Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Aka revista liytʼirinakan jisktʼäwinakapa

Aka revista liytʼirinakan jisktʼäwinakapa

Jesusajj janïr jiwkäna uka arumajj yanaptʼasir suma jaqet uñtʼayasirinakatwa parläna, ¿khitinakänsa, kunatsa ukham uñtʼatäpjjäna?

Janïr jiwayapkäna uka arumajja, Jesusajj mayni cristianonakat sipan jilankaña, munañanïñ jan thaqapjjañapatakiw apostolonakapar akham ewjjtʼäna: ‘Reyinakajj munañaparuw markanakjjar apnaqapjje, markanakjjar munañanïpki ukanakas yanaptʼasir suma jaqenakat uñtʼatäpjjewa [benefactores]. Ukampis jumanakajj janiw ukhamäpjjañamäkiti’ sasa (Luc. 22:25, 26).

¿Khitinakas yanaptʼasir suma jaqet uñtʼayasirïpjjäna? Uka tiempon utjir yaqhep qollqenakana qalanakana qellqatanakarjamajja, griegonaka romanonakaw yaqhep apnaqerinakaparojj evérgetes jan ukajj ‘yanaptʼasir suma jaqenaka’ sasin uñtʼapjjerïna. Markap layku mä kun luratapatwa ukham jachʼañchapjjerïna.

Walja apnaqerinakaw ukham uñtʼatäpjjäna. Jupanakat yaqhepajj Egipto marka apnaqerinakänwa. Sañäni: Tolomeo III Evérgetes (niya 247-222 antes de Cristo [a.C.]), Tolomeo VIII Evérgetes II (niya 147-117 a.C.). Ukatjja, Roma marka apnaqer Julio César (48-44 a.C.) ukat Augusto (31 a.C.-14 después de Cristo) jupanakas ukham uñtʼatäpjjarakïnwa. Judea marka apnaqer Herodes el Grande sat reyis ukham uñtʼatarakïnwa. Jupajj markapan manqʼa jan faltañapatak trigo yaqha markat mayitapata, pobrenakar isi churatapatwa ukham uñtʼayaspachäna.

Biblia toqet yatjjatiri Alemania markankir Adolf Deissmann chachajja, waljaniw yanaptʼasir suma jaqet uñtʼayasipjjäna sasaw säna. ‘Uka sutjja jukʼa tiemponakwa qollqenakana yaqha ukhamanakan qellqat 100 jila jikjjatsna’ sarakïnwa.

Ukhamajja, Jesusajj janiw ukhamäpjjañamäkiti sasinjja, ¿kamsañsa munäna? ¿Janiw markamankirinakat llakisiñamäkiti sañti munäna? Janiwa. Antisas kuna amtampis yanaptʼapjjañapa uka toqetwa parlaskäna.

Jesusajj aka oraqenkäna ukhajja, qollqeninakaw anatañanak utjañapatakisa yaqha ukhamanakatakis qollqempi yanaptʼapjjerïna. Templonaka, parquenaka ukat yaqha ukhamanak lurayapjjerïna. Ukampis janiw khuyaptʼayasiñat lurapjjerïkänti, jan ukasti jachʼañchayasiñataki, wali uñtʼatäñataki, votompi yanaptʼayasiñatakiw ukham lurapjjerïna. Uka toqet mä librojj akham siwa: “Yaqhepajj khuyaptʼayañatsa lurapkchïnjja, jila partejj munañap thaqasakiw lurapjjerïna” sasa. Ukatwa Jesusajj arkirinakapar jan ukhamäpjjañapatak ewjjtʼäna.

Mä qhawqha maranakat Corinto markankir cristianonakar carta qellqasajja, apóstol Pablojj uka toqet akham sänwa: “Sapa maynisa kunjamtï chuymapan amtki ukarjam churpan, janiw pä chuymajj churañapäkiti, ni obligatas churañapäkiti, Diosasti khititejj kusisit chuymamp churki ukaruw munasi” sasa (2 Cor. 9:7).