Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Cristiano chacha warminakajj sumaw jakasipjjaspa

Cristiano chacha warminakajj sumaw jakasipjjaspa

Sapa mayni jumanakajj warminakamaru munasipjjañamawa juma pachpas munaskasma ukhama, warmisti chacharojj istʼañaparakiwa” (EFE. 5:33).

87, 3 QʼOCHUNAKA

1. Chacha warminakajj kusisitas casarasipjjchejja, ¿wiñayatakit ukham jakasipjjpachäni? (Aka janankir foto uñjjattʼam).

KUNAPACHATÏ casarasir waynajj esposapäkani uka kullakar casarasïwi urun uñji ukhajja, wali kusisitaw jikjjatasi. Cheqas panpachaniw wal kusisipjje. Jupanakan munasiñapajja, casarasiñataki uñtʼasisipkäna ukhaw jukʼat jukʼat qalltäna, ukatwa casarasiñsa, purapat jan jaytjasiñsa amtawayapjjaraki. Casarasïwi qhepatjja, janiw kunjamtï janïr casaraskasin sarnaqapkäna ukham sarnaqjjapjjañapäjjeti. Ukhamatwa chacha warmjamajj mayachtʼata jakasiñ qalltapjjani. Jehová Diosajja, chacha warminakajj kusisita, sum jakasipjjañapwa muni. Ukatwa Biblia toqejj ewjjtʼanak churawayi (Pro. 18:22). Ukhamäkchisa chacha warminakajja, pantjasir jaqenakjamajj pantjasipjjakipuniniwa. Bibliajj siwa: “Casadonakatakejj chʼamawa sarnaqañajja” sasa (1 Cor. 7:28). Ukhamajj ¿kunjamatsa cristiano chacha warminakajj jan waltʼäwinakampi jan aynachtʼapkaspa? ¿Kunjamsa sum jakasipjjaspa?

2. ¿Kuna kasta munasiñanakas chacha warminakan utjañapa?

2 Munasiñajj wali wakiskiriwa sasaw Bibliajj qhanañchi. Chacha warminakajj kunayman toqetwa munasiñ uñachtʼayasipjjañapa. Sañäni, kunjamtï jila purajj munasiñampi uñjasipkejja, uka pachpa munasiñaw chacha warminakan utjañapa. Chacha warmi munasiñas utjañaparakiwa. Wawanakanïpjjchi ukhajja, familian munasiña utjañapajj wali wakiskirirakiwa. Ukampis taqe ukanakat sipansa, Bibliajj munasiñ toqet yatichki ukarjam sarnaqapjjañapaw wali wakiskirejja, ukaw sum jakasiñatakejj yanaptʼani. Pablojj uka toqet akham sänwa: “Sapa mayni jumanakajj warminakamaru munasipjjañamawa juma pachpas munaskasma ukhama, warmisti chacharojj istʼañaparakiwa” sasa (Efe. 5:33).

¿KUNA LURÄWINÏPJJES CHACHA WARMINAKAJJA?

3. ¿Kunjamäñapas chacha warmin munasiñapajja?

3 Pablojj akham sänwa: “Chachanaka, munasipjjam warminakamaru, kunjämtejj Cristojj [tamaru] munasi, ukhamarak jakañapsa jupa layku aptʼasiwayi ukhama” (Efe. 5:25). Jesusajja, arkirinakaparojj wal munasïna, cristianonakajj jupat yateqasisaw mayninakarojj munasiñampi uñjaraktanjja (Juan 13:34, 35; 15:12, 13 liytʼañataki). Cristiano chacha warminakajj wal munasipjjañapa. Chachap laykusa, warmip laykusa, jakäwip aptʼasirjamäpjjañapawa. Yaqhep chacha warminakajja, jan waltʼäwinakan uñjasisajj janis taqe chuym munasipkaspa ukhamwa amuyasipjjaspa. Jan ukham amuyañatakejj ¿kunas chacha warminakar yanaptʼaspa? Bibliajj munasiñ toqet yatichki ukarjam sarnaqañaw yanaptʼaspa. Bibliajj akham siwa: “[Munasiñajj] taqe kun tʼaqhesi, taqe kun iyawsi, taqe kun llampʼu chuymampi suytʼaraki. Munasiñajj janipuniw tukuskiti” sasa (1 Cor. 13:7, 8). Casarasipkäna uka urojja, chacha warmejj purapat munasisin jan jaytjasiñwa arsupjjäna. Uk janipuniw armapjjañapäkiti. Ukaw jan waltʼäwinakan uñjaskasin Jehová Diosampi yanaptʼayasiñatakisa, jan waltʼäwinak askichañatakis yanaptʼani.

4, 5. 1) Familia pʼeqtʼirjamajja, ¿kunsa chachajj lurañapa? 2) ¿Kunjamsa warmejj chachapar uñjañapa? 3) ¿Kunsa mä chacha warmejj lurapjjäna?

4 Chacha warminakajj kuna luräwinïpjjesa uk akham sasaw Pablojj qhanañchäna: “Warminaka, chachanakamarojj istʼapjjam Tatiturjama. Chachajj warmin pʼeqepawa, kunjämatejj Cristojj [taman] pʼeqepäki ukhama” sasa (Efe. 5:22, 23). Uka arunakajja, warmejj janis kunäkaspa ukham janiw sañ munkiti. Warminakajj wali wakiskirïpjjewa. Jupanakajj kuna luräwinïpjjesa uka toqetjja Jehová Diosajj akham sänwa: “Janiw walïkiti jaqen sapakïñapajja. Nayajj jupatakejj mayni jupampi chika jakiri, ukhamaraki yanaptʼiri lurarapï” sasa (Gén. 2:18). Warminakajj chachanakaparuw familia sum pʼeqtʼapjjañapatak yanaptʼapjjañapa. Chachanakasti ‘tama pʼeqtʼiri’ Jesucristotwa yateqasipjjañaparaki. Chachanakatï ukhamäpjjanejja, warminakapatakejj chachanakapar confiyañasa, respetañasa, yanaptʼañasa, janiw chʼamäkaniti.

5 Katy [1] kullakat parltʼañäni, jupan esposopajj Fredy satawa. Kullakajj akham siwa: “Solteräkayäta ukhajja, amtajarjamakiw kuns lurirïyäta, nayatakwa llakisirïta. Casarasjjasinjja, esposojar confiyañwa yateqawayta. Chʼamakïnwa, ukampis Jehová Diosan mayitaparjam sarnaqasajja, chacha warmejj jukʼamp sum apasiñwa yateqawayapjjta” sasa. Fredy jilatajj akham sarakiwa: “Mä amtar puriñajj nayatak chʼamänwa. Esposanëjjasin panpachanitak mä amtar puriñajj jukʼamp chʼamänwa. Ukampis Jehová Diosan yanaptʼapampisa, esposajan yanaptʼapampisa, mä amtar puriñajj janiw sinti chʼamäjjeti. Esposajampejj purapat wali sumwa yanaptʼasipjjta” sasa.[1a]

6. ¿Kunjamsa munasiñajj chacha warminakar mayachtʼaspa?

6 Chacha warminakatï ‘purapat llampʼu chuymampi sarnaqapjjani, maynit maynirus perdonasipjjarakini’ ukhajja, sumaw jakasipjjani. Pantjasir jaqenakjamajj pantjasipjjakipuniniwa, ukampis pantjasisajj uka pachpa juchar jan purtʼasiñatakiw chʼamachasipjjañapa. Purapat perdonasiñwa yateqapjjañapa. Bibliajj munasiñ toqet yatichki ukarjam sarnaqañatakis chʼamachasipjjañapawa. Uka “munasiñasti mayaruw tukuyi” (Col. 3:13, 14). Chacha warminakajja, maynit maynikam pacienciampi uñjasisa, sum uñjasisa, ukatjja ‘coler jan imjjasisaw’ uka munasiñ uñachtʼayapjjaspa (1 Cor. 13:4, 5). Jan waltʼayasiñajj utjani ukhajja, jankʼak askichañatakiw chʼamachasipjjañapa, mä arunjja, colerasiñanakapajj janiw jurnäläñapäkiti (Efe. 4:26, 27). Chacha warminakajj wali altʼat chuymani, qhana arunakamp parliri ukhamäpjjañapawa, ukhamäpjjani ukhajja, pantjasisajj ratukiw “pantjastwa, perdontʼita” sasin sapjjani. Ukhamatwa jan walinak jankʼak askichapjjani, chacha warmis mayachtʼataw jakasipjjarakini.

SUM UÑJASIPJJAÑAPAJJ WALI WAKISKIRIWA

7, 8. 1) Chacha warmi ikthapiñ toqetjja, ¿kamsis Bibliajja? 2) ¿Kunatsa chacha warminakajj sum uñjasipjjañapa?

7 Chacha warmi ikthapiñ toqetjja, Bibliajj suma ewjjtʼanakaniwa, ukaw chacha warminakarojj wal yanaptʼaspa (1 Corintios 7:3-5 liytʼañataki). Chachasa, warmisa, jupanakat maynejj kunjamäskis ukwa amuyapjjañapa. Chachatï warmipar munasiñamp jan uñjkaspa ukhajja, ikthapiñ horasajj warmipajj janiw kusisit jikjjataskaspati. Chachanakajj ‘suma chuymampiw’ warminakapar uñjapjjañapa (1 Ped. 3:7). Chacha warminakajj janiw munkir jan munkir ikthapipjjañapäkiti, jan ukasti munasiñatwa ikthapipjjañapa. Jila partejja, chachanakaw warminakat sipansa jankʼak ikthapiñ munapjje. Ukampis uk lurañatakejj horasati janicha ukjja chachasa warmisa sum amuyapjjañapa.

8 Chacha warminakajj kunjamanakatsa munasiñ uñachtʼayasipjjañapa, qawqha tiempöñapasa uk Bibliajj janiw qhanañchkiti, jan ukasti sum uñjasipjjañapatakiw chʼamañchi (Cant. de Cant. 1:2; 2:6). Ukhamasti, cristiano chacha warminakajj sumwa maynit maynikam uñjasipjjañapa.

9. Sum jakasiñatakejja, ¿kunsa chacha warminakajj jan lurapjjañapäki?

9 Kunapachatï chacha warminakajj Jehová Diosampiru jaqe masipampiru munasipjje ukhajja, jan walin uñjaskasas janiw jaljtapkiti. Ukampis yaqhepanakajja, pornografía sat qʼañu luräwi uñchʼukiñaruw purtʼasipjje, ukhamatwa chacha warminakajj jan sum jakasjjapjjeti. Ukhamasti chacha warminakajj janiw kunanakatï pornografía qʼañu luräwinak uñchʼukiñaru, jan ukajj yaqha ukhamanakar purtʼasiykaspa ukanakampejj apayasipjjañapäkiti. Jan chachapäki, jan ukajj jan warmipäki ukanakarojj janirakiw jan wali amtampi arjjayapjjañapäkiti. Ukajj janipuniw walïkaspati. Diosajj amuyunakassa, luratanakassa sum uñji, uk yatiñaw chacha warminakarojj Diosatakjam sarnaqañataki ukhamarak jupanakkam sum apasiñatak yanaptʼani (Mateo 5:27, 28; Hebreos 4:13 liytʼañataki).

JAN WALTʼAYASIÑANAKAJJ UTJANI UKHAJJA ¿KUNSA LURAPJJAÑAPA?

10, 11. 1) ¿Qawqhanis yaqhep markanakan divorciasipjje? 2) ¿Jaljtañ toqet Bibliajj kamsisa? 3) Chacha warminakarojja, ¿kunas jan jankʼak jaljtañatakejj yanaptʼaspa?

10 Jan walinak jan askichirjamäjjasajja, walja chacha warminakaw jaljtaña, jan ukajj divorciasiñ amtapjje. Yaqhep markanakanjja, casado chacha warminakajj utjki ukanakatjja, chikatatsa jilaniw divorciasipjje. Ukhamanakajj janiw cristiano tamanakan sinti uñjaskiti. Ukampis jan waltʼayasiri cristiano chacha warminakajja sapürutjamaw jiljjattaski.

11 Bibliajj akham sasaw chacha warminakar ewjjtʼi: “Warmejj jan chachaparojj apanukpati. [...] Ukampis mä warmitejj chachapar apanuku ukajja, sapakiw jakjjañapa, jan ukajj pachpa chachapampiw wasitat chikjjañapa. Ukhamaraki chachajj janiw warmipampejj jaljtañapäkiti” sasa (1 Cor. 7:10, 11). Yaqhep chacha warminakajja, jan waltʼäwinakap janis askichirjamäpkaspa ukhamwa amuyapjje, ukatwa jaljtañ amtapjje. Niyakejjay chacha warmir Diosajj mayachtʼawaychejja, jaljtapjjañapajj janiw walïkaspati, ukwa Jesusajj amuytʼayäna. Jupasti akham sänwa: “Jaqejj janiw jaljtaykaspati kuntejj Diosajj mayachkis ukjja” sasa (Mat. 19:3-6; Gén. 2:24). Jehová Diosajja, chacha warminakajj jan jaljtasa sum jakasipjjaspa ukwa muni (1 Cor. 7:39). Janipun ak armapjjañäniti, taqeniw Diosar cuenta churañäni. Uk yatisasti chacha warminakajj jankʼakiw jan waltʼäwinakap askichapjjañapa.

12. ¿Kunatsa mä cristianojj jaljtañ amtaspa?

12 ¿Kunatsa yaqhep chacha warminakajj jan waltʼayasipjje? Yaqhepanakajja, ‘chacha warmi jakañajj janiw akhamäniw siskayätti’ sasaw wal amtasipjje, ukatwa colerat jikjjatasipjje. Mayj mayja familianwa panpachanis jilsuwayapjje, ukatwa jan waltʼäwinakarojj mä pachpak jan saykatapkiti. Sañäni, yaqhepajj suegronakapampiw jan waltʼayasipjje, kunjamsa wawanak uywapjjani, qawqha qollqsa gastapjjani ukanakatsa janiw mä amtar purirjamäpkiti. Ukampis cristiano chacha warminakat jila partejja, Jehová Diosampi yanaptʼayasisaw jan waltʼäwinakap askichapjje, ukajj wali kusiskañawa.

13. ¿Kunanak utjipansa chacha warminakajj jaljtapjjaspa?

13 Chacha warminakajj ¿kunanak utjipansa jaljtapjjaspa? Yaqhepajja, janiw familiaparojj qollqe toqet yanaptʼañ munapkiti. Yaqhep familianakanjja, sinti nuwasiñanakaw utjaraki. Ukatsti yaqhepanakajj chachaparu jan ukajj warmiparuw Diosar serviñat jarkʼapjjaraki. Ukanak utjipanwa yaqhepajj jaljtañ amtapjje. Sinti jan waltʼayasiñanak utjani ukhajja, chacha warminakajj irpir chuymaninakampiw yanaptʼayasipjjañapa. Uka jilatanakajj wali experiencianïpjjewa, jupanakaw Biblian ewjjanakaparjam sarnaqapjjañapatak yanaptʼapjjaspa. Biblian ewjjanakaparjam sarnaqañatakisa, cristianjam sarnaqañatakisa, Jehová Diosan qollan ajayupampiw chacha warminakajj yanaptʼayasipjjañapa (Gál. 5:22, 23). [2]

14. Diosar jan serviri chachani jan ukajj warmini jilat kullakanakarojja, ¿kamsasas Bibliajj ewjjtʼi?

14 Chacha warmit maynitï Jehová Diosar jan servkchi ukhajja, janiw jaljtapjjañapajj wakiskiti sasaw Bibliajj qhanañchi (1 Corintios 7:12-14 liytʼañataki). ¿Kunatsa? Jan iyawsiri chachasa, jan ukajj warmisa, Diosar iyawsirimpi casadötap laykuw Diosar katuyatäjje. Wawanakas Diosar katuyatäpjjewa, ukatwa Diosampi suma uñjatäpjjaspa. Apóstol Pablojj cristiano chacha warminakarojj akham sänwa: “Iyawsiri warmi, ¿kunjämatsa jumajj yatta jan iyawsiri chachamaru qhespiyañjja? Ukhamaraki iyawsiri chacha, ¿kunjämatsa jumajj yatta jan iyawsiri warmimaru qhespiyañjja?” sasa (1 Cor. 7:16). Walja cristiano chacha warminakaw chachaparu jan ukajj warmiparu Diosar servipjjañapatak yanaptʼawayapjje.

15, 16. 1) Diosar jan iyawsirimpi casado warminakarojja, ¿kamsasas Bibliajj ewjjtʼi? 2) Diosar jan iyawsiritï utat sarjjañ amtjjchi ukhajja, ¿kunsa cristianonakajj lurapjjañapa?

15 Pedrojj akhamwa cristiana warminakar ewjjtʼi: “Jumanakajj warminaka, chachanakamar istʼasa sarnaqapjjam, ukhamata inas kawkïri chachas jan Tatitur iyawskchi ukajj jumanakan sarnaqäwinakam toqe Tatitutaki jikjjatatäñapataki jan kuna arumpisa, jan ukasti jumanakan suma sarnaqatam uñjasaki” sasa. Kullakanakajja, chachanakaparu sapakuti Diosat parlañat sipansa, ‘suma chuymani, llampʼu chuymani’ ukhamäpjjañapawa, ukaw Dios nayraqatan wali askejja. Ukarakiw chachaparojj Jehová Diosar serviñatak yanaptʼaspa (1 Ped. 3:1-4).

16 Diosar jan serviri chachasa jan ukajj warmisa jaljtañ amtaspa ukhajja, ¿kunsa cristianojj lurañapa? Bibliajj siwa: “Ukampis jan iyawsiri chachajj jan ukajj jan iyawsiri warmisa, mä iyawsiri chachatjja jan ukajj mä iyawsiri warmitsa jaljtañpun munchi ukajj jaljtaskpan sam. Ukatsti jilatasa jan ukajj kullakasa librëjjewa, Diosajj samarat sarnaqañaru jawsatap layku” sasa (1 Cor. 7:15). Jaljtasinjja, inas mä jukʼa sumankañajj utjchispa, ukampis cristianojj janiw yaqhampi casarasiñatakejj librëkiti. Chachapatï jan ukajj warmipatï utat sarjjañ amtchi ukhajja, cristianojj janiw munkir jan munkir qheparayañapäkiti. Inas qhepat kuttʼanisin Diosar serviñ amtjjarakchispa.

CHACHA WARMINAKATAKEJJA, ¿KUNAS NAYRANKAÑAPA?

Jehová Diosar serviñatï jakäwinakapan nayrankani ukhajja, chacha warminakajj kusisitaw jakasipjjani. (17 tʼaqa uñjjattʼäta).

17. Cristiano chacha warminakatakejja, ¿kunas nayrankañapa?

17 Niyakejjay ‘qhep qhepa urunakan’ jakstanjja, jan walinakajj jukʼampiw utji (2 Tim. 3:1-5). Ukatwa Jehová Diosampi sum apasiñatak chʼamachasiñasa, ukhamatwa akapachampejj jan apayaskañäniti. Pablojj akham sänwa: “Jukʼa tiempokiw utj-jjestu. Akat uksarojja casadonakajj janis warminïpkaspa ukhamaw sarnaqapjjañapa. [...] Akapachan kuna aski jikjjatirinakasa, janis kunsa jikjjatapkaspa ukhamaw tukupjjañaparaki” sasa (1 Cor. 7:29-31). Uka arunakampejja, ‘casadonakajj chachapatsa warmipatsa armtʼasipjjañapawa’ sasin janiw Pablojj sañ munkänti. Niyakejjay qhep qhepa urunakan jakstanjja, chacha warminakatakejj Diosar serviñaw nayrankañapa (Mat. 6:33).

18. Cristiano chacha warminakarojja, ¿kunas kusisita jakasiñatakejj yanaptʼaspa?

18 Aka qhepa urunakanjja, walja chacha warminakaw jan sum jakasipkiti. Ukhamäkchisa, cristiano chacha warminakajj kusisita, suma ukhamaw jakasipjjaspa. Ukatakejj Jehová Diosampita, markapampit jan jitheqtañaw yanaptʼaspa. Ukatsti Biblian ewjjanakapasa, Diosan qollan ajayupasa yanaptʼarakispawa. Ukhamtï lurapjjanejja, ‘kuntï Diosajj mayachki’ ukar respetapjjatapwa uñachtʼayapjjani (Mar. 10:9).

^ [1] (5 tʼaqa): Yaqha sutinakampi uchatawa.

^ [2] (13 tʼaqa): “Diosan munasiñapan jakasipxañäni” sat libron “¿Bibliax divorciasiñatsa jaljtañatsa kamsisa?” siski uka yatichäwi uñjjattʼäta.