“Khitinakatix wiñay jakañatak” wakichatäpki ukanakax iyawsapxarakiwa
“Khitinakatix wiñay jakañatak” wakichatäpki ukanakax iyawsapxarakiwa
“Ukatsti khitinakatix wiñay jakañatak wakichatäpkän taqi ukanakax iyawsapxarakïnwa.” (HECH. 13:48.)
1, 2. Aka Uraqpacharuw suma yatiyäwinakax apasini sas Jesusax profeciapan arskäna ukxa, ¿kunjamsa nayrïr cristianonakax phuqapxäna?
KUNJAMSA nayrïr cristianonakax Jesusan profeciaparjam phuqapxäna uka sarnaqäwinakatwa Hechos libron parlasi, kunattix Jesusaxa, Diosan Apnaqäwipat suma yatiyäwinakax aka Uraqpachanwa yatiyasini sasaw säna (Mat. 24:14). Taqi chuyma yatiyirinakaw yatiyañxa qalltawayapxäna ukat waljanirakiw ukhamarjam lurapxarakïna. Cristianonakax Jerusalén markan yatiyañataki wali chʼamachasipxatapatxa, waranq waranqa jaqinakaw nayrïr cristianonakamp chikax tantachasxapxäna, ukat “walja sacerdotenak kunaw” iyawsxapxarakïna (Hech. 2:41; 4:4; 6:7).
2 Ukapach misioneronakaxa walja jaqinakarurakiw cristiano tamar makatxapxañapatakix yanaptʼapxarakïna. Amuytʼañataki, Felipex Samaria markar sarasaxa, istʼañ munir walja jaqinakwa jikxatäna (Hech. 8:5-8). Apóstol Pabloxa yatiyir masinakapampixa, jaya markanakarurakiw cristiano yatichäwinakapxa puriyäna, sañäni, Chipre islaru, Asia Menor tuqinkir markanakaru, Macedonia, Grecia ukat Italia sat markanakaruwa uka suma yatiyäwinakxa apäna, ukatxa walja markanakanwa judionakasa griegonakasa uka yatiyäwinakaparux iyawsapxarakïna (Hech. 14:1; 16:5; 17:4). Titox Creta sat islanwa luräwip phuqaskäna (Tito 1:5). Pedrox Babilonia markanwa yatiyarakïna, ukat kunapachatï (62-64 maranak jakʼana) Pedrox nayrïr cartap qillqkäna ukhaxa, Ponto, Galacia, Capadocia, Asia ukat Bitinia sat markanak tuqinsa yatiyasxarakikïnwa (1 Ped. 1:1; 5:13). ¡Wali kusiskañ tiemponakapunïnwa! Nayrïr cristianonakax taqi chuymampiw wal yatiyapxäna, ukat uñisirinakapasa, “aka jaqinakax taqi chiqanwa jaqinakar pixtupxi” sasaw sisxapxäna (Hech. 17:6; 28:22).
3. ¿Diosan Apnaqäwipat yatiyirinakaxa kuna askinaksa jikxatasipki, ukat ukanakat yatisax kunjamsa jumax jikxatasta?
3 Jichha tiempo cristianonakax ukhamarakiw wal jilxattaski. Kunjamsa Jehová Diosan Qhanañchirinakapax aka Uraqpachan irnaqtʼasipki uka yatiyäwinakat sapa mara liytʼasaxa, ¿janit jumax wali chʼamañchat jikxataskta? Kunjamsa 2006 septiembre phaxsit 2007 agosto phaxsi tukuykamax suxta millonat sipansa jukʼampi jaqinakar Bibliat yatichawayapkatayna uka tuqit yatiñaxa, ¿janit kusisiyktamxa? Ukhamarusa, pasïr maranxa, Jehová Diosan Qhanañchirinakapat sipansa, niya tunka millón jaqinakampiwa suma yatiyäwinak yatxatañ munasax Jesusan jiwatap amtäwirux sarapxatayna. Ukhamax walja lurañaw utjaskaki.
4. ¿Diosan Apnaqäwipat yatiyäwinakarux khitinakas iyawsasipki?
4 Kunjamtï ‘wiñay jakañatak wakichatäpki’ uka jaqinakax nayrïr cristian tiemponakan iyawsapkänxa, ukhamarakiw jichha tiemponxa chiqa yatichäwinakarux iyaw sasipki (Hech. 13:48). Jehová Diosaw uka jaqinakarux markapar jawsi. “‘Chiqpachapuniw taqpach markanak unxtayäxa, ukat taqi markanakan suma munkañanakapaw mantanipxañapa; ukat chiqpachapuniw aka utxa kʼajkirinakampi phuqantayäxa’ siw alaxpach ejercitonakan Jehová Diosapaxa” (Hageo 2:7, NM). Ukhamax uka jaqinakar yanaptʼañatakixa, ¿kunjam chuymanïñasa?
Taqinir yatiyapxäñäni
5. ¿Kuna kasta jaqinakasa Diosan iyawsatäspaxa?
5 Nayrïr cristianonakax ak sum amuyapxäna: “Diosatakix taqi casta jaqis mayakïtapa. Jupasti kuna cast jaqirus katuqakiwa, khitinakatix jupar axsarki, ukhamarak aski lurapki taqi ukanakarusa” (Hech. 10:34, 35). Jesusax jakäwip luqtasa qhispiyawaykistu ukarjamaxa, khitis Jehová Diosarux jakʼachasiskakispawa (Juan 3:16, 36). Chiqpachansa, Diosax “taqinin qhispiyatäñapwa muni, kunatix chiqäki uk uñtʼapxañaparaki” (1 Tim. 2:3, 4).
6. ¿Diosan Apnaqäwipat yatiyirinakax kunjamsa jaqinakar uñjapxañasa, ukat kunatsa?
6 Jaqinakar kastapata, qamirïtapata jan ukax pisinkirïtapa, uñnaqapata, yaqha yupaychäwinkatapata, jan ukax yaqha tuqinakampita yaqhachañax janipuniw walïkaspati, suma yatiyäwinak yatiyirix janiw ukham uñjañapäkiti. Amuytʼapxañäni: khititix jiwasar Biblian yatichäwinakap yatichawaykistu uka jilatas jan ukax uka kullakas yaqhachistaspän ukaxa, ¿askispänti? ¿Janit ukat yuspärktanxa? Ukhamasti, ¿kamisarak istʼañ munaskir jaqinakan qhispiyasipxañapatakix jan yatiykañänisti? (Mateo 7:12 liytʼasiñapawa.)
7. ¿Kunatsa yatiyir sarasax jaqinakarux jan yaqhachañasäki?
7 Jehová Diosax Jesusaruw Taripirit jan ukax Juezat uttʼayi, ukhamax janiw jiwasanakax khiti jaqirus yaqhachañasäkiti. Jaqix ‘aliq uñkatasakiw ukat parlanak istʼasakiw kuna juchsa tʼaqixaʼ, ukampis Jesusax amuyunakassa ukat kunas chuymasan utji ukanaksa yatiwa (Isa. 11:1-5; 2 Tim. 4:1).
8, 9. 1) Pablox janïr cristianükasaxa, ¿kunjam jaqïnsa? 2) ¿Kunsa apóstol Pablon nayra jakäwip jaytatapat yatiqtanxa?
8 Taqi kasta jaqinakawa Jehová Diosarux yupaychapxi. Tarso markankir Saulo sat chachat amuytʼañäni, jupax taqininsa apóstol Pabljama uñtʼatarakiwa. Fariseosinxa Saulox jan sinttʼasisaw cristianonakar jan walinak lurañataki arknaqirïna, kunattix kʼarinaksa cristianonakax yatichapkaspa ukham chuymapan amuyäna (Gál. 1:13). Aka jaqix janiw cristianoptkaspati sañjamäpachänwa mä jaqitakixa. Ukampis kunjam chuymanïnsa uk Jesusax uñjäna ukat mä suma luräwi phuqañapatakiw ajllïna. Qhipatxa, Saulox cristiano nayrïr tamanakanxa wal irnaqtʼawayäna ukat taqi chuymaw luräwinakapsa phuqawayäna.
9 ¿Kunsa apóstol Pablot yatiqtanxa? Kawkjanakantï jiwasax yatiyir sarktan uka chiqanakanxa, yatiyäwinakasar jan yäqir qhuru jaqinakjamaw jakasipxaspa. Ukat amuyatasarjamax janis uka jaqinakax cristiano jilat kullakasar tukurjamäpkchinixa, ukampis jupanakar amuytʼayaskakiñasawa. Awisax jan iyawsirjam jaqinakaw yatiyäwisarux sum istʼapxi. Amtapxapuniñäni, ‘jan amuktʼas’ taqinir yatiyapxañasawa (Hechos 5:42 liytʼasiñapawa).
‘Jan amuktʼas’ yatiyirinakax kuna bendicionanaksa katuqapxi
10. Mä jaqix axsarañjamächi ukhasa, ¿kunatsa yatiyaskakiñasaxa? Markaman kunjamsa ukham jaqinakar yanaptʼasitayna uka tuqit arstʼma.
10 Janiw aliq uñkatasakix kunsa sisksnati, jan ukax pantjassnawa. América del Sur aks tuqi mä markankir Ignacio sat chachat parltʼañäni, * jupax carcelankkasinwa Jehová Diosan Qhanañchirinakapampix Bibliat yatxatatayna. Ignaciox taqininsa wali axsarat qhuru jaqïnwa. Carcelanxa yaqhip presonakax luratanakapwa aljapxirïna, ukat kunapachatï carcelankir masinakapat jan kunjat manu apsuñ yatxasaxa, juparuw achiktʼasipxirïna. Ukampis Bibliat yatxataskakïnwa ukat yatiqataparjam sarnaqañatakiw chʼamachasirakïna, ukat janiw qhuru nuwasir nayra jaqjamäxänti, jan ukasti suma jaqiruw tukuwayxäna. Jichhax janiw khitis manu mayinirapit sasax jupar achiktʼasxiti. Kunjamsa suma jaqïxañatakixa, chiqa yatichäwinakasa ukat Diosan qullan ajayupasa yanaptʼawayi uka tuqit wali kusisitaw Ignaciox jikxatasi. Ukat jan yaqhachas yatichañatak chʼamachtʼasipxatayna ukat jilat kullakanakarux wal yuspäraraki.
11. ¿Kunatsa sapa kuti kuttʼaskaktanxa?
11 ¿Kunatsa sapa kuti kuttʼaskaktanxa? Kunattix amuyupasa ukat jakäwipas mayjtʼxarakispawa. Uka jaqimpi parlkayätan uka qhipat inas uka jaqix usuntxchi, jan irnaqäwinis uñjasxchi, jan ukax familiarapas jan ukax uñtʼatapas jiwawayxchi (Eclesiastés 9:11 liytʼasiñapawa). Jan ukax inasay akapachan mayjtʼatapax jutïrit amuytʼasiychi. Yatiyäwinak jan yäqirïpkchïnsa uñisirïpkchïnsa, taqi akanakawa yatiyäwinakar iyawsapxañapatakix yanaptʼaspa. Ukhamax suma yatiyäwinakxa taqi horasan yatiyasipkakiñäni.
12. ¿Khitinakarutï yatiyir sarktan uka jaqinakarux kunjam chuymamp uñjapxañasasa, ukat kunatsa?
12 Jupanakasti akham jaqinakawa sas yaqhachañwa jaqix yattanxa. Ukampis Jehová Diosax sapa jaqin chuymapwa yati, ukat kunjam suma jaqirus tukuspa uksa yatirakiwa (1 Samuel 16:7 liytʼasiñapawa). Ukhamax yatiyir sarasax kunjamtï Diosax uñjki ukham suma chuymampi taqinir uñjapxarakiñäni. Kunattix ukham yatiyasaxa kunjamsa waljanir yanaptʼapxatayna uka tuqit walja suma yatiyäwinakaw utji.
13, 14. 1) ¿Kunatsa mä precursorax mä warmir visittʼasax jan yatiyir kuttʼxänxa? 2) ¿Kunsa uka uñachtʼäwit yatiqtanxa?
13 Sandra sat mä precursoraxa, Caribe sat tuqinkir mä islanwa Diosan arunakapat utat uta yatiyaskasax Ruth sat tawaqump jikisitayna. Ukat uka tawaqux sapa mar carnaval fiesta amtirïnwa, chiqanxa, uka markpachanxa pä kutiw juparux reinat carnavalan uttʼayapxiritayna. Ukat Bibliat yatxattʼañ wal munipanxa, kuttʼaniw sasaw Sandrax Ruth tawaqurux saniwayatayna. Uka kullakax akham siwa: “Qalltan utapar katuqtʼkitu ukhaxa, carnaval isimpi isthapit jachʼa fotopampi ukat walja premionakapampi uñjta. Ukat ukham fiestanak wal munir tawaqux janiw Bibliat yatiqkaspati sasaw sayäta, ukatwa visitirix jan kutʼxayätti” sasa.
14 Mä qhawqha tiempo pasatatxa, Tantachasiñ Utaruw Ruth sat tawaqux jutatayna, ukat tantachäwi tukuyxipanxa, Sandraruw akham säna: “¿Kunatsa jan visitir jutxta?” sasa. Sandrax pampachtʼit sasinxa wasitampiw Bibliat yatichir sarxäna. Ukat jankʼakiw Bibliat yatiqawayxäna. Carnavalan isit uka fotonakapsa chhaqtayxänwa, ukat kuna luräwinakatï taman lurañax utjki ukanakansa wal yanaptʼäna, qhipat Jehová Diosaruw jakäwipsa katuyasiwayxarakïna. Ukat Sandrax siwa, uka tawaqur qalltan ukham uñjatajax janiw akchʼas walïkänti sasa.
15, 16. 1) Familiarapar yatichtʼasaxa, ¿kunsa mä yatiyirix jikxatatayna? 2) Familiaranakasax kawkïr kʼari yupaychäwirus saraskpanxa, ¿kunatsa yatiyaskakiñasaxa?
15 Ukatxa, kunjamsa jan iyawsir familiaranakaparux yanaptʼapxatayna uka tuqit suma yatiyäwinakas utjarakiwa, ukat yaqhipax yamas jan istʼirjamäpxänwa. Estados Unidos markankir Joyce kullakat parltʼasin amuytʼapxañäni. Aka kullakan mä cuñadopaxa waynitutpachwa walja kuti carcelan llawintat uñjasitayna. Uka kullakax akham siwa: “Aka cuñadojaxa droganak apnaqiri, lunthatasiri ukat kunayman jan walinak lurirïnwa ukat jaqinakaxa janipuniw suma jaqir tukkaspati sasaw sapxirïna. Ukampis nayax Bibliat parlxayaskakiyätwa, 37 maranakawa juparux ukham parlxaytxa” sasa. Ukham paciens chuyma uñachtʼayatapasa, yanaptʼañataki wali chʼamachasitapasa janiw inakïkänti, Joyce kullakan cuñadopaxa Jehová Diosan Qhanañchirinakapampiw Bibliat yatxatañ qalltxäna, jichhax janiw nayrjamäxiti suma jaqïxiwa. Jupax jichhakiwa California markana mä jachʼa tantachäwin 50 marani bautisasiwayxi. Joyce kullakaxa akham siwa: “Bautismopaxa kusisiñat jachaqtʼasiyituwa. ¡Ukham jan qarjtasa yanaptʼasax walpun kusistxa!” sasa.
16 Kunapachatï mä familiarasax kʼari yupaychäwir sarirïchi ukhaxa, janiw chiqa yatichäwinak yatiqkaspati sasaw awisax amuysna, ukat ukham amuyasax janiw jupanakampi Bibliat parlañ munksnati. Ukampis Joyce kullakax cuñadoparux yatiyaskakïnwa. Ukhamarak amuytʼasipxañäni, ¿kunjamatarak mä jaqisti maynin chuymap yatispasti? Inas taqi chuyma chiqa yatichäwit yatxatañ munaskchi. Ukhamax yatxatañ munirinakarux jan “janiw” sapxañäniti (Proverbios 3:27 liytʼasiñapawa).
Bibliat yatichañataki wali suma libro
17, 18. 1) Kunsa yatichi sat librompi aka Uraqpachan yanaptʼasipki ukaxa, ¿kuns uñachtʼayistu? 2) Uka librompixa kunjamsa jumax jaqinakar yanaptʼaraktaxa uka suma yanaptʼäwimat qhanañchtʼapxita.
17 Bibliat yatichañataki ¿Kunsa Bibliax chiqpachapuni yatichi? sat librox suma chuyman walja jaqinakaruw aka Uraqpachan yanaptʼaski sasinwa yatiyäwinakax purini. Estados Unidos markan utjasir Penni sat mä precursoraxa waljaniruw aka qillqatampix yatichañ qalltawayi. Yatiqirinakapatxa, paninix kʼari yupaychäwiru jan jaytasa sarir chuymankipstat jaqinakäpxänwa, ukat uka kullakax Kunsa yatichi sat librot yatiqasax kamsapxakini sasaw axsarayasiskäna. Ukampis kunjamtï kullakax siskixa, aka librox “wali qhana, amuytʼkaña, suma lurtʼatawa, ukhamax jankʼakiw chiqa yatichäwinakanïtapxa amuyapxäna ukat ukhamäskapuniw sasaw iyawsapxäna” siwa.
18 Gran Bretaña markankir Pat sat yatiyir kullakaxa, Asia tuqit jutasin markapar imantasir mä warmiruw Bibliat yatichañ qalltäna. Janïr markapat sarkasaxa, uka warmix sinti jan walinakanpun uñjasiwayäna. Marka contra saytʼir soldadonakaw chachaparusa wawanakaparusa katuntasin apapxatayna, ukat janiw mayamps jikisxapxänti. Niyaw jupar jiwayapxatayna, utapsa phichhantapxarakitayna, ukat walja chachanakaw abusapxarakitayna. Ukhamanakan uñjasisaxa, kuna laykurak jakästi sasaw walja kuti jiwayasiñ amtxatayna. Ukampisa, Bibliat yatxatasaw suytʼäwi jikxatatayna. Pat sat kullakax uka warmitxa akham siwa: “Kunsa yatichi sat libron suma qhanañchtʼäwinakapampi ukat suma amuytʼayäwinakapampiw jupan chuymaparux purtʼawayi” sasa. Jankʼakiw uka warmix Bibliat yatiqäna, ukat janïr bautisaskasa yatiyir mistuñatakiw mayitanak phuqäna, ukatxa jutir jachʼa tantachäwinwa bautisasxä sasaw amtawayxarakïna. ¡Wali kusiskañapuniw Qullan Qillqatanakampi suytʼäwinïpxañapataki suma chuyman jaqinakar yanaptʼañaxa!
“Aski lurañanxa janiw qarjasiñasäkiti”
19. ¿Kunatsa jankʼaki yatiyir sarapxañasaxa?
19 Yatiyir sarañatakisa arkirir tukuyañatakisa tiempox tukusiskiwa, ukhamax jankʼakiw phuqapxañasa. Waranq waranqa ‘wiñay jakañataki wakichat’ chachanaka warminakaw sapa mara iyaw sas yatiyäwinakarux istʼasipki. Ukampis “jakʼankiwa [Jehová] Tatitun khä jachʼa urupaxa”, ukhamax khitinakatix kʼari yatichäwinakampi apnaqata uñjasipxi ukanakax ‘jan waltʼañankapxiwa’ (Sof. 1:14; Pro. 24:11).
20. ¿Kun lurañsa taqinix amtapxañasa?
20 Uka jaqinakar yanaptʼañatakix mä jukʼa tiempox utjaskiwa. Ukatakix nayrïr cristianonakat yatiqasiñasaw wali wakiskirixa, kunattix “jupanakasti janipuniw sapürusa amuktʼapkänti Jesucristxat yatichaña, parlañsa” (Hech. 5:42). Ukhamaxa: jan waltʼäwinakankkasasa yatiyasipkakiñäni, sumti yatichasktan uksa amuytʼasipxarakiñäni ukat jan yaqhachas taqi kasta jaqinakar yatiyapxañäni. “Ukhamaxa aski lurañanxa janiw qarjasiñasäkiti”, kunattix chʼamachtʼasiskakiñäni ukhaxa, Diosansa askit uñjatäñäniwa ukat walja bendicionanak katuqarakiñäni (2 Tim. 4:2; Gálatas 6:9 liytʼasiñapawa).
[Qhanañchäwi]
^ Yaqha sutimp uchatawa.
¿Kamsasmasa?
• ¿Khitinakas suma yatiyäwinakarux iyawsasipki?
• Khitinakarutï yatiyktan uka jaqinakar jan yaqhachañatakixa, kunatsa chʼamachastanxa?
• ¿Kunsa yatichi sat librompix kunjamsa irnaqtʼasiski?
[Jisktʼanaka]
[17 janan fotonakapa]
Waranq waranqa suma chuyman jaqinakaw yatiyäwinakarux iyaw sas istʼasipki
[19 janan fotonakapa]
¿Apóstol Pablon nayra jakäwip jaytatapatxa kuns yatiqtanxa?
[20 janan fotopa]
Suma yatiyäwinak yatiyirinakax janiw jaqinakarux yaqhachapkiti