Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Chuymar purtʼkiri Bibliaw jaqokipasiwayi

Chuymar purtʼkiri Bibliaw jaqokipasiwayi

“Diosan arupasti jakaskiwa.” (HEB. 4:12)

37, 116 QʼOCHUNAKA

1. 1) ¿Kunsa Adán chachajj lurañapäna? 2) Parlir luratätasatjja, ¿kunsa Diosan servirinakapajj lurtanjja?

JEHOVÁ DIOSAJJA, jaqenakarojj parlirwa lurawayistu. Diosajj Adán chacharuw Edén jardinan mä luräwi churäna. Jupajj animalanakaruw suti uchañapäna, Adanasti wali amuytʼasisaw uk luräna (Gén. 2:19, 20). Ukhat jichhakamajja, parlir luratätasatwa arunakasampi Diosar jachʼañchtanjja, yaqhanakarus Jupat parlaraktanjja. Aka qhepa maranakanjja, walja arunakaruw Diosan Arupajj jaqokipasiwayi, ukhamatwa jaqenakarojj Diosar uñtʼapjjañapatak yanaptʼasi.

2. 1) Traducción del Nuevo Mundo Biblia jaqokipirinakajja, ¿kun lurañsa amtapjjäna? 2) ¿Kunsa aka yatichäwin yatjjataskañäni?

2 Jichhürunakan walja Biblianakaw utji, ukampis janiw nayra qellqatanakarjam jaqokipatäkiti. 1940 maranakanjja, Traducción del Nuevo Mundo Biblia lurir jilatanakajja jaqokipkasajj akanak lurañwa amtapjjäna: 1) Diosan sutipajj nayra qellqatanakan uñstki uka cheqanakaruw Jehová suti uchañ amtapjjäna, ukhamat Diosan sutipajj jachʼañchasiñapataki (Mateo 6:9 liytʼañataki). 2) Sapa arutaki mä aru thaqhañwa amtapjjäna, ukampis ukham lurasajj kuntï nayra qellqatanakajj siskäna uk janiw mayjtʼayañ munapkänti. 3) Taqenin amuytʼkaya arunakampi lurañwa amtapjjarakïna (Nehemías 8:8, 12 liytʼañataki). * 130 jila arunakar Bibliajj jaqokipaski ukanakajja, uka kimsa amtarjamaw lurasi. Inglés arut Traducción del Nuevo Mundo Bibliajj 2013 maran apsusiwayki ukasa, inglés arut yaqha arunakar jaqokipasiwayki uka Biblianakasa, kunjamsa uka kimsa amtarjam lurasiwayi uk jichhajj yatjjatañäni.

DIOSAN SUTIPWA JACHʼAÑCHI

3, 4. 1) ¿Diosan sutipajj kawkïr nayra qellqatanakansa uñsti? 2) ¿Kunatsa walja Biblianakanjja Diosan sutipajj jan uñstki?

3 Biblia toqet yatjjatatanakajja, Rollos del mar Muerto qellqatanak yatjjatasasa, hebreo nayra qellqatanak yatjjatasasa walpun muspharapjje ¿kunatsa? Hebreo arut pusi letrani (Tetragrámaton) Diosan sutipajj walja cheqanakanwa uka qellqatanakan uñsti, ukatwa wal muspharapjje. Septuaginta qellqatat copiaqaskäna uka yaqhep qellqatanakansa, Diosan sutipajj uñstarakiwa. Uka copianakajja, 200 nayra pacha maranakat 100 jichha pacha marakamaw lurasiwayi.

4 Kunjamtï uñjktanjja, Diosan sutipajj nayra qellqatanakan uñstänwa, uk yatkasasa Biblia jaqokipirinakat waljanejj janiw Diosan sutip uchañ munapkiti. Inglés arut Traducción del Nuevo Mundo de las Escrituras Griegas Cristianas Bibliajja, 1950 maranwa mistüna. Pä mara qhepatjja, inglés arut Versión Normal Revisada Bibliaw misturakïna. Uka Bibliajja, Versión Normal Americana (1901) Bibliarjamaw uñakipasïna. Versión Normal Americana Biblianjja, Diosan sutipajj uñstänwa, ukampis Versión Normal Revisada Biblianjja Diosan sutipajj janiw uñstjjänti. ¿Kunatsa? Uka Biblian qallta janapan siwa: “Mä sapa Diosataki kunayman suti apnaqañajja [...] taqe cristianonakatakejj janipuniw walïkiti” sasa. Janiw uka Biblia mayakejj ukham lurasiwaykiti, jan ukasti yaqha arunakaru jaqokipasiwayki uka Biblianakansa ukhamarakiw lurasiwayi.

5. ¿Kunatsa Diosan sutipajj Biblian uñstañapapuni?

5 Diosan sutipajja, ¿Biblian uñstañapajj wakisipunpachati? Jïsa, wakisipuniwa. Mä suma traductorajja, mä libro qellqerejj (autor) kun sañsa muni uk sumwa nayraqat amuyañapa, ukhamatwa sum jaqokipani. Kunjamtï yatktanjja, Traducción del Nuevo Mundo Biblian walja kutiw Diosan sutipajj uñsti. Ukhamasti Diosajja, sutipajj Biblianakan uñstaspa ukat jachʼañchasirakispa ukwa muni (Éxo. 3:15; Sal. 83:18; 148:13; Isa. 42:8; 43:10; Juan 17:6, 26; Hech. 15:14). Jehová Diosajja, sutipajj nayra qellqatan uchasiñapatakiw Biblia qellqerinakarojj qollan ajayupampi yanaptʼäna. Ukatwa Jehová sutejj nayra qellqatanakan walja kuti uñsti (Ezequiel 38:23 liytʼañataki). * Ukhamasti, khitinakatï Diosan sutipa Biblianakan jan uchañ munapki ukanakajja, Diosar jan respetapjjatapwa uñachtʼayapjje.

6. Inglés arur jaqokipata Traducción del Nuevo Mundo Biblianjja, ¿kunatsa Diosan sutipajj sojjta cheqampin uñsti?

6 Jichhürunakanjja, nayra qellqatanakajj jukʼampiw jikjjatasiwayi, uka qellqatanakanjja Diosan sutipajj walja kutiw uñsti. Inglés arur jaqokipata Traducción del Nuevo Mundo Bibliajj wasitat uñakipasiwayki ukanjja, 7.216 kutiw Diosan sutipajj uñsti, 1984 maran mistkäna uka Bibliat sipansa sojjta cheqampinwa uñsti. ¿Kunatsa ukhampi yapjjatasiwaypacha? Rollos del mar Muerto qellqatajj jichhanakaki jikjjatasiwayki ukanjja, 1 Samuel 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16 cheqanakampinwa Diosan sutipajj uñsti, ukatwa yapjjatasiwayi. * Maysa toqetjja, nayra qellqatanakat sum yatjjatasajj Jueces 19:18 qellqatansa Diosan sutipajj uchasiwayarakiwa.

7, 8. ¿Diosan sutipajj kamsañsa muni?

7 Cheqpach cristianonakatakejja, Diosan sutipajj kun sañsa muni uk yatiñajj wali wakiskiripuniwa. Inglés arur jaqokipat Traducción del Nuevo Mundo Bibliajj wasitat uñakipasiwayki ukanjja, Diosan sutipajj kamsañsa muni uka toqetjja jukʼamp sumaw niya tukuy jananakan qhanañchasi. Uka Biblia wasitat uñakipirinakajja, Diosan sutipajj hawáh siski uka hebreo arut jutatapwa amuyawayapjje, ukasti “Jupaw taqe kunsa utjayi” sañwa muni. * Nayra maranakanjja, Diosan sutipajj kamsañsa muni ukjja qellqatanakasajj Éxodo 3:14 (NM) qellqatarjamaw qhanañchirïna, ukansti siwa: ‘Nayajj kunäñtï munkä ukaruw tuköjja’ sasa. Uka qellqatarjamajja, amtanakap phoqañatakejj kunar tukuñatï wakiskaspa ukaruw Diosajj tukuspa sasaw amuyasïna. Ukampis inglés arur jaqokipat Traducción del Nuevo Mundo Biblianjja apéndice A4 cheqan akham sasaw qhanañchi: ‘Jehová sutejja, janiw jupaw kunarus tukuspa sañak munkiti, jan ukasti luratanakapampejj amtap phoqayarakiwa’ sasa (Diosan Arupat yatjjatañataki yanaptʼa siski uka folletot 5 janap uñjjattʼäta).

8 Jehová Diosajja, amtanakap phoqañatakejj kunarutï wakiskaspa ukaruw luratanakap tukuyaspa. Amuytʼañataki, Noé chachajj Diosan yanaptʼapampejj mä arca luräna, Bezalel chachasti mä suma artesanorakïnwa, Gedeón chachajj ajjsarkay mä guerrerorakïnwa, Pablosti Diosan arunakap yaqha markanakar parlañapataki apostolorakïnwa. Kunjamtï uñjktanjja, cristianonakatakejj Diosan sutipajj wali wakiskiripuniwa. Ukatwa Traducción del Nuevo Mundo Biblia jaqokipirinakajj Diosan sutip janipun apsupkaspati.

9. ¿Kunatsa Bibliajj yaqha arunakaru jankʼaki jaqokipasiñapa?

9 Traducción del Nuevo Mundo Bibliajj 130 jila arunakanwa utji. Taqe uka Biblianakanjja Diosan sutipaw uñsti, ukhamatwa Diosan sutipajj jachʼañchasi (Mal. 3:16). Ukampis walja Biblianakanjja, Jehová sutjja apsupjjewa, uka lantejj “Tatitu” sasakiw uchapjje, jan ukajj markapankir diosanakapan sutinakapakwa uchapjje. Ukatwa Oraqpachan Jilïr Irpirinakajj Traducción del Nuevo Mundo Bibliajj jankʼaki yaqha arunakar jaqokipasispa uk munapjje.

QHANA AMUYKAYAWA

10, 11. Traducción del Nuevo Mundo Biblia yaqha arunakar jaqokipañajja, ¿kunatsa chʼamakïnjja?

10 Diosan Arup walja arunakaru jaqokipañajj chʼamakïnwa. Amuytʼañataki, inglés arur jaqokipat Traducción del Nuevo Mundo Bibliansa, yaqha Biblianakansa, “Seol” siski uka hebreo aruw Eclesiastés 9:10 qellqatansa yaqha jiskʼa tʼaqanakansa qellqasiwayäna. Ukampis Seol arojj yaqha arunakaru jaqokipañajj chʼamänwa, waljaniw uka arjja jan amuyapkänti, janiw diccionarionakapansa uñstkänti. Mä markan sutipäkaspas ukhamakwa waljanejj amuyapjjäna. Ukatwa hebreo arun Seol, griego arun Hades arojja, “sepulcro” sasin jaqokipasiwayi. Jichhajj qhana amuykayäjjewa.

11 Yaqhep arunakanjja, “alma” siski uka aru jaqokipañajj chʼamarakïnwa, ukasti hebreo (néfesch) ukhamarak griego (psykjé) arunakat jaqokipatawa. ¿Kunatsa chʼamänjja? Maynejj jiwjjasin jakaskakispasa ukhamaw yaqha arunakan amuyasïna. Ukatwa kawkha cheqanakantï “alma” sasin nayrajj qellqatäkäna uka cheqanakan jan taqe cheqan qellqasiwaykiti. Ukhamarusa, Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras (con referencias) uka Biblian niya qhepa jananakan (apéndice) utjki uka yanaptʼanakarjamaw lurasiwayaraki. Cheqas amuytʼkaya arunakampi jaqokipañaw wakisïnjja. Jichhajj niya sapa jananwa qhanañchäwinakajj uchasiwayi, ukaw sum amuytʼañatakejj yanaptʼi.

12. Inglés arun Traducción del Nuevo Mundo Biblianjja, ¿kunanakas mayjtʼayasiwayi? (“Inglés arut lurata Traducción del Nuevo Mundo Bibliajj wasitampiw uñakipasi” siski uka yatichäwi aka revistan uñjjattʼam.)

12 Aka Oraqpachan Biblia jaqokipirinakajja, walja jisktʼanakanïpjjänwa, ¿kunatsa? Inglés arut Traducción del Nuevo Mundo Biblianjja yaqhep arunakajj mayjaw amuyasïna. Ukatwa uka Biblia wasitat uñakipasiñapatak septiembre 2007 maran Oraqpach Jilïr Irpirinakajj amtapjjäna. Uka Biblia uñakipirinakajja, kunanaktï Biblia jaqokipirinakajj nayrajj jisktʼasipkäna uka cartanakwa uñakipapjjäna. Ukatjja jan amuytʼkaya nayra arunak apsusajja, suma amuykay arunakampiw uchawayapjjaraki. Ukham lurasajja kuntï nayra qellqatanakan siskäna uk jan mayjtʼayañatakiw chʼamachasiwayapjje. Kunjamatï mä hierrojj yaqha hierrompi ariptayasejja, niya ukhamarakiw yaqha arunakar Biblia jaqokipirinakan jisktʼanakapajj inglés arut Biblia sum lurasiñapatak yanaptʼawayi (Pro. 27:17).

¿LIYTʼIRINAKAJJ KAMSAPJJESA?

13. Inglés arur jaqokipat Traducción del Nuevo Mundo Biblia liytʼirinakajja, ¿kamsapjjesa?

13 Inglés arur jaqokipata Traducción del Nuevo Mundo Bibliajj uñakipasiwayki uk liytʼirinakajj ¿kamsapjjesa? Uka toqetjja, Brooklyn markankir sucursalarojj waljaniw yuspärasin walja cartanak qellqawayapjje. Mä kullakajj cartapan akham sänwa: “Bibliajja, joyanakani mä cofrer uñtasitawa. 2013 maran mistuwayki uka Biblia liytʼañajja, joyanakajj kunja suma coloranakanisa, kunjam lurtʼatasa ukanak uñakipañampi sasiwa. Cheqas uka Biblia liytʼañajja, Jehová Diosar jukʼamp uñtʼañatakiw yanaptʼawayitu. Jehová Diosajj mä munasir awkjamas qhomjjartʼasin wali sum parlkitaspa ukhamawa” sasa.

14, 15. Traducción del Nuevo Mundo Bibliajj yaqha arunakan jaqokipasiwayki uk liytʼasajja, ¿kamsapjjes yaqhepanakajja?

14 Cheqas inglés arur jaqokipat Traducción del Nuevo Mundo Biblia liytʼirinakajj wali kusisitäpjjewa, yaqha arunakar jaqokipasiwayki uka Biblianak liytʼirinakas kusisipjjarakiwa. Búlgaro arur jaqokipat Biblia liytʼir mä jilïr chachajj akham siwa: “Walja maranakaw Biblia liyjjta. Janipuniw kunapachas chuymar purtʼkiri, amuytʼkaya ukham Biblia liytʼawaykti” sasa. Uka chachasti Sofía (Bulgaria) markankiriwa. Albania markankir mä kullakajja, pachpa arupat mä Biblia katoqasajj akham sarakiwa: “Albanés arur jaqokipat Bibliajj wali sumapuniwa. Nanakajj parlapkta uka arun Jehová Diosan arunakap istʼañajj mä bendicionapuniwa” sasa.

15 Yaqhep cheqanakanjja, Biblia jikjjatañajj wali chʼamawa, utjchi ukasa wali jila alaniwa. Ruanda markat mä yatiyäwejj akham siwa: “Jilat kullakanakajj mara maraw Bibliat waljaniru yatichapjjäna, ukampis jan Biblianïpjjatap laykojja, janiw ajay toqet jiltapkänti. Iglesianakan aljapkäna uka Biblianakajja, wali jila alanïnwa, janiw ukakïkänti uka Biblianakan yaqhep jiskʼa tʼaqanakapajj janiw amuytʼañjamäkänti” sasa. Kunapachatï Ruanda markan Traducción del Nuevo Mundo Bibliajj pachpa arunakapat mistüna ukhajja, mä familiajj akham sänwa: “Jehová Diosarusa, Amuyasiri Cheqapa Uywatarus Biblia nanakar churapjjatapat walpun yuspärapjjta. Nanakajj wali pisinwa jakasipjjta, ukatwa sapa maynitaki Biblia alañajj chʼamakïna. Ukampis jichhajj taqeniw mä Biblianëjjapjjta. Jehová Diosaru wal yuspärapjjataj uñachtʼayañatakejja, sapüruw familpach Biblia liyipjjta” sasa.

16, 17. 1) ¿Kunsa Jehová Diosajj taqenitak muni? 2) ¿Kun lurañsa amtta?

16 Mä qawqha tiempotjja, Traducción del Nuevo Mundo Bibliajj yaqha arunakan uñakipasirakiniwa. Supayajj janiw uk lurasiñap munkiti, ukampis Jehová Diosajj taqenin qhana amuykay Biblianïpjjañapwa muni (Isaías 30:21 liytʼañataki). Akat mä jukʼa tiempotjja, “kunjämatejj umajj [qotar] qʼal phoqhantejja ukhamarakiw Tatitun yatiñapajj taqe markpacharu phoqhantani” (Isa. 11:9).

17 Jehová Diosaw sutip jachʼañchir Traducción del Nuevo Mundo Biblsa, yaqha ukham regalonaksa churistu, ukatwa taqe ukanak liyiñasa. Ukhamatwa Diosarojj sapüru istʼañäni. Ukatsti oracionan mayisiñasarakiwa, Diosajj uka mayisitanakas istʼistaniwa. Sapürutï Diosampi parlasiñäni ukhajja, jukʼampiw Jupar jakʼachasiñäni, ukatsti jukʼampirakiw Jupar munasiñäni (Juan 17:3).

“Nanakajj parlasipkta uka arun Jehová Diosan arunakap istʼañajj mä bendicionapuniwa”

^ tʼaqa 2 Jukʼamp yatjjatañatakejja, Yatiyañataki julio 1, 2008 revistan “¿Kunjamatsa mä suma Biblia jikxatsna?” siski uka yatichäwi uñjjattʼäta.

^ tʼaqa 5 Ezequiel 38:23, (NM): ‘Cheqpachañsa nayajj jachʼañchasïwa sutijsa qollanaptayarakïwa, walja markanakampiw uñtʼayasirakëjja, jupanakasti nayan Jehová Diosätajwa yatipjjarakini’.

^ tʼaqa 6 Rollos del mar Muerto qellqatajja, hebreo masorético qellqatat sipansa 1000 maranak nayraw qellqasitayna.

^ tʼaqa 7 Walja qellqatanakanjja, Diosan sutipajj ukham sañpunwa munaski sapjjewa, ukampis Biblia toqet yatjjattʼatanakat yaqhepajj janiw ukham amuyapkiti.