Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Jehová Diosax mayisitanakasarux istʼistuwa

Jehová Diosax mayisitanakasarux istʼistuwa

Jehová Diosax mayisitanakasarux istʼistuwa

“[Jehová] Tatitux aski jaqinakaruw imaski, arnaqasitanakaparusti istʼarakiwa.” (SALMO 34:15.)

1, 2. 1) ¿Jichhürunakan waljanix kunjamas jikxatasipxi? 2) ¿Kunatsa jiwasax uka tuqit yatxtanwa sasax sistanxa?

 ¿JUMAX llakitati sarnaqaskta? Chiqpachansa waljaniw ukham llakitax sarnaqasipkaraki. Aka ñanqha pachanxa millón millón jaqinakaw kunayman llakinakan sapüru tʼaqhisisipki. Yaqhipanakatakix uka jan waltʼäwinakax janiw aguantañjamäxiti. Salmo qillqiri Davitax kunjamatï jikxataskänxa ukhamaw jikxatasipxi, jupax sänwa: “Jan akchʼa chʼamanïtwa, qʼala tukjatarakïtwa, chuymaxan aynachtʼatap laykuw ayqurakta. Chuymaxax jankʼakipuniw putuqi, janiw chʼamas utjkituti, janirakiw nayraxas uñjirjamäkxiti” sasa (Sal. 38:8, 10).

2 Kunatsa ukham tʼaqhisïwinakax jichha tiempon utji uka tuqitxa cristianonakjamax yatxtanwa, kunattix Jesusax ‘kuttʼanïwipat’ jan ukax apnaqäwipankxasin jiwasampïñat parlaskäna ukhaxa chimpunakat parläna, ukat ‘tʼaqhisiñakanaw’ utjani sarakïnwa (Mar. 13:8; Mat. 24:3). Aka qillqatan ‘tʼaqhisiñanaka’ sas jaqukipatäki uka aruxa, griego arunxa, kunapachatï mä warmix ususiñatak wal tʼaqhisiski ukaruw uka arumpix sasiraki. Ukhamasti uka aruxa kunjam ‘jan wali ñanqha tiemponsa’ tʼaqhisisktan ukwa wali qhan amuytʼayistu (2 Tim. 3:1).

Jehová Diosax tʼaqhisitanakasatxa yatiwa

3. ¿Kunsa Jehová Diosan luqtirinakapax sum yatipxi?

3 Akapachan utjki uka jan waltʼäwinakatxa janiw jiwasax qhispksnati ukat uka jan waltʼäwinakax jukʼampi jilxattaskakiniwa, ukanakxa Jehová Diosan luqtirinakapjamax sum yattanxa. Ukampis jiwasax taqi jaqinakat sipansa mä ‘uñisirinïtanwa’, Supayaw iyawsäwis ina chʼusar tukuyañ muni (1 Ped. 5:8). Davidjamarakiw sissna: “Jaqin tuqitanakapax chuymaxaruw tʼunanti, jan chʼamanipuniw uñjasta. Khuyapayasiñ suyta, ukasti janiw jikxatayaskituti, chuymachirinak suyta, jupanakarusti janiw jikxatkti” sasa (Sal. 69:20).

4. Wali llakitäskañäni ukhaxa, ¿kunas chuymachtʼistani?

4 Uka arunakampixa, ¿Davitax janiw kuna suytʼäwinïxtsa sañti munpachäna? Janiwa. Uka kikpa Salmonwa qhipat akham sas säna: “[Jehová] Tatitux jan kunan jaqinakarux istʼiwa, jupankir katuntat jaqinakarux janiw jiskʼachkiti” sasa (Sal. 69:33). Awisaxa, llakinakampi tʼaqhisiñanakampi katuntat jaqjamaw uñjassna. Janis khitis sintiqtʼaskistaspa ukham awisax amuyassna. Ukampis Jehová Diosaw llakinakasatxa sum yatiski, ukaw Davitarjam chuymachistani (Sal. 34:15).

5. ¿Kuna tuqitsa Salomonax jan payachaskäna?

5 Kunapachatï Jerusalenan Diosar templox katuyasiskäna ukhawa Davitan Salomón sat yuqapax uka tuqit sum qhanstayäna (2 Crónicas 6:29-31 liytʼasiñapawa). Chiqa chuyman jaqinakan ‘jan waltʼañanakapat usuyasitanakapat’ istʼañapatakiw Jehová Diosarux achiktʼäna. ¿Uka mayisitanakar Diosax istʼasapänti? Salomonax akham amuyäna, Diosax janiw istʼa mayakxa istʼkaniti jan ukasti mayitanakaparjamaw phuqani sasa, janiw uka tuqit payachaskänti. ¿Kunatsa? Kunattix Jehová Diosax jaqin “chuymapxa” sum uñtʼixa.

6. ¿Llakinkkasax kamachsnasa, ukat kunatsa?

6 Jiwasax ukhamarakiw Jehová Diosarux jakʼachassna, ukhamat ‘jan waltʼañasa chuyma usuyasitasa’, ukat taqi llakinakasata awistʼasiñataki. Jupax llakinakasat yatistuwa ukat jiwasanakatsa llakisirakiwa, uk yatiñax wal chuymachistu. Uka tuqit apóstol Pedrox akham sasaw säna: “Taqi llakisiñanakamsti Diosar jaytapxarakim, jupasti jumanakatxa llakisirakiwa” sasa (1 Ped. 5:7). Chiqpachansa, sapa maynix kunjamäsktansa ukax chuymapankaskiwa. Kunjam munasiñampis Awkix uñjistu ukxa Jesusaw akham sas qhanañchäna: “¿Janit pä jamachʼis jukʼa qullqir aljaskixa? Ukampis janiw maynisa aka uraqirux liwiqtkiti jan Diosan [yatitaxa, NM]. Ukampis jumanakatxa taqi ñikʼutanakamasa mayat mayat suma jaktʼatawa. Ukhamasti jan axsarapxamti, jumanakax uka jiskʼa jamachʼinakat sipanxa wali jila alanïpxtawa” sasa (Mat. 10:29-31).

Jehová Diosaw yanaptʼistaspa

7. ¿Kuna yanaptʼsa katuqsna?

7 Kuna jan waltʼäwinakansay uñjasiskañäni, jan payachasipxañäniti, Jehová Diosax yanaptʼistaspawa chiqpachansa yanaptʼañ munistu. “Diosaw imantasiñasaxa, chʼamañchirisasa, jupaw chijinakan arxatirisaxa [jan ukax yanaptʼirisaxa].” (Sal. 34:15-18; 46:1.) ¿Kunjamatsa yanaptʼistu? 1 Corintios 10:13 uñxattʼapxañäni, akham siwa: “Jumanakax Diosaruw katuyasipxañamaxa, jupasti janiw jumanakarux jachʼa jan atipkaya yantʼanakxa churapkätamti. Kunapachatï yantʼax jutkani ukkhaxa, Diosax kunjämatsa uka yantʼar atipjañxa yanapapxarakïtamwa, ukhamatwa atipjapxäta [jan ukax aguantapxäta, NM]” sasa. Jehová Diosax jan waltʼäwis chhaqtayasa jan ukax aguantañataki chʼam churasawa yanaptʼistaspa. Ukampis jupaw kunjamatsa yanaptʼistani.

8. Diosan yanaptʼäwip katuqañatakixa, ¿kamachañasasa?

8 Diosan yanaptʼäwip katuqañatakixa, ¿kamachañasasa? Pedron arunakap amtapxañäni, jupax ‘taqi llakisiñanakamsti Jehová Diosar jaytapxarakim’ sasaw iwxistu. Ukhamasti jupar jaytxasaxa janiw sinti llakisxañasäkiti ukat Diosaruw llampʼu chuymampi suytʼañasa jupaw munktan ukanakxa churaskistani, ukwa uka arunakax sañ muni (Mat. 6:25-32). Ukatxa, janiw chʼamasaru amuyusar atinisiñasäkiti jan ukasti juparuw atinisiñasa, uk uka arunakax sañ munaraki. Chiqpachansa, ukatakix altʼat chuymanïñasawa. ‘Diosatak jiskʼar tukusaxa’, kunjam jiskʼakïtansa uk uñachtʼaytanxa (1 Pedro 5:6 liytʼasiñapawa). Ukham lurañaxa, kuna jan waltʼäwtix Jehová Diosax jan apaqkistu ukanakar sum saykatañatakiw yanaptʼistu. Jan waltʼañanakasat jankʼakisay mistsuñ munstanxa, ukampis jupaw kunapachasa, kunjamsa yanaptʼistani ukxa yati, ukaruw atinistanxa (Sal. 54:7; Isa. 41:10).

9. ¿Davitax kuna llakipsa Jehová Diosar jaytäna?

9 Salmo 55:22 qillqatankki uka Davitan arunakapat amuytʼañäni: “Diosar llakinakam [jan ukax “qʼipim”, NM] katuyam, jupasti chʼaman tukuyätam, Diosar jaysirin aynachtʼañapxa, janipuniw jupax munkaniti” siwa. Davitax wali llakitaskäna ukhawa aka Salmo qillqäna (Sal. 55:4). Amuyataxa, Absalón sat yuqapax jupa contra saytʼkäna ukat jupa lanti apnaqirjam uttʼayaskäna ukhaw qillqpachäna. Ukapachax Ahitofel sat amuytʼayiripasa ukhamarakiw Absalón tuqit saytʼasïna. Ukat David reyix jan jiwañatakix jankʼakiw Jerusalenat sarxäna (2 Sam. 15:12-14). Ukham jan walin uñjaskasasa, Davitax Jehová Diosar atinisiskakïnwa, ukhamarak janiw jaytanukuta uñjaskänti.

10. ¿Jan waltʼäwinakan uñjasisax kamachañasasa?

10 Jiwasax Davidjamarakiw Jehová Diosarux jakʼachasiñasa, ukhamat kuna jan waltʼäwitix llakisiykistu uk yatiyañataki. Apóstol Pablox kamsistusa uk uñjañäni (Filipenses 4:6, 7 liytʼasiñapawa). ¿Taqi chuyma Diosar mayisisax kuns jikxatañäni? Diosax churapxistaniwa “samarañapa, ukasti taqi kuntix jaqix amuytʼkaspas ukat jukʼamp jachʼawa. Uka samarañasti [...] chuymanaka[s]sa, amuyunaka[s]sa imaniwa Cristomp mayakïpxata[s] layku”

11. ¿Kunjamsa Diosan “samarañapa[x]” amuyusarus chuymasarus jarkʼaqi?

11 Diosar mayisiñäni ukhaxa, ¿jan waltʼañasax chhaqtxaniti? Inasa, ukat amtapxapuniñäni, Jehová Diosax janiw munatasarjamapunix yanaptʼkistaniti. Ukampis Diosar maytʼasiñax sum amuyasiskañasatakiwa ukat jan llakimpi aynachtʼayasiñatakiw yanaptʼistani. “Samarañapa” Diosax churkistani ukawa saytʼatäskakiñasatakix yanaptʼistani ukat llakix apxattistani ukhaxa amuyussa chuymassa jarkʼaqarakistaniwa, kunjamtï soldadonakax mä markar uñisirinakapat jarkʼkix ukhama. Axsarasktan, payachasisktan ukat jan wali amuyunakax chuymar jutchi ukhasa uka samarañaw yanaptʼistani, ukat kun jan amuytʼasisa lurañatsa jan ukax pantjasiñatsa jarkʼaqistaniwa (Sal. 145:18).

12. Kunjamatsa chuymasax samarat jikxatasispa uka tuqit mä amuytʼayäwi arstʼma.

12 Jan waltʼäwinakan llakit uñjastan ukhaxa, ¿chuymasax samarat jikxatasispati? Kunjamatsa ukham jikxatassna, uk amuytʼañataki mä irnaqirit parltʼañäni. Jupax mä empresan irnaqi ukat uka empresa uñjirixa wali qhurukankañampiw jupar irnaqayi. Ukampis empresani jaqix wali respetasiri ukat amuytʼiri suma jaqiwa, ukat mä urux uka patronampiw tiemponïskipan uka irnaqirix parltʼi. Ukat patronax irnaqiriru istʼasax wal sintiqtʼasi, ukatxa uka ‘qhuru jaqix janiw empresa uñjirïxaniti’ sasaw saraki. ¿Ukham sir istʼasax irnaqirix kunjamsa jikxatasispa? Patronapax jupat sintiqtʼasiwa ukat ‘janiw ukhamäxaniti’ sarakiwa, ukhamasti, uk yatisaxa irnaqaskakiwa, inas mä jukʼamp jan waltʼäwinak aguantawaychini ukampis qhipatxa janiw tʼaqhisxaniti. Jiwasaxa niya ukhaman uñjasiraktanxa, Jehová Diosax kunjamas jikxatastan ukxa yatistuwa. Ukat niyaw “akapacha apnaqirix jaqsutäni” sarakistuwa (Juan 12:31). ¡Chuymas qhanartataw uñjastanxa!

13. Diosar maytʼasisaxa, ¿kamachañasarakisa?

13 Ukhamaxa, ¿Jehová Diosar jan waltʼäwinakas yatiyañakïpachati? Janiw ukakïkiti. Jan ukasti Diosar maytʼasisaxa, mayitasarjamaw lurañasa. Kunapachatï Saúl sat apnaqirix Davitar jiwayanipxañapataki jaqinakaru khitäna ukhaxa, Davitax akham sasaw mayisïna: “Diosaxay, nayamp timasirinakat qhispiyita, nayar uñisirinakat arxatita. Ñanqha lurir jaqinakat qhispiyita, jaqi jiwayirinakat jarkʼaqita” sasa (Sal. 59:1, 2). Ukampis ukham mayisisaxa, Davitax warmipar istʼasaw jayar sarxäna (1 Sam. 19:11, 12). Jiwasax kuna jan waltʼäwir saykatañatakisa jan ukax kuna jan waltʼäwit mistuñatakisa yatiñkankañapwa mayiraksna (Sant. 1:5).

¿Kunjamatsa aguantañatak chʼam katxarsna?

14. ¿Kunas llakinakan aguantañasatakix yanaptʼistani?

14 Llakinakasax utjaskakispawa, janiw jankʼak tukuskaspati. Ukhamäspa ukhaxa, ¿kunas aguantaskakiñasatakix yanaptʼistaspa? Jan waltʼäwinakankkasin Jehová Diosar jan jithiqtasa luqtaskakisaxa jupar munasitaswa uñachtʼaytanxa uk amtapxañäni, ukaw nayraqat yanaptʼistani (Hech. 14:22). Supayax kunjamsa Dios nayraqatan Job chachat kʼarinak parläna uk janipun armapxañäniti, akham sänwa: “Jupax janiw inaki jumaru sirvktamti. Jumax janiw khitina juparu llamktʼañapsa munktati, janirakiw familiaparusa, kuna yänakapatix utjki ukanakarusa. Jumasti taqi luratanakaparux bendeciraktawa, ukatwa jupax uraqinxa walja uywanakani qamir jaqixa. Jichhasti kunanakapatix utjki ukanakxa apaqxam ukapachaw uñjäta kunjämtix juman ajanumaru ñanqha arunakampi maldecïtam ukxa” sasa (Job 1:9-11). Ukampis Job chachax janiw Diosat jithiqkänti, ukhamatwa Supayan kʼarïtapsa uñachtʼayäna. Jiwasatix llakinakas aguantañäni ukhaxa, ukhamarakiw ñanqha Supayan kʼarïtap uñachtʼayañäni. Ukhamarusa, aguantasax Jehová Diosarux jukʼampwa atinisiñäni ukat suytʼäwisas chʼullqinchatarakïniwa (Sant. 1:4).

15. ¿Khitinak tuqit yatiñasa chʼamañchistaspa?

15 Payïr yanaptʼäwix akarakiwa, ‘walja jilat kullakanakasaw taqi chiqan jiwasanakjamaraki tʼaqhisisipki’ uk amtapxañasawa (1 Ped. 5:9). Chiqpachansa ukhamawa, kunattix taqi yantʼanakan tʼaqhisipktan ukanakaxa, “kunjämtï mayninakax tʼaqhisipki ukhamarakikiwa” (1 Cor. 10:13). Ukhamasti, llakinakasat sinti lupʼiskañat sipansa, jilat kullakanakasan aguantapxatanakapat amuytʼapxañäni. Ukhamatwa chʼamax aguantañasatakix utjistani (1 Tes. 1:5-7; Heb. 12:1). ¿Kuna jachʼa llakinak aguantir jilataru jan ukax kullakaru jumax uñtʼtati? Kunsa uka jilatat jan ukax uka kullakat yatiqassna uk amuytʼapxañäni. ¿Niya jiwasjam llakin jilat kullakanakax kamachtʼapxataynasa ukanak qillqatanakasat thaqhirïtati? Uka jilatanakan sarnaqäwipat liytʼañax chʼamañchistaspawa.

16. Tʼaqhisiñankasktan ukhaxa, ¿kunjamsa Diosax chʼamañchistu?

16 Kimsïr yanaptʼax akarakïspawa, amtapxañäni Jehová Diosaw “khuyapayasir Awkisaxa, ukhamarak chuymachirisasa. Taqi tʼaqhisiñanakasanwa Diosax chuymachistu, jiwasax [kunaymanin] tʼaqhisirinakar chuymachañasataki, kunjämtï Diosax jiwasar chuymachkistu ukhama” (2 Cor. 1:3, 4). Ukhamasti, Jehová Diosaxa, chuymachtʼañatakisa chʼamachtʼañatakisa jiwasampïskiwa, janiw llakinkktan ukhakiti, jan ukasti, sapüruwa, “taqi tʼaqhisiñanakasanwa” jiwasampïski. Ukhamatwa jiwasax ‘kunaymanin tʼaqhisirinakaruxa’ chuymachtʼaraksna. Aka arunak qillqirixa, mä arunxa, Pablox ukham yanaptʼäwi katuqarakïna (2 Cor. 4:8, 9; 11:23-27).

17. ¿Kunjamatsa Bibliax jakäwisan jan waltʼäwinakar saykatañxa yanaptʼistaspa?

17 Pusïr yanaptʼaxa Bibliawa, kunattix askiwa “yatichañataki, chiqachañataki, ukhamarak qʼuma jakañan sarnaqañ yatichañatakisa, ukhamat Diosankirinakax wali yatiñanïpxañapataki, taqi casta suma luräwinakatak suma wakichatäpxañapataki” (2 Tim. 3:16, 17). Taqi llakinakar saykatañatakixa Diosan Arupaw cristianorux yanaptʼaspa, kunattix janiw mä jaqirux ‘yatiñaniki’, ‘wakichataki’ tukuykiti, jan ukasti ‘wali yatiñanïñapataki’ ukat ‘suma wakichatäñapatakiw’ yanaptʼi. Akan ‘suma wakichatäpxañapataki” sasin griego arut jaqukipaski uka aruxa “taqi kunataki wakichata” jan ukax “qalltirpacha” sañ muni. Nayrapachanakanxa, mä barcox jayar sarañatakix wakichrantaski jan ukax mä maquinax luräwip qalltañatak wakichrantaski ukaruw uka arumpix sasirïna. Jehová Diosax ukhamarakiw kunatix aguantañatak wakiskani ukxa Biblia tuqi churistani. Ukatwa akham sissnaxa: “Kuna llaksa Diosax jan apaqkitani ukhaxa, yanaptʼapampix aguantaskäwa” sasa.

Taqi llakinakasatxa qhispxañäniwa

18. Jan jithiqtasa aguantañatakixa, ¿kuna tuqitsa amtasipxañasa?

18 Phisqïr yanaptʼasti akawa: Jehová Diosax niyaw taqi jan waltʼäwinakapatxa jaqinakar waysuni, uk janipun armapxañäniti (Sal. 34:19; 37:9-11; 2 Ped. 2:9). Ukampis janiw jichha tiempo jan waltʼäwinakatakti qhispiykistani, jan ukasti wiñay jakañ churistani, yaqhipanakarux Jesucristomp chika jakapxañapataki ukat yaqhipanakasti Paraíso uraqin jakapxañapatakiraki.

19. Jan jithiqtasa aguantaskakiñatakixa, ¿kamachapxañasasa?

19 ¡Akapachan taqi jan waltʼäwinakapax chhaqtxani uka uru puriñapxa wal suytanxa! (Sal. 55:6-8.) Ukampis uka uru puriniñapkamaxa, aguantaskakiñasawa. Saytʼatakïskañänixa, Supayan kʼarïtapwa uñachtʼayañäni. Jan amuktʼasa Diosat mayisipxañäni, kunjamsa jilat kullakanakasax jan waltʼäwinakap jiwasjam aguantasipki ukanakat lupʼipxañäni ukhamatwa aguantañatakix chʼamsa katxarupxañäni. Diosan Arupatxa yatxatapxapuniñäni, ukhamatwa wali yatiñanipxañäni ukhamarak suma wakichatapxañänisa. ‘Chuymachiri’ Diosasaw munasiñampi uñjaskistani ukar atinisipxapuniñäni. “[Jehová] Tatitux aski jaqinakaruw imaski, arnaqasitanakaparusti istʼarakiwa” uka arunakat janipun armasipxañäniti (Sal. 34:15).

¿Yattati?

• Jan waltʼäwinakan uñjaskäna ukhaxa, ¿kunjamas Davitax jikxatasïna?

• Salomón sat apnaqirixa ¿kuna tuqitsa jan payachaskäna?

• Kuna jan waltʼäwtix Jehová Diosax jan apaqkistani uk aguantañatakixa, ¿kunas yanaptʼistani?

[Jisktʼanaka]

[19 janan fotopa]

Jehová Diosax tʼaqhisisipki uka luqtirinakaparux yanaptʼaniwa sasaw Salomonax atinisïna

[21 janan fotopa]

Jehová Diosar yanap maytʼasisasa ukat llakip jupar jaytasasa, Davitax mayisitaparjamaw luräna