Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Irpir chuymaninaka, ¿jilatanakar wakichtʼasipktati?

Irpir chuymaninaka, ¿jilatanakar wakichtʼasipktati?

“Taqe kunas horasanikiwa.” (ECL. 3:1)

1, 2. ¿Kun lurañ wakisitapsa tamanak tumptʼirinakajj amuyapjje?

TAMANAK tumptʼir mä jilatajja, irpir chuymaninakampiw tantachasiñ niya tukuyañampïski. Jupajja, taqe chuyma irnaqtʼir uka jilatanakar wal munasi, jupanakat yaqhepasti chuymanëjjapjjewa. Ukampis mayaw tamanak tumptʼir jilatarojj llakisiyi. Pasïrin uka tamar tumptʼkäna ukhajja, jilatanakar wakichtʼapjjañapatakiw irpir chuymaninakar chʼamachtʼäna. Ukatwa jupanakar akham jisktʼi: “Jilatanaka, mayni jilatanakan jukʼamp luräwinaka taman katoqapjjañapatakejja, ¿kunsa wakichtʼañatak lurawayapjjta?” sasa. Ukatsti irpir chuymaninakat maynïrejj siwa: “Cheqansa, janiw sumpun yanaptʼawayapkti” sasa. Mayninakasti ukhamapunïskiwa sasaw sapjjaraki.

2 Jumatï irpir chuymanïstajja, ¿uka irpir chuymaninakjam jikjjatasirïtati? Inas ukhamächi. Tamanak tumptʼir walja jilatanakajja, akhamwa sapjje: ‘Diosan tamapar uñjapjjañapatakejja, walja tamanakanwa jilatanakar wakichtʼañajj munasi’ sasa. Ukampis uk lurañajj chʼamakïspawa. ¿Kunatsa?

3. 1) Jilatanakar wakichtʼañajj kunatsa wakisi ukjja, ¿kunjamsa Bibliajj qhanañchi, ukat uk yatiñajj kunatsa taqenitakis wali askejja? (Qhanañchäwi uñjjattʼäta.) 2) Yaqhep irpir chuymaninakatakejja, ¿kunatsa jilatanakar wakichtʼañajj chʼamakïspa?

3 Irpir chuymanjamajja, jilatanakar wakichtʼañajj kunatsa wali wakiskirejja uk sumwa yattajja. * Tamanakan yanaptʼapjjañapatakisa, machaq tamanakajj utjkani ukan yanaptʼapjjañapatakisa jilatanakaw munasi uksa yatiraktawa (Isaías 60:22 liytʼañataki). ‘Mayninakar yatichapjjam’ sasin Bibliajj siski uksa sumwa yatiraktajja (2 Timoteo 2:2 liytʼañataki). Taqe ukanak yatkasasa, yaqhanakar yanaptʼañajj chʼamakïspawa. Ukwa aka yatichäwi qalltan mä qawqha irpir chuymaninakat amuytanjja. Cheqansa, irpir chuymaninakajj walja lurañanakanïpjjewa, familiaparuw uñjapjje, ukatsti trabajipjjarakiwa. Taman kuna lurañanakatï utjki uksa phoqapjjarakiwa, ukat kunanakatï taman jankʼak lurasiñapäki uksa lurapjjarakiwa. Taqe uka lurañanak utjipanjja, tamankir jilatanakar wakichtʼañatakejj janiw tiempojj utj-jjaspati. Ukhamäkchi ukasa, kunatsa jilatanakar wakichtʼañajj wakisi uk jichhajj uñjañäni.

WAKICHTʼAÑAJJ WALI WAKISKIRIWA

4. ¿Kunsa yaqhep irpir chuymaninakajj amuyapjjaspa?

4 ¿Kunatsa yaqhep irpir chuymaninakatakejj jilatanakar wakichtʼañajj chʼamakïspa? Inas akham amuyapjjchispa: “Jilatanakar wakichtʼañajj wakiskchisa, tamanjj yaqha jukʼamp wakiskir lurañanakaw utji. Qhepatwa jilatanakar wakichtʼaskañäni, tamajj nayrar sartaskaniwa” sasa. Cheqas taman jukʼamp wakiskir lurañanakas utjkchejja, jilatanakar wakichañ qhepatak jaytasajj tamaruw jan waltʼayapjjaspa.

5, 6. 1) Janitï aceitejj motorar cambiaskaspa ukhajja, ¿kunas autor pasaspa? 2) Irpir chuymaninakatï jilatanakar jan wakichtʼapkaspa ukhajja, ¿kunas pasaspa?

5 Ak amuytʼañäni, auto sartañapatakejja, ¿kunas jukʼamp wakiskirejja? ¿Auton tanquepar gasolina warantaña? Jan ukajj ¿motorar aceite cambiañacha? Inas jumajj akham amuychisma: “Gasolina warantañaw jukʼamp wakiskirejja” sasa. Ukampis ukham amuyañajj sinti jan walïspawa, janitï aceitejj motorar cambiaskaspa ukhajja, tiempompejj autojj saytʼjjaspawa. Ukatsti askichayañatakejj tiempos qollqes waljaw munasispa. ¿Kunsa uka uñachtʼäwit yateqsna?

6 ¿Kunas jukʼamp wakiskirejja? ¿Taman utjki uka luräwinak phoqaña? Jan ukajj ¿yaqhanakar wakichtʼañacha? Yaqhep irpir chuymaninakajj inas akham amuyapjjchispa: “Taman luräwinakap phoqañaw jukʼamp wakiskirejja, janitï ukanakajj luraskaspa ukhajja tamajj aynachtʼaspawa” sasa. Jïsa, kunatï askïki uk lurasiñapatakiw Bibliajj chʼamañchi (Fili. 1:10). Ukampis irpir chuymaninakatï mayni jilatanakar wakichtʼañatak jan tiemponïpkaspa ukhajja, ¿kunas pasaspa? Taman utjki uka lurañanak phoqañatakejja, tiempompejj janiw wakichtʼat jilatanakajj utj-jjaspati.

7. Jilatanakar wakichtʼañatak tiempo apstʼasiri irpir chuymaninakarojja, ¿kunjamsa uñjañasa?

7 Jilatanakar wakichtʼañajj janis sinti wakiskirïkaspa ukham amuyañajj janiw walïkaspati. Tamat llakisiri irpir chuymaninakajja, jilatanakar wakichtʼañatakiw tiempo apstʼasipjje. Ukhamatwa suma irpir chuymanïpjjatap uñachtʼayapjje, tamatakis mä bendicionäpjjarakiwa (1 Pedro 4:10 liytʼañataki). Jilatanakar wakichtʼañatak tiempo apstʼasiri irpir chuymaninakajja, ¿kunjamsa tamar yanaptʼapjje?

WAKICHTʼAÑAJJ JANIW INAMAYÄKANITI

8. 1) ¿Kunatsa irpir chuymaninakajj jilatanakar wakichtʼapjjañapa? 2) Yanapa munaski uka cheqanakar sariri irpir chuymaninakajja, ¿kunsa jankʼak lurapjjañapa? (“ ¿Kunsa jankʼak lurapjjañapa?” siski uka recuadro uñjjattʼäta.)

8 Wali experienciani irpir chuymaninakajj altʼat chuymanïpjjañapawa ukat jilïrëjjapjjani ukhajj kunanaktï jichhajj taman lurapki ukanak janiw phoqerjamäjjapjjaniti, ukwa amuyasipjjañapa (Miq. 6:8). Ukhamarusa “jan waltʼañajj taqeniruw puri”, ukhaman uñjasisaw taman kunanaktï lurapjjañapäki uk jan lurirjamäjjapjjaspati (Ecl. 9:11, 12; Sant. 4:13, 14). Ukhamajja, Jehová Diosan uwijanakaparu cheqpachapuni munasiri irpir chuymaninakajja, wayna jilatanakar wakichtʼañatakiw tiempo apstʼasipjjañapa (Salmo 71:17, 18 liytʼañataki).

9. ¿Kunapachas wakichtʼat jukʼamp jilatanakajj munasini?

9 Maysa toqetjja, jilatanakar wakichtʼiri irpir chuymaninakajj ¿kunatsa tamatak mä bendicionäpjje? Tamarojj jan waltʼäwinakar saykatañatakiw yanaptʼapjje. ¿Kunjamsa? Irpir chuymaninakajj jilatanakar wakichtʼañatak chʼamachasipjje ukhajja, wakichtʼat jilatanakajj jukʼampiw tamanakan utji. Jupanakaw jilat kullakanakan mayachtʼatäñapatakisa Diosat jan jitheqtapjjañapatakis yanaptʼapjje. Yamas jachʼa tʼaqhesiñ tiemponwa jupanakan yanaptʼapajj munasini (Eze. 38:10-12; Miq. 5:5, 6). Ukhamasti, munat irpir chuymaninaka, jichhat uksarojj jilatanakar wakichtʼapjjam, ukatakiw chʼamañchtʼapjjsma.

10. Jilatanakar wakichtʼañatak tiemponïñatakejja, ¿kunsa irpir chuymaninakajj lurapjjaspa?

10 Taman walja wakiskir lurañanak utjipanjja, irpir chuymaninakajj janis jukʼamp lurirjamäpkaspa ukhamwa amuyasipjjaspa. Ukampis jilatanakar wakichtʼañatakejja, inas uka luräwinakat tiempo apstʼasipjjañapajj wakischispa (Ecl. 3:1). Ukham lurapjjatapajj janiw inamayäkaniti.

YANAPTʼAÑATAKEJJ WAKICHTʼAÑAMAWA

11. 1) Yaqha markanakankir irpir chuymaninakan ewjjtʼanakapatjja, ¿kunas amuyasi? 2) Proverbios 15:22 qellqatarjamajja, ¿kunatsa yaqha irpir chuymaninakan ewjjtʼanakapat yatjjatañajj wakisi?

11 Walja irpir chuymaninakajja, jilatanakaruw Diosan markapan nayrar sartapjjañapatak yanaptʼawayapjje, jupanakarusti jichhakiw akham jisktʼasïna: ‘¿Kunsa jilatanakar yanaptʼañatakejj lurawayapjjta?’ sasa. * Janis taqenis mä kikpa jakasipkchejja, kuntï uka jilatanakajj mayninakar yanaptʼañatak lurawayapki ukajj mä kikpakiwa. Ukhamasti Biblian ewjjtʼanakaparjam jilatanakar wakichtʼañajja, ‘taqpach tamanakatakiwa’, apóstol Pablon urunakapansa ukhamarakïnwa (1 Cor. 4:17). Ukatwa aka yatichäwinsa, jutïr yatichäwinsa uka irpir chuymaninakan ewjjtʼanakapat yatjjataskañäni (Pro. 15:22). Kunjamsa irpir chuymaninakajj uka ewjjtʼanakarjam jilatanakar wakichtʼapjjaspa uk jichhajj uñjañäni.

12. Maynir wakichtʼañatakejja, ¿kunsa irpir chuymanejj nayraqat lurañapa, ukat kunatsa?

12 Irpir chuymanejja, yanaptʼkani uka jilatan chuymapwa nayraqat wakichtʼañapa. ¿Kunatsa? Ukatakejj mä yapuchirit amuytʼañäni. Nayraqatjja, yapuchañatakejj oraq wakichtʼi, ukhamat kunatï yapuchaskani ukajj sum jilañapataki. Irpir chuymanejj ukhamarakiw mayni jilatan chuymap nayraqat wakichtʼañapa, ukhamatwa uka jilatajj yateqañatak wakichtʼatäni. ¿Kunjamsa irpir chuymanejj maynin chuymap wakichtʼaspa? Samuel profetat yateqasisaw uk luraspa.

13-15. 1) ¿Kunsa Diosajj Samuelor säna? 2) ¿Kunjamsa Samuelojj Saulan chuymap wakichtʼäna? (3 janankir dibujo uñjjattʼäta.) 3) ¿Kunatsa irpir chuymaninakajj Samuel profetat yateqasipjjañapa?

13 Kimsa waranq maranak nayrajja, Jehová Diosajj akham sasaw Samuel profetar säna: “Arumanthi alwajj aka kipka horasaruw Benjamín toqet jutiri mä jaqeruw khitanïma, juparuw yaqhachäta Israel markajja apnaqañapataki” sasa (1 Sam. 9:15, 16). Samuel profetajj janiw Israel marka apnaqjjañapäjjänti, Diosan arsutaparjamasti yaqharuw marka apnaqañapatak ajlliñapäna. Ukatwa Israel marka apnaqkani uka chachar kunjamsa wakichtʼaspa uk amtäna.

14 Qhepürojja, Samuelojj Saúl chachampiw jikisïna. Jehová Diosasti Samuelorojj sänwa: “Akajjay kawkïri jaqettejj parlkayäsma ukajja” sasa. Ukjjarusti, Samuelojj kuntï Saúl chachamp parlañatak amtkäna uk jankʼakiw luräna. Nayraqatjja manqʼasiñatakiw invittʼäna, mesan mä suma cheqar qontʼayasasti suma aychanakwa churäna. Ukatjja, ‘taqe ukanak jumatakiw yaqhachta’ sasaw sarakïna. Manqʼañ tukuyatatsti, utaparuw irpäna, thaki sarkasajj wali sumwa parltʼasipjjäna. Utar purisasti, terraza patar mistusajj arumkamaw parlapjjäna. Qhepärmanthisti, Samuelojj reyïñapatakiw Saular uttʼayäna, jampʼattʼäna ukat kuntï lurañapäkäna uksa yaticharakïnwa. Ukatjja reyïñatak wakichtʼataw Saulajj sarjjäna (1 Sam. 9:17-27; 10:1).

15 Samuelojj Israel marka apnaqañapatakiw Saular uttʼayäna. Cheqansa, janiw uka kikpapunejj mä jilataru taman irpir chuymanjama, jan ukajj irpir chuymaninakan yanapiripjam serviñapatak wakichtʼaskaspati. Ukampis Samuelojj kunjamsa Saulan chuymap wakichtʼäna uk yatjjatasajja, irpir chuymaninakajj walja toqenakatwa yateqapjjaspa. Uk jichhajj pä toqet uñjañäni.

WAKICHTʼAÑATAKEJJ JANKʼAKÏÑAMAWA, AMIGOPÄÑAMARAKIWA

16. 1) Samuelojj israelitanakan mä reyinïñ munapjjatap yatisajja, ¿kunjamas jikjjatasïna? 2) Jehová Diosajj Saular reyïñapatak uttʼayam sasin siskäna ukhajja, ¿kunsa Samuelojj luräna?

16 Jilatanakar wakichtʼañatakejj jankʼakïñamawa, taqe chuymaw yanaptʼañamaraki. Samuel profetajj israelitanakan mä rey munapjjatap yatisajja, chuymas ustʼata, aynachtʼata ukhamaw jikjjatasïna (1 Sam. 8:4-8). Samuelojj janiw israelitanakan mä reyinïñap munkänti. Ukatwa Jehová Diosajj Samuelor kimsa kuti akham säna: ‘Israelitanakar istʼam’ sasa (1 Sam. 8:7, 9, 22). Ukhamäkchïna ukhasa, Samuelojj janiw jutïr reyitak coleraskänti ni chuyma ustʼatas qheparkänti. Kunapachatï Jehová Diosajj Saular reyïñapatak uttʼayam sasin Samuelor siskäna ukhajja, jupajj taqe chuymaw luräna. Cheqas Diosar munasitapatwa istʼäna.

17. ¿Kunjamsa walja irpir chuymaninakajj Samuelot yateqasipjje, ukat kunjamsa jikjjatasipjje?

17 Jichhürunakanjja, walja irpir chuymaninakaw Samuelot yateqasipjje, munasiñampiw jilatanakar wakichtʼapjje (1 Ped. 5:2). Munasirïpjjatap laykuw taman utjki uka yaqhep luräwinak mayni jilatanakar churapjje. Uka jilatanakarusti ‘yanapirinakaparjamaw’ uñjapjje (2 Cor. 1:24; Heb. 13:16). Ukatjja, jilatanakajj kunjamsa tamar yanaptʼapjje uk uñjasajj wal kusisipjjaraki (Hech. 20:35).

18, 19. 1) ¿Kunsa irpir chuymaninakajj mä jilataru janïr wakichtʼkasajj lurapjjañapa? 2) ¿Kunatsa ukham lurañajj wali wakiskirejja?

18 Janiw yatichiripäñamakïkiti, jan ukasti amigopäñamawa. Samuel profetajja, Saulamp jikiskäna ukaratpachaw aceitemp pʼeqet warjjatasajj reyit uttʼayasapäna. Ukatsti Saulajj jan wakichtʼataw reyïsapäna. Ukampis Samuelojj janiw uk lurkänti, jan ukasti Saulan chuymapwa wakichtʼäna. ¿Kunjamsa uk luräna? Janïr reyit uttʼaykasajja, akanakwa Samuelojj luräna: jupampiw manqtʼasïna, thaknam saräna, wal parltʼasïna, samartʼarakïna. Ukham wakichtʼasaw reyit uttʼayjjäna.

Jilatanakar janïr wakichtʼkasajja, jupanakan amigopäñamawa (18, 19 tʼaqanak uñjjattʼäta)

19 Irpir chuymanjamajj niya ukhamwa lurañamaraki. Janïr mä jilatar wakichtʼkasajj jupan amigopäñamawa. Ukhamatwa uka jilatajj jumamp parlañ jan ajjsarkaniti. Ukatakejja, kawkinjjay jakassta ukat ukan kuna costumbrenakay utjchi ukarjamaw lurañama. Jan tiemponis jikjjataskchïtajja, uka jilatamp parltʼasiñatak tiempo apstʼasiñamawa. Ukhamatwa uka jilatar wali askit uñjatam uñachtʼayäta (Romanos 12:10 liytʼañataki). Ukanak luratam uñjasajja, uka jilatajj kusisitaw jikjjatasini.

20, 21. 1) ¿Kunsa munasiri mä irpir chuymanejj lurañapa? 2) ¿Kuna jisktʼarus jutïr yatichäwin qhanañchaskañäni?

20 Munasir irpir chuymanejja, janiw jilatanakar wakichtʼañapakïkiti, jan ukasti wakichtʼki uka jilatanakarojj munasiñaparakiwa (Juan 5:20 uñjjattʼarakïta). Jumatï ukham lurätajja, wakichtʼkta uka jilatajj jupar yanaptʼañ munatam amuyaniwa. Kuntï yatichkäta uksa taqe chuymaw yateqarakini (Pro. 17:17; Juan 15:15).

21 Irpir chuymanejja, mayni jilatan chuymap wakichtʼjjasajj yatichañwa qalltaspa. ¿Kunjamsa irpir chuymaninakajj jilatanakar wakichtʼapjjaspa? Uka jisktʼaruw jutïr yatichäwin qhanañchaskañäni.

^ tʼaqa 3 Aka yatichäwisa jutïr yatichäwisa, irpir chuymaninakatak wakichtʼatawa. Ukampis taqeniruw yanaptʼaspa. ¿Kunatsa? Uka yatichäwinakajja, bautisat jilatanakaruw wakichtʼatäpjjañapatak chʼamañchtʼani ukhamat taman luräwinakap phoqapjjañapataki. Wakichtʼat jilatanakatï utjani ukhajja, tamankir jilat kullakanakajj taqeniw yanaptʼatäpjjani.

^ tʼaqa 11 Uka irpir chuymaninakajj aka markanakanwa jakasipjje: Australia, Bangladesh, Bélgica, Brasil, Corea, Estados Unidos, Francia, Guayana Francesa, Japón, México, Namibia, Nigeria, Reunión, Rusia, Sudáfrica.