Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Jehová Diosasti mä sapa Diosakiwa

Jehová Diosasti mä sapa Diosakiwa

“Istʼam Israel marka: Jiwasan Tatitu Diosasti mä sapakiwa” (DEU. 6:4).

138, 112 QʼOCHUNAKA

1, 2. 1) ¿Kunatsa Deuteronomio 6:4 qellqatan jikjjataski uka arunakajj wali uñtʼatajja? 2) ¿Kunatsa Moisesajj uka arunak arsüna?

JUDIONAKAJJ wali wakiskiri mä oracionanïpjjewa, uka oracionajj Deuteronomio 6:4 qellqatat apsutawa. Ukasti shemá satawa, ¿kunatsa? Shemá arojja, Deuteronomio 6:4 qellqatan uñstki uka arunakat nayrïriwa. Uka qellqatajj Hebreo arunwa qellqasïna. Mä sapa Diosaruki yupaychapjjatap uñachtʼayañatakejja, Judionakajj walja maranakaw alwanakasa jaypʼunakas uka oración rezapjje.

2 Uka arunakjja, 1473 nayrïr pacha maranwa Moisesajj israelitanakatak qhep qhepa arstʼäwipan arsüna. Jupanakajj Moab cheqankasipkänwa, Jordán jawira makatasin Suma Oraqeru niya mantañampïsipkänwa (Deu. 6:1). Moisesajj 40 maranakaw jupanakarojj pʼeqtʼjjäna. Arunakapampisti, Diosar confiyapjjañapataki, Jupat jan jitheqtapjjañapataki ukhamarak jan ajjsarapjjañapatakiw chʼamañchtʼañ munäna. ¿Kunatsa? Israelitanakajj kunayman jan walinakanwa uñjasipjjañapäna. Ukatwa tunka mandamientonakampi yaqha leyinakampi churasinjja, Moisesajj kunatï Deuteronomio 6:4, 5 (liytʼañataki) qellqatan jikjjataski uka arunak arsüna.

3. ¿Kuna jisktʼanakatsa aka yatichäwin yatjjataskañäni?

3 Israelitanakajja, Jehová Diosajj mä sapa Diosakïtap yatipjjänwa. Diosat jan jitheqtir israelitanakajj Juparukiw servipjjäna, uka Diosajj nayra awkinakapan Diosapänwa. Ukhamasti, ¿kunatsa Moisesajj mä sapa Diosatak parläna? Mä sapa Diosaki utjatap yatiñasa, uka Diosaru taqe chuymampi, taqe jakañampi, taqe chʼamampi munañasa, ¿kunansa kikpakejja? ¿Kunatsa Deuteronomio 6:4, 5 qellqatan jikjjataski uka arunakajj jiwasatak wali wakiskirejja?

JEHOVÁ DIOSAJJ MÄ SAPA DIOSAKIWA

4, 5. 1) “Diosasti mä sapakiwa” siski uka arunakajja, ¿kun sañsa muni? 2) ¿Kunatsa Jehová Diosajj jan yaqha diosanakjamäki?

4 Mä sapa Diosakiwa. “Diosasti mä sapakiwa” siski uka arunakajja, Jupjam yaqhajj jan utjatapa, Jupa sapakïtapa sañwa muni. “Diosasti mä sapakiwa” sasinjja, ¿kunatsa Moisesajj sispachäna? Amuyatajja, janiw Trinidad yatichäwit parlkäti, ni uka yatichäwejj kʼari yatichäwiwa sasinsa qhanañchkänti. Amtañäni, alajjpachasa Oraqesa Diosan luratawa. Jupaw Taqe Kunjjar Munañanejja, Jupakirakiw cheqpach Diosajja, janipuniw Jupjam yaqhajj utjkaspati (2 Sam. 7:22). Ukhamajja, “Diosasti mä sapakiwa” sasinjja, Jehová Dios saparukiwa servipjjañama sasinwa Moisesajj israelitanakar amtayaskäna. Israelitanakajj janiw markap jakʼankir jaqenakjamajj kʼari diosanakar yupaychapjjañapäkänti. Uka jaqenakajja, diosanakapas taqe kunjjar munañanïpkaspa ukhamwa amuyapjjäna.

5 Amuytʼañataki, Egipto markan jakirinakajja Intin Ra sat diosaparu, alajjpachan Geb sat diosaparu ukhamarak Nilo jawiran Hapi sat diosaparuw yupaychapjjäna. Uywanakarus yupaychapjjarakïnwa. Ukampis Jehová Diosajja, taqe uka kʼari diosanakat sipansa wali chʼamaniwa, ukwa tunka jan waltʼäwinak Egipto markar apayasajj uñachtʼayäna. Canaán markan jakirinakatakisti, Baal sat diosaw taqe diosanakat sipans jukʼamp wakiskirïnjja. Uka kʼari diosas jaqenakar jakañ churkaspa ukhamwa amuyapjjäna. Baal diosaw alajjpachsa, jallsa, jachʼa thayanaksa apnaqe sasaw amuyapjjarakïna. Walja cheqanakanjja, Baal diosaw taqe kunatsa jarkʼaqestani sasaw confiyapjjäna (Núm. 25:3). Ukampis ‘cheqpach Diosajja’ Jehová Diosakiwa, uk janipuniw israelitanakajj armapjjañapäkänti (Deu. 4:35, 39).

6, 7. 1) “Diosasti mä sapakiwa” siski uka arunakajja, ¿kun sañsa munaraki? 2) ¿Kunjamsa Jehová Diosajj ‘mä sapa Diosakïtap’ uñachtʼayäna?

6 Jehová Diosajj pachpakïskiwa, jan jaytjasirirakiwa. “Diosasti mä sapakiwa” siski uka arunakajja, Jehová Diosajj confiykañawa, kuntï arski uksa phoqapuniwa sañwa munaraki. Jupajj janipuniw mayjtʼkiti, ni may maysa parlkarakispati. Jan jaytjasiri, jan mayjtʼiri, jan jitheqtiri, taqe kuns cheq parliri Diosawa. ¿Kunjamatsa uk yattanjja? Abrahamarojja, wawanakamajj Suma Oraqenwa jakapjjani sasaw säna. Jehová Diosajj uka amtapjja janipuniw mayjtʼaykänti, jan ukasti arsutanakap phoqañatakejj walja milagronakwa luräna. 430 maranak qhepatsa Diosajj uka arsutapat amtasiskakïnwa (Gén. 12:1, 2, 7; Éxo. 12:40, 41).

7 Walja maranak qhepatjja, “jumanakäpjjtaw nayan qhanañchirinakajjajja” sasaw Jehová Diosajj israelitanakar säna. Ukatsti sarakïnwa: “[Nayajj pachpakïsktwa, NM]. Nayat nayrajj janiw khiti diosas utjkänti, akat qheparus janipuniw utjkaniti [...]. Nayratpach nayakipunïtwa” sasa. Ukham sasinjja, amtanakajajj janipuniw mayjtʼkiti sañwa munaskäna (Isa. 43:10, 13; 44:6; 48:12). Cheqansa israelitanakajj jan mayjtʼiri, jan jaytjasiri Diosaru servisajj wali kusisitaw jikjjatasipjjäna. Jiwasajj jupanakjamarakiw Jehová Diosar servisajj kusisit jikjjatastanjja (Mal. 3:6; Sant. 1:17).

8, 9. 1) ¿Kun lurapjjañapsa Jehová Diosajj servirinakapat suyi? 2) Moisesan arunakapajj wali wakiskirïtap uñachtʼayañatakejja, ¿kunsa Jesusajj säna?

8 ‘Jehová Diosajj wiñayaw munasipjjätam, sumrakwa uñjasipkätam’ sasaw Moisesajj israelitanakar säna. Israelitanakasti janipuniw yaqha diosanakarojj servipjjañapäkänti. Diosaparojja, taqe chuymampi, taqe almampi, taqe chʼamapampiw munasipjjañapäna, ukwa Jehová Diosajj jupanakat suyäna. Ukatsti Jehová Dios saparuki yupaychapjjañapatakejja, awkinakajj wawanakapar Jehová Diosat parlapjjañapapunïnwa (Deu. 6:6-9).

9 Niyakejjay Jehová Diosajj amtanakap jan mayjtʼaykchejja, israelitanakjamarak lursna ukwa Jehová Diosajj muni. Yupaychäwisajj Jehová Diosatakjamäñap munstan ukhajja, Jupa saparukiw serviñasa. Ukatsti taqe chuymasampi, taqe almasampi ukhamarak taqe chʼamasampiw munasiñasa. Uka mandamientow taqe mandamientonakat sipans jukʼamp jachʼajja sasaw Jesusajj säna, ukhamatwa Moisesan arunakapajj wali wakiskirïtap uñachtʼayäna (Marcos 12:28-31 liytʼañataki). Kunjamsa Jehová Diosasajj mä sapa Diosakïtap uñachtʼaysna ukwa jichhajj yatjjatañäni.

JEHOVÁ DIOS SAPARUKIW SERVIÑASA

10, 11. 1) Jehová Dios saparuki serviñajja, ¿kun sañsa muni? 2) ¿Kunjamsa mä qawqha hebreo waynanakajj Jehová Dios saparuki servipjjatap uñachtʼayapjjäna?

10 Jehová Dios saparukiw yupaychtanjja, Jupa saparukiw serviraktanjja. Janipuniw yaqha diosanakarojj yupaychañasäkiti, janirakiw kʼari yatichäwinakarjamasa ni kʼari amuyunakarjamas yupaychañasäkiti. Jupajj yaqha diosanakat sipansa, jukʼamp chʼamaniwa, jupanakjjarus munañanirakiwa. Jupaw cheqpacha Diosajja, ukatwa Jupa saparukejj yupaychañasa (Apocalipsis 4:11 liytʼañataki).

11 Daniel libronjja, pusi hebreo waynanakatwa parli, jupanakajj Daniel, Ananías, Misael, Azarías satäpjjänwa. ¿Kunjamsa jupanakajj Jehová Dios saparuki servipjjatap uñachtʼayapjjäna? Kunanaktï Diosan servirinakapajj jan manqʼapjjañapäkäna ukanakjja janiw manqʼapkänti. Ukatsti Danielan kimsa amigonakapajja, Babilonia marka apnaqerejj qorit luraykäna uka jachʼa idolorojj janiw qonqortʼasipkänti. Jehová Dios saparukiw yupaychapjjañapäna, ukjja qhanwa amuyapjjäna, ukatwa Jupat janipun jitheqtapkänti (Dan. 1:1–3:30).

12. Jehová Dios saparuki serviñ munstan ukhajja, ¿kunanakatsa amuyasiñasa?

12 Jehová Diosaw jakäwisan nayrankañapajja. Juparuk serviñ munstan ukhajja, janiw kunas jakäwisan nayrankañapäkiti. Ukhamajj ¿kunanakatsa amuyasiñasa? Israelitanakar churkäna uka tunka mandamientonjja, Jehová Diosajj janiw yaqha diosanakar yupaychätati sasaw servirinakapar säna. Jupanakajja, kunanakatï yaqha diosanakar yupaychañampi saskaspa ukanakjja janiw lurapjjañapäkänti (Deu. 5:6-10). Jichhürunakanjja, yaqha diosanakar yupaychañajj kunayman toqetwa uñjasispa, yaqhepajj janiw amuyañjamäkiti. Ukampis Jehová Diosajj pachpakïskiwa, janiw yaqha diosanakar yupaychañas munkiti, Jupajj ‘mä sapa Diosakiwa’. Kunas yaqha diosanakar jan yupaychañatakejj yanaptʼistaspa uk jichhajj uñjañäni.

13. Jehová Diosar munañat sipansa, ¿kunanak munañarus purtʼassna?

13 Kunanakas Diosat jitheqtayistaspa ukanakat yaqhepajja, Colosenses 3:5 (liytʼañataki) qellqatanwa jikjjatasi. Uka tʼaqarjamajja, michʼäñajja jan ukajj jiwasatakik taqe kuns munañajja, idolonakar yupaychañampi sasiwa sasaw qhanañchi. ¿Kunatsa ukham sispacha? Jila alani cosasanakanïña, jan ukajj qollqenïñ wal munañajja, wali chʼamani diosäkaspas ukhamwa apnaqestaspa. Kuna juchanakattï Colosenses 3:5 qellqatan parlki ukanakajja, idolonakaru jan ukajj kʼari diosanakaru yupaychañampi sasiwa. Jiwasatï ukanakar wal munassna ukhajja, ukanakaruw Jehová Diosat sipansa jukʼamp munasjjsna. Ukhamäspa ukhajja, yaqha diosarus yupaychksna ukhamäspawa. Jehová Diosasti janiw jiwasatakejj ‘mä sapa Diosäjjaspati’. ¡Janipuniw ukhamar purtʼasiñ munktanti!

14. ¿Kuna toqetsa apóstol Juanajj ewjjtʼäna?

14 Apóstol Juanajja, niya ukhamarakwa ewjjtʼäna. Kunanakatï akapachan utjki ukanakatwa jupajj parläna. Ukanakajj “janchin jan wali munañanakapa, kuntejj nayrajj uñjkis uka[nak] munañanaka, jachʼa jachʼa tukuñanaka[wa]” sasaw Juanajj säna. Ukatsti ukanakar munasipki ukanakanjja, “janïraw Dios Awkitak munasiñapajj utjkiti” sasaw säna (1 Juan 2:15, 16). Ukatwa ukanakar munañajj chuymasan utjiti janicha uk sapa kuti amuytʼasiñasa. Inas akapachan utjki uka kusistʼäwinakar saraña, Diosar jan servir jaqenakampi chikachasiña ukhamarak kunjamtï jupanakajj kʼachachasipki ukham kʼachachasiña, jan ukajj isisipki ukham isisiñ munañajj chuymasan utjchispa. Jan ukajja, inas akapachan ‘jachʼa cosasanaka’ jikjjatañ laykojj universidadanakaru sarañ munstan (Jer. 45:4, 5, NM). Ukampis akapachajj niyaw tukjatäni, ukatwa Moisesan arunakapat amtañasa. Jiwasatakitï Jehová Diosajj ‘mä sapa Diosakïchi’ ukhajja, Juparukiw kunjamtï munki ukarjam serviñasa (Heb. 12:28, 29).

TAMANJJA MAYACHTʼATÄÑASAWA

15. ¿Kunatsa Pablojj cristianonakar “mä sapa Dios Awkikiw” utji sasin säna?

15 “Diosasti mä sapakiwa” siski uka arunakajja, ¿kunsa amtayarakistu? Servirinakapajj mayachtʼatäpjjaspa, jakäwinakapansa mä amtanikïpjjaspa, ukwa Jehová Diosajj muni, ukanakwa uka arunakajj amtayistu. Nayrïr cristianonak taypinjja, judionakatsa, romanonakatsa, yaqha markanakatsa waljaniw utjäna. Jupanakajj kunayman sarnaqasiri, kunayman costumbrenakani, kunayman amuyunakani ukhamäpjjänwa. Ukhamasti yaqhepatakejj kuntï yateqapkäna ukarjam sarnaqañasa, nayra sarnaqäwinakap apanukuñas chʼamakïnwa. Ukatwa apóstol Pablojj “mä sapa Dios Awkikiw” cristianonakatakejj utji sasin säna, ukasti Jehová Diosawa (1 Corintios 8:5, 6 liytʼañataki).

16, 17. 1) ¿Kuna profecías jichhürunakan phoqasiski? 2) Uka profecía phoqasitapatjja, ¿Diosan markapajj kunjamasa? 3) ¿Kunatsa tʼaqa tʼaq sarnaqañajj taman utjaspa?

16 ¿Diosan servirinakapat kamsasirakispasa? “Qhepa urunakansti” taqe markat jutir jaqenakaw Jehová Diosarojj mayachtʼat yupaychapjjani sasaw Isaías profetajj säna. Uka jaqenakajj akham sapjjañapänwa: ‘Diosaw sarnaqäwinakap yatichistani, ukat uka thakipanjamwa sarañäni’ sasa (Isa. 2:2, 3). Kunjamsa uka profeciajj jichhürunakan phoqasiski uk uñjañajj walpun kusisiyistu. Jilat kullakanakasajj walja markanakata, kunayman arunak parliri, ukatsti kunayman costumbrenïpjjewa. Ukhamäkchi ukasa, taqeniw Diosarojj mayachtʼata yupaychtanjja. Ukampis jan mä kikpakïtasatjja, jan waltʼayasiñanakaw taman utjaspa.

¿Taman mayachtʼat sarnaqañ utjañapatakejj chʼamachastanti? (16-19 tʼaqanak uñjjattʼäta)

17 ¿Kunjamsa yaqha markat jutir jilat kullakanakarojj uñjtanjja? Inas jupanakajj yaqha aru parlapjjchi, inas jiwasjam jan isisipkchiti, jan ukajj inas yaqha kasta manqʼanak manqʼasipjjarakchi. ¿Uka jilat kullakanakamp jan mayachasiñ munasajj khitinakatï markasatäki, jiwasjam costumbrenïpki ukanakampikit mayachastanjja? Jiwasat sipans minus maranïpki, jan ukajj yaqha kasta jañchinïpki uka irpir chuymaninakarojj ¿kunjamsa uñjtanjja? Jan amuytʼasksna ukhajja, yaqha costumbrenïpki uka jilat kullakanakampejj janiw sum apasksnati, tamansa tʼaqa tʼaq sarnaqañaw utj-jjaspa.

18, 19. 1) ¿Kuna ewjjtʼanakas Efesios 4:1-3 qellqatan jikjjatasi? 2) ¿Kunsa taman mayachtʼat sarnaqañatakejj lurañasa?

18 ¿Kunas taman mayachtʼatäñatakejj yanaptʼistaspa? Apóstol Pablojj Éfeso markankir cristianonakar ewjjtʼkäna ukaw yanaptʼistaspa. Éfeso markanjja, jaqenakajj kunayman costumbrenïpjjänwa (Efesios 4:1-3 liytʼañataki). Pablojja, llampʼu chuymanïñata, munasirïñata, paciencianïñata, maynit maynikam munasisin sarnaqañatwa parläna. Ukham chuymanïñajja, kunjamatï machonanakajj mä uta jan tinkuñapataki yanaptʼkejja ukhamawa. Mä uta sumäskakiñapatakejj chʼamachasiñasawa. Ukatwa Pablojj Éfeso markankir cristianonakarojj “janipun tʼaqanoqtañar sarapjjamti, jan ukasti mayakïpjjapunim” sasin chʼamañchtʼäna.

19 Taman mayachtʼat sarnaqañ utjañapatakejja, taqeniw yanaptʼañasa. ¿Kunjamsa yanaptʼsna? Nayraqatajja, Pablojj llampʼu chuymanïñata, munasirïñata, paciencianïñata, maynit maynikam munasisin sarnaqañat parlkäna ukham chuymanïñatakiw chʼamachasiñasa. Ukatsti, taqenimpi sumankañatakiw chʼamachasiñasaraki. Taman jan waltʼayasiñanakajja, machonanakajj kʼakʼanoqtki ukamp sasiwa. Uka jan waltʼayasiñanakaw taman tʼaqa tʼaq sarnaqañaru apistaspa. Ukatwa jan waltʼayasiñanak jankʼaki askichañatak chʼamachasiñasa. Ukhamatwa jilat kullakanakasampejj sum apasiñäni, tamansa mayachtʼataw sarnaqasiñäni.

20. ¿Kunjamsa Jehová Diosajj mä sapa Diosakïtap amuyatas uñachtʼaytanjja?

20 ‘Jehová Diosasti mä sapa Diosakiwa’, uk yatiñajj wal chuymachtʼistu. Israelitanakarojja, Suma Oraqer mantasin jan walinakan uñjasipkäna uka jan waltʼäwinakaru saykatañatakiw uk yatiñajj chʼamañchtʼäna. Ukhamarakiw jachʼa tʼaqhesïwi urun qhespiñatak jiwasar yanaptʼistani. Paraison mayninakamp sum apasiñatakisa, mayachtʼat jakasiñatakis yanaptʼarakistaniwa. ¿Jehová Diosajj mä sapa Diosakïtap sumti amuytanjja? Ukhamächi ukajja, Jupa saparuki servipjjañäni. Ukatjja, taqe chuymampi, taqe jakañampi, taqe chʼamampi Jupar munasipjjañäni. Jilat kullakanakasampi sum apasiñatakisa, taman mayachtʼatäñatakis chʼamachasiskakiñäni. Ukhamtï lurañänejja, Jesusajj suma jaqetwa uñjistani, ukatsti jupajj akham sistaniwa: “Jutapjjam, jumanakajj Awkejjan bendecitanakapa, katoqapjjarakimay wiñay jakañjja jumanakataki wakichatäkis uka, kawkïritejj aka oraqe qalltatpacha luratäki” sasa (Mat. 25:34).