Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Sarnaqäwi

Mayninakar yanaptʼasajj kusisitaw jikjjatasta

Mayninakar yanaptʼasajj kusisitaw jikjjatasta

MAYNINAKAR yanaptʼirjamätaj 12 maranïkayäta ukhaw amuyasiyäta. Mä jilatajj mä jachʼa tantachäwin akham jisktʼitäna: “¿Yatiyir sarañ munasmati?” sasa. Janis yatiyir sarirïkchiyätjja, “muniristwa” sasaw sayäta. Ukatwa yatiyir sarapjjayäta, yatiyañatakejj Diosan Reinopat parlir mä qawqha folletonak churitäna. “Jumajj aka callnam saräta, nayasti yaqha callnam sararakï” sasaw sitäna. Wali ajjsarayasisas utat uta yatiyañ qalltchiyätjja, taqpach folletonakwa jaytayäta. Kuntï yatiykayäta uk waljaniw istʼañ munapjjäna.

Chatham Kent, Inglaterra markanwa 1923 maran nasiwayta. Llakimp aynachtʼata jaqenak taypinwa jilsuwayta. Guerra pasatat sumankañaw utjani sapkäna ukajj janiw phoqaskänti. Bautista religionankir pʼeqtʼirinakajj janiw mayninakat llakisipkänti, uk uñjasaw awk taykajajj llakit jikjjatasipjjarakïna. Llätunka maranïkayäta ukhajja, mamajajj Bibliat Yatjjatirinakan tantachäwinakaparuw sarañ qalltäna, qhepat Jehová Diosan Testigonakapa sasin uñtʼatäjjapjjänwa. Mä kullakaw wawanakarojj Bibliat apstʼat yatichäwinakata, El Arpa de Dios librota yatichapjjetäna. Yateqapkayäta ukajj wali sumänwa.

EXPERIENCIANI JILATANAKATWA YATEQTA

Waynäkasajja, Diosan Arup yatiyasajj kusisitaw jikjjatasiyäta. Sapakis utat uta yatiyirïkchiyätjja, yaqha jilatanakampi yatiyañaw wal yanaptʼawayitu. Mä urojja, bicicletatwa chuymankipstat mä jilatampi yatiyir sarapjjayäta, sarkasin mä tatakuraruw uñjapjjayäta, “uka tatakurajj cabrawa” sasaw sayäta. Jilatasti, bicicletap saytʼayasin ladoparuw qontʼayitäna. Ukatsti sitänwa: “¿Khitïtas maynir cabrawa sasin juzgañatakejja? Antisas Diosan Reinopat taqe chuyma yatiyañäni, Diosaw uk juzgaskani” sasa. Maynir yanaptʼasajja, kunja kusisitas jikjjatassna ukwa uka urunakan yateqawayta (Mat. 25:31-33; Hech. 20:35).

Mayninakar yanaptʼasin kusisitäskakiñatakejja, awisajj paciencianïñaw wakisiraki, ukwa chuymankipstat mä jilatat yateqawayarakta. Uka jilatan esposapajj Testigonakar uñisïnwa. Mä urojja jilatajj utaparuw manqtʼasiñatak invittʼitäna. Esposapajj jilataru yatiyir uñjasajja, walpun colerasïna, ukatwa matenakan jiskʼa cajanakampi jaqtʼanipjjetäna. Jilatasti esposapar toqjjañat sipansa, uka cajanak apthapisajj lugaraparuw uskjjäna. Ukham paciencianïtapatjja, esposapajj qhepat bautisasjjänwa.

Jutïr urunakat wal yatiyañ munayäta, ukatwa mamajampejj Dover markan marzo, 1940 maran bautisasipjjta. 16 maranïkayäta ukhajja, septiembre 1939 maranwa Bretaña markajj Alemaniamp nuwasiñ qalltäna. Uka pachpa maran junio phajjsinjja, punkujatwa walja soldadonakar camionanakat pasaskir uñjayäta. Dunkerque guerratwa kuttʼasinipkäna. Jupanakajj wali llakitäpjjänwa, ukatwa Diosan Reinopat yatiyañ munayäta. Mä qawqha phajjsinakat Gran Bretaña markarakiw bombanakampi nuwasiñ qalltäna. Bombanakani avionanakar jalnaqer sapa arumaw uñjayäta. Kunjamsa bombanakajj jalaqtanïna, phallarakïna uksa istʼarakiyätwa, ukanak uñjasajj wal ajjsarayasipjjayäta. Qhepürusti, allthapit walja utanakwa uñjapjjerïta. Diosan Reinopakiw jutïrin suma jakasiñ utjayaspa sasin jukʼampiw confiyayäta.

YAQHANAKAR YANAPTʼAÑWA QALLTTA

Jehová Diosatak sapürunjam irnaqañwa 1941 maran qalltawayta, ukaw kusisit jakasiñatak yanaptʼawayitu. Nayajj Royal Dockyard, Chatham markanwa barconak lurañ yateqas trabajiyäta, ukan trabajirinakajj walja yanaptʼanakwa katoqapjjäna, ukatwa ukan trabajiñ wal munapjjerïna. Testigonakajja, marka pura guerran nuwasiñajj Diosatak jan walïtap amuyjjapjjänwa. 1941 maransti, kawkhantï armanakajj luraski ukan trabajiñajj jan walïtap amuyjjapjjayätwa (Juan 18:36). Uma manqnama sariri barconak lurañanwa trabajiyäta, ukatwa uk jaytasin Diosatak sapürunjam irnaqañ amtayäta. Qalltanjja, Costwolds, Cirencester markaruw yatiyañataki khitapjjetäna.

Cuartelar jan sarañ munatajat carcelaruw llätunka phajjsitak jistʼantapjjetäna, ukhajj 18 maranïyätwa. Llawintapkitäna ukhajja, jiskʼa cuarton punkup wali chʼamampi jistʼkattir istʼasasa, sapaki jikjjatasisasa, wal ajjsarayasiyäta. Ukhamäkchïnsa, guardianakasa, llawintatäpkäna ukanakasa, kunatsa llawintapjjetäna ukwa yatiñ munapjjäna, ukhamatwa Jehová Diosat parlayäta.

Carcelat mistusajja, Leonard Smith jilatampiw khitapjjetäna, jupampejj Kent markankir jiskʼa markanakanwa yatiyapjjañajäna. * 1944 maran nayrïr phajjsinakanjja, bombanakampi phoqantata walja avionanakaw Kent markar jalaqtapjjäna. Nanakasti, Europat Londres markar avionanakajj jalapki ukhanwa jakasipjjayäta. Bombanakani avionanakarojja, doodlebugs sutimpiw uñtʼasïna. Wali ajjsarkañänwa, jalaskir mä avionajj amuktʼjjäna ukhajja, ratukiw oraqer purisajj phalläna. Nanakajj mä familiaruw Bibliat yatichapjjayäta, jupanakajj phesqanïpjjänwa. Awisajj uta allthaptipan jan jiwañatakejj hierrot lurat mä mesa manqhanwa yateqapjjerïta. Qhepatjja, uka familiat taqeniw bautisasipjjäna.

YAQHA MARKANAKARUW YATIYIR SARTA

Irlanda markankir jachʼa tantachäwitakiw yatiyasipkta, precursorjamaw irnaqtʼjjayäta.

Guerra pasatatjja, Irlanda markan aynach toqenwa precursorjam pä mara irnaqayäta. Irlandajj Inglaterra markat mayjätap qalltan janiw amuyapkayätti. ‘Misioneröpjjtwa, revistanakwa jaytapjjta’ sasaw utat uta sarasajj alojamiento thaqhapjjerïta. Uka markankirinakajj catolicöpjjänwa. Mä urojja, mä chachajj nuwjañ munitäna, ukatwa policiar awisir sarayäta, policiasti “kunrak suyayätasti” sasaw sitäna. Tatakuranakajj wali munañanïpjjänwa. Nanakat libronak katoqerinakarojj trabajopatwa jaqsuyapjjerïna, qorpachasipkayäta uka utat nanakar jaqsupjjañapatakis jaqenakar mayipjjarakirïnwa.

Yaqha cheqar jakasir sarasajja, jayaruw bicicletat yatiyir sarapjjerïta, uka cheqankir tatakuranakajj janiw pachpäpkänti. Qhepatsti jakasipkayäta uka jakʼanakanwa yatiyapjjarakirïta. Kilkenny cheqanjja, mä waynampiw Bibliat semanan kimsa kuti yateqapjjerïta, jaqenakajj kunaymaninaksa sapjjchïnjja, Bibliat yateqaskakïnwa. Bibliat yatichasajj wal kusisiyäta, ukatwa jukʼamp yateqañatakejj Galaad Escuelar sarañatak solicitud phoqhantayäta.

Sibia botenwa, 1948 marat 1953 marakam jakapjjayäta .

Nueva York markan phesqa phajjsinak Galaad Escuelankasasti, Mar Caribe cheqankir islanakan yatiyañatakiw pusinir khitapjjetäna. Noviembre, 1948 maranjja, 18 metroni Sibia sat mä jachʼa botetwa sarjjapjjayäta. Janipuniw ukham jaya cheqaru botet sarirïkti, ukhamasti wali kusisitaw sarayäta. Nanakamp sariri Gust Maki jilatajj barconak apnaqañ sum yatïna. Jupaw kunjamsa botesa, velanakasa apnaqasiñapa, kunjamsa brujulamp yanaptʼayasis cheqak sarasispa, jan ukajj thay sartanipan kun lurañas wakisispa taqe ukanak yatichapjjetäna. Mä phajjsitwa Bahamas markar puripjjta, sarkasajj jan walinakansa uñjasipchïyätjja, Gust jilatan yanaptʼapampejj walikiw puripjjta.

‘ISLANAKAN YATIYAPJJAM’

Mä qawqha phajjsinak Bahamas cheqankir jiskʼa islanakan yatiyasajja, Leeward, Windward islanakaruw yatiyir sarapjjayäta. Ukajj niya 800 kilometrönwa, Islas Vírgenes (Puerto Rico) cheqat qalltasin niya Trinidad cheqar puriñkama. Phesqa maranakaw ukham yatiyapjjayäta. Uka cheqanakan janiw mä Testigos utjkänti. Walja semananakajj janiw correonak qellqapkayätti ni katoqapkarakiyätsa. Ukhamäkchïnsa, ¡wali kusisitaw jikjjatasipjjayäta! (Jer. 31:10, NM).

Sibia botet pusi misionerow sarasipkta: Ron Parkin, Dick Ryde, Gust Maki, Stanley Carter.

Qota lakar puripjjerïta ukhajja, jaqenakajj walipuniw jutapjjeri. Yaqhepanakajj janiw kunapachas janqʼo jañchini jaqenaksa ni velanakani botsa uñjapkataynati. Islanakankir jaqenakajj wali munasirïpjjänwa, Bibliatsa sum yatipjjarakïna. Niya sapa kutiw ukhak apsut chawllanaksa, paltanaksa, maní sat achunaksa wajjtʼapjjetäna. Botejj janiw sinti jachʼäkänti, ukhamajj ikiñatakisa, phayasiñatakisa, isi tʼajjsuñatakisa lugarajj janiw jachʼäkänti, ukhamäkchïnsa walikïpjjayätwa.

Mä islar botet sarasajja, purisajj uru jurnälaw ukan yatiyapjjerïta, ukatsti akham sapjjerïtwa: “Mä discursow utjani, ukatakejj barcon campänapwa niya arumar istʼapjjäta” sasa. Wali muspharkañapunïnwa, waljaniw qollu patanakat lamparanakap nakhayasis saraqanipjjäna. Lamparanakapajj warawaranakar uñtasitaw wal kʼajanïna. Awisajja, patak jaqenakaw jutapjjäna, walja jisktʼanakanïsajj wali arumkamaw qheparapjjerïna. Qʼochunaksa kusisitaw cantapjjerïna, ukatwa yaqhep qʼochunakan letranakap copiasin churapjjerïta. Ukatsti nanakamp chikaw wal qʼochupjjarakirïna. ¡Uka urunakajj wali kusiskañänwa!

Mayninakar Bibliat yatichasinjja, yaqhanakan ukaruw sarjjapjjarakirïta, ukampis Bibliat yatichapjjerïkta ukanakat yaqhepajja, nanakamp chikaw sarapjjarakirïna. Mä qawqha semananakat sarjjapjjañajäkchïnsa, Bibliat yatiñ wal munapkäna ukanakarojj akham sapjjerïtwa: “Bibliat yatjjatasipkakim, kuttʼanipjjäwa” sasa. Ukar istʼasajja yaqhepanakajj yatjjatasipkakïnwa.

Jichhürunakanjja, uka islanakarojj walja turistanakaw sarjjapjje. Nayrajj janiw ukhamäkänti, qʼoma qotanakani, playanakani, palmera qoqanakani ukhamänwa. Niya sapa kutejj arumanakaw yaqha islar sarapjjerïta. Delfín sat chawllanakajj bote jakʼanakan walpun anattʼasis sarapjjerïna. Kunjamsa botejj umnam sari uksa sum istʼapjjayäta. Phajjsis wali sumaw qhantʼanirakiri.

Phesqa maratsti, Puerto Rico markaruw kuttʼanipjjayäta, ukhamat motoran botemp cambiañataki. Ukanwa Maxine sat mä misionerar uñtʼta. Jupampïñ walpun munayäta. Uka kullakajj wawatpachaw Diosan arunakapat yatiyirïtayna. Qhepatsti misionerjamaw República Dominicana markan 1950 marakam servitayna. Uka maranwa mä católico gobiernojj uka markat alisnukunitayna. Puerto Rico markanjja, bote apnaqerjamajj mä phajjsikiw qheparañajäna. Islanakar kuttʼasajja, janiw jankʼak kuttʼaniñ puedkäti sasaw amuyayäta. Ukatwa naya pachpajj akham sasiyäta: “Ronald, uka kullakarutï wal munstajja, ratukiw kuns lurañama” sasa. Kimsa semana qhepatsti, ‘nayamp casarasiñ munasmati’ sasinwa Maxiner sista. Ukatsti sojjta semananak qhepatwa casarasipjjta. Uka qhepatjja, Puerto Rico markan misionerjam serviñatakiw invitapjjetu. Ukhamajj janiw islanakar machaq botet sarjjayätti.

Tamanak tumptʼirjam irnaqañwa 1956 maran qalltayäta. Waljanejj pisins jakasipjjchïnjja, kusisitaw jupanakar tumptʼir sarapjjayäta. Potala Pastillo cheqanjja, pä jachʼa familianakaw Testigonakäpjjäna. Jupanakampiw flauta tocapjjerïta. Mä kutejj Hilda sat mä imillitar akham jisktʼta: “¿Nanakamp yatiyir sarañ munasmati?” sasa. Jupasti sapjjetänwa: “Muntwa, ukampis janiw zapatonïkti” sasa. Mä paris zapato alarapipjjayäta ukhajj nanakampiw yatiyir sarjjäna. 1972 maranjja, Brooklynankir Betelaruw esposajampi sarapjjta, ukanwa Galaad Escuelat jichhak mistuta mä kullakajj akham sapjjetu: “¿Janejjay uñtʼapkistatejja? Nayajj jan zapatoni, Pastillo cheqankiri imillitätwa” sasa. Jupajj Hildätaynawa, Ecuador markar niya sarañampëjjänwa. ¡Kusisiñatsa wal jachaqtʼasipjjayäta!

Puerto Rico markankir sucursalan serviñatakiw 1960 maran invittʼapjjetu. Ukasti Santurce, San Juan cheqanwa jikjjatasïna, sucursalajj pä pisoni utankänwa. Qalltanjja, Lennart Johnson jilatampi nayampikiw jila parte lurañanakamp phoqhapjjayäta. Johnson jilatampi esposapampejj República Dominicanankir nayrïr Testigonakäpjjänwa, 1957 maranwa Puerto Ricor purinipjjatayna. Esposajajja, qawqhanis revistanak katoqasipki ukwa uñakipäna. Ukänwa trabajopajja, sapa semanajj waranqa jila jaqenakas katoqapkaspa ukhamaw amuyasïna. Khitinakas cheqa yatichäwi katoqasipki uk yatisajja kusisitaw jikjjatasïna.

Diosar servisajj wali kusisitaw Betelan irnaqtʼayäta. Ukhamäkchïnsa janiw taqe kunas sumäkänti. Sañäni, 1967 maranjja, Puerto Riconwa walja markanakat jachʼa tantachäwejj nayrïr kuti apasïna, walja lurañanakapuniw utjitäna. Ukarojj Testigonakar pʼeqtʼiri Nathan Knorr jilataw purinïna, misioneronakan puriniñapatakisa, sarjjapjjañapatakis janis kunsa lurkirista ukhamwa amuyäna, ukampis janiw ukhamäkänti. Ukatwa qhepat akham sitäna: “Taqe kuns sum lurañama, janiw ukhamäniw siskäyäsmati” sasa. Janiw jupamp jiskhisiñ munkayätti. Ukampis ina chʼusat juchañchatapat walja tiempow jupatak colerayäta. Qhepatjja, Knorr jilatajj cuartoparuw invittʼapjjetäna, ukansti manqʼwa phaytʼarapipjjetäna.

Puerto Ricot walja kutiw familiajar tumptʼir sarayäta. Tatajajj janiw Testigökänti. Ukhamäkchïnsa, mamajajj Betelat discursir sarapkäna ukanakaruw utan qheparapjjañapatak invitirïtayna. Jupanakajj kunja llampʼu chuymanïpjjesa ukwa tatajajj uñjatayna. Mä qawqha maranak nayrajja, tatakuranakaw jupar jan walinak lurapjjatayna. Jilatanakajj janipuniw jupanakjamäkänti. Uk uñjasaw tatajajj 1962 maran bautisasjjäna.

Puerto Rico markan casarasipta uka qhepata; 2003 maranwa 50 mara casado phoqapjjta.

Esposajajj 2011 maranwa jiwawayjje. Paraison wal jupar uñjañ munta. ¡Ukajj wali kusiskañawa! Maxinempejj 58 maranakaw Diosar serviwayapjjta. Uka maranakanjja, kunjamsa Diosan markapajj Puerto Rico markan jiltawayi ukwa uñjawayapjjta. 650 Testigonakat 26.000 ukhaniruw jiljjattawayi. 2013 maranjja, Puerto Riconkir sucursalajj Estados Unidos markankir Betelampiw mayachasiwayjje. Ukhamajj Wallkill, Nueva York markankir Betelan serviñatakiw invitapjjetäna. 60 jila maranak islankasinjja, Puerto Riconkir coquí jiskʼa jampʼatükiristsa ukham amuyasta, uka jampʼatojj ko-kee, ko-kee sasinwa arumthapir qapusi. Ukhamajj sarjjasin nayrar sartaskakiñajänwa.

‘KUSISIT CHUYMAMPI CHURIRIROJJ MUNASIWA’

Betelan servisajj wali kusisitaw jikjjatasta. 90 jila maranëjjtwa, jichhajj betelitanakaruw chʼamañchtʼta. Wallkill Betelar purinitamat 600 jilaniruw tumptʼasin chʼamañchtʼjjta sasaw sapjjetu. Tumptʼir jutapkitu ukanakat yaqhepajj kunjamas jikjjatasipjje ukatwa parlapjjetu, jan ukajj familianakapatwa parlapjjetu. Yaqhepanakajja, kunjamatsa Betelan wali sum irnaqtʼapjjaspa uka toqetwa ewjjtʼanak munapjjaraki. Jichhak casarat jilat kullakanakajja, casado chacha warmi sarnaqañ toqet ewjjtʼanakwa munapjjaraki. Yaqhepanakarojja, precursorat servipjjañapatakiw invitasiwayi. Taqeniruw istʼta, wakiski ukhasti akham sarakta: “‘Diosasti kusisit chuymampi churirirojj munasiwa’. Ukhamajj wali kusisita irnaqtʼam. Kuntï lurkta ukajj Jehová Diosatakiwa” sasa (2 Cor. 9:7).

Betelansa, yaqha cheqansa, kusisitaw Diosar servisma. Ukatakejj kuntï lurkta ukajj kunatsa wali wakiskiri ukwa lupʼiñama. Kunanakatï Betelan luraski ukajj Jehová Diosatakiwa. ‘Amuyasir cheqapa uywataruw’ aka oraqpachan ajay toqet manqʼa churasiñapatak yanaptʼasi (Mat. 24:45, NM). Kawkinsay servkchiñänejja, Diosaruw jachʼañchasktanjja. Kuna lurañtï Diosajj churkistu ukamp phoqasajja, kusisitaw jikjjatasiñasa, Jupasti ‘kusisit chuymampi churirirojj munasiwa’.

^ tʼaqa 13 Leonard Smith jilatan sarnaqäwipatjja, Yatiyañataki abril 15, 2012 revistanwa liytʼasma.