Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Aguantañajj suma jaqer tukuyistpan

Aguantañajj suma jaqer tukuyistpan

“Munapjjamaya chʼamachtʼasitanakamasti suma aski tukuñapataki, ukhamata jumanakajj suma jiltatäpjjañamataki, janiraki kunas pistʼañapataki” (SANT. 1:4).

135, 139 QʼOCHUNAKA

1, 2. 1) Kuntï Gedeón chachasa, soldadonakapas lurapkäna ukatjja, ¿kunsa yateqsna? (Aka janankir dibujo uñjjattʼam). 2) Lucas 21:19 qellqatarjamajja, ¿kunatsa aguantañajj wakisi?

NUWASIÑAJJ wali chʼamänwa. Gedeón chachasa, israelit soldadonakasa arum paqaraw madianitanakaru ukhamarak uka markar yanaptʼapkäna ukanakarojj niya 30 kilometronak arknaqapjjäna. Ukatjja, kunas pasäna uk akham sasaw Bibliajj qhanañchi: “Gedeonampi, kimsa patak jaqenakapampejj Jordán jawirar purisinjja makhatawayjjapjjänwa, jupanakajj uñisirinakapar arknaqkäwejj qarjatäpkchïna ukasa” sasa. Ukhakamajj janïraw uka guerran atipapkänti. Madianitanakanjja, 15.000 soldadonakaw utjaskäna. Jupanakajja walja maranakaw israelitanakar tʼaqhesiyapjjäna. Ukhamajja, janiw Gedeonasa, soldadonakapas aynachtʼapjjañapäkänti. Ukatwa jupanakajj madianitanakar taqeniru jiwayañkam arknaqapjjäna (Jue. 7:22; 8:4, 10, 28).

2 Jiwasajj mä nuwasïwinksnas ukhamarakiwa. Supayampi, aka ñanqha pachapampi ukhamarak pantjasitanakasampiw nuwastanjja. Jilat kullakanakasat yaqhepajja, walja maranakaw jan walinakat mistuñatak chʼamachasiwayapjje, ukampis Jehová Diosan yanaptʼapampejj ukanakar atipjawayapjjewa. Awisajja uka jan walinakat mistuñatak chʼamachaskasasa, aka pachan tukusïwip suykasasa, qarjtsnawa. Amtapuniñäni, aka ñanqha pachan tukusiñapkamajj chʼamachasiskakiñasawa. ¿Kunatsa? Jesusan arunakaparjamajja, cristianonakajj tʼaqhesiyata ukhamarak kunayman jan walinakanwa aka qhepa urunakan uñjasipjjañapäna. Ukampis tukuykama saytʼapkani jan ukajj aguantapkani ukanakakiw wiñay jakañ katoqapjjani sasaw Jesusajj säna (Lucas 21:19 liytʼañataki). Ukhamajja, ¿kunas aguantañajja? ¿Kunas aguantañatak yanaptʼistani? Aguantawayapki ukanakatjja, ¿kunsa yateqsna? ¿Kunatakis aguantañajj yanaptʼistani? (Sant. 1:4).

¿KUNAS AGUANTAÑAJJA?

3. ¿Kunas aguantañajja?

3 Biblianjja, aguantaña arojj janiw jan waltʼäwinakaru, yantʼanakaru saykataña sañak munkiti. Jan ukasti kunjamsa ukanakarojj saykattan uk sañwa muni. Aguantki ukajj janiw ajjsarkiti, Diosatsa janiw jitheqtkiti, pacienciampiw kuns suytʼaraki. Mä librojj akham siwa: “Aguantañajja, wali iyawsäwinïña, jan walinakan jikjjataskasas jan ayñachtʼaña sañwa muni” sasa. Sinti jan walinakan uñjaskasas ukanakar saykataña sañwa munaraki. Aguanttan ukhajja, jan walinakajj ayñachtʼayañat sipansa yanaptʼistuwa. Llakinakasat sinti lupʼiñat sipansa, kunsa aguantasajj jutïrin katoqañäni uk amuytʼañatakiw yanaptʼistu.

4. Munasiñaw aguantañatak yanaptʼistu sasajja, ¿kunatsa sissna?

4 Mä cristianorojja, munasiñaw aguantañatakejj yanaptʼi (1 Corintios 13:4, 7 liytʼañataki). Jiwasatï Jehová Diosar munasstan ukhajja, munañaparjam lurañatakejj taqe kuns aguantañäniwa (Luc. 22:41, 42). Jilat kullakanakasar munasisajja, pantjasitanakap uñjasas janiw aynachtʼkañäniti (1 Ped. 4:8). Niya taqe chacha warminakaw familiapan jan walinakan uñjasipjje, ukampis chachasaru jan ukajj warmisaru munasstan ukhajja, familiana jan waltʼäwinakajj utjani ukhajj saykatañäniwa, chacha warmjamas jukʼamp sumaw apasirakiñäni (1 Cor. 7:28).

¿KUNAS AGUANTAÑATAK YANAPTʼISTANI?

5. Jehová Diosakiw aguantañatak yanaptʼistaspa sasinjja, ¿kunatsa sistanjja?

5 Jehová Diosar chʼama mayisiña. Jehová Diosajja, aguantañampi “chuymachasiñampi churir Diosa[wa]” (Rom. 15:5). Kunjamsa chuymasan jikjjatastan, kuna llakinakansa uñjastan, kunjam luratätansa ukjja Jehová Diosakiw sum yati. Jupakiw aguantañatak yanaptʼistaspa. Jehová Diosajja, jupan yatichäwinakaparjam sarnaqapki ukanakan munañanakap phoqewa, ‘arnaqasitanakapsa istʼiwa, qhespiyarakiwaʼ sasaw Bibliajj qhanañchi (Sal. 145:19). Ukampis Diosar aguantañatak yanaptʼa mayisktan ukhajja, ¿kunjamsa jaysanistu?

6. Jan waltʼäwinakan uñjasktan ukhajja, ¿kunjamsa Diosajj yanaptʼistu?

6 (1 Corintios 10:13 liytʼañataki). Jan waltʼäwinakar saykatañatak Jehová Diosar yanaptʼa mayiñäni ukhajja, Jupajj ‘yanaptʼistaniwa’. Awisajja uka jan walinak chhaqtayaspawa. Ukampisa, jila partejj uka jan waltʼäwinakan aguantañatakiw yanaptʼistani. Jehová Diosajja, aguantapjjañapataki, ‘taqe kunsa kusisit lurapjjañapatakiw’ servirinakapar chʼam churi (Col. 1:11). Qawqha chʼamanïtansa, kunjam amuytʼirïtansa, jan waltʼäwinak qawqhakam aguantirjamätansa uk Diosajj sum yati. Ukhamasti kunanakatï Jupat jitheqtaykistaspa ukanakat jarkʼaqestaniwa.

7. ¿Kunatsa aguantañatakejj ajay toqet chʼamañchtʼasiñasa? Uk mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼam.

7 Iyawsäwin jan aynachtʼañatakejj ajay toqet chʼamañchasiñasawa. Taqe qollunakat sipansa Everest sat qolluw wali jachʼajja. Uka qollur misturinakajja, jilpachwa manqʼapjjañapa. Ukhamatakwa qollu pataru puriñkam aguantapjjaspa. Jiwasampejj ukhamarakiwa, tukuykam aguantañ munstan ukhajja, ajay toqet sumwa chʼamañchtʼasiñasa. Ukatakejja, jan jaytasaw Biblia liyiñasa, yatjjatañasaraki, tantachäwinakarus sarañasapuniwa. Taqe ukanakajj ‘wiñay jakañ churiri manqʼawa’, iyawsäwisansa chʼamañchtʼarakistuwa (Juan 6:27).

8, 9. 1) Job 2:4, 5 qellqatarjamajja, ¿kunsa jan walinakan aguantasajj uñachtʼayañasa? 2) Jan walinakan uñjasisajja, ¿kuna toqetsa amuytʼañasa?

8 Diosat janipuniw jitheqtañasäkiti. Yantʼanakan uñjasisajja, janiw jan waltʼäwinakasatak llakisiñasäkiti. Jan ukasti, Jehová Diosajj Taqe Kunjjar Munañanïtapjja luratanakasampiw uñachtʼayañasa. Supayajja, janiw Jehová Diosan taqe kunjjar apnaqañap munkiti, ukatwa Diosar akham säna: “Mä jaqejja jakañapa qhespiyasiña laykojja kunsa lurakispawa. Jichhasti janchiparu llamktʼam, ukatsti ukapachaw uñjäta kunjämtejj juman ajanumaru ñanqha arunakampi maldecïtam ukjja” sasa (Job 2:4, 5). Jehová Diosarojj janis munasiñat khitis sirvkaspa, kun katoqañ laykukis servipjjaspa ukhamwa Supayajj uka arunakamp saskäna. Walja maranak qhepata, alajjpachat aka oraqer jaqoqanitäkäna ukhajja, Supayajj uruy arumaw jilat kullakanakasarojj Dios nayraqatan juchañchaskakïna (Apo. 12:10). Jichhürunakansa, kun katoqañ laykukis Diosarojj sirvsna ukhamwa amuyaskaki, ukatsti yantʼanakamp ayñachtʼasajj Jehová Diosar jan sirvjjañaswa munaraki.

9 Jan walin uñjasiñäni ukhajja, aka toqetwa amuytʼañasa. Supayasa, sajjranakapasa, yantʼanakan uñjasktan ukhajja ‘ukanakar janiw saykatkaniti, aynachtʼaniwa’ sasaw uñchʼukinipjjestu. Ukampis Jehová Diosasa, Jesucristosa, angelanakapasa, alajjpachar sarjjapjje uka ajllit cristianonakasa, jan walinak aguanttan ukhajj wal kusisipjje. Jehová Diosat jan jitheqtir uñjapjjestu ukhasa jan qarjtañasatakiw chʼamañchtʼapjjestu. Ukatsti Jehová Diosajj akham sistuwa: “Munat wawajjay, yatiñanïmaya, nayarojj kusisiyitätawa; ukhamatwa arsusëjja nayar [‘qallasirijarusa’, NM]” sasa (Pro. 27:11).

10. Jan walinakan uñjasisajja, ¿kunjamsa Jesusat yateqassna?

10 Aguantatasat kuna bendicionanaksa katoqañäni ukwa amuytʼañasa. Viajkasinjja, mä túnel manqhansa saytʼkasma ukham sañäni. Uka manqhajj wali chʼamakawa. Ukampis qhanaru mistuñatakejj saraskakiñamawa. Awisajja, jan waltʼäwinakan uñjasisajj ukhamarakiw chʼamakanksnasa ukham amuyassna, llakitas jikjjatasiraksna. Jesusasa ukhamarakiw jikjjataspachäna. Juparojja, chuyma ustʼayir arunakampiw jiskʼachapjjäna, ukatsti mä lawar chʼakkatasaw jiwayapjjarakïna. Jesusajj janipuniw kunapachas ukhaman uñjasirïkänti. Ukampisa, ‘tʼaqhesitapatjja qhepürun kusisiñ jikjjatañat’ lupʼisaw aguantäna (Heb. 12:2, 3). Jesusajja, kuna bendicionanaksa aguantasajj katoqani ukwa amuytʼäna. Cheqansa, kunjamsa Awkipan sutip jachʼañchañatakisa, Taqe Kunjjar Munañanïtapa uñachtʼayañatakisa yanaptʼaspa uka toqetwa amuytʼäna. Jesusajj mä jukʼa tiempo tʼaqhesisinjja, alajjpachan wiñayatakiw bendición katoqañapäna, uk jupajj sum yatïna. Jiwasajj jupjamarakiw jan walinakan uñjassna. Ukampis ak amtañasawa, tʼaqhesitanakasajj mä jukʼa tiempokïniwa, jutïrinjja wiñay jakañwa katoqañäni.

¿KHITINAKAS AGUANTAPJJÄNA?

11. Aguantawayapki ukanakan sarnaqäwinakapat yatiñajja, ¿kunatakis yanaptʼistaspa?

11 Jiwasajja janiw sapak aguantktanti. Apóstol Pedron urunakapansa waljaniw Supayan yantʼanakaparojj saykatapjjäna, ukatwa jupajj cristianonakar akham säna: “Supayatakisti wal saytʼasipjjam iyawsañanakamanjja, yatipjjarakim walja jilatanakan jumanakjamaraki taqe cheqan tʼaqhesipjjatapjja” sasa (1 Ped. 5:9). Khitinakatï aguantawayapki ukanakan sarnaqäwinakapajja, akanakanwa yanaptʼistaspa: Jehová Diosat jan jitheqtañataki, jan waltʼäwinakan aguantañataki, Diosan bendicionanakapat jan pächasiñataki (Sant. 5:11). Jichhajj Diosan mä qawqha servirinakapat amuytʼañäni. [1]

12. ¿Kunsa Edén jardinankapkäna uka querubines angelanakat yateqsna?

12 Querubines sat angelanaka. Uka angelanakaruw jaqenakajj nayrïr kuti uñjapjjäna. Chʼama luräwinak Diosat katoqtan ukhajja, uka angelanakat yateqasiñaw uka luräwinak phoqañatak yanaptʼistaspa. Edén jardinat Inti jalsu toqerojj “querubines sat angelanakwa Diosajj usküna, ukanakasti mä aqkir espada aytʼasitäpjjänwa, taqe toqet muyuntapjjarakïna, jan khitis jakañ qoqar puriñapataki” sasaw Bibliajj qhanañchi (Gén. 3:24). [2] Uka angelanakajj janiw ukatak luratäpkänti. Janirakiw jaqenakarojj Jupa contra saytʼapjjañapatakisa ni pantjasipjjañapatakis Jehová Diosajj lurkänti. Edén jardín jarkʼapkäna uka querubines angelanakajja, taqe chuymaw luräwip phoqapjjäna. ‘Nanakajj janiw akatak luratäpkti’ sasins janiw parlapkänti, ukwa Biblia liytʼasajj amuysna. Janirakiw qarjtasas luräwinakap jaytapkänti. Jan ukasti, kunapachkamatï ukankapjjañapäkäna ukhakamaw qheparapjjäna. Uma Juiciojj 1.600 maranak qhepat purinïna ukhakamaw qheparapjjpachäna.

13. ¿Kunas Job chacharojj jan walinakan aguantañatak yanaptʼäna?

13 Diosat jan jitheqtir Job chacha. ¿Amigomati jan ukajj familiaramacha, arunakamp chuym ustʼaytamjja? ¿Wali usuntat uñjasisati jan ukajj mä familiaraman jiwatapatcha aynachtʼat jikjjatasta? Ukhamächi ukhajja, Job chachan sarnaqäwipaw yanaptʼiristam (Job 1:18, 19; 2:7, 9; 19:1-3). Uka chachajja, kunatsa tʼaqhesiskäna uk janis yatkchïnjja, janipuniw aynachtʼkänti. ¿Kunatsa? Jupajja, ‘Diosar ajjsartʼiri’ chachänwa (Job 1:1). Walinsa jan walinsa Jehová Diosar serviñwa amtäna. Maysa toqetjja, luratanakapat parlasaw Jehová Diosajj qawqha chʼamanisa uk amuyañapatak Job chachar yanaptʼäna. Ukatwa Job chachajj Diosaw taqe jan walinakaj horasapar chhaqtayani sasin confiyäna (Job 42:1, 2). Cheqas horasarupuniw Jehová Diosajj jan walinakap chhaqtayäna. Ukatsti “nayra qamir kankañapat sipan[sa] pä ukhampwa kuttayjjäna”. Job chachajja, “wali chuymaniwa jiwjjäna, walja maranaka jakasaraki” (Job 42:10, 16, 17).

14. 2 Corintios 1:6 qellqatarjamajja, ¿kunjamsa Pablon aguantatapajj mayninakar yanaptʼäna?

14 Apóstol Pablo. Diosar servisajja, ¿tʼaqhesiyata jan ukajj arknaqatat uñjasta? ¿Irpir chuymanita jan ukajj tamanak tumptʼiritti irnaqtʼaskta? Ukham irnaqtʼasin walja luräwinïsajja, ¿qaritat jikjjatasta? Ukhamächi ukhajja, Pablotwa yateqasisma. Jupajja, uñisirinakapamp arknaqataw uñjasïna. Maysa toqetsti jilat kullakanakapatsa llakisirakïnwa (2 Cor. 11:23-29). Ukhaman uñjasisajj janiw aynachtʼkänti, jan ukasti aguantänwa. Uk uñjasajja, jilat kullakanakajj jukʼamp chʼamañchataw jikjjatasipjjäna (2 Corintios 1:6 liytʼañataki). Jiwasatï jan waltʼäwinak aguantañäni ukhajja, mayninakar yanaptʼaraksnawa.

AGUANTATASATWA ‘SUMA ASKI’ JAQER TUKUÑÄNI

15, 16. ¿Kunatakis ukat kunjamsa aguantañajj yanaptʼistani?

15 Jehová Diosan amuytʼayatäsajja, discípulo Santiagojj akham sasaw qellqäna: “Munapjjamaya chʼamachtʼasitanakamasti suma aski tukuñapataki, ukhamata jumanakajj suma jiltatäpjjañamataki, janiraki kunas pistʼañapataki” sasa (Sant. 1:4). Yantʼanakan uñjastan ukhaw suma cristianöñatak kunas faltaskistu uk amuysna. Kunjam chuymanïtansa uksa amuyasiraksnawa. Yantʼanakan aguantañajja, jukʼamp suma cristianor tukuñatakiw yanaptʼistani. Amuytʼañataki, pacienciampiw kuns suytʼañäni, jukʼamp yuspärasirïñäniwa, yaqhanakatsa jukʼampirakiw khuyaptʼayasiñäni.

Yantʼanakan aguantañajja, jukʼamp suma cristianor tukuñatakiw yanaptʼistu. (15, 16 tʼaqanak uñjjattʼäta).

16 Niyakejjay aguantañajj suma cristianor tukuñatak yanaptʼchistojja, janiw jan waltʼäwinakat mistuñ laykukejj Diosan aski yatichäwinakap pʼakintañasäkiti. Sañäni, inas jan wali amuyunak apanukuñatak chʼamachasiskstan. Ukhamächi ukajja, ukanakar purtʼasiñat sipansa, Jehová Diosaruw uka jan walir jan puriñatak yanaptʼa mayisiñasa. Ukhamatwa jiwas pachpa apnaqasiñ yateqañäni. Familiasantï Diosar serviñ jarkʼapjjchistu ukhajja, janiw aynachtʼkañäniti, jan ukasti taqe chuymaw Jehová Diosar serviskakiñäni. Ukhamatwa Jupar jukʼamp confiyañ yateqañäni. Amtapuniñäni, Jehová Diosamp sum uñjatäñatakejj jan walinakan aguantañasawa (Rom. 5:3-5; Sant. 1:12).

17, 18. 1) Kunatsa qhepakam aguantañajj wakisi uk mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼma. 2) Niyakejjay aka pachan tukusiñapajj wali jakʼankchejja, ¿kuna toqetsa jan pächasiñasäki?

17 Janiw mä qawqha tiempokejj aguantañasäkiti, jan ukasti tukuykamaw aguantañasa. Mä barcos lamar qotar jalarantkaspa ukham amuytʼañäni. Qhespiñatakejja, jaqenakajj qota thiyakamaw (jan ukajj qota lakkamaw) puripjjañapa. Khititï qota thiyar niya purkasin qarjtaspa ukajja, nayraqat qarjtirjamarakiw jiwaspa. Jiwasampejj niya ukhamarakiwa. Aka pachat qhespiñatakejja tukuykam aguantañatakiw chʼamachasiñasa. Apóstol Pabljamarakiw sistanjja, jupajj sänwa: “Janiw nanakajj qarjasipkti” sasa (2 Cor. 4:1, 16).

18 Janipun pächasiñäniti, Jehová Diosaw tukuykam aguantañatakejj yanaptʼistani. Pablos ukhamarak amuyäna, ukatwa akham sas qellqäna: “Atipirinakat sipansa jukʼampïtanwa jiwasar munkistus ukan yanapapampi. Ukhamajj jichhajj yattwa, janiwa kunas Diosan munasiñapatjja apaqkistaspati, janiw jiwañasa, ni jakañasa, ni angelanakasa, ni alajjpach chʼamanakasa, ni jichhasa, ni jutkani ukasa, ni patankki ukasa, ni manqhankki ukasa, ni kuna yaqha yänakasa Diosan munañapatjja apaqkistaspati, uka munasiñsti Cristo Jesús Tatitus toqwa uñachtʼayistu” sasa (Rom. 8:37-39). Awisajj qarjtañaw utjaspa, ukampis tukuykam aguantañasaw wakisi. Ukhamtï lurañänejja, Gedeón chachasa soldadonakapasa kunjamäpkäntï ukhamarakïñäniwa, jupanakajj janipuniw qarjtapkänti (Jue. 8:4).

^ [1] (11 tʼaqa): Jichhürunakanjja, kunjamsa Diosan servirinakapajj aguantapjje uk yatiñaw jupanakjam aguantañatak yanaptʼarakistaspa. Anuario 1992, 1999 ukat 2008 libronakanjja, Etiopía, Malaui, Rusia markanakan jakasir jilat kullakanakan experiencianakapwa liytʼasma.

^ [2] (12 tʼaqa): Querubines angelanakat qawqhanis uka luräwi katoqapjjäna uk janiw Bibliajj qhanañchkiti.