Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Kunjamsa jaqichasiñampiru wawanïñampiru aka qhipa urunakan uñjañasa

Kunjamsa jaqichasiñampiru wawanïñampiru aka qhipa urunakan uñjañasa

Kunjamsa jaqichasiñampiru wawanïñampiru aka qhipa urunakan uñjañasa

“Jukʼa tiempokiw utjxistu.” (1 CORINTIOS 7:29.)

1. 1) ¿Kuna jan waltʼäwinakasa jichhürunakan “jan wali tiemponaka[r]” apañapäna? 2) ¿Kunatsa familia jakäwit parlañax wakisi?

 “TUKUYA” urunakanxa chʼaxwañanaka, uraq khatatinaka, manqʼat pistʼañanaka, ukat usuntañanaka taqi ukanakaw utjani sasaw Bibliax nayratpach säna (Dan. 8:17, 19; Luc. 21:10, 11). Ukat ukapachanakanxa jaqix janiw nayrjamäxaniti sasaw amuyasiñasatak Bibliax qhanañchäna. Sañäni, familia jakäwix janiw kikpäxaniti, ukaw aka qhipa urunakanxa “jan wali tiemponaka[r]” apani sasaw satayna (2 Tim. 3:1-4). ¿Kunatsa uka tuqit parlañax wakisi? Kunattix familia tuqitxa sinti mayjtʼäwinakapuniw utji, ukat jaqichasiñ tuqitsa ukhamarak wawanïñ tuqitsa jiwasamppacharuw mayjtʼayistaspa. ¿Kunjamatsa?

2. Jaqichasiñ tuqitsa divorcio tuqitsa, ¿kunjamsa jilapart jaqinakax amuyapxi?

2 Jichhürunakanxa janiw chʼamäxiti divorcior puriñaxa, walja jachʼa markanakanwa walja jaqichasitanakax divorciasxapxi. Ukampis amtañasawa, Jehová Diosax janiw jilapart jaqinakjam amuykiti, jaqichasiñarusa, divorciasiñarusa mayj uñji. ¿Ukhamax kunjamas Diosatakixa?

3. ¿Kunjamsa Jehová Diosampi Jesucristompix jaqichasiñarux uñjapxi?

3 Jaqichasitanakax casarasiñataki arsupkäna uka arsutapar phuqapxañapwa Jehová Diosax muni. Kunapachatix jupax nayrïr chacha warmir chikaykäna ukhaxa, akham sänwa: ‘Chachax warmipampiw mayachasxani ukat panpachanisti mä sapa jaqikïpkaspasa ukhamäpxaniwa’ sasa. Ukat Jesucristox uka pachpa arunakat arsusaxa, akham sarakïna: “Ukhamax jaqix janiw jaljtaykaspati kuntix Diosax mayachkis ukxa. [...] Khititix warmiparu jan wachuqa juch lurkipana apanukuxa [jan ukax divorciasixa], ukat yaqhampi casarasirakixa, uka jaqix wachuqa juchwa luri” sasa (Gén. 2:24; Mat. 19:3-6, 9). Ukhamasti, Jehová Diosatakisa Jesusatakisa jaqichasiñax janiw mä ratutakikïkaspas ukhamäkiti, jiwañakiw jaljtayaspaxa (1 Cor. 7:39). Jaqichasiñax Diosan uttʼayatawa. Ukhamax cristianonakax janiw kuna jan waltʼäwi utjkipansa jankʼaki divorciasiñarux uchasipxañapäkiti. Diosan arunakap pʼakintas divorciasiñaruxa, Jehová Diosax uñisiwa (Malaquías 2:13-16; 3:6 liytʼasiñapawa). *

Jaqichasiñarux kunjamsa uñjañasa

4. ¿Kunatsa yaqhip jilat kullakanakax yuqallpach jan ukax imillpach jaqichasipxatapat amtasipxi?

4 Aka ñanqha pachanxa jaqinakax chacha warmi sarnaqañ tuqit qʼañu luräwinakampi phuqantataw sarnaqapxi, ukatwa qʼañu luräwinak tuqir wiytir fotonakas jan ukax ukar uñtasitanakas sapürux uñjasi. Uka fotonakax jan walinakaruw puriyistaspa, chiqpachansa wayn tawaqu jilat kullakanakasaruw jan walir puriyaspa ukatwa jarkʼaqasiñasa. Chiqpachansa, janis maynix munkchixa, chacha warmjam sarnaqañwa munayaspa. Ukham jan waltʼäwin uñjasisaxa, ¿wayn tawaqunakax kamachapxañapasa? Yaqhipanakaxa, yuqallpachaw jan ukax imillpachaw casarasipxi, ¿kunatsa? Ukhamatcha qʼañu luräwinakar jan puripxaspa ukham amuytʼasaw uk lurapxi, ukampis mä qhawqha tiempo pasatatwa casarasipxatapatxa amtasipxaraki. Kunattixa, kunanaktï suyapkän ukanakax tiempompix pasawayxiwa, jichhax kunjamas chacha warmi jakañaxa uka jakäwiruw mantapxi, ukat ukhakiw mayj mayjäpxatapat amuyasisipki. Chiqpachansa ukhamanakan uñjasir chacha warminakax jan waltʼäwinpunwa jikxatasipxi.

5. Jaqichasiñatak arsupkäna uka arunakapar phuqapxañapatakixa, ¿kunas jaqichasirinakar yanaptʼaspa? (Qhanañchäwi uñxattʼarakismawa.)

5 Jaqichasxasaxa, warmipatsa jan ukax chachapatsa kunjam chuymanïñapsa maynix suyäna, uk jan jikxatasaw jan waltʼäwin uñjasispa, ukax cristianonakarux pasarakispawa (1 Cor. 7:28). Ukhamasti, chacha warmi sarnaqäwin jan kusisiñax utjki ukhaxa, jan waltʼäwinakax jukʼampiw utji. Ukampis chiqpach cristianonakax jachʼa jan waltʼäwinsa uñjasisipkchixa, janiw Diosan arunakapar pakʼintasax divorcior puripkiti. Khitinakatix jaqichasiñataki arsuwayapkäna uka arunakar phuqañataki chʼamachasisipki uka jilat kullakanakaxa, tama taypinxa respetatäpxiwa, ukat munasitäpxarakiwa ukhamarak jilat kullakanakan yanaptʼap katuqapxi. *

6. ¿Kawkïr wayn tawaqunakatix jaqichasiñ tuqit lupʼisipki uka jilat kullakanakaxa kuns sumpach amuykiptʼapxañapa?

6 Jumax wayna jan ukax tawaqu, jaqichasiñ tuqit lupʼisksta ukhaxa, ¿kunsa sum amuykiptʼañama? Jaqichasxasina pʼiqi usuyanakan jan sarnaqañamatakixa, nayraqatxa jilañwa tukuyxañama, ukat sumwa amuytatasxañama, ukat Diosar yupaychañ tuqitsa suma saytʼatäxañamawa. Chiqpachansa, janiw Bibliax qhawqha maraniw casarasiñamax sasin sisktamti. * Ukampisa, horasäxañapkamaw suyañama sistamwa, mä arunxa, warmi tuqita jan ukax chacha tuqita jan wali munañanakax jukʼampïki ukanak pasañapkamaw suytʼañama (1 Cor. 7:36, NM). ¿Kunatsa? Kunattix uka jan wali munañanakax suma amuyumsa mayjtʼayaspawa, ukatsti jan wali amtäwinakaruw purisma, ukat qhipatxa jan waltʼäwinakanwa uñjasirakisma. Amtañamapuniwa, jaqichasiñ tuqit Jehová Diosan suma iwxanakapax juman askimatakiwa juman kusisit sarnaqasiñamatakiwa (Isaías 48:17, 18 liytʼasiñapawa).

Wawanïñarux kunjamsa uñjañasa

7. Imillpach yuqallpach jaqichasirinakaxa, ¿kunjam jakäwinsa uñjasipxi ukat kunatsa jan waltʼäwinakax utjaspa?

7 Yaqhip jaqichasirinakax imillpach yuqallpachaw wawanïxapxi. Janïraw panpachanis sum uñtʼasiwayapkiti ukhaw wawax utjawayxi. Ukat asu wawarux jurnälpach paqarpach uñjañaw wakisxaraki, ukatwa awisax chachax jan yäqatax colerasxi. Ukhamarak jan ikitaw sarnaqapxi, ukham iki machatäsinxa janiw sums apasxapxiti. Ukhakiw uka jaqichasitanakax jarkʼxasitjam amuyasxapxi. Jichhax janiw nayrjam kawksa sarxapxaspati ni kuns lurxapxarakispati. ¿Jichhax kunjamsa ukham jakäwip uñjapxañapa?

8. Wawa uywañaruxa, ¿kunjamsa awk taykax uñjapxañapa, ukat kunatsa?

8 Kunjamatix jaqichasiñax Diosan munañapat utjkixa, ukhamarakiw wawanïñax Diosan munañapatwa utjaraki. Chiqpachansa wawax utjxi ukhaxa chacha warmi jakäwix janiw kikpäxiti, ukampis cristianonakax wawar sum uñjapxi. Asu wawaparux “[Jehová] Tatitun aski churäwi[parjamaw]” uñjapxi, kunattix Diosaw chacha warmirux wawanïpxañapatakix luratayna (Sal. 127:3). Awkisa taykasa kunjamsa “Tatitur munasina” wawar uywañapa, ukhamarjam phuqañatakiw chʼamachasipxi (Efe. 6:1).

9. 1) ¿Kunjamas wawa uywañaxa? 2) Warmipax Diosar yupaychañ tuqit jan aynachtʼañapatakixa, ¿chachax kamachañapasa?

9 Wawa uywañax walja maranak chʼam tukuñawa ukat waw uywañatakix walja tiempow munasi, janiw faciläkiti. Wawax jiskʼäski ukhaxa taykax tantachäwinakansa janiw sum istʼxaspati, Biblia liyiñatakisa ukat lupʼiñatakisa jukʼa tiempokiw utjxaspa, ukhamatxa Diosar yupaychañ tuqitsa aynachtʼakispawa uk sum chachax cristianjamax amuyañapa. Ukatwa, awkjamax waw uñjañxa yanaptʼañapa. Ukat tantachäwi tukuyatarux kuna tuqitsa tantachäwin parlasïna uka tuqinakatwa qhanañchtʼañapa, ukhamat jan istʼkäna uka chiqanak amuytʼayañataki. Awisaxa, yatiyir sarasina warmipan kusisit jikxatasiñapatakixa chachax waw uñjañwa yanaptʼañapa (Filipenses 2:3, 4 liytʼasiñapawa).

10, 11. 1) “[Jehová] Tatitur iyawsapxañapataki[w]” wawanakar uywañasa, ¿kamsañsa ukax muni? 2) ¿Kunatsa walja cristiano awk taykanakar “askpun ukham lurtax” sasin sañax wakisi?

10 Janiw wawarux manqʼa, uta, isi ukanak may churañakïkiti, ni usuntipan qullayañakïkisa. Jan ukasti aka jan wali tiemponakanxa wawatpachwa sum sarnaqañ yatiqañapa. “[Jehová] Tatitur iyawsapxañapataki” uywatäpxañapawa (Efe. 6:4). Mä arunxa, kunjamtï Jehová Diosax amuyki ukham amuyapxañapatakiw wawatpach waynakam yatichasiñapa (2 Tim. 3:14, 15).

11 Kunapachatix Jesusax “nayar arkir tukuyapxam” sasin siskän ukhaxa, chiqpachansa, uka arunakampix ‘awk taykanaka wawanakamar nayar arkir tukuyapxam’ sañ munarakïna (Mat. 28:19, 20). Chiqpachansa, Dios chuymäñapataki wawar yanaptʼañax chʼamakiwa, kunattix akapachanxa wayn tawaqunakarux kunayman jan walinakaruw wiytapxi. Ukatwa, kawkïr awk taykanakatix wawanakapar bautisasiñkam yanaptʼapxi uka jilat kullanakarux “askpun ukham lurtax” sasin taqi chuym sañasa. Chiqpachansa, uka awk taykanakax Dios chuymäpxiwa ukat awk taykjamax kuns lurapxañapa uksa phuqapxarakiwa, ukhamasti iyawsäwipampixa akapacharux atipjapxiwa (1 Juan 5:4).

Kunatsa jan wawanïña ukat sapakïña amtapxi

12. ¿Kunatsa yaqhip jilat kullakanakax mä qhawqha maranak sapak sarnaqañ amtapxi?

12 “Jukʼa tiempokiw utjxistu” ukat “aka uraqisti niyaw tukusiski” ukatwa Diosan Arupanxa, sapakïskañax kunats wali aski uka tuqit lupʼiñasatakix chʼamachistu (1 Cor. 7:29-31). Ukatwa yaqhip jilat kullakanakasaxa mä qhawqha maranak sapak sarnaqañ amtapxi, ukat yaqhipanakasti jan chachani jan warmini sarnaqasiwayañwa amtapxaraki. Uka jilat kullakanakasax wali askpun lurapxi, kunattix sapäkasinxa jupanakatakiki amtasiñat sipansa, Jehová Diosatakiw taqi chuymapampi irnaqapxi, jan kunamp apaqayasisa (1 Corintios 7:32-35 liytʼasiñapawa). Ukatwa walja wayn tawaqunakax sapakïsaxa precursoranakjam betelitanakjam irnaqtʼasipki. Yaqhip jilatanakaxa, Jehová Diosan markapan jukʼampi irnaqtʼañatakixa Escuela de Entrenamiento Ministerial sat yatichäwiruw sarapxi. Ukat tiempompixa, yaqhipanakax jaqichasiñ amtapxi, ukat jaqichasxapxi ukhaxa, sapäkasin kunsa yatiqawayapxi ukhamaraki sapüru Diosar luqtasinsa kunsa yatiqawayapxi ukanakaw jupanakarux wal yanaptʼaraki.

13. ¿Kunatsa yaqhip jaqichasit jilat kullakanakax jan wawanïñ amtapxi?

13 Walja markanakanwa, familianakax mayjaptasipki, kunattix yaqhip jaqichasitanakax jan wawanïñwa amtapxi. ¿Kunatsa ukham amtapxi? Yaqhip chiqanakanxa jan qullqinïsawa ukat yaqhip chiqanakansti qamiriptañ laykurakiw ukham amtapxi. Ukampis jaqichasit jilat kullakanakaxa, Jehová Diosar jukʼamp tiempo luqtañatakiw ukham amtapxi. Ukat kunjamtix chacha warmix sarnaqapxi ukhamwa jakasisipkaraki. Niyas Diosan Apnaqäwip nayrar uchañ laykuwa mä qhawqha bendicionanakat jarkʼtʼasipxi (1 Cor. 7:3-5). Yaqhipanakax Betelanwa irnaqapxi jan ukax tamanak tumptʼirjam precursorjam jan ukax misioneronakjamaw irnaqtʼasipki, ukhamatwa Jehová Diosarus jilat kullak masinakaparusa yanaptʼasipkaraki. Chiqpachansa, Jehová Diosax janiw luräwinakapsa ni sutipar munasipxatapsa armkaniti (Heb. 6:10).

“Casadonakatakix chʼamawa sarnaqañaxa”

14, 15. ¿Kuna ‘llakinakansa’ cristiano awk taykanakax uñjasipxaspa?

14 “Casadonakatakix chʼamawa sarnaqañaxa” sasaw apóstol Pablox cristianonakarux iwxäna (1 Cor. 7:28). Kunattix jupanak pachpaw usuntapxaspa, jan ukax wawanakapasa, jan ukax chuymankipstat awk taykanakapasa usuntapxarakispawa. Ukatxa wawa uywañ tuqitxa may maya amuytʼanakaw utjaspa ukatwa jan waltʼäwinakax utjaspa. Kunjamtï qalltan siskayätanxa, “qhipa urunakanxa jan wali tiemponakaw jutani” sasaw Bibliax säna, ukatxa janiw wawanakas awk taykanakapar istʼxapxaniti sasaw sasirakïna (2 Tim. 3:1-3).

15 Aka “jan wali tiemponaka[txa]” janiw khitis qhispksnati, ukatwa jilat kullakanakasax wali chʼam tukusa wawanakaparux uywsupxi. Chiqpachansa, ‘akapach sarnaqäwinakata’ wawanakar jarkʼaqañatakixa sapüruw wawan jilat kullakanakasaxa chʼamachasipxañapa (Efe. 2:2, 3). Ukampis awisax wawanakax Jehová Diosar luqtañatsa jithiqtapxiwa, ukaw llakkañaxa. Kawkïr awk taykanakatix wawanakapar Diosan yatichäwinakap yatiqapxañapatak taqi chuyma chʼamachtʼasiwayapki uka jilat kullakanakasatakixa, chiqpachansa jachʼa llakiwa (Pro. 17:25).

Jachʼa tʼaqhisïwiw utjani

16. ¿Jesusax kunjam tʼaqhisiñaw utjani sänsa?

16 Chacha warmi jakäwin jan waltʼäwinak utjipan llakit sarnaqañat sipansa, ukhamarak wawanak uywañ chʼamäxïpan tʼaqhisiñat sipansa jukʼampi tʼaqhisiñaw jutani. Jesusax kunapachas apnaqäwipankxasin jiwasampïxani ukhamaraki kunjamäxanis akapach tukusiñ urunakanxa uka tuqinakat parlasaxa, akham sänwa: “Ukürunakanxa walja tʼaqhisiñanakaw utjarakini. Ukham tʼaqhisiñsti janiw jichhürkamax khitis uñjkiti aka uraqi luraski ukürutpacha, ni uka pasatats utjkarakiniti” sasa (Mat. 24:3, 21). Mä qhawqha tiempo pasatatxa, uka ‘jachʼa tʼaqhisiwit’ jakaskirinakaw utjani sasaw Jesusax qhanañcharakïna. Ukampis janïr uk paskipanxa, Jehová Diosan suma luqtirinakap contraw Supayax taqpach chʼamapamp qhipar saytʼxani. Chiqpachansa, ukham tiempon jakañaxa wawanakatakisa taqi jiwasanakatakisa wali chʼamapunïniwa.

17. 1) ¿Kunatsa jutïrit jan sinti llakisiñasäki? 2) Jaqichasiñ tuqit amtañatakisa ukhamarak wawanïñ tuqit amtañatakisa, ¿kuns amuyasipxañasa?

17 Ukampisa, janiw jutïrit sinti llakisiñasäkiti. Jilat kullakanaka, wawanakanïpxsta ukhaxa, Jehová Diosaruw alkatapxañama jupaw jumanakarusa wawanakamarusa jan walinakat jarkʼaqasipkätamxa (Isaías 26:20, 21 liytʼasiñapawa; Sof. 2:2, 3; 1 Cor. 7:14). Ukhamaxa, jan wali tiemponkatasa amuyasipxañäni, ukat ukarjamarak jaqichasiñatsa wawanïñatsa aka qhipa urunakan amuykiptʼapxañäni (2 Ped. 3:10-13). Ukham lurañäni ukhaxa, taqiniwa —sapäsipki ukanakasa, jaqichasitanakasa, wawaninakasa jan wawaninakasa— Jehová Diosar jachʼañchañäni ukhamarakiwa cristiano tamarusa sarnaqäwisampi altor aptañäni.

[Qhanañchäwinaka]

^ Vivamos muy pendientes del día de Jehová sat libro uñxattʼäta, “Él ha odiado [la acción de] divorciarse” siski uka chiqa, 125 janana.

^ Kawkïr cristianonakatix chacha warmi sarnaqäwin jan waltʼayasipkchi uka jilat kullakanakax akïr qillqatanakan iwxtʼanakapwa uñxattʼapxañapa: La Atalaya del 15 de septiembre de 2003 ukat ¡Despertad! del 8 de enero de 2001.

^ Familian sum jakasiñatakixa kunas munasi sat librona 2 yatichäwip uñxattʼarakïta: “Chacha warmjam sum jakasiñatakix kunjam wakichasiñäspasa”.

Amtañataki

• ¿Kunatsa imillpach yuqallpach jaqichasiñax jan walïki?

• ¿Kunjamas wawa uywañaxa?

• ¿Kunatsa yaqhip jilat kullakanakax sapäskañ amtapxi, jan ukax jaqichatäpxchi ukhax kunatsa jan wawanïñ amtapxi?

• ¿Kuna ‘llakinakansa’ cristiano awk taykanakax uñjasipxaspa?

[Jisktʼanaka]

[25 janan fotopa]

¿Kunatsa imillpacha yuqallpach jaqichasiñax jan walïki?

[26 janan fotopa]

Diosar yupaychañapatak chachax warmipar wawa uñjañ yanaptʼasp ukhax wali askipunïspawa

[27 janan fotopa]

¿Kunatsa yaqhip jaqichasit jilat kullakanakax jan wawanïñ amtapxi?