniti, jan ukasti Jupar istʼirinakarukiw churani (1 Juan 5:3, 4 liytʼañataki). Ukhamajj Jehová Diosar serviñataki chʼamachasisipkakiñäni.

21 Diosan Arupat sumwa amuytanjja, cheqa yatichäwinakapsa, amtanakapsa yatiraktanwa, ukatsti Qhanañchirinakapjamajj Jehová Diosan sutipwa aparaktänjja. Cheqas taqe ukanakajj Jehová Diosan mä ¡suma bendicionapapuniwa! Ukhamarusa, ‘jumanakampïskäwa’ sasaw Diosajj sarakistu (Sal. 118:7). Ukhamasti, wayn tawaqonakasa jilïrinakasa herencia katoqawayktan uk wali askit uñjapjjañäni, Jehová Diosarus ‘wiñayataki jachʼañchapjjarakiñäni’ (Rom. 11:33-36; Sal. 33:12).