Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

“Maynit maynikam sapüru chʼamachtʼasipjjam”

“Maynit maynikam sapüru chʼamachtʼasipjjam”

“Jilatanaka, jumanakantejj utjapjjstam kuna suma ewjjtʼañanakasa, arsusipkakim” (HECH. 13:15).

121, 45 QʼOCHUNAKA

1, 2. ¿Kunatsa mayninakar chʼamañchtʼañajj wali wakiskirejja?

CRISTINA [1] kullakajj 18 maraniwa, jupajj siwa: “Awk taykajajj janipuniw chʼamañchtʼapkituti, antisas wal jiskʼachapjjetu. ‘Jan amuytʼasirïtawa, janipuniw kuns yateqkätati, ukhamarus likʼïtawa’ sasaw chuym wal ustʼayapjjetu. Ukatwa sapa kuti jachaqtʼasta, janirakiw jupanakampis parlañ munjjti. Janis kunatak askïkirista ukhamwa amuyasta” sasa. Mayninakan jan chʼamañchtʼatajja, nayrar sartañajj chʼamakïspawa.

2 Maysa toqetjja, arunakasajj mayninakar wal chʼamañchtʼaspa. Rubén jilatajj akham siwa: “Janis kunatak askïkirista ukhamwa amuyasiyäta, ukampis uka amuyu jaytañatakiw walja maranak chʼamachasiskta. Mä urojja, jilïr irpiri mä jilatampiw yatiyaskayäta, ukürojj janiw sum jikjjataskayätti. Uk amuyasajja, kuntï siskayäta uk wali amuyumpiw jilatajj istʼitäna. Ukatjja, kuna askinaksa luraskayäta ukwa jupajj amtayitäna, ukatsti Jesusan arunakapatsa amtayarakitänwa, jumanakajj ‘jiskʼa jamachʼinakat sipansa jukʼamp wakiskirïptawa’ sasaw Jesusajj säna. Uka qellqat amtapuntwa, jichhakamas chuymar purtʼaskakituwa. Jilïr irpiri jilatan arunakapajj wal yanaptʼawayitu” sasa (Mat. 10:31).

3. 1) ¿Apóstol Pablojj mayninakar chʼamañchtʼañ toqet kamsänsa? 2) ¿Kunsa aka yatichäwin yatjjataskañäni?

3 Maynit maynikam sapa kuti chʼamañchtʼasiñajj wakisipuniwa sasaw Bibliajj qhanañchi. Apóstol Pablojj akham sasaw hebreo cristianonakar qellqäna: “Jilatanaka, amuyasipjjam, jan jumanakatjja khitis jan wali chuymanïpati ukhamat jakkir Diosat jitheqtañapataki jupar jan iyawsatapata. Ukampis, maynit maynikam sapüru chʼamachtʼasipjjam [...]. Jan khitis jumanakat juchamp atipjatäñapataki, ukat chuymapajj jan wal tukuñapataki” sasa (Heb. 3:12, 13). Maynejj chʼamañchtʼistu ukhajj sumaw jikjjatastanjja. Ukhamajj ¿kunatsa jilat kullakanakar chʼamañchtʼañajj wakisi? Mayninakar chʼamañchtʼañ toqetjja, ¿kunsa Jehová Diosatsa, Jesusatsa, apóstol Pablotsa yateqsna? ¿Kunjamatsa maynit maynikam chʼamañchtʼassna? Uka jisktʼanakaruw aka yatichäwin qhanañchaskañäni.

TAQENIW CHʼAMAÑCHTʼATÄÑ MUNTANJJA

4. ¿Khitinakas chʼamañchtʼatäñ munapjje, ukat kunatsa waljanejj mayninakar jan chʼamañchtʼapki?

4 Taqeniw chʼamañchtʼatäñ muntanjja. Yamas awk taykanakajja, wawanakaparojj sapa kutiw chʼamañchtʼapjjañapa. Timothy Evans sat mä yatichirejj akham sänwa: “Kunjamatejj panqarar uma warjjattʼañajj wakisejja, ukhamarakiw wawanakar chʼamañchtʼañajj wakisi. Chʼamañchtʼatajja wawanakajj jupat llakisipjjatap amuyasin wali munataw jikjjatasipjje” sasa. Ukampis qhepa urunakan jakatasatjja, jaqenakajj jupanakatakwa jilpach llakisipjje, janiw mayninakarojj munasipkiti (2 Tim. 3:1-5). Yaqhepanakajja, janiw awk taykapampi chʼamañchtʼat jilsuwayapkiti, ukatwa wawanakapar jan chʼamañchtʼapkarakiti. Cheqas taqeniw chʼamañchtʼatäñ muntanjja, jilïrinakajj ukhamarakiw chʼamañchtʼatäñ munapjje, ukampis janiw ukhamapunïkiti. Waljaniw chʼamañchtʼäwi jan katoqasajj quejasipjje.

5. ¿Kunjamsa mayninakar chʼamañchtʼsna?

5 Jilat kullakanakarojja, ‘walik ukham lurtajja’ sasaw suma luratanakapat chʼamañchtʼsna. Jan ukajj kunja suma chuymanïpjjesa ukwa jupanakar sissna, llakitäpjjani aynachtʼatäpjjani ukhasa chʼamañchtʼaraksnawa (1 Tes. 5:14). Jilat kullakanakampejj niya sapa kutiw jikistanjja, ukhaw jupanakar chʼamañchtʼsna (Eclesiastés 4:9, 10 liytʼañataki). Akham jisktʼasiñasawa: “¿Jilat kullakanakajj jupanakar munasitajsa wali askit uñjatajsa amuyapjjeti? ¿Wakiski ukhajj chʼamañchtʼapuntti?” sasa. Bibliajj akham ewjjtʼistu: ‘Horasapar arsut arunakajj wali askipuniwa’ sasa (Pro. 15:23, NM).

6. ¿Kunatsa Supayajj Diosan servirinakapar aynachtʼayañ muni? Uk mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼam.

6 Proverbios 24:10 qellqatajj akham siwa: “Tʼaqhesiña horasantejj mayjtʼasïta ukapachajja, jukʼa chʼamanikiwa jikjjatasjjäta” sasa. Supayajj aynachtʼayañwa munistu, ukhamat Jehová Diosat jitheqtayañataki. Amuytʼañataki, Supayajj Job chacharojj wal tʼaqhesiyasaw aynachtʼayañ munäna. Ukhamäkchïnsa amtapajj inamayakïnwa, Job chachajj janipuniw Jehová Diosat jitheqtkänti (Job 2:3; 22:3; 27:5). Jiwasajj ukhamarakiw Supay contra saytʼassna, ukhamatwa jupajj jan atipjkistaniti. Ukhamajj tamankir jilat kullakanakarusa, familiasarus chʼamañchtʼañäni, ukaw kusisitäñatakisa, Jehová Diosat jan jitheqtañatakis yanaptʼistani.

¿KHITINAKATSA YATEQASSNA?

7, 8. 1) ¿Kunjamsa Jehová Diosajj servirinakapar chʼamañchtʼäna? 2) ¿Kunjamsa awk taykanakajj Jehová Diosat yateqasipjjaspa? (4 janankir foto uñjjattʼam).

7 Jehová Diosajj jaqenakar chʼamañchtʼiwa. Salmo qellqerejj akham sänwa: “Tatitojj llakimp aynachtʼatanakan jakʼapankaskiwa, jupanakar qhespiyañataki, aynachtʼat chuymanakap waytañataki” sasa (Sal. 34:18). Jeremías profetajj wali ajjsarayasita ukhamarak aynachtʼata jikjjataskäna ukhajja, Jehová Diosajj nayaw yanapaskäma sasaw säna (Jer. 1:6-10). Chuymankipstata Daniel profetar chʼamañchtʼañatakejja, Jehová Diosajj mä angelaruw khitäna. Ukatjja “Diosan munatapa” sasaw uka angelajj Danielar säna (Dan. 10:8, 11, 18, 19). ¿Ukhamarakit jumajj jilat kullakanakarusa, precursoranakarusa, chuymankipstat jilat kullakanakarus chʼamañchtʼaskta?

8 Jesusampi Jehová Diosampejj walja maranakas alajjpachan chikäpchïnjja, Jesusajj aka Oraqenkjjäna ukhajja, Awkipajj chʼamañchtʼaskakïnwa. Yatiyañ qalltkäna ukhasa, aka Oraqen qhep qhepa mara yatiykäna ukhasa, Awkipajj akham sasaw Jesusar säna: “Akawa munat Wawajjajja, kawkïrirutejj nayajj ajllista ukajja” sasa (Mat. 3:17; 17:5). Awkipajj jupar wal munatapa ukhamarak lurkän ukats kusisitapa yatisajja, Jesusajj wali kusisitaw jikjjataspachäna. Jiwañapajj jakʼäjjäna ukhajja, wali llakitänwa. Ukatwa jupar chʼamañchtʼañatakisa, chuymachtʼañatakis Diosajj mä ángel khitäna (Luc. 22:43). Awk taykanaka, jumanakajj Jehová Diosat yateqasisaw wawanakamar taqe horasan chʼamañchtʼapjjasma. Suma luratanakapatsa, escuelan kuna yantʼanakar saykatapjjani ukhasa, jupanakar chʼamañchtʼapjjapunim, Diosar serviñan jan aynachtʼapjjañapatakis yanaptʼapjjarakim.

9. ¿Kunjamsa Jesusajj arkirinakapar uñjäna, ukat kunsa yateqsna?

9 Jesusajj mayninakar chʼamañchtʼarakirïnwa, ukhamasti jupat yateqasiraksnawa. Janïr jiwayatäkäna uka arumajja, Jesusajj arkirinakapan kayunakapwa jareqäna, ukatsti altʼat chuymanïñajj kunja wakiskirisa uksa jupanakar sarakïnwa. Ukham ewjjtʼatpachasa arkirinakapajj jachʼa jachʼaw tukupjjäna, khitis jilïrejja sasinwa chʼajjwañ qalltapjjäna. Pedrojj jachʼa jachʼa tukusajja, ‘nayajj janipuniw jaytkämati’ sasaw Jesusar säna (Luc. 22:24, 33, 34). Jesusajj jupanakan pantjasitanakap uñchʼukiñat sipansa, jupat jan jitheqtapjjatapatwa chʼamañchtʼäna. Ukatsti, ‘nayajj lurktjja ukanakat jukʼamp jachʼa luräwinakwa lurapjjäta, Jehová Diosajja wal munasipjjtam’ sasaw sarakïna (Luc. 22:28; Juan 14:12; 16:27). Ukhamasti akham sasin jisktʼasiñäni: ‘¿Jesusat yateqasisati suma chuymanïpjjatapat mayninakar chʼamañchtjja?’ sasa.

10, 11. ¿Kunjamsa Pablojj jilat kullakanakar chʼamañchtʼäna, ukat jupanak laykojj kunjamanakansa uñjasïna?

10 Apóstol Pablojja, cristianonakan suma luratanakapatwa parlirïna. Yaqhep cristianonakampejj walja maranakaw viajïna, ukhamatwa jupanakar sum uñtʼäna. Pantjasitanakapat qellqañat sipansa, suma luratanakapatwa Pablojj qellqäna. Amuytʼañataki, Timoteot akham sänwa: “Jupajj Tatit toqenjja mä suma wawajjäkaspas ukhamawa” sasa. Ukatjja jilat kullakanakarus sumwa uñjani sasaw säna (1 Cor. 4:17; Fili. 2:19, 20). Maysa toqetjja, Pablojj Corintonkir jilat kullakanakarojj akham sänwa: ‘Titojj nayampi chikaw irnaqe jumanakar serviñataki’ sasa (2 Cor. 8:23). Timoteosa, Titosa kunjamsa Pablojj jupanakar uñjäna uk yatisajja, wali chʼamañchtʼataw jikjjatasipjjpachäna.

11 Cristiano jilat kullakanakar chʼamañchtʼañatakejja, Pablompi Bernabeampejj niyaw jakäwipsa aptʼasipjjäna. Amuytʼañataki, Listra markankirinakaw Pablompiru Bernabeampir jiwayañ munapjjäna, uk yatkasinsa uka markar kuttʼasipkakïnwa, ukhamat cristiano tamar mantirinakaru chʼamañchtʼañataki (Hech. 14:19-22). Qhepatjja, Éfeso markan jan wali jaqenakajj jiwayañsa munapjjchïnjja, jilat kullakanakar chʼamañchtʼañatakiw Pablojj uka markan qheparäna. Hechos 20:1, 2 qellqatajj akham siwa: “Pablojj iyawsirinakaruw jawsthapïna, jupanakar ewjjtʼañataki. Ukatsti jupanakatjja mä suma qhomantampi jaytawayasaw Macedoniar sarawayjjäna. Ukar purisinsti, taqewjanakaruw tumptʼawayäna. Jilatanakarusti mä suma arunakapamp chʼamachtʼawayasasti, Greciaruw purjjäna” sasa.

MAYNIT MAYNIKAM CHʼAMAÑCHTʼASIPJJAÑÄNI

12. ¿Kunatsa tantachäwinakar sarañasa?

12 Jehová Diosajj kunatï jiwasatak askïki uk muni, ukatwa tantachäwinakar jan faltasis sarañas muni. Tantachäwinakanjja, Jehová Diosatwa yateqtanjja, maynit maynikamaw chʼamañchtʼasiraktanjja (1 Cor. 14:31; Hebreos 10:24, 25 liytʼañataki). Nayrïr tʼaqan parlaniwayktan uka Cristina kullakajj akham siwa: “Tantachäwinakanjja, wal chʼamañchtʼapjjetu, munasiñampiw uñjapjjarakitu, ukaw tantachäwinakat wal gustitu. Awisajja wali llakitaw purirïta, ukampis kullakanakajj qhomanttʼasinwa ‘wali sumätawa’ sasin sapjjetu. ‘Nanakajj wal munasipjjsma, kunjamsa Diosar serviñan nayrar sartaskta uk uñjasajj wal kusisipjjta’ sasaw sapjjarakitu. Ukajj wal chʼamañchtʼitu” sasa. Ukhamajja, maynit maynikam chʼamañchtʼasiñajj wali wakiskiriwa (Rom. 1:11, 12).

13. Jehová Diosar walja maranak servipki ukanakarojja, ¿kunatsa chʼamañchtʼañasa?

13 Jehová Diosar walja maranak servirinakasa, chʼamañchtʼatäñ munapjjarakiwa. Josué chachat amtañäni, israelitanakajj Suma Oraqeru mantañampïsipkäna ukhajja, Jehová Diosajj Josué chacharuw pʼeqtʼañapatak ajllïna. Josué chachajj walja maranakas Diosar servchïnjja, jupar chʼamañchtʼañapatakiw Diosajj Moisesar akham säna: “Jichhajj churamay Josué chacharojj ewjjanaka, ukhamarak juparojj chʼamañcham, thuru saytʼasiyarakim, jupaw markan nayrap sarani, uka oraqenaksa katuntarakini, kawkïrtï jichhajj uñjta ukanaka” sasa (Deu. 3:27, 28). Israelitanakajj walja guerranakanwa nuwasipjjañapäna, ukatjja mä nuwasïwin atipjataw uñjasipjjañapäna, ukatwa Josué chachar chʼamañchtʼañajj wakisïna (Jos. 7:1-9). Jiwasajj jilïr irpiri jilatanakaru, tamanak tumptʼir jilatanakaruw chʼamañchtʼaraksna. Jupanakajj Diosan markap sum uñjañatakiw chʼamachasipjje (1 Tesalonicenses 5:12, 13 liytʼañataki). Tamanak tumptʼiri mä jilatajj akham siwa: “Awisajj jilat kullakanakajj tamapar visittʼapjjatajat yuspärañataki ukhamarak kunja kusisitas jikjjatasipjje uk mä tarjetar qellqasaw churapjjetu. Uka tarjetanak sum imasisajja, llakitäpkta ukhaw mayampi liytʼasipjjta. Taqe ukanakajj wal chʼamañchtʼapjjetu” sasa.

Wawanakar chʼamañchtʼasajja, Jehová Diosar jakʼachasipjjañapatakiw jupanakar yanaptʼtanjja. (14 tʼaqa uñjjattʼäta).

14. Mayninakar suma luratanakapat chʼamañchtʼasin ewjjtʼañajja, ¿kunatsa wali askejja?

14 Corintonkir jilat kullakanakajj Pablon ewjjtʼaparjamaw lurapjjäna, ukatwa Pablojj jupanakar chʼamañchtʼäna (2 Cor. 7:8-11). Ewjjtʼapajj kunatï walïki uk luraskakiñatakiw chʼamañchtʼäna. Jichhürunakanjja, awktaykanakasa, jilïr irpirinakasa, Pablotwa yateqasipjjaspa. Pä wawani Andreas jilatajj akham siwa: “Wawanakar chʼamañchtʼañajja, jakäwinsa Diosar serviñansa nayrar sartañatakiw yanaptʼi. Ewjjtʼarjam sarnaqañapatakejja, chʼamañchtʼañaw wakisi. Kunatï walïki uk wawanakajj yatipjjaspawa, ukampis sapa kuti chʼamañchtʼañäni ukhajja, kunatï walïki ukpunwa lurapjjani” sasa.

¿KUNSA MAYNINAKAR CHʼAMAÑCHTʼAÑATAKEJJ LURSNA?

15. ¿Kunjamsa mayninakar chʼamañchtʼsna?

15 Jilat kullakanakarojja, Diosar serviñatak chʼamachasitapasa, suma chuymanïtapas kunja askisa ukwa sissna (2 Cró. 16:9; Job 1:8). Ukham lurasajja, Jehová Diosata ukhamarak Jesusatwa yateqasiñäni. Awisajj janiw kunjamtï munktan ukham lurirjamäktanti, ukampis kuntï jupanak layku lurktan ukanakjja, wali askitwa jupanakajj uñjapjje (Lucas 21:1-4; 2 Corintios 8:12 liytʼañataki). Amuytʼañataki, chuymankipstat jilat kullakanakajja, taqpach tantachäwinakar sarañatakisa, yatiyir mistuñatakis wal chʼamachasipjje. Ukham chʼamachasipjjatapat ¿chʼamañchtʼasktanti?

16. ¿Kunapachas mayninakar chʼamañchtʼsna?

16 Sapa kuti chʼamañchtʼañäni. Maynitï kuns sum lurani ukhajja, chʼamañchtʼapuniñäni. Pablompi Bernabeampejj Pisidiankir Antioquía markankapjjäna ukhajja, sinagogankir jilïrinakajj jupanakar akham sapjjänwa: “Jilatanaka, jumanakantejj utjapjjstam kuna suma ewjjtʼañanakasa, arsusipkakim” sasa. Ukatwa Pablojj markar chʼamañchtʼañataki arsüna (Hech. 13:13-16, 42-44). Mayninakar chʼamañchtʼañäni ukhajja, mayninakajj ukhamarakiw chʼamañchtʼapjjestani (Luc. 6:38).

17. ¿Kuna yaqha toqenakatsa mayninakar chʼamañchtʼsna?

17 Suma luräwinakapat qhana arunakampi chʼamañchtʼañäni. Jesusajj Tiatira markankir cristianonakarojja, suma luratanakap uñjasinwa qhana arunakamp chʼamañchtʼäna (Apocalipsis 2:18, 19 liytʼañataki). ¿Kunjamsa Jesusat yateqassna? Inas sapaki wawapar uywiri mä kullakar akham chʼamañchtʼsna: ‘Wali chʼamäkchi ukasa, wawamar sum uywañatak walik chʼamachastajja’ sasa. Jumatï wawanakanïsta ukhajja, wawanakamaruw kunjamsa Diosar serviñataki chʼamachasisipki, kunanaksa lurawayapjje ukanakat chʼamañchtʼasma. Mayninakar qhana arunakampi suma luräwinakapat chʼamañchtʼañäni ukhajja, chuymatpach chʼamañchtʼataswa amuyapjjani.

18, 19. ¿Kunjamsa Jehová Diosat jan jitheqtañatakejj maynit maynikam yanaptʼassna?

18 Jehová Diosajj Josué chachar chʼamañchtʼañapatakiw Moisesar mayïna. Jichhürunakanjja, Jehová Diosajj janiw ukham maykistuti, ukampis mayninakar chʼamañchtan ukhajja, Jupajj kusisiwa (Pro. 19:17; Heb. 12:12). Amuytʼañataki, tamasan mä jilatajj arstʼkani ukhajja, arstʼäwipat kawkïr cheqas yanaptʼawayistu ukwa sissna. Inas kuntï siskäna ukajj kuna jan walin yanaptʼawaychistu, jan ukajj Biblian mä jiskʼa tʼaqap sum amuytʼañ yanaptʼawaychistu. Mä kullakajja tamapan arstʼiri mä jilatarojj akham sasaw qellqäna: “Mä qawqha minutokis parlstanjja, kunja llakitäskayätsa uk amuyasajj chuymachtʼistawa chʼamañchtʼarakistawa. Wali munasiñampi nayamp parlatamasa, plataformat arstʼanitamasa, nayatakejj Jehová Diosan suma regalopawa” sasa.

19 Maynit maynikam chʼamañchtʼasiñatakisa, Jehová Diosat jan jitheqtañatakisa, Pablon ewjjtʼaparuw istʼañasa. Jupajj sänwa: “Chʼamañchasipjjam maynit maynikama, kunjämtejj jichhas lurapktas ukhama” sasa (1 Tes. 5:11). ‘Maynit maynikam sapüru chʼamachtʼasiñäni’ ukhajja, Jehová Diosaruw wal kusisiyañäni.

^ [1] (1 tʼaqa): Yaqha sutinakampi uchatawa.