Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Kunatï cheqäki uk alasim ukat jan aljamti

Kunatï cheqäki uk alasim ukat jan aljamti

“Alasim cheqa kankaña, ukhamarak yatiñ kankañsa, ukatsti yatichäwimpi, amuytʼañampjja jan aljamti” (PROV. 23:23).

CANCIÓN: 94, 96

1, 2. 1) ¿Kunas jiwasatakejj taqe kunat sipansa jukʼamp valorani? 2) ¿Kuna yatichäwinakas jiwasatak jukʼamp valorani, ukat kunatsa? (Aka paginankir fotompi dibujonakamp uñjjattʼäta).

¿KUNAS jiwasatakejj taqe kunat sipansa jukʼamp valorani? ¿Kunatï jukʼamp valoranïki uk menos valoranimpejj cambiaksnati? Jehová Diosan servirinakapatakejj uka jisktʼar qhanañchañajj janiw chʼamäkiti. Jiwasatakejj Diosamp sum apasiñaw taqe kunat sipansa jukʼamp valorani, janipuniw uk kunampis cambiyksnati. Biblian yatichäwinakapsa ukhamarakiw wali valoranit uñjtanjja, ukaw alajjpachankir Awkisampi suma amigöñatak yanaptʼistu (Col. 1:9, 10).

2 Suma Yatichiri Jehová Diosajj kunanaksa Arup toqe yatichistu, uk amuytʼañäni. Jupajja, kunas sutipajja, kamsañsa sutipajj muni, kunjam Diosasa, kunjamsa munasiñat jiwas layku Yoqap loqtatayna ukanakwa Biblian yatichistu. Ukatjja, Jesusajj Reinopanwa apnaqani, ajllitanakajj alajjpachan Jesusamp chikaw apnaqapjjani, ukanakwa qhanañchistu. ‘Yaqha ovejanaka’ sasin uñtʼatäpki ukanakas aka oraqenwa Paraison jakasipjjani sasaw qhanañcharakistu (Juan 10:16). Kunjamatsa sum jakassna, aruparjamas sarnaqsna uksa yaticharakistuwa. Taqe ukanakajj jiwasatak wali valoraniwa, ukanakajj Luririsaru jukʼamp jakʼachasiñataki, jakäwisan kusisita jakasiñatakiw yanaptʼistu.

3. Kunatï cheqäki uk alasim siski uka arunakajj ¿kunsa jan sañ munki?

3 Jehová Diosajj wali khuyaptʼayasiri Diosawa, ukatwa munat Yoqaparu jiwas layku loqtawayi. Jupar uñtʼañ munapki ukanakarojj jan kun mayisakiw yanaptʼi. Mä kutejja, Simón sat mä chachajj mayninakar espíritu santo churañatak chʼam katoqañ laykojj qollqwa apóstol Pedror churañ munäna. Ukampis Pedrojj jupar akham sänwa: “Qollqemajj jumamp chik tukuspan. ¿Kuntï Diosajj inak churki uk qollqempiw jikjjatäjja sasat amuyta?” sasa (Hech. 8:18-20). Ukhamajj kunatï cheqäki uk alasim siski uka arunakajj ¿kamsañsa muni?

¿KUNATÏ CHEQÄKI UK ALAÑAJJ KAMSAÑSA MUNI?

4. ¿Kunsa kunatï cheqäki uka toqet aka yatichäwin yatjjataskañäni?

4 (Proverbios 23:23 liytʼañataki). Diosan arunakap uñtʼañatakejja, wal chʼamachasiñasawa. Ukatakejj kun jaytañas wakischini ukhajja, jaytañasawa. Kunjamtï Proverbios libro qellqerejj siskänjja, kunatï cheqäki uk jikjjatasajj janipuniw aljañasäkiti ni apanukuñasäkisa. Ukhamajj kunjamsa uk alassna, qhawqsa uk jikjjatañatakejj pagsna ukwa jichhajj yatjjatañäni. Ukaw jukʼamp valoranit uñjañatakisa uk janipun aljañatakis yanaptʼistani. Ukhamajj kunatï cheqäki ukajj kunatsa taqe kunat sipansa jukʼamp valorani ukwa jichhajj yatjjatarakiñäni.

5, 6. 1) ¿Kunjamsa kunatï cheqäki uk jan qollqe churasak alassna? Uk mä uñachtʼäwimpi qhanañchtʼma. 2) Kunatï cheqäki uk alasiñajj ¿kunjamsa yanaptʼistu?

5 Mä kun gratisak churañ munapkistu uk jikjjatañatakis chʼamachasiñaw wakisiraki. Proverbios 23:23 texton hebreo arut “alasim” sasin jaqokipaski uka arojja, “jikjjatam” sañwa munarakispa. Uka arunakajja, mä jaqejj kunatï jupatak wali valoranïki uk jikjjatañatakejj taqe kunwa jaytaspa jan ukajj luraspa ukwa amuytʼayarakistu. Amuytʼañatakejj mä mercadon inakiw platanonak apasipjjasma sasin mä letreros uchatäkaspa ukham sañäni. ¿Uka platanonakajj ina ukhamatakti mesasan uñstaspa? Janiwa. Gratisäkchisa, uk aptasir mercador sarañatakejj tiempow munasi, chʼamachasiñasarakiwa. Niya ukhamarakiw kunatï cheqäki uk jan qollqe churasak jikjjatsna, ukampis ukatakejj chʼamachasiñasaw wakisiraki.

6 (Isaías 55:1-3 liytʼañataki). Diosan arunakapajj Isaías libron qellqatäki ukajja, kunatï cheqäki uk alasiñajj kamsañsa muni uk amuyañatakiw yanaptʼistu. Ukanjja, arunakajajj umäkaspasa, lechëkaspasa, vinökaspasa ukhamawa sasaw Jehová Diosajj qhanañchi. Diosat kunatï cheqäki uk yatiñajj mä chʼuchʼu qʼoma umäkaspas ukhamawa. Kunjamtï lechejj wawanakar jiltayi chʼams churi, ukhamarakiw Diosan arunakapajj chʼam churistu, Jupar serviñansa jiltayarakistu. ¿Kunjamatsa kunatï cheqäki ukajj vinjamaraki? Biblianjja, vinojj kusisiñ churirïkaspas ukhamwa qhanañchi (Sal. 104:15). Ukatwa vino alasim sasin ewjjtʼistu. Uk sasajja, Diosan leyinakaparjam sarnaqasajj kusisitaw jakasipjjäta sañwa munistu (Sal. 19:8). Jehová Diosajja, ukanakampiw kunatï cheqäki uk yateqañasa, ukarjam sarnaqañas kunjamsa yanaptʼistu uk amuytʼayistu. Jichhajj kunatï cheqäki uk alasiñatakejj kunanaksa lurtan uk phesqa toqet uñjañäni.

KUNATÏ CHEQÄKI UK ALASIÑATAKEJJ KUNSA LURAWAYTAN

7, 8. 1) Kunatï cheqäki uk alasiñatakejj ¿kunatsa tiempo apstʼasiñasa? 2) ¿Kunsa mä tawaqojj luräna, ukat kunjamsa ukajj yanaptʼäna?

7 Tiempo. Diosan arunakap istʼañatakisa, Biblia liyiñatakisa, Bibliat apstʼat qellqatanak liyiñatakisa, Bibliat sapaki yatjjatañatakisa, tantachäwinakatak wakichtʼasiñatakisa, ukar sarañatakis tiempow munasi. Ukatakejja, kunatï jan sinti wakiskirïki ukanakatwa tiempo apsusiñasa (Efesios 5:15, 16 liytʼañataki). Biblian qallta yatichäwip yateqañatakejj ¿qhawqha tiempos munasi? Janiw taqenejj mä igualak yateqapkiti. Ukampis Diosan yatiñapata, luratanakapata, kunjam Diosasa taqe ukanakat yatjjatañajj jan tukuskiriwa (Rom. 11:33). Aka revistajj inglés arut nayrïr kuti uñstkäna ukanjja, kunatï cheqäki ukajj “mä jiskʼa panqarjamawa” sasaw säna. Ukatsti akham ewjjtʼarakïna: “Jan panqarampikejj kusisitämti. Mä panqaraki walïspa ukhajja, janiw Jehová Diosajj walja panqaranak lurkaspänti. Apthapiskakim, thaqaskakim” sasa. Ukhamajj akham jisktʼasiñäni: “¿Qhawqsa Jehová Diosat yattjja, mä arunjja qhawqha panqaranakas utjitu?” sasa. Wiñay jakkañäni ukhasa, Jehová Diosat jukʼamp yatjjataskakiñäniwa. Jichhürunakansa, Jehová Diosat qhawqjjay yatjjatirjamästan ukatakejj tiempo apstʼasiñasawa. Kunjamsa mä tawaqojj uk luräna uk uñjañäni.

8 Japón markankir Majiko * sat mä tawaqojja, Nueva York (Estados Unidos) markaruw colegio tukuyasajj jukʼamp yatjjatañatak sarjjäna. Jupajj 1959 maran Japón markan uñstir religionankänwa. Mä urojja, mä precursora kullakaw utat uta sarasajj jupar predicäna. Jupasti Diosan arunakap yatjjatañwa qalltäna, yatjjatasajj wal kusisïna, ukatwa semanan pä kuti yatichayasiñatak mayïna. Majiko sat tawaqojj estudiänwa, mä qhawqha horanakas trabajirakïnwa, ukhamäkchïnsa tantachäwinakarojj sarjjänwa. Diosan arunakap jukʼampi yatjjatañatakejj kunanakatï tiempo apaqkäna ukanaksa jaytjjarakïnwa. Ukhamatwa Diosar jukʼamp uñtʼjjäna. Janïr mä mara yatjjatkasaw bautisasjjäna. Sojjta phajjsitjja, precursorat serviñwa 2006 maran qalltarakïna, jichhakamas precursorat serviskakiwa.

9, 10. 1) Kunatï cheqäki uk yateqasajja, ¿kunjamsa akapachan utjki ukanakat amuyjjtanjja? 2) ¿Kunsa mä tawaqojj jaytawayi, ukat jichhajj kunjamas jikjjatasi?

9 Yänaka jan ukajj cosasanaka. Kunatï cheqäki uk alasiñatakejj inas trabajsa, walja qollqe ganañ profesionsa jaytañ wakischini. Pedrompit Andresompit amuytʼañäni, jupanakajj chawlla katurïpjjänwa. Jesusajj ‘jaqenak katurïpjjañapatak’ invitkäna ukhajja, qänanakap (redenakap) jaytasaw Jesusamp sarjjapjjäna (Mat. 4:18-20). Ukhamajj ¿Bibliat taqe yateqerinakati trabajop jaytapjjañapa? Janiw uk sañ munkiti, cheqas familiapar yanaptʼañatakisa, kunatï munaski ukatakis trabajipjjañapawa (1 Tim. 5:8). Ukampis yänaka wal jikjjatañat sipansa kunatï jukʼamp wakiskirïki ukwa nayrar uchapjjañapa. Jesusajj ‘kunatï valoranïki ukanak jan aka oraqen jukʼamp imkatapjjamti’ antisas “ukanak alajjpachar imkatapjjam” sasaw säna (Mat. 6:19, 20). María sat mä tawaqojj ukwa luräna, uk jichhajj uñjañäni.

10 Jupajj jiskʼaskäna ukhatpachaw golf sat anatañ yateqäna. Colegionkjjasajja, uk anatañ jukʼamp sumwa yatjjäna, ukhamïpansti universidadar sarañapatakiw mä beca churapjjäna. Uka anatañajj jupar wal gustäna, jukʼamp yatjjatañwa munarakïna ukhamat walja qollqe ganañataki. Ukampis Bibliat yatjjatañwa qalltäna. Kuntï yateqkäna ukajj chuymaparuw purtʼäna, ukarjamaw sarnaqjjarakïna. Jupajj akham siwa: “Bibliarjam sapürutjam sum sarnaqjjayäta ukhajja, sapürutjamarakiw jukʼamp kusisitäjjayäta” sasa. Diosar serviñatakejj walja qollqe jikjjatañ munañ apanukuñapänwa, uksa amuyarakïnwa (Mat. 6:24). Ukatwa golf sum anatañ yateqasin walja qollqe ganañsa, wali uñtʼatäñsa jaytjjañ amtäna. Jichhajja, precursoratwa serviski, “janiw kunas ukham kusisiñ churkistaspati” sasaw jupajj saraki.

11. Kunatï cheqäki uk yateqatas laykojj ¿kunjamsa yaqhep familiaranakasasa amigonakasas uñjapjjestaspa?

11 Amigonaka, familiaranaka. Kuntï Bibliat yateqktan ukarjam sarnaqjjtan ukhajja, yaqhep amigonakasasa, familiaranakasas janiw nayrjam uñj-jjapjjestaspati, ¿kunatsa? Arkirinakapat parlkasajja, Jesusajj akham sasaw Awkipar mayïna: “Kunatï cheqäki ukanak taypiy jupanakarojj santor tukuyam. Arunakamajj cheqawa” sasa (Juan 17:17). “Santor tukuyam” siski uka arunakajj “yaqhaqtaña” jan ukajj “yaqhachaña” sañwa munarakispa. Diosan arunakaparjam sarnaqjjasajja, akapachat yaqhaqtatäjjtanwa, janiw jupanakjam sarnaqjjtanti. Ukhamïpansti amigonakasasa familiaranakasas janiw nayrjam uñj-jjapjjestuti. Yaqhepajj kunarutï creyktan ukanakatsa janiw yatiñ munapkiti, ukampis ukanakajj pasañapapunïnwa. Jesusajj akham sänwa: “Mä jaqen enemigopajj pachpa utapatwa sartani” sasa (Mat. 10:36). Ukampis kunatï cheqäki uk yateqañatakejj kunanaksa jaytapkstajja, ukat sipan jukʼampinakwa katoqapjjäta sasaw Jesusajj sarakïna (Marcos 10:28-30 liytʼañataki).

12. Judío mä chachajj Diosar uñtʼatapatjja, ¿kunjamansa uñjasïna?

12 ‘Diosan sutipajj janiw arsuñäkiti’ sasaw Aarón sat mä judío empresario chacharojj jiskʼatpach yatichapjjäna. Ukampis jupajj kunatï Diosat cheqäki uk wal yatiñ munäna. Mä urojja, Diosan sutipajj hebreo arut qellqatäki uka pusi letranakarutï vocalanakampi uchsna ukhajja, “Jehová” sasaw arsusispa sasaw mä Testigojj yatichäna. Uk yatisajja, wali kusisitaw judionakan yatichirinakapar yatiyir saräna. Ukampis jupanakajj kusisiñat sipansa thuskatapjjänwa, alisnukupjjarakïnwa. Familianakapas ukhamarakiw jan sum uñj-jjapjjänti. Ukhampachasa Diosar uñtʼañatakejj chʼamachasiskakïnwa. Bautisasjjasajj jiwañkamaw Diosar jan jitheqtasa serviwayäna. Jiwasajj uka jilatjamarakiw Diosar jukʼamp uñtʼañatakejj kun aptʼañay wakischini uk lurañ amtañasa.

13, 14. Biblian yatichäwinakaparjam sarnaqañajj ¿kunjamsa jakäwisan yanaptʼistu? Uk mä experienciampi qhanañchtʼma.

13 Jan wali amuyunaka, jan wali lurañanaka. Bibliat yateqasin ukarjam sarnaqañ munstan ukhajja, jan wali amuyunaksa jan wali lurañanaksa jaytjjañasawa. Apóstol Pedrojj akham sänwa: “Jumanakajj jichhajj Diosar istʼir wawanakapäpjjtawa, ukhamajj jan wali munañanakarjamajj jan sarnaqjjapjjamti, kunjamtï Diosar jan uñtʼkasajj sarnaqapjjayätajj ukhama” sasa. Ukatjja, “taqe sarnaqäwinakaman santöpjjam” sasaw sarakïna (1 Ped. 1:14, 15). Corinto markankirinakajj jan wali luririnakäpjjänwa, ukampis Diosar uñtʼapkäna ukanakajja, uka jan walinak jaytjjapjjänwa (1 Cor. 6:9-11). Jichhürunakanjja, waljaniw Diosar uñtʼjjasajj jan wali lurañanak jaytjjapjjaraki. Pedrojj akham sänwa: “Jumanakajj walja tiempow akapachankir jaqenakan munañanakap lurjjapjjtajja, jan jukʼampi ukanak lurjjapjjamti. Jumanakajja juchanak jan phenqʼani lurasa, jan walinak wal munasa, jiljañamp machjasisa, jan wali loqhe fiestanakana, machjasiñ fiestanakan sarnaqasa ajjtaskañ idolonakar adorasa ukhamaw nayrajj sarnaqapjjayätajja” sasa (1 Ped. 4:3).

14 Devynn ukat Jasmine uka chacha warmejja, walja maranakaw alcohol umirïpjjäna. Chachajja, qollqejj kunjamsa apnaqasiñapa uka toqet suma yatjjattʼatänwa, ukampis alcohol umirïtap laykojj walja kutiw trabajot jaqsuyasïna. Warmisti, wali coleririta, nuwasirit uñtʼatänwa. Mä urojja, wali machataw thakin saraskäna, ukhamaruw mä misioner chacha warmimpi jikisïna. Jupanakajj Bibliat yatichañwa amtapjjäna. Devynn ukat Jasmine uka chacha warmir mä semanat visitir sarapjjäna ukhajja, machatwa jikjjatapjjäna. Jupanakajja, janiw uka misioneronakajj visitir jutapkaspati sasaw amuyapjjäna. Ukampis qhepa semanajja, janiw ukhamäjjänti. Jupanakajj Bibliat yateqañ qalltasajj kuntï yateqapkäna ukarjam sarnaqañatakiw chʼamachasipjjäna. Kimsa phajjsitjja, alcohol umañ jaytjjapjjänwa, qhepatsti casarasjjapjjarakïnwa. Uk uñjasajja, markapankirinakat waljaniw Bibliat yateqañ qalltapjjarakïna.

15. ¿Kun jaytañas yaqhepatakejj jukʼamp chʼamäspa, ukat kunatsa?

15 Jan Bibliarjamäki uka costumbrenaka. Yaqhepanakajj Bibliat yateqjjasajj jankʼakiw jan wali costumbrenakap jaytjjapjje. Ukampis yaqhepatakejj wali chʼamawa. Inas familiapana, trabajir masinakapana jan ukajj amigonakapan jarkʼatäsajj uka costumbrep jaytañ ajjsarayasipjjchispa. Yamas jiwat familiaranakar amtañ costumbre jaytañaw jukʼamp chʼamäspa (Deut. 14:1). Ukampis kunjamsa yaqhep jilat kullakanakajj ukanak jaytawayapjje ukaw yanaptʼistaspa. Kunsa nayrïr patak maranakan jakir Éfeso markankirinakat yaqhepajj lurapjjäna uk yatjjatañäni.

16. Nayra Éfeso markankirinakat yaqhepajja, ¿kunsa Diosan arunakap yateqasajj lurapjjäna?

16 Nayra Éfeso markankir jaqenakajj magianak luririt uñtʼatäpjjänwa. ¿Kunsa cristianojjapjjäna ukanakajj lurapjjäna? Bibliajj akham siwa: “Magianak lurirïpkäna ukanakatjja, waljaniw libronakap mayar apthapisajj taqe jaqenak nayraqatan phichantapjjäna. Uka libronakan preciop jaksupjjäna ukhajja, phesqa tunka waranqa qollqeruw jaksupjjäna. Ukhamaw Jehová Diosan arunakapajj jiltaskakïna, wali chʼamaniw tukuskarakïna” sasa (Hech. 19:19, 20). Uka cristianonakajj jan sinttʼasisaw wali valoran libronakap phichantapjjäna, ukham luratapat walja bendicionanak katoqapjjäna.

17. 1) ¿Kunanaksa Biblian yatichäwinakap yateqañatakejj jaytawaytan? 2) ¿Kuna jisktʼanakarus akjjar jutki uka yatichäwin qhanañchaskañäni?

17 Biblian yatichäwinakap yateqañatakejj ¿kunanaksa lurawaytan? Taqeniw yateqañatakejj tiempo apstʼasiwaytanjja. Yaqhepasti walja qollqe ganañwa jaytaraktanjja. Yaqhepanakarusti familiaranakapajj janiw nayrjam uñj-jjapjjeti. Waljanejja, jan wali costumbrenakapwa jaytawayapjje, jan wali amuyunakapsa jaytapjjarakiwa. Taqe ukanakat sipanjja, Diosan yatichäwinakapaw jukʼamp valorani. Ukarakiw Jehová Diosamp sum apasiñatakis yanaptʼistu. Kunatï cheqäki uk uñtʼañajj kunjamsa yanaptʼistu ukanakat lupʼtan ukhajja, janipuniw kunäkipansa uk aljasiñ munktanti. Ukampis ¿kunjamatsa maynejj uk aljasispa? ¿Kunas jan ukhamar purtʼasiñatakejj yanaptʼistaspa? Uka jisktʼanakaruw akjjar jutki uka yatichäwin qhanañchaskañäni.

^ Párrafo 8 Yaqhepajj yaqha sutimpi uchatawa.