“Uñtam, kuna lurañtï Tatitux churktam ukxa”

“Uñtam, kuna lurañtï Tatitux churktam ukxa sum phuqham” (COL. 4:17).

1, 2. Cristianonakjamax jaqi masis laykuxa, ¿kun lurañasasa?

 JIWAS jakʼan utjaski uka jaqinakaruxa, jiwasax cristianonakjamax yanaptʼapxañasawa, kunattix ‘wali jachʼa llakinaka’ jutkani ukhaxa, kunjam sarnaqañxay jupanakax amtawayapxchini ukarjam uñjatäxapxaniwa, mä arunxa, jakañ jikxatapxaspa, jan ukasti jiwañaruw puripxarakispa (Apo. 7:14). Bibliankir Proverbios sat librox akham sistuwa: “Jiwañataki juchañchatäki ukanakarux qhispiyam; qhispiyam jan waltʼañankki ukanakaruxa” sasa. ¡Chuymar purtʼkir arunakawa! Jiwasatï kuna amtäwirus jaqinakax puripxañapa uk jan yatiykañänixa, jiwasaw jupanakan jiwatapatxa juchanïsna. Bibliat liytʼktan uka qillqatax saskakiwa: “Jumax saskamsa: ‘Janiw kunsa yatkäyätti’ sasa, ukampis Tatitux chuymamxa uñtʼiwa, yatirakiwa kunjämattix qhispiyaskasamäna uksa. Tatituwa sapa mayni jaqinakarusa luratapatjama churi” sasa. Ukhamasti Jehová Diosan luqtirinakapjamaxa, kuna jan walirus jaqinakax purtʼasipxani uka tuqit “janiw kunsa yatkäyätti” sasax janiw sisksnati (Pro. 24:11, 12).

² Jehová Diosatakix jaqinakan jakäwipax wali munatawa, ukatwa Diosax taqinir qhispiyañataki kunayman tuqit chʼamachasipxam sistuxa. Diosan taqi luqtirinakapawa Biblian jikxataski uka qhispiyasiñ arunakxa yatiyapxañasa. Kunjamtï mä uñjirix jan waltʼäwi uñjasin yatiykixa, ukhamwa lurapxañasa. Jiwirinakan wilapat ‘juchanïñ’ janiw khitis munktanti (Eze. 33:1-7). Ukhamax ‘Diosan arunakapat parlaskakiñatak’ chʼamachasipxañäni, ukax wali wakisiriwa (2 Timoteo 4:1, 2, 5 liytʼasiñapawa).

3. ¿Kuna tuqinakatsa jichhasa, jutir yatichäwinsa ukat kimsïr yatichäwinsa yatxatañäni?

³ Inas jan waltʼäwinak utjipan awisax yatiyir jan mistsurjamäkstanti, ukampis kunjamatsa uka jan waltʼäwinakat mistsna ukat kunjamatsa walja jaqinakaru yanaptʼsna uka tuqinakatwa aka yatichäwin yatxatawayañäni. Jutir yatichäwinxa, kunjamsa Diosan Arupan jikxataski uka yatichäwinak sum yatichsna uka tuqit yatxatarakiñäni. Ukat kimsïrinxa, Diosan Apnaqäwipat yatiyirinakax kunjamsa aka Uraqpachan yanaptʼasipki uka tuqit parlasirakini. Ukampis janïr uka tuqinakat yatxatkasaxa, kunatsa jichha tiempon jakañax wali chʼamax uka tuqinakat yatxatañäni.

¿Kunatsa walja jaqinakax jan kuna suytʼañani jakasipxi?

4, 5. ¿Kuna jan waltʼäwinakansa jaqinakax uñjasipxi ukat waljanix kamachapxisa?

⁴ Kuna jan waltʼäwinakatix jichhürunakan uñjasiski, ukanakaw ‘akapach tukusiñ urunakankatassa’ ukat tukuy urun wali jakʼankxatapsa amuytʼayistu. Kunanakaw “qhipa urunakanxa” pasani sasas Jesusasa arkirinakapasa sapxänxa, uka jan waltʼäwinakanwa jaqinakax tʼaqhistanxa. Chʼaxwäwinaka, manqʼat pistʼañanaka, uraq khatatïwinaka, taqi ukanakaw ‘tʼaqhisiñan’ uñjasiyistu. Ukhamaraki taqi chiqanwa, jupatakik kuns muniri, kutkatasiri, Diosar jiskʼachiri ukham jaqinakax utji. Chiqpachansa, “jan wali” tiemponakanwa jakastanxa, ukat khitinakatï Diosan arunakaparjam sarnaqasktan ukanakas ukhamarakiw jan walinakan uñjasiraktanxa (Mat. 24:3, 6-8, 12; 2 Tim. 3:1-5).

⁵ Ukampis walja jaqinakaxa, kunatsa taqi aka jan waltʼäwinakax utji ukxa janiw yatipkiti. Ukatwa jupanakpachatsa ukhamaraki familianakapatsa wal llakisipxi, familiarapas jan ukax uñtʼatanakapas jiwañar puripxi jan ukax kuna  chijir puripxi ukhaxa, sinti llakita qʼala aynachtʼataw uñjasipxi. Kunatsa ukhamanakar purtʼastan ukat khitis taqi uka jan walinak chhaqtayxaspa ukanak jan yatisaxa, jan kuna suytʼañaniw jakasipxi (Efe. 2:12).

6. ¿Kunatsa ‘Jachʼa Babiloniax’ jaqinakar jan yanaptʼki?

⁶ “Jachʼa Babilonia”, uraqpach apnaqiri kʼari yupaychäwixa janiw khitirus sumpach chuymachtʼkiti. Jan ukasti “jucha luratanakapampix vinompjamaw” jaqinakarux macharayi, ukhamatwa chanka chanka, yupaychäwi tuqit jan kawkir sartkiri luri. Jan wali sarnaqir warmïkaspas ukhamaw ‘akapach reyinakarux’ apnaqi ukat jan wali lurañanakaruw wiyti. Ukatxa, kʼari yatichäwinakapampi ukat layqasiñanakapampiw politiconakar jaqinakxa apkati ukat ukarjamaw sarnaqayi. Ukhamatwa, kʼari yupaychäwixa, chiqpach yatichäwinaka apanukusax wali munañani ukat jachʼa chʼamanïkaspasa ukham tukuraki (Apo. 17:1, 2, 5; 18:23).

7. Jilapart jaqinakaxa, ¿kunarus purtʼasipxani, ukampis kunjamatsa yanaptʼsna?

⁷ Walja jaqinakaw chhaqañar irpir jachʼa thakir sarasipki sasaw Jesusax säna (Mat. 7:13, 14). Yaqhipanakax yatkasaw Biblian yatichäwinakaparux apanukupxi, ukatwa uka jachʼa thakin jikxatasipxi. Ukampis walja jaqinakaxa kʼarinak yatiqasaw ukham jan wali thakin uñjasipxaraki, kunattix kʼari yatichirinakaxa, akhamaw Diosatakjam sarnaqañaxa sasaw kʼarinakampi sallqjapxi. Ukampis Bibliax kamsis uk uñxattʼaysna ukhaxa, yaqhipanakax jakäwinakap askichasxapxaspawa. Ukat khitinakatï Jachʼa Babiloniat jan jithiqtapkani, ukat Biblian suma yatichäwinakap apanukusipkakini uka jaqinakaxa, ‘wali jachʼa llakinaka’ jutkani ukhaxa jiwarapxaniwa (Apo. 7:14).

Jan jaytasa yatiyir sarasipkakiñäni

8, 9. Nayrïr cristianonakax uñisita uñjasipxäna ukhaxa, ¿kamachapxänsa ukat kunatsa ukham lurapxäna?

⁸ Diosan Apnaqäwipan suma yatiyäwinakap yatiyapxäta ukat arkirinakajar tukuyapxäta sasaw Jesusax säna (Mat. 28:19, 20). Yatiyir mistsusaxa Diosar munasiñat jaysataswa ukhamaraki iyawsataswa chiqpach cristianonakjamax uñachtʼaytanxa. Ukatwa, kunatsa Jesusan nayrïr arkirinakapax yatiyirix jan jaytasa sarapxapunirïna uk yattanxa, uñiskatasa sarasipkakïnwa. Antisasa, Jehová Diosaruw “jan axsaras” parlañatakixa chʼamap mayipxäna. Jupasti qullan ajayu churasaw mayisitanakaparux istʼäna, ukhamasti jan axsartʼasaw Diosan arunakap yatiyapxäna (Hech. 4:18, 29, 31).

⁹ Kunapachatï uñisirinakapax jan walinakampi arkirinakar tʼaqhisiyapxäna ukhaxa, ¿jaytxañäni sasat sapxäna? Janiwa. Kamachapxänsa uk yatxatapxañäni. Judionakan yupaychäwip irpirinakaxa, apostolanakan yatichäwipat colerasaw jupanakar katuntapxäna, axsarayapxäna ukat jawqʼjapxäna. Ukampis “jupanakasti janipuniw sapürusa amuktʼapkänti Jesucristxat yatichaña, parlañsa” kunattix ‘jaqinakar istʼañat sipansa Diosaruw nayraqat  istʼañaxa’ uk sum amuyapxäna (Hech. 5:28, 29, 40-42).

10. ¿Kuna jan waltʼäwinakansa cristianonakax uñjastanxa, ukampis suma sarnaqäwisax kunarus yanaptʼaspa?

¹⁰ Diosan jichha tiempo luqtirinakapax suma yatiyäwinak apatasatxa, janiw jawqʼjatas carcelar katuntatas uñjasktanti. Ukampis taqiniw yaqha jan waltʼäwinakan uñjastanxa. Amuytʼañataki, Biblian yatichäwinakaparjamaw sarnaqxtanxa, ukampis ukhamarjam lurañäni ukhaxa, inas jaqinakax jan sum uñjapkchistaniti, jan ukaxa, awisax ukham lurañax jupanakatakix mayjäspawa. Irnaqir masinakasasa, yatiqañ utan yatiqir masisasa jan ukax uta jakʼankirinakasa Biblian yatichäwinakaparjam amtatasatxa mayjäpksnas ukham uñjapxistaspa. Ukampis janiw chʼam laqʼayasiñasäkiti. Kʼari yatichäwinakampi phuqantata chʼamak akapachanxa, cristianonakax qhanirinakjamaw ‘kʼajtapxañasa’ (Fili. 2:15). Inas yaqhipanakax suma luräwinakas uñjapxchini, ukat kunatsa yatiytan uksa amuyapxchini, ukhamat Jehová Diosar yupaychapxañapataki (Mateo 5:16 liytʼasiñapawa).

11. 1) Yaqhipanakax Bibliat yatiyir uñjasaxa, ¿kamachapxisa? 2) ¿Pablox kunjam uñisitas jikxatasïna ukat kamachänsa?

¹¹ Chiqpachansa Diosan Apnaqäwipat jan amuktʼasa yatiyañatakixa chʼamachtʼasiñasawa, janiw axsarañasäkiti. Yaqhip jaqinakaxa, awisax familiaranakasasa, sawkasiñanakampi jan ukax yaqha sipitanakampiw apaqañ munapxistaspa (Mat. 10:36). Sañäni, apóstol Pablorux sapüru yatiyatapatxa walja kutiw jawqʼjapxäna. ¿Ukampis jupax kamachänsa? Akham sänwa: “Jiskʼachatäpxchiyätsa, ukhamarak chhuxriñchjatäpxchiyätsa, [...] Diosaw nanakaru yanapapxitu jupan qhispiyasiñ arunakap taqi iyawsañampi jumanakar yatiyañataki, jachʼa tʼaqhisiw taypina” sasa (1 Tes. 2:2). Suma yatiyäwinak yatiyipan katuntata, isinakas issuyata, wali jawqʼjata, carcelar uchantata ukhamanakan uñjaskasasa yatiyir sarañaxa, Pablotakix chʼamäpachänwa (Hech. 16:19-24). Ukampis ¿kunatsa jan axsartʼasa yatiyaskakïnxa? Kun paskipansa, Diosax kuna lurañtï churkatayna uk phuqañwa munäna (1 Cor. 9:16).

12, 13. ¿Kuna jan waltʼäwinakansa yaqhip cristianonakax uñjasipxi ukat kunjamatsa saykatapxi?

¹² Diosan Apnaqäwipar jan yäqir jaqinakampi jikistan jan ukax utat uta sarasax jan khitirus jikxatxtanti ukhaw chʼam laqʼjtayassna. Ukhamanakan jiwasax jikxatasstan ukhaxa, ¿kamachsnasa? Wal chʼam katxaruñasa, janiw utat uta sarasapuniti yatiyksnaxa jan ukasti taqi chiqanwa yatiyaraksnaxa. Ukat inas wakischispa yaqha horasan yatiyir mistsuña, jan ukax kawkjantï jaqix utjki ukawjanakaruw yatiyir sarsna (uñxattʼarakismawa Juan 4:7-15; Hechos 16:13; 17:17).

¹³ Yaqhipanakax chuymankipstasipkiwa ukat yaqhipax usuntataw uñjasipxaraki, ukham jan waltʼäwinakan uñjasisaw yatiyirix jan sapür mistsupkiti. Ukhaman jikxatassta ukhaxa, chʼamachtʼasiskakim jan chʼam laqʼjtayasimti. Jehová Diosax kawkikamatakis chʼamax utjistu uk yatiwa, ukat luratanakassa wali askit uñji (2 Corintios 8:12 liytʼasiñapawa). Uñisitasay uñjasiskañäni, jaqix janisay yatiyäwisar yäqkpan jan ukax usuntatasay uñjasiskañäni, suma yatiyäwinakxa chʼamasarjam yatiyaskakiñäni (Pro. 3:27; uñxattʼarakismawa Marcos 12:41-44).

‘Kuna lurañtï katuqktan ukxa sum uñjasipkakiñäniʼ

14. ¿Kunjamatsa Pablox jilat kullakanakapansa yatiqaskañänxa, ukat kamsasas iwxäna?

¹⁴ Apóstol Pablox kuna lurañtï katuqkäna ukxa taqi chuymampiw uñjäna ukat jilat kullakanakaparux ukham uñjapxañapatakirakiw chʼamañchtʼäna (Hech. 20:20, 21; 1 Cor. 11:1). Mä kutix akham suma iwxtʼäw arunak Arquipo sat cristiano jilatarux apayäna. Colosankirinakar carta qillqkasax Pablox sänwa: “Arquipo jilatarusti akham sapxam: ‘Uñtam, kuna lurañtï Tatitux churktam ukxa sum phuqham’ sasa” (Col. 4:17). Khitïpachansa Arquipo jilataxa ukat kunjaman sarnaqasirïpachänsa ukanakxa janiw yatktanti, ukampis irnaqäwi iyaw sasa katuqasitapatakwa amuytanxa. ¿Jehová Diosar jakäwis katuyasxtanti?, ukhamax jiwasax uka irnaqäwi katuqasirakiktanwa. ¿‘Uñtarakiktantiʼ,  mä arunxa, sumti phuqasktan janich ukxa amuyasktanti?

15. ¿Jehová Diosar jakäwis katuyxasax kuns uñachtʼaytan ukat kuna jisktʼäwinak jisktʼasiñasasa?

¹⁵ Janïr bautisaskasaxa, Jehová Diosaruw mayistan ukhamat jakäwis katuyxañataki, uk lurasax munañap phuqañatak amtataswa uñachtʼaytanxa. Ukhamasti jisktʼasipxañasawa: “¿Chiqpachapuniti jakäwijan Diosan munañap lurañaru nayraqat chʼamachasisktxa?” sasa. Bibliarjamax walja luräwinakanïtanwa, sañäni, familiasarus yanaptʼañasawa, kunattix Jehová Diosax ukham lurañaswa mayistu (1 Tim. 5:8). Ukampis ¿tiempos chʼamas utjaskchi ukhax kuns lurasktanxa? ¿Sarnaqäwisan kunas nayraqatankixa? (2 Corintios 5:14, 15 liytʼasiñapawa.)

16, 17. Cristiano wayn tawaqunakaxa ukat khitinakatï familia taypin jukʼa luräwinakanïpxi ukanakaxa, ¿kuna tuqinakatsa amuytʼasipxaspa?

¹⁶ Jehová Diosar jakäwi katuyasir waynitunaka tawaqitanaka, ¿niyat 18 maranïxta ukat colegior sarañ tukuyxtati jan ukax niyach tukuyxäta? Ukat familia taypinxa janiw walja lurañanakax utjkpachätamti. Ukhamasti, ¿jakäwiman kun lurañsa amtaskta? Munañam luräx sasaxay Jehová Diosarux sisstaxa, ¿ukhamar phuqañamatakixa kunas yanaptʼiristamxa? Walja wayn tawaqunakawa precursorjam irnaqtʼañatakix tiemp apstʼasipxi, ukham amtasax wali kusisiñanakwa katuqapxi (Ecl. 12:1).

¹⁷ Ukat inas jumax waynäxaraksta jan ukax tawaqüxaraksta ukat irnaqäwir jurnälpach sarsta, ukampis juma kikpar yanapasiñat sipansa jan khitir yanapañamas utjkchiti, jan ukax familia taypin jukʼa lurañanakanikïsta; ukat tiempomarjam tamamp chika yatiyir mistsusax kusisiñ jikxataraksta ukhaxa, ¿janit jukʼampi kusisiñ jikxatañ munkasma? ¿Janit jukʼampi yatiyir sarañatak tiemp apstʼaskasma? (Sal. 34:8; Pro. 10:22.) Yaqhip chiqanakanxa, janiw taqinir aka chiqa yatichäwinakax puriyatäkiti. Ukhamaxa, ¿Diosat yatiyir sarañ layku janiti jumax tiempo, chʼama apstʼaskasma? Sañäni, ¿kawkjantï Diosan Apnaqäwipat yatiyirinakax wal munaski ukar janit sarkasma? (1 Timoteo 6:6-8 liytʼasiñapawa.)

18. Jichha casarata chacha warmixa, ¿jakäwipan kamachapxataynasa, ukat kunjamas jikxatasipxatayna?

¹⁸ Estados Unidos sat markan utjasir jichha casarat mä chacha warmit parltʼapxañäni, jupanakax Kevin ukat Elena satäpxiwa. * Uka markanxa niya taqiniw jaqichasxasaxa uta alasipxi, ukhamasti jupanakax ut alasipxatayna. Paninpachaw jurnälpach irnaqapxäna ukat qullqinïsax sum  utjasipxäna. Ukampis yatiyir mistuñatakix janiw tiempox utjxänti, kunattix irnaqañaru ukat utan kunaxay lurañächi ukatakikiw sarnaqasipkäna. Ukatxa, yänakapar sinti tiempo ukat chʼama aptʼapxatapatwa amuyasipxäna. Ukampis precursoranakjam irnaqtʼir mä chacha warmix kunja kusisitas jakasipxäna uk uñjapxäna, ukat jupanakax janiw sinti yänakanïpkänsa ni akapach irnaqäwinakarus tiemp aptʼapkänti, ukhamasti kunas jakäwin nayrankañapaxa uk lurañ amtawayapxäna. Ukat Jehová Diosaruw yanap maytʼasipxäna, ukat uta aljasaxa mä altus utankir jiskʼa utaruw sarxapxatayna. Elenax janiw walja tiempo irnaqäwirux sarxänti, jichhax precursorjamaw irnaqxäna. Kunjamsa yatiyir mistsusax jaqinakar yanaptʼapxatayna uka tuqinakatwa Elena kullakax chachapar yatiyäna, ukhamasti Kevin jilatax ukanak istʼasaxa irnaqäwip jaytasaw precursorjam irnaqxäna. Ukat mä qhawqha tiempotxa, aksa tuqinkir mä markaruw jutxapxäna, kawkjantï Diosan Apnaqäwipat yatiyirinakax wal munaski uka markaru. Kevin jilatax akham siwa: “Casarasipkayäta ukat aksarux kusisitapuniw jakasipxayätxa, ukampis Diosar jukʼampi luqtañataki chʼamachasipxta ukhatpachxa jukʼampi kusisiñ jikxatapxta” sasa (Mateo 6:19-22 liytʼasiñapawa).

19, 20. ¿Kunatsa yatiyir sarañax jichha tiempon wali wakiskir luräwixa?

¹⁹ Suma yatiyäwinak aka Uraqin yatiyañawa jichha tiempon wali wakiskir luräwixa (Apo. 14:6, 7). ¿Kunatsa? Kunattix Jehová Diosan sutip jachʼañchañatakiw jan ukax qʼumachañatakiw yanaptʼi (Mat. 6:9). Ukhamaraki, uka yatiyäwinak istʼasaxa, jakäwinakapwa jaqinakax askichapxaspa ukat qhispiyasipxarakispawa. Chiqpachansa, waranq waranq jaqinakaw sapa mara uka yatiyäwinakarjam sarnaqxapxi. Ukhamasti, kunjamtï apóstol Pablox jisktʼkänxa: “¿Kunjamaraki istʼapxanisti jan khitis jupat yatiyiri utjkchi ukasti?” (Rom. 10:14, 15). Chiqpachapuni janiw istʼapkaspati. Ukhamax kuna lurañtï katuqasiwaykta uk sum phuqañatakixa, ¿janit chʼamachasiñax walïkaspa?

²⁰ Kunatsa jan waltʼäwinakax utji ukat amtäwinakapax kunjamansa uñjasiyaspa uk amuytʼapxañapatakixa yaqha tuqit sum yanaptʼaraksna. ¿Kunjamatsa? Yatichirinakjamax sum yatichañwa yatiqapxañasa. Jutir yatichäwinwa uka tuqit qhanañchtʼasiskani.

[Qhanañchäwi]

¿Kamsasmasa?

• ¿Jaqi masis laykux cristianonakax kun lurañasasa?

• Jan waltʼäwinak utjipan jan yatiyir misturjamäkstan ukhaxa, ¿kunjamatsa ukanakar saykatsna?

• Kuna lurañtï katuqawayktan ukxa, ¿kunjamsa phuqsna?

[Jisktʼanaka]

[9 janan fotopa]

Uñiskatas yatiyir saraskakiñatakix chʼamachtʼasiñawa wakisi

[11 janan fotopa]

Utat uta yatiyir sarasin jan khitirus jikxatkstanti ukhaxa, ¿kamachsnasa?