¿Kunatsa Edén jardinat yatiñax wakisi?

EDÉN jardinatxa, janiw maypacha Bibliax qhanañchkiti sasaw yatxattʼat jaqinakat yaqhipax sapxi. Amuytʼañataki, Estudios Religiosos uka tuqit yatichiri Paul Morris sat jaqixa, akham sasaw qillqatayna: “Qullan qillqatanakanxa janiw mayampis kuntï Edenan paskatayna uka tuqit qhanañchasxiti” sasa. Ukat inas yaqha yatxattʼatanakax ukax chiqapuniskiw sasin sapxarakchispa, ukampis janiw chiqäkiti.

Biblianxa, walja chiqanakanwa Adanamp Evampita, katarita ukat Edén jardinat parli. * Ukampis janiw jupanakak pantjasipkiti, jan ukasti yupaychäwi pʼiqtʼirinakasa ukat Bibliat yatxattʼatanakasa, Paraison sarnaqäwipax mä siw säwikiwa sasaw sapxi, ukaw jukʼampi jan walixa. ¿kunatsa ukham sistanxa? Kunattix ukhamatwa Biblia contra saytʼasipxi.

Kunatï Edén jardinan paskäna uk sum jan amuyksna ukhaxa, janirakiw kuntï Bibliax yatichki uk amuyksnati. Amuytʼañataki, Bibliaxa wali wakiskiri ukat chʼama qhanañchtʼañ jisktʼanakaruw qhanañchi. Ukat uka qhanañchäwinakaxa, kunatï Edén jardinan paskäna ukaruw uñtayi. Jichhax mä qhawqhat amuytʼañäni.

● ¿Kunatsa chuymankipsttan ukat jiwtanxa? Adanamp Evampitï Diosar istʼapxasapänxa wiñayatakiw jakapxaspäna. Ukampis kunürutï Diosar kutkatasipxäna uka urutpachaw jucharar jaqixapxäna ukat jiwapxarakïnsa (Génesis 2:16, 17; 3:19). Jupanakaw taqinirux pantjasiñaru ukat juchar aptʼawayistu. Ukatwa Bibliax akham sispacha: “Kunjämatix mä sapa jaqi tuqi juchax aka uraqir mantankixa, ukat jiwax uka jucha laykurak utjixa, ukhamarakiw jiwax taqi jaqirux katuntawayi juchachasitap layku” sasa (Romanos 5:12, 13).

● ¿Kunatsa Diosax tʼaqhisiñanak ukhamak uñjaskpacha? Edén jardinanwa Supayax Jehová Diosar kʼarintäna, wali askinakatsa jarkʼkaspa ukhama (Génesis 3:3-5). Mä arunxa, jan wali apnaqirïkaspas ukhamwa säna. Uk istʼasinwa Adanamp Evampix Supay tuqi saytʼasipxäna  ukat janiw Jehová Diosarux apnaqiriparjam uñjxapxänti, jupanakakis kunatï walïki, jan walïki ukanak amtapxaspa ukhamwa amuyapxäna. Ukampis Jehová Diosaxa, wali yatiñanïtapata ukat taqi kuns chiqapar lurirïtapatxa, jupanak pacha mä qhawqha tiempo apnaqasipxañapatakiw jaytawayi. Jehová Diosan jan yanapapampixa, janipuniw jaqinakax jupanak pachpa apnaqasipkaspati, ukwa Supayan yanaptʼata aka uraqin phuqantat jan waltʼäwinakax uñachtʼayi (Jeremías 10:23).

● ¿Kunatakis Diosax aka Uraqi luräna? Aka Uraqix wali suma Paraisospa ukwa Diosax munäna, ukham munatapxa Edén jardinampiw uñachtʼayawayi. Adanampir Evampiruw Uraqi phuqantapxañapataki ukat uraqpacha mä suma paraíso tukuyapxañapatak jaytawayäna (Génesis 1:28). Ukhamasti, aka Uraqix mä suma paraisospa ukat Adanampin Evampin wawanakapax jan juchanixapxaspa ukat wali kusisita, mayachtʼata jakasipxaspa ukaw Diosan amtapaxa. Ukat kunjamsa Diosax uk phuqani uka tuqitwa Bibliax jila partex qhanañchi.

● ¿Kunatsa Jesucristox aka Uraqir jutpachäna? Edén jardinan Diosar kutkatasipkäna ukhatpachaxa, Adanampi Evampi ukat wawanakapasa jiwañar katuyatäpxänwa. Ukampis Diosax wali munasiñapatwa jiwasar “qhispiyañataki” munat Yuqapar aka Uraqir khitanïna, ukhamat mä suytʼäwinïñasataki (Mateo 20:28). ¿Kunjamsa qhispiyistu? Ak amtapuniñäni, Jesusax “qhipa Adan[jamaxa]” Jehová Diosarux istʼapunïnwa, janiw nayrïr Adanjamäkänti. Ukatwa jan juchachaskänti. Jupaw jakäwipxa taqinir qhispiyañatak aptʼasiwayi. Ukhamatakwa Diosax taqi chuyma luqtirinakaparux juchanakapat pampachaspa ukat mä jutïrinxa, kunjamtï Adanamp Evampix Edén jardinan jakasipxäna ukham jakasipxañapatak mä suytʼäwi churawayi (1 Corintios 15:22, 45; Juan 3:16). Maysa tuqitsti, Jesusax Diosan amtap phuqasiñapatakiw aka Uraqir jutäna. *

Kunjamtï yatiqawaytanxa, Diosan amtanakapax janiw Bibliat yatxattʼat jaqinakan chʼama ukat jan amuykañ amuyunakäkiti. Jan ukasti suma amuytʼkañawa, ukat chiqarakiwa. Kunjamtï Edén jardinasa, jaqinakasa ukat animalanakasa chiqapkänxa, ukhamarakiw Diosan amtapax jutïritakix chiqaxa ukat niyaw phuqasirakini. ¿Kunjamsa uk phuqasir uñjsna? Chiqas sapa maynitäxiwa. Diosax “taqinin qhispiyatäñapwa muni”, khitinakatï Diosan kamachinakaparjam jan sarnaqapkäna ukanakamppacha (1 Timoteo 2:3, 4). ¿Kunjamsa uk yattanxa?

Janïr jiwkasaxa, Jesusax jan walinak lurir jaqimpiw parläna, uka jaqix jiwayatañs suykchïnxa, Jesusaruw chuymachtʼatäñataki ukat mä suytʼäwinïñatak yanap mayïna. Ukat Cristox akham sänwa: ‘Jumax nayampi chikaw paraisonkäta’ sasa (Luc. 23:43, NM). Jesusatï ukham jan wali lurir jaqin Paraisonkañap munchixa, ¿janit jiwasan ukankapxañas munarakpacha? Jïsa, kun janisti. Ukat Awkipax ukwa munaraki. Jumatï ukankañ munarakstaxa, khititix Edén jardín lurawayki uka Jehová Diosat jan qhiparas jukʼamp yatxataskakma.

[Qhanañchäwinaka]

 [10 janan recuadropa/fotonakapa]

NAYRÏR PROFECIAW BIBLIA SUM AMUYTʼAÑ YANAPTʼISTU

“Warmimpi jumampsti [katari] enemigo tukuyapxäma, ukhamaraki uka warmin wawanakapampi, wawanakamampisa enemigonïpxarakiniwa. Warmin wawapasti pʼiqit takxatätam, jumasti kayut achjarakïta.” (Génesis 3:15).

Ukaw nayrïr profeciaxa, Edenanwa uk Diosax arsutayna. Ukampis ¿khitinakäpxis warmisa, katarisa ukat wawanakapasa? ¿Kunatsa enemigüpxi?

KATARI

Supaya (Apocalipsis 12:9).

WARMI

Jehová Diosan alaxpachankir familiapawa, jupanakaxa angelanakkamakiwa (Gálatas 4:26, 27). Isaiasan profeciaparjamaxa, uka warmix walja wawanakanïñapänwa (Isaías 54:1; 66:8).

KATARIN WAWANAKAPA

Supayan munañap lurapki ukanakawa (Juan 8:44).

WARMIN WAWANAKAPA

Jesusawa nayrïr wawapaxa, jupaw Jehová Diosan alaxpachankir familiapat juti. Ukatxa khitinakatï alaxpachar Jesusamp chika apnaqanipxañapatak ajllitäpki ukanakarakiwa, jupanakaxa Criston jilanakapjam uñtʼatäpxiwa, “Diosan Israelapa, MT” satäpxarakiwa (Gálatas 3:16, 29; 6:16; Génesis 22:18).

KAYUT ACHJANI

Diosan Yuqapax aka Uraqinkkäna ukhaw Supayax jiwayayäna. Ukampis mä tiempotakikïnwa, kunattix Jesusax jaktayatäxänwa.

PʼIQIT TAQXATANI

Kunapachatï Jesusax wiñayataki Supayar chhaqtayani ukhaw ukax phuqasini. Ukampis janïr uk lurkipanxa, kuntï Supayax Edenat qalltasin jan walinak lurawayi ukwa askichani (1 Juan 3:8; Apocalipsis 20:10).

¿Chiqapuniti Diosax Sum Jakasiñas Munpacha? sat folletonwa kuna tuqitsa Bibliax qalltat tukuykamax parli uka qhanañchtʼäwi jikxatäta. Ukaxa Jehová Diosan Qhanañchirinakapan luratawa.

[11 janan fotopa]

Adanampi Evampix wali llakkañaw juchachasipxatapat tʼaqhisiwayapxi