Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Awk taykanaka, Diosar confiyapjjañapatak wawanakamar yanaptʼapjjam

Awk taykanaka, Diosar confiyapjjañapatak wawanakamar yanaptʼapjjam

Wayn tawaqonaka, Tatitun sutip jachʼar aptapjjam’ (SAL. 148:12, 13).

88, 115 QʼOCHUNAKA

1, 2. 1) Diosar confiyapjjañapatak wawanakamar yanaptʼañajja, ¿kunatsa chʼamakïspa, ukat kunas yanaptʼiristam? 2) ¿Kuna pusi toqetsa yatjjataskañäni?

FRANCIA markankir mä chacha warmejj akham sapjjewa: “Taqe chuymaw Diosar confiyapjjta, ukampis wawanakajajj ukhamäpjjarakiniwa sasin janiw sapkiristti. Diosar confiyañajja, janiw herenciat paskiti. Wawanakajj jukʼat jukʼatwa Diosar confiyañ yateqapjje” sasa. Australia markankir mä jilatajj akham sarakiwa: “Wawanakaru Diosar confiyapjjañapatak yanaptʼañajj chʼamakiwa. Awisajj wawasan jisktʼapar sumsa qhanañchksna ukhamwa amuysna, ukampis qhepat pachpa jisktʼwa jisktʼapjjestaspa. Kuntï jichhürojj sisktan ukajj janiw jutïrin yanaptʼjjaspati” sasa. Wawanakajj jukʼat jukʼatwa jilsusipki, ukhamajj jisktʼanakapar jukʼamp sum qhanañchañaw wakisi, Jehová Diosar munasipjjañapatak kunayman toqet yanaptʼañas wakisirakiwa ukwa walja awk taykanakajj amuyawayapjje.

2 Jumatï wawanakanïstajja, inas akham jisktʼasirïsta: “¿Wawajarojj Jehová Diosar munasiñapatakisa, jilïrëjjasin Jupar serviskakiñapatakis yanaptʼiristi?” sasa. Ukatakejj Diosaw yanaptʼiristam (Jer. 10:23). Ukatwa yanaptʼap thaqhañama. Jupajj walja yanaptʼanakwa awk taykanakar churawayi. ¿Kunjamsa wawanakamar yanaptʼapjjasma? 1) Wawanakamar sum uñtʼasina, 2) kuntï Jehová Diosat yatkta uk yatichasina, 3) uñachtʼäwinakampi yatichasina, 4) paciencianïsa ukatsti Diosan qollan ajayup mayisina.

WAWANAKAMAR SUM UÑTʼAM

3. ¿Kunjamsa awk taykanakajj Jesusat yateqasisin wawanakapar yatichapjjaspa?

3 Jesusajja, arkirinakaparojj sapakutiw jisktʼirïna, ukhamatwa kunsa amuyapjje uk yatïna (Mat. 16:13-15). Awk taykanaka, Jesusatwa yateqasipjjañama. Wawanakamampi parlasasa, kun lurkasasa, kunsa jupanakajj amuyapjje uk jisktʼam, kunjamsa jikjjatasipjje uk yatiñatakis chʼamachasirakim. Inas kunat pächasipchi, ukatwa jisktʼasiñ munapjjaspa. Australiankir 15 marani mä jilatajj siwa: “Tatajajj Diosar serviñan kunjamäsktsa uka toqet parlapunituwa, ukatjja sum amuytʼañatakis yanaptʼarakituwa. ‘¿Bibliajj kamsisa? ¿Kuntï Bibliajj siski ukar iyawstati? ¿Kunatsa iyawsta?’ sasinsa jisktʼapunituwa. Pachpa arunakajampi uka jisktʼanakar qhanañchañatakiw ukham jisktʼitu, janiw kuntï jupasa mamitajas yatichapkitu uka pachpa arunak sañajj munirïkiti. Jiltjjasajja, janiw jukʼa arunakampik nayrjam qhanañchjjti” sasa.

4. ¿Kunatsa wawanakaman jisktʼanakap pacienciampi qhanañchañama? Uk mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼam.

4 Wawamatï Biblian mä yatichäwip jan jankʼak iyawskanejja, paciencianïñamawa. Jisktʼanakapar qhanañchañatak chʼamachasim. Mä jilatajj akham siwa: “Wawanakaman jisktʼanakapajj janis kunäkaspa ukham janiw amuyañamäkiti, sum istʼañamawa, jan parlañ munkta uka toqenakat jisktʼätam ukhajja, qhanañchtʼañamawa” sasa. Wawanakamajj sum amuytʼañ munasaw ukham jisktʼapjjeristam, ukajj janiw jan walïkiti. Jesusajj waynitükäna ukhajj jisktʼasirakirïnwa (Lucas 2:46 liytʼañataki). Dinamarkan jakasiri mä waynajj akham siwa: “‘¿Testigonakat cheqa religionäpacha?’ sasin awk taykajar jisktʼayäta ukhajja, pacienciampiw istʼapjjetäna. Ukham jisktʼatajj llakisipjjpachänwa, ukampis Bibliampiw qhanañchapjjetäna” sasa.

5. Wawanakapan Diosar taqe chuyma confiyapjjañapatakejja, ¿kunsa awk taykanakajj lurapjjañapa?

5 Wawanakamar sum uñtʼañamawa. Inas yatiyirisa, tantachäwinakarusa sarasipkchi, ukham uñjasajj Diosar taqe chuymas confiyapkaspa ukham janiw amuyañamäkiti. ¿Wawanakamajj Diosar munasipjjeti? ¿Kunsa Bibliat amuyapjje? Kunanakas Diosat jitheqtayañ muni uk yatjjatañatakiw chʼamachasiñama. Kun lurkasas sapüruw Diosat wawanakamar parlañama, mayirapiñamarakiwa, ukjja sapakisa jan ukajj jupanakampïsaw lurasma.

KUNTÏ JEHOVÁ DIOSAT YATKTA UK YATICHAM

6. Diosar uñtʼañasa, Bibliat yatjjatañasa, ¿kunjamsa awk taykanakarojj wawanakapar yatichañatak yanaptʼi?

6 Jesusajj Awkipar wal munasïna, Qollan Qellqatanaksa sumwa uñtʼarakïna, ukatwa kuntï yatichkäna uk jaqenakajj wal istʼañ munapjjerïna. Jesusajj munasiñatwa yatichirïna uksti jaqenakajj sum amuyapjjäna, ukatwa wali amuyumpi istʼapjjerïna (Luc. 24:32; Juan 7:46). Jehová Diosar wal munasitam amuyasajja, ukhamarakiw wawanakamajj Diosar munasipjjani (Deuteronomio 6:5-8; Lucas 6:45 liytʼañataki). Ukhamasti Bibliat yatjjataskakim, Bibliat apstʼat qellqatanaksa liytʼapunim. Diosan luratanakapatsa jukʼamp yatjjatam (Mat. 6:26, 28). Jehová Diosar jukʼamp uñtʼasajja, sumwa wawanakamar Jupat yatichäta (Luc. 6:40).

7, 8. 1) ¿Kunsa awk taykanakajj lurapjjañapa? 2) ¿Kunsa yaqhep awk taykanakajj lurawayapjje?

7 Jehová Diosat kun yateqasasa wawanakamaruw yatichañama. Sapa kutiw uk lurañama, janiw tantachäwinakatak wakichtʼaskasakisa, ni familjam Bibliat yatjjatkasakis lurañamäkiti. Estados Unidos markankir mä chacha warmejja, kunanakatï alajjpachansa, Oraqensa utjki ukanak uñjasina, suma manqʼa manqtʼaskasinwa Diosat wawanakapar parlapjje. Jupanakajj akham sapjjewa: “Jehová Diosajj wali munasiriwa, sum amuytʼasaw taqe kuns churistu sasaw wawanakajar sapjjta” sasa. Sudáfrica toqenkir mä chacha warmejja, pä phuchanakaparojj jardinan trabajkasaw Diosat parlapjje. Sañäni, kunjamsa jiskʼa jathajj mä qoqar tukuspa uk uñjañajj wali muspharkañawa sasinwa yatichapjje. Jupanakajj akham sapjjewa: “Phuchanakajarojj jakañaru respetomp uñjapjjañapataki ukhamarak jakäwejj kunja suma lurtʼatasa uk amuyapjjañapatakiw yanaptʼapjjta” sasa.

8 Australiankir mä jilatajja, 10 marani wawaparojj mä museoruw irpatayna. Ukankasajja, Diosar jukʼamp confiyañapataki, taqe kunas Diosan lurtʼatätap amuyañapatakiw wawapar yanaptʼañ munäna. Jilatajj akham siwa: “Museonjja, qotankir amonites ukat trilobites sat animalanakwa uñjapta. Ukanakajj jichhajj janiw utj-jjeti, suma lurtʼatäpjjatap uñjañajj wali muspharkañänwa. Jichhürunakanjja, uka animalanakjam muspharkañ lurtʼatajj utjarakiwa. Jakäwitï aleq ukhamatak qalltasin wali sumar tukuwaychejja, ¿kunatsa qotankir uka animalanakajj wali sumäjjapjjäna? Ukajj wali muspharkañänwa, uk amuytʼañapatakiw wawajar yanaptʼañ munayäta” sasa.

UÑACHTʼÄWINAKAMPI YATICHAM

9. 1) ¿Kunatsa uñachtʼäwinakampi wawanakar yatichañajj wakisi? 2) ¿Kuna uñachtʼäwimpis mä kullakajj wawanakapar yatichäna?

9 Sarnaqäwinakampi uñachtʼäwinakampiw Jesusajj wakiskir yatichäwinak arkirinakapar yatichirïna (Mat. 13:34, 35). Wawanakamar uñachtʼäwinakampi yatichasajja, sum amuytʼapjjañapatakiw yanaptʼasktajja. Kuntï yatichkta uk sum amuyapjjañapatakisa, jan armapjjañapatakis yanaptʼaraktawa. Yateqañsa wal munapjjarakini. Japonankir mä kullakat parltʼañäni. ‘Jehová Diosajj Oraqer jarkʼaqer samana (atmósfera) lurasajja, qawqsa munasistu ukwa uñachtʼayi’ sasinwa kullakajj pä yoqall wawanakapar yatichañ munäna. Maynejj kimsaqallqo maranïnwa, maynïristi tunka maraniraki. Amuykay mä uñachtʼäwimpi yatichañatakejja, kullakajj wawanakapar azúcar, leche, café ukanakwa churäna. Ukjjarusti café waktʼayarapipjjeta sasinwa säna. Kullakajj akham siwa: “Wawanakajar wali amuyumpi café waktʼayir uñjasajja, ‘¿kunatsa ukham waktʼayapjjta?’ sasinwa jisktʼayäta, jupanakasti sapjjetänwa: ‘Kunjamtï munirïkta ukhampunwa waktʼayañ munapjjta’ sasa. Diosajj ukhamarakiw Oraqer jarkʼaqer samana wali amuyumpi jiwasatak lurawayi sasinwa jupanakar sayäta” sasa. Uk yateqasajja, wawanakapajj wal kusisipjjäna, janiw jichhakamas armasipkiti.

Mä Lurirejj utjaskapuniwa sasin wawanakamar yatichañatakejja, amuykañ uñachtʼäwinakampiw yatichasma. (10 tʼaqa uñjjattʼäta).

10, 11. 1) Mä Lurirejj utjaskapuniwa sasin wawanakamar yatichañatakejja, ¿kuna uñachtʼäwimpis yatichasma? (28 janankir foto uñjjattʼam). 2) ¿Kuna uñachtʼäwinakampis wawanakamar yatichirïta?

10 Mä Lurirejj utjaskapuniwa sasin wawanakar yatichañatakejja, ¿kuna uñachtʼäwimpis yatichasma? Wawamampejj tortwa mä recetarjam lurapjjasma, kunatsa recetarjam lurañajj wakisi uk qhanañchtʼam. Ukatsti mä manzana jan ukajj yaqha fruta wawamar churasin akham jisktʼam: “¿Aka manzanajj mä recetarjam luratätap yatiyätati?” sasa. Ukjjarusti manzana payar jaljtayasinjja, jiskʼa chirap wawamar churam. Churasinsti akham sarakim: “Aka chirajj mä recetar uñtasitawa. Aka jiskʼa chirarjamaw mä manzanajj jiltasin achoqe. Ukampis aka chirajj janiw torta lurañ recetjamäkiti” sasa. Ukat akham jisktʼarakim: “Torta lurañataki recetajj maynin luratawa, ¿khitisa mä chirat manzana jilsuñapataki lurtʼawayi?” sasa. Wawanakamatï jilïrëjjapchi ukhajja, manzana chiran ADN satäkis ukaw utji, ukaw mä manzana qoqajj qawqchʼänisa, qawqha achunakanïnisa uk qhanañchi sasinwa yatichasma. Ukatsti El origen de la vida. Cinco cuestiones dignas de análisis sat folletotwa 10 janat 20 janakam utjki uka dibujonaka ukhamarak uñachtʼäwinaka uñjjattʼayasma.

11 Waljaniw wawanakapampejj ¡Despertad! revistat “¿Casualidad o diseño?” sat yatichäwi liytʼapjje. Wawanakamatï jiskʼäsipkchi ukhajja, uka yatichäwinak amuykañwa qhanañchtʼasma. Dinamarcan jakasiri mä chacha warmejja, wawanakaparojj avionanakampita jamachʼinakampitwa parlapjjäna. Jupanakajj akham sapjjänwa: “Avionanakajj jamachʼinakar uñtasitäpjjewa. Ukampis jamachʼinakajja, kʼawnasin jiskʼa chhiwchhinïpjjewa, ¿kunatsa avionanakajj jan ukhamäpki? ¿Jamachʼinakatakejj jalnoqañataki mä thakejj wakisiti? ¿Avionanakajj jamachʼinakjamati chhiweqapjjaraki? Ukanak amuytʼasinjja, ¿avionanak luririti jan ukajj jamachʼinak luriricha jukʼamp yatiñanejja?” sasa. Ukham yatichasajja, ‘chʼikhi chuymanïpjjañapataki’ ukhamarak Jehová Diosar jukʼamp confiyapjjañapatakiw yanaptʼasktajja (Pro. 2:10-12).

12. Bibliar confiyañapatakejja, ¿kunjamsa uñachtʼäwinakampi wawamar yatichasma?

12 Kuntï Bibliajj siski ukajj cheqapuniwa sasin wawanakamar yatichañatakejja, uñachtʼäwinakampiw yatichasma. Sañäni, Job 26:7 (liytʼañataki) qellqatwa Bibliat liytʼarapisma. Jehová Diosaw ak jiwasatak qellqayawayi sasin sañat sipansa, amuytʼañapatakiw yanaptʼañama. Akham sasaw amuytʼayasma: “Job chachajj jakkäna uka tiemponjja, aka Oraqejj aleq ukhamak jan kunjjar warktʼatätap jaqenakajj janiw creyipkpachänti. Mä pelotasa, mä qalasa mä kunjjar uchatäñapawa sasaw amuyapjjäna. Uka tiemponakanjja, Oraqejj jan kunjjaru warktʼatätapjja, janiw khitis yatkänti, janirakiw telescopiosa ni avionanakas utjkänti” sasa. Bibliajj nayras qellqasiwaykchejja, Jehová Diosaw qellqayawayi, ukatwa kunatï cheqäki ukpun yatichi (Neh. 9:6).

BIBLIARJAM SARNAQAÑ YATICHAPJJAM

13, 14. Biblian yatichäwinakaparjam sarnaqapjjañapatakejja, ¿kunjamsa awk taykanakajj wawanakapar yanaptʼapjjaspa?

13 Maysa toqetjja, wawanakamatï Biblian yatichäwinakaparjam sarnaqapjjani ukhajja, jukʼamp kusisitaw jakasipjjaspa uk amuyapjjañapatakiw yanaptʼañama (Salmo 1:1-3 liytʼañataki). ¿Kunjamsa uk lurasma? Wawanakamarojj mä islarus jakasir sarapjjañapäkaspa ukham amuytʼayam, uka islar jumanakamp chika jakasir sarapjjañapatakejj mä qawqha jaqenakaruw ajllipjjañama sasaw sasma. Ukatjja akham sasaw jisktʼarakisma: “¿Taqeni sum apasipjjañapatakejj kunjam jaqenakarus ajllipjjasma?” sasa. Ukatsti, kunjam jaqenakarus Jehová Diosajj paraison jakasipjjañapataki ajllpachäni uk amuytʼayañatakejja, Gálatas 5:19-23 qellqatwa liytʼasma.

14 Ukhamatwa aka pä wakiskir yatichäwinak wawanakamar yatichasma. Maya, jichhürunakanwa Jehová Diosajj kʼuchiki jakasiñatakisa, mayninakampi sum apasiñatakis yatichaskistu. Paya, paraison sum jakasiñatakiw wakichtʼaskistu (Isa. 54:13; Juan 17:3). Maysa toqetjja, kunjamsa Bibliajj jilat kullakanakar jakäwipan yanaptʼawayi ukwa qhanañchtʼasma. Uka experiencianakjja, Yatiyañataki revistan “Bibliat yatjjatasaw nayra jakäwinakapjja jaytawayapjje” sat yatichäwinakanwa thaqtasma. Jan ukajj kunjamsa Bibliajj jakäwipan yanaptʼawayi uk familiamar cuenttʼañapatakejja, tamamankir jilat kullakanakat mayniruw invittʼasma (Heb. 4:12).

15. ¿Kunas wawamar sum yatichañatak yanaptʼätam?

15 Wawanakaman wal yateqañ munapjjañapatakejja, sum amuytʼas yaticham. Diosat yateqapjjañapatakisa, Jupar jukʼamp jakʼachasipjjañapatakis kunjamsa yanaptʼasma uk amuytʼam. Jilsupjjañapkam yatichaskakim. Mä jilatajj akham siwa: “Kuntï wawamar yatichkayäta uk kutin kutin kunayman toqet yatichaskakim” sasa.

PACIENCIANÏÑAMAWA, DIOSAN QOLLAN AJAYUPSA MAYIÑAMAWA

16. ¿Kunatsa wawanakar yatichasajj paciencianïñajj wakisi, ukat kunjamsa yaqhep awk taykanakajj paciencianïpjjatap uñachtʼayapjjäna?

16 Qollan ajayun yanaptʼapampejja, wawanakamajj jukʼampiw Jehová Diosar confiyapjjani (Gál. 5:22, 23). Ukampis Diosar jukʼamp confiyapjjañapatakejja, tiempow munasini. Ukatwa wawamar pacienciampi yatichaskakiñama. Japón markankir mä imill wawani mä yoqall wawani jilatajj akham siwa: “Wawanakajar yanaptʼañatak tiempo apstʼasipjjapuntwa. Jiskʼäsipkäna ukhatpachaw 15 minutonak Bibliat sapür yatjjatapjjerïta, tantachäwinak utjkän ukhakiw jan yatjjatapjjerïkti. Sapüru 15 minutonak yatjjatañajj janiw chʼamäkänti” sasa. Tamanak tumptʼir mä jilatajj akham sarakiwa: “Qʼajjo waynäkasinjja, walja jisktʼanakaw utjitäna. Ukar qhanañchapkchitänsa jisktʼasiskakiyätwa. Uka jisktʼanakajarojj qhepatwa tantachäwinakana, Bibliat sapaki yatjjatkasina jan ukajj familjam yatjjatasin qhanañchasiskäna. Ukatwa awk taykanakajj wawanakapar yatichasipkakiñapa” sasa.

Chuymar purtʼkir yatichañatakejja, Diosan Aruparojj wali askitwa uñjañama. (17 tʼaqa uñjjattʼäta).

17. 1) ¿Kunatsa awk taykanakajj Diosar jukʼamp confiyañatak chʼamachasipjjañapa? 2) Bermudas markan jakasiri mä chacha warmejja, ¿kunjamsa phuchanakapar Diosar jukʼamp confiyapjjañapatak yanaptʼapjjäna?

17 Jehová Diosar taqe chuyma confiyatam uñjasajja, wawanakamajj ukhamarakiw Diosar confiyapjjani. Kunanaksa jumajj luraskta uk wawanakamajj uñjapjjewa, ukatwa Diosar jukʼamp confiyañatak chʼamachasiñama. Jehová Diosajj cheqapun utjaskatapwa sarnaqatamampejj uñachtʼayañama. Bermudas markan jakasiri mä chacha warmit parltʼañäni. Jupanakajja, llakit jikjjatasipjje ukhajja, phuchanakapampiw Diosan yanaptʼap mayisipjje. Ukatjja, phuchanakapan sapa mayni mayisipjjañapatakis chʼamañchtʼapjjarakiwa. Jilatampi kullakampejj akham sapjjewa: “Jilïr phuchajarojj akham sapjjtwa: ‘Jehová Diosar taqe chuyma confiyam Diosan markapan kuna lurañanakatï utjki ukanak luraskakim, jan sint llakisimti’ sasa. Kunjamsa Jehová Diosajj yanaptʼapjjetu uk uñjasajja, phuchajajj jukʼampiw Jehová Diosarusa, Biblian yatichäwinakaparus confiyi” sasa.

18. ¿Kunsa awk taykanakajj jan armapjjañapäki?

18 Awk taykanaka, janiw munkir jan munkir wawanakamarojj Diosar confiyapjjañapatak waytʼapkasmati, uk janipun armapjjamti. Jumanakajj satiri, umampi qarpjjatiri jan ukajj irpjjatiri ukhamäpjjtawa, ukampis Jehová Diosaw jiltayirejja (1 Cor. 3:6). Ukhamasti wawanakamar Jehová Diosat yatichaskakiñatak chʼamachasisipkakim, ukatsti wawanakaman Jehová Diosar jukʼamp confiyapjjañapatak qollan ajayu Diosat mayisipkakim. Jehová Diosaw chʼamachasitanakam bendiciskani (Efe. 6:4).