Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

‘Kuntï Diosajj mayachki’ uk respetompi uñjapjjañäni

‘Kuntï Diosajj mayachki’ uk respetompi uñjapjjañäni

“Kuntï Diosajj mä yukur mayachki ukjja, jan khiti jaqes jaljtaypanti” (MAR. 10:9).

CANCIÓN: 131, 132

1, 2. ¿Kun lurañatakis Hebreos 13:4 textojj chʼamañchtʼistu?

TAQENIW Diosar jachʼañchañ muntanjja. Cheqas Jupar jachʼañchañasawa, Jupajj ukhamarakiw uñjistani (1 Sam. 2:30; Prov. 3:9; Apoc. 4:11). Diosasti jaqenakar respetompi uñjañaswa muni, sañäni, autoridadanakarojj respetompiw uñjañasa (Rom. 12:10; 13:7). Ukampis casarasiñaruw jukʼampejj respetañasa.

2 Apóstol Pablojj akham sänwa: “Casarasiñajj taqeninsa respetomp uñjatäpan, casaratanakan ikiñapas jan qʼañuchatäpanti” sasa (Heb. 13:4). Ukham sasinjja, janiw casarasiñ toqet aleq ukhamak parlkänti, jan ukasti, casarasiñar respetompi uñjapjjañapatakiw cristianonakar ewjjtʼaskäna. Casaratanakajj ¿ukhamti uñjtanjja?

3. ¿Kuna wakiskir ewjjtʼsa Jesusajj casarasiñat säna? (Aka paginankir dibujo uñjjattʼäta).

3 Casarasiñar respetompi uñjasajj Jesusatwa yateqasisktanjja. Fariseonakajj divorciasiñat Jesusar jisktʼapjjäna ukhajja, jupajj kuntï Jehová Diosajj nayrïr chacha warmir siskäna ukwa säna, akham sänwa: “Ukatwa mä chachajj awkiparus taykaparus jaytjjani, panipasti mä jañchikëjjapjjaniwa” sasa. Ukatjja, “kuntï Diosajj mä yukur mayachki ukjja, jan khiti jaqes jaljtaypanti” sasaw sarakïna (Marcos 10:2-12 liytʼañataki; Gén. 2:24).

4. Casaratanakajj ¿qhawqha tiempo panipa jakasipjjañapsa Diosajj munäna?

4 Kunjamtï uñjktanjja, Diosaw casarasiñ utjayäna. Jesusajj uk sum yatïna, casarasiñajj wiñayatakiwa sasaw walja kuti säna. Jehová Diosajj janiw Adanampir Evampirojj divorciasipjjasmawa sasajj siskänti, jan ukasti, ‘panipajj’ wiñayatak jakasipjjañapwa munäna.

KUNA JAN WALINAKAS UTJAWAYI

5. ¿Kunjamsa jiwañajj casarasiñar jan waltʼayi?

5 Adanan juchachasitap laykojja, walja jan waltʼäwinakaw utjawayi. Ukanakat mayajj jiwañawa, ukasti casarasiñarojj jan waltʼayiwa. Apóstol Pablojja, mä warmin chachapatï jan ukajj mä chachan warmipatï jiwjjchejja, casarasiñatak librëjjewa sasaw qhanañchäna (Rom. 7:1-3).

6. Moisesan Leyiparjamajja, ¿kunjamsa Diosajj casarasiñar uñji?

6 Diosajj israelitanakar churkäna uka Leyinjja, casarat chacha warminakajj kunjamsa jakasipjjañapa ukanakatwa qhanañchäna. Sañäni, uka tiemponjja, mä chachajj walja warminakanïspänwa, Leyejj janiw uk jarkʼkänti, ukajj poligamia sasin uñtʼatawa. Diosajj Ley churkäna uka nayratpachaw ukham jakañajj utj-jjäna. Ukampis Leyejj warminakaru wawanakaruw jan walinakat jarkʼaqäna. Sañäni, mä israelitatejj mä esclavampi casaratäjjasin yaqhamp casarasispäna ukhajja, nayrïr warmiparojj kunjamtï uñjirïkäna ukham uñjaskakiñapänwa. Diosajja, cuidaskakiñapa sum uñjaskakiñapwa munäna (Éx. 21:9, 10). Jiwasajj janiw uka Leyirjam sarnaqjjtanti, ukampis casaratanakan sum jakasipjjañapwa Diosajj munäna, ukwa amuytanjja. Ukajj casarasiñar Diosjam sum uñjañatakiw yanaptʼistu.

7, 8. 1) Deuteronomio 24:1 textorjamajja, ¿kunatsa maynejj divorciasispäna? 2) ¿Kunjamsa Diosajj divorciasiñar uñji?

7 Moisesan Leyipajj divorciasiñat ¿kamsänsa? Diosajj casarasiñar respetompi uñjaskakchïnsa, janiw israelitanakarojj divorciasiñat jarkʼkänti (Deuteronomio 24:1 liytʼañataki). Leyirjamajja, mä chachajj warmipar ‘qʼañu sarnaqatap jikjjataspäna’ ukhajj divorciasispänwa. “Qʼañu” sasinjja, kuna toqetsa parlaskäna uk janiw Leyejj qhanañchkänti, inas kunatï jan lurañäki ukanak lurañächïna, phenqʼaskayanak lurañächïna, ukampis janiw aleq ukhamatak maynejj divorciaskaspänti (Deut. 23:14). Jesusajj aka oraqenkkäna uka tiemponjja, judionakat waljanejj kun utjipans divorciasjjapjjakïnwa (Mat. 19:3). Cheqas janiw jupanakjamäñ munktanti.

8 Malaquías profetajj jakkäna uka tiemponjja, walja chachanakaw Diosar jan servir tawaq warmimpi casarasiñatakejj divorciasipjjerïna. Diosajj kunsa uka toqet amuyäna uk Malaquías profetajj akham sänwa: ‘Jupajj divorciasiñar uñisiwa’ sasa (Mal. 2:14-16, NM). Diosajj nayrïr chacha warmir uttʼaykäna ukhatpachwa ukham amuyäna. Jupajja chachajj ‘warmipampiw mayachasjjañapa, panpachanisti mä sapa jaqekïpkaspasa ukhamäpjjaniwa’ sasaw säna (Gén. 2:24). Jesusajj awkipjamarakiw amuyäna, ukatwa akham säna: “Kuntï Diosajj mä yukur mayachki ukjja, jan khiti jaqes jaljtaypanti” sasa (Mat. 19:6).

¿KUNATAKSA MAYNEJJ DIVORCIASISPA?

9. Kuntï Jesusajj Marcos 10:11, 12 texton siski ukajj ¿kamsañsa muni?

9 Inas maynejj akham jisktʼaschispa: “¿Kunataksa maynejj divorciasisin mayamp casarasispa?” sasa. Jesusajj uka toqet akham sänwa: “Khititejj warmipat divorciaski, ukatsti yaqhampi casaraski ukajja, adulterio juchwa warmip contrajj luri. Mä warmitejj chachapat divorciasisin yaqhampi casaraschi ukhajja, adulterio juchwa luri” sasa (Mar. 10:11, 12; Luc. 16:18). Jesusajj respetompiw casarasiñar uñjäna, mayninakan ukham uñjapjjañapwa munarakïna. Maynejj kun utjipans yaqhamp casarasiñatak divorciasikïna ukhajja, adulterio juchwa luraskäna. Ukham divorciasirinakajja, Diosatakejj casaratakïsipkiwa, panpachanejj ‘mä jañchikïsipkiwa’. Ukhamarus divorciasirejj adulterio jucharuw warmipar katuyaski sasaw Jesusajj säna. ¿Kunatsa ukham säna? Uka tiemponjja, divorciasir mä warmejj kunatï jakañatak munaski uk jikjjatañatakejj inas mayamp casarasiñ amtchispäna. Ukajj adulterio jucha lurañampi sasispänwa.

10. ¿Kunataksa maynejj divorciasisin mayamp casarasispa?

10 Kunataksa maynejj divorciasispa uka toqet Jesusajj akham sänwa: “Nayajj sapjjsmawa, khititejj jan qʼañu jucha utjkipan warmipat divorciaski, ukatsti yaqhampi casaraski ukajja, adulterio juchwa luri” sasa (Mat. 19:9). Mä qollun yatichkäna ukhas ukhamarakwa säna (Mat. 5:31, 32). Uka paypach kutinwa Jesusajj ‘qʼañu juchat’ parläna (griego arunjja, ukajj pornéia satawa). Uka arojj taqe kasta qʼañu lurañanakat parlañatakiw apnaqasi. Sañäni: casaratäkasin yaqhampi ikintasiña, qollqe layku maynimpi ikintasiña, jan casaratäkasin ikintasiña, chacha pura jan ukajj warmi pura ikintasiña, jan ukajj animalanakamp qʼañunak luraña ukanakawa. Amuytʼañataki, mä chachajj qʼañu juchanak luraspa ukhajja, esposapaw divorciasiniti janicha uk amtjjañapa. Divorciasini ukhajja, Diosatakejj janiw casaratäjjaniti.

11. Bibliarjamajj divorciasiñapajj walikïskchisa ¿kunatsa maynejj jan divorciasiñ amtaspa?

11 Ukampis Jesusajja, jan juchanïki ukajj qʼañu jucha (pornéia) utjipan divorciasiñapapuniwa sasajj janiw siskänti. Mä warmejja, inas esposopan qʼañu jucha luratap yatisin jan divorciasiñ amtchispa. Inas jupar munasiskakchi perdonañsa munarakchi, inas panip jakasiskakiñatakejj purapat chʼamachasiñ amtapjjchi. Cheqas divorciasisin jan casaraskani ukhajja, ¿kunjamsa kunatï jakañataki munaski uk jikjjatani? ¿Sapak jikjjatasini ukhajj kunsa lurani? Wawanakanïchi ukhajja, ¿kunjamsa Diosar servisipkakiñapatak yanaptʼani? (1 Cor. 7:14). Cheqas juchar jan purtʼasiritï divorciasini ukhajj jan walinakanwa uñjasini.

12, 13. 1) ¿Kunas Oseas profetarojj pasäna? 2) ¿Kunatsa Oseas profetajj warmiparu utapar mayamp irpäna? 3) ¿Kunsa ukajj casarasiñ toqet yatichistu?

12 Oseas profetan sarnaqäwipajja, kunjamsa Diosajj casarasiñar uñji ukwa amuytʼayistu. Jehová Diosajja, juparojj “yaqha chachanakampi sarnaqer warmi katusim, jupampisti wawanakanïpjjarakim” sasaw säna. Uka warmejj Gómer satänwa, jupampejj mä wawanïpjjänwa (Os. 1:2, 3). Qhepatjja, mä imill wawampi mä yoqall wawampi ususirakïna, uka wawanakajj inas yaqha chachanakatakïchïna. Oseas profetan warmipajj walja kutis yaqha chachanakampi sarnaqkchïnjja, profetajj janiw divorciaskänti. Tiempompisti warmejj utat sarjjasin esclavatwa yaqhar sirvjjäna. Ukampis Oseas profetajj uka warmir alasjjänwa (Os. 3:1, 2). Jehová Diosajja, yaqha diosanakar adoripan qhawqha kutis Israel markar perdonäna ukwa ukampejj uñachtʼayäna. ¿Kunsa ukat yateqsna?

13 Kunjamtï uñjawayktanjja, Diosan mä serviripatï qʼañu juchar purtʼasini ukhajja, jan juchanïki ukaw divorciasiniti janicha uk amtjjañapa. Jan juchanïki ukajja, divorciasisin casarasiñatak librëjjewa sasaw Jesusajj säna. Ukampis perdonañ amtaspa ukhas walikïskaspawa. Oseas profetajj mayampiw warmiparojj utapar irpjjäna sasaw Bibliajj saraki. Ukhatjja, warmipajj janiw yaqha chachanakampi sarnaqañapäjjänti. Oseas profetajja, mä qhawqha tiempojj ‘janiw warmipampejj ikthapkänti’ (Os. 3:3, nota, nwt-E). Ukampis qhepatjja, mayampiw warmipampi ikthapjjpachäna. Ukajja Jehová Diosajj markapar perdonañ munkäna, jupamp sum apasiñ munkäna ukamp sasïnwa (Os. 1:11; 3:3-5). ¿Kunsa ukajj yatichistu? Maynitï chachapana jan ukajj warmipana qʼañu jucha luratap yatkasin jupamp ikthapini ukhajja, perdonatapwa uñachtʼayi (1 Cor. 7:3, 5). Ukhamajj janiw Bibliarjamajj divorciasjjaspati, jan ukasti, casarasiñar Jehová Diosjam uñjañatakiw ukhat aksarojj chʼamachasipjjañapa.

JAN WALTʼAYASIÑ UTJKIPANSA CASARASIÑAR RESPETAÑASAWA

14. 1 Corintios 7:10, 11 textorjamajj ¿kunas yaqhep chacha warminakar pasaspa?

14 Taqe cristianonakaw Diosampita Jesusampit yateqasisajj casarasiñar respetompi uñjañasa. Ukampis pantjasirïtas laykojj janiw awisajj ukham uñjksnati (Rom. 7:18-23). Nayrïr patak maranakan jakir yaqhep cristianonakasa chacha warmjamajj janiw waltʼayasipkänti. “Mä warmejja janiw chachapat jaljtañapäkiti” sasas Pablojj ewjjtʼkchïnjja, yaqhepajj jaljtapjjänwa (1 Corintios 7:10, 11 liytʼañataki).

Chacha warmjam jan waltʼayasiñajj utjchi ukhajj ¿kunsa jan jaljtañatak lurasma? (Párrafo 15).

15, 16. 1) Jan waltʼäwinak utjkipansa ¿kunsa casarat chacha warminakajj lurapjjañapa, ukat kunatsa? 2) Maynitï Diosar jan servirimpi casaratächi ukhajja, ¿kunsa lurarakispa?

15 Kunatsa chacha warminakajj jaljtapjjäna uk janiw Pablojj qhanañchkänti. Chachatï qʼañu jucha luraspäna ukhajja, warmejj divorciasisin yaqhamp casarasispänwa. Pablojja, mä warmitï chachapat jaljtani ukhajj jan yaqhamp casaraspanti, jan ukasti chachapampi sumankthapjjpan sasaw qellqäna. Diosatakejj casaratasipkakïnwa. Janitï qʼañu juchar khitis purtʼaskchi ukhajja, kuna jan wal utjkchi ukas sumankthapipjjpan sasaw chacha warminakar ewjjtʼarakïna. Jupanakajj jilïr irpirinakaruw yanaptʼa mayipjjaspäna. Jilïr irpirinakasti jan khitit arjjatasisaw Bibliampi ewjjtʼapjjañapäna.

16 Ukampis maynitï Diosar jan servirimpi casaratächi ukhajja, sum jakasiñajj jukʼamp chʼamäspawa. Ukhamajj ¿jan waltʼayasiñ utjipan jaljtakispati? Kunjamtï yateqawayktanjja, Bibliarjamajj qʼañu jucha utjipanakwa maynejj divorciasispa, ukampis jaljtañ toqetjja janiw Bibliajj qhanañchkiti. Pablojj akham sänwa: “Mä warmitejj jan creyente chachanïchi, chachapajj jupampi jakañ munarakchi ukhajja, janiw chachapar jaytanukuñapäkiti” sasa (1 Cor. 7:12, 13). Biblian uka yatichäwipajj jichha tiempotakis wakiskirikïskiwa.

17, 18. Jan walinakansa uñjasipkchejja, ¿kunatsa yaqhep cristianonakajj chikäskakiñ amtapjje?

17 Inas jan creyente chachajj warmipampi jakañ jan munjjchispati. Warmipar wal nuwchispa, jan ukajj jiwayirjamächispa, familiaparus kunatï jakañatak wakiski ukamp jan yanaptʼañ munjjchispati, jan ukajj Diosar jan serviñapatak wal jarkʼchispa. Ukhamïpanwa Diosar servir yaqhep warminakajj chachapan kun satpachas jaljtañ amtapjje. Ukampis yaqhep warminakajj jaljtañat sipansa aguantapjjewa, uka jan waltʼäwinak askichañatakis chʼamachasipjjarakiwa. ¿Kunatsa ukham lurapjje?

18 Mä chacha warmejj jaljtapkchinisa, casadokïsipkiwa, qhanañchaniwayktan uka jan walinakansa uñjasipjjarakiniwa. Kunatsa jan jaljtapjjañapäkaraki ukjja apóstol Pablojj akham sänwa: “Jan creyentëki uka chachajja, warmipampi juntöskatap laykojj santowa, jan creyentëki uka warmejja, creyente chachapampi juntöskatap laykojj santarakiwa. Janitejj ukhamäkaspajja, wawanakapajj janiw santöpkaspati, ukampis jichhajj santöpjjewa” sasa (1 Cor. 7:14). Jan walinakansa uñjasipkchejja, Diosat jan jitheqtir walja cristianonakajj janiw jaljtapkiti. Jan creyente warmipasa jan ukajj chachapasa Diosar serviñ qalltjje ukhajja, aguantapjjatapat wal kusisipjje (1 Corintios 7:16 liytʼañataki; 1 Ped. 3:1, 2).

19. ¿Kunatsa yateqaskay sarnaqer walja chacha warminakajj congregacionanakan utji?

19 Jesusajj divorciasiñ toqetwa parläna, apóstol Pablosti jaljtañ toqetwa ewjjtʼarakïna. Jupanakajja, Diosan servirinakapajj casarasiñar respetompi uñjapjjañapwa munapjjäna. Jichhürunakanjja, yateqaskay sarnaqer walja chacha warminakaw oraqpachankir congregacionanakan utji. Inas congregacionasan sum jakasir chacha warminakar uñtʼstan, esposojj warmipar wal munasiri, jan jaytanukuri ukhamächi, esposajj chachapar respetiri, munasiri ukhamarakïchi. Jupanakajja, casarasiñar respetsnawa ukwa uñachtʼayapjje. Waljanejja, Diosan arunakapajj cheqätapwa uñachtʼayapjje, ukajj wali kusiskañawa. Diosajj akham sänwa: “Ukatwa chachajj awkiparus taykaparus jaytjjani, ukatjja warmipampiw mayachasjjarakini, panipajj mä jañchikëjjapjjaniwa” sasa (Efes. 5:31, 33).