Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

5 YATICHÄWI

Jan ina chʼusar tiempo aptʼasiñäniti

Jan ina chʼusar tiempo aptʼasiñäniti

“Kunjamsa sarnaqasipkta uk sum amuyasipjjam, jan jumanakajj jan amuytʼasir jaqenakjam sarnaqapjjamti, antisas yatiñan jaqenakjam sarnaqapjjam [...] tiempjja jan ina chʼusar aptʼapjjamti” (EFES. 5:15, 16).

CANCIÓN 8 Jehová Diosaw imantasiñasajja

¿KUNANAKATSA YATJJATASKAÑÄNI? *

1. ¿Kunanak lurasas Jehová Diosamp chikätanjja?

 KHITINAKARUTÏ munasktan ukanakampi chikachasiñajj taqeniruw gustistu. Casarat chacha warminakarojja, panipatak tiempo apstʼasiñajj wal gusti. Wayn tawaqonakarusti, amigonakapampïñaw wal gustaraki. Taqeniruw jilat kullakanakampïñajj wal gustarakistu. Taqe kunat sipansa, Jehová Diosampïñatak tiempo apstʼasiñaw wal gustistu. ¿Kunjamsa uk lurtanjja? Orasisa, Biblia liyisa, kuntï jutïrin lurkani ukat lupʼisa, kunjam Diosasa ukanakat lupʼisaw uk lurtanjja. Jehová Diosampïñatak tiempo apstʼasitasjja, wali valoranitwa uñjtanjja (Sal. 139:17).

2. ¿Kunatsa Jehová Diosampïñatak tiempo apsusiñajj awisajj chʼamakïspa?

2 Jehová Diosampïñajj walsa gustkchistojja, awisajj janiw faciläkiti. Jan tiemponïtas laykojja, Jehová Diosar adorañatakejj janiw tiempojj utj-jjestaspati. Trabajompi, familiampi yaqha luräwinakampi wali ocupatäsajja, janis orasiñataki, yatjjatañataki, lupʼiñataki tiempojj utj-jjestaspa ukhamwa amuyassna.

3. ¿Kun lurañatsa amuyasiñasaraki?

3 Ukampis yaqhanakaw tiempo apaqarakistaspa. Ukanakajj janis jan walïkchejja, jiwasatï jan amuyaskañäni ukhajj Jehová Diosar jukʼamp jakʼachasiñatwa tiempo apaqestaspa. Cheqas taqeniruw mä rato samartʼañasa kusistʼañasa gustistu. Ukampis ukanakaruki tiempos aptʼasiñäni ukhajja, Jehová Diosar adorañatakejj janiw tiempojj utj-jjestaniti. Kunanaktï kusistʼañatak lurktan ukanakajj janiw jukʼamp importantëñapäkiti (Prov. 25:27; 1 Tim. 4:8).

4. ¿Kunanakatsa aka yatichäwin yatjjataskañäni?

4 Aka yatichäwinjja, kunas jiwasatak jukʼamp importante uk kunatsa amtañasa, ukwa yatjjataskañäni. Jehová Diosampïñatak tiempo apsusktan uk kunjamsa jan ina chʼusar aptʼasksna, ukham lurañajj kunjamsa yanaptʼistani ukanakatwa yatjjataskarakiñäni.

SUMA AMTANAKAR PURIÑÄNI KUNAS JUKʼAMP IMPORTANTE UK AMTARAKIÑÄNI

5. Kunsa wayn tawaqonakajj vidapampi lurapjjani uk ajlliñatakejja, ¿kunjamsa Efesios 5:15-17 textojj yanaptʼaspa?

5 Kunsa vidasampi lurañäni uk sum ajlliñäni. Walja wayn tawaqonakaw uka toqet llakisipjje. Yatichirinakapasa, jan Testigöpki uka familiaranakapasa, universidadar sarapjjañapataki, suma trabajo jikjjatapjjañapataki, walja qollqe ganapjjañapatakiw jupanakar chʼamañchapjjaspa. Ukampis yateqañ utanakar sarasajj janiw tiemponëjjapjjaspati. Maysa toqetjja, awk taykanakapasa, congregacionankir jilat kullakanakas Jehová Diosar servipjjañapatakiw chʼamañchapjjarakispa. ¿Jehová Diosar munasiri waynarusa jan ukajj tawaqorus kunas suma amtar puriñatak yanaptʼani? Efesios 5:15-17 textwa liytʼaspa (liytʼäta). Kuntï ukan siski ukat lupʼisajja, “‘¿kun lurañajsa Jehová Diosajj muni?’, ¿kuna amtar puriñajas jupar kusisiyani?, ¿kuna amtar puriñas jan ina chʼusar tiempo aptʼasiñatak yanaptʼitani?” sasaw jisktʼasispa. ‘Jan wali urunakanwa jakastanjja’, Supayan apnaqat akapachas niyaw tʼunjatarakïni, uk jan armasiñäniti. Kunanakatï Jehová Diosar kusisiykaspa uk vidasan lurañaw wali sumajja.

6. ¿Kunsa Mariajj ajllïna, kunatsa uk ajllitapajj mä suma amtäna?

6 Kunatï jukʼamp importantëki uk sum amtañäni. Jan ina chʼusar tiempos aptʼasiñatakejja, kuna lurañanakatï utjkistu ukanakajj walikïskchisa, ukanakat may ajlliñasaw wakisi. Uk amuytʼañatakejja, Jesusajj Mariampir Martampir visitir sarkäna ukhajj kunas pasäna uk amtañäni. Niyakejjay Martajj wali katoqtʼasirïchïnjja, Jesusajj jupan utapankatapat wal kusisïna, ukatwa walja manqʼanak phayäna. Ukampis María kullakapajj Jesús jakʼar qontʼasisaw yatichäwinakap istʼäna. Kuntï Martajj lurkäna ukajj walikïskchïnsa, “Mariajj kunatï sumäki uk ajllisi” sasaw Jesusajj säna (Luc. 10:38-42). Kuntï ukapachajj manqʼapkäna uk inas Mariajj tiempompejj armasjjchïna, ukampis kuntï Jesusat yateqkäna uk janipuniw armaskpachänti. Mariajja Jesusamp chikäñatak tiempo apsusitap wali valoranitwa uñjäna. Jiwasasa, Jehová Diosampïñatak tiempo apsusktan uk valoranitwa uñjaraktanjja. ¿Kunsa tiempos jan ina chʼusar aptʼasiñatakejj lursna?

JEHOVÁ DIOSAMPÏÑATAK TIEMPO APSTʼASITAS JAN INA CHʼUSAR APTʼASIÑÄNITI

7. ¿Kunatsa orañasa yatjjatañasa lupʼiñasa wali importantejja?

7 Orasisasa, yatjjatasasa, lupʼisas Jehová Diosaruw adorasktanjja, uk amtapuniñäni. Orasktan ukhajja, wal munaskistu uka alajjpachankiri Awkisampiw parlasktanjja (Sal. 5:7). Bibliat yatjjatasajja, taqet sipans jukʼamp yatiñanïki uka ‘Diosaruw uñtʼasktanjja’ (Prov. 2:1-5). Lupʼtan ukhajja, Jehová Diosajj kunjam Diosasa, jiwasatakisa taqe jaqenakatakis kuna amtanisa uka toqenakatwa amuykiptʼtanjja. Ukanak lurasajj janiw tiempos ina chʼusar aptʼasktanti. Cheqas janiw walja tiemponïktanti. Ukhamajj ¿tiempos jan ina chʼusar aptʼasiñatak kunas yanaptʼarakistani?

Bibliat sapak yatjjatañatakejja, ¿janit jan khitis pantjasiykistaspa uka lugarar sarksna? (Párrafos 8, 9).

8. ¿Jesusajj kuntï wasarankkasajj lurkäna ukat kunsa yateqsna?

8 Puedstan ukhajja, jan khitis pantjasiykistaspa uka cheqaruw sarsna. Kunjamsa Jesusajj uk luräna uk amuytʼañäni. Aka oraqen janïr predicañ qalltkäna ukhajja, 40 urunakaw wasarankäna (Luc. 4:1, 2). Ukanwa jupajj orasïna, kun lurañapsa Awkipajj munäna ukatsa lupʼirakïna. Ukaw kuna jan walinakansa qhepat uñjasiñapäna ukatak wakichtʼäna. ¿Kunsa ukat yateqsna? Familiasan waljanïstan ukhajja, awisajj utan mä chʼusa cheqa jikjjatañajj chʼamakïspawa. Ukhaman jakasstan ukhajj ¿janit yaqha lugarar sarksna? Julie sat kullakajj ukwa Jehová Diosamp parltʼasiñatakejj luri. Kullakajj mä jiskʼa utanakwa esposopampejj Francia markan jakasi, ukhamasti sapakïñasa, jan pantjasiyatäñas jupatak chʼamakiwa. Kullakajj akham siwa: “Sapüruw parquer pasiytʼir sarta. Ukanjja, sapakïsajj jan khitin pantjayataw Jehová Diosamp sum parltʼasta” sasa.

9. Jesusajj wali ocupatäkchïnsa, ¿kunjamsa Jehová Diosar orasiñajj jupatak wali valoranïtap uñachtʼayäna?

9 Jesusajj wali ocupatapunïrïnwa. Taqe cheqaruw walja jaqenakajj arkapjjerïna, jupanakatak tiempo apsusispa ukwa munapjjarakirïna. Mä kutejja, jupar uñjañatakejj “markpachaw [mä uta] punkur aywthapipjjäna” sasaw Bibliajj qhanañchi. Ukhamäkchïnsa, Jehová Diosar orasiñatakejj tiempo apsusipunïnwa. Chʼamak chʼamakäskäna ukhaw mä chʼusa lugarar jupajj saräna, ukhamat ukan Awkipampïñataki (Mar. 1:32-35).

10, 11. Mateo 26:40, 41 textorjamajja, ¿kunsa Jesusajj discipulonakapar Getsemaní jardinan ewjjtʼäna, ukampis kunas pasäna?

10 Jesusajj janïr jiwayatäkäna uka qhep qhepa arumajja, mä arun jan jukʼamp predikjjañapäjjäna ukhajja, Jesusajj mayampiw orasiñataki, lupʼiñataki mä chʼusa lugara thaqäna, Getsemaní jardinaruw saräna (Mat. 26:36). Ukanwa discipulonakaparojj orasiñ toqet ewjjtʼäna.

11 Kunas ukan pasäna uk uñjañäni. Getsemaní jardinar puripjjäna ukhajj inas chika arum pasatäjjchïna, ukhamajj wali arumäjjänwa. Apostolonakaparojj jan ikjapjjañapatakiw mayïna, ukatsti orasiriw saräna (Mat. 26:37-39). Jesusajj kuttʼanïna ukhajja, ikiraskirwa jupanakar jikjjatäna. Ukatwa “amuyasipjjapunim, oracionsa jan jaytas lurasipkakim” sasin mayamp säna (Mateo 26:40, 41 liytʼäta). Jupanakan wali estresatäpjjatapa, wali qaritäpjjatap Jesusajj yatïnwa. Ukatwa jupanakat khuyaptʼayasisajj “jañchejj janiw chʼamanïkiti” sasin säna. Jesusajj pä kutimpiw orasir saräna, kuttʼanïna ukhajj jupanakajj ikirasipkänwa, janiw orasipkänti (Mat. 26:42-45).

Jan sinti qaritäkasin orasiñatakejj ¿janit tiempo apsusksna? (Párrafo 12).

12. ¿Awisajj orasiñatak wali estresata qarita jikjjatastan ukhajj kunsa lursna?

12 Kuna horasarus walïspa ukhaw orasiñasa. Awisajj inas orasiñatakejj wali estresata, qarita jikjjatasstan, waljaniw ukham jikjjatasipjjaraki. Ukhamajj ¿kunsa lursna? Yaqhep jilat kullakanakajja, ikintañ horasaw orasipjjerïna, ukampis jichhajj janïr sinti arumäkipana, janïr qaritäkasaw orasipjje, ukaw jupanakar jukʼamp yanaptʼi. Yaqhepajj jukʼamp suma amuytʼasisa mayisiñatakejj qonqortʼata, jan ukajj qontʼataw mayisipjje. Wali llakitäsa jan ukajj aynachtʼatäsajj jan orasiñ puedkstan ukhajja, ¿kunsa lursna? Kunjamakis jikjjatastan uk Jehová Diosaruw yatiyañasa, jupajj jiwasat khuyaptʼayasiniwa, kunjamäsktansa uksa amuyarakistaniwa (Sal. 139:4).

¿Tantachäwinkkasajj mensajenak jan apayañatakejj chʼamachasismati? (Párrafos 13, 14).

13. Jehová Diosampïñatak tiempo apstʼasktan ukhajja, ¿kunjamsa celularasa tabletas pantjasiyistaspa?

13 Yatjjatasktan ukhajj janiw kunas pantjasiyañapäkiti. Jehová Diosamp jukʼamp sum apasiñatakejj janiw orasiñak yanaptʼkistuti, Bibliat yatjjataña, tantachäwinakar sarañaw yanaptʼarakistu. ¿Sum yatjjatañatakisa tantachäwinakajj yanaptʼkirïñapatakis kunsa lursna? Akhamwa jisktʼassna: “¿Kunanakas tantachäwinak sum istʼañatsa sum yatjjatañats pantjasiyitu?” sasa. Uka horasanakajj mayniw celularat jawsanistaspa, mensajenak aptʼayanistaspa, jan ukajj yaqha ukham aparatonakaw pantjasiyistaspa. Celularasa, tabletasa jan ukajj yaqha ukhamanakas wal yanaptʼistu, walja millón jaqenakarakiw uk apnaqapjje. Ukampis uka toqet yaqhep yatjjattʼatanakajj akham sapjjewa: ‘Maynejj mä kun sum amuykiptʼaña, sum yatjjatañwa munaspa, ukampis celularapatï jupa jakʼankani ukhajj pantjasiyaspawa’ sasa. Psicología toqet yatichiri mä chachajj akham siwa: “Celularamajj juma jakʼankaski ukhajja, kunsa jaqenakajj lurasipki sasaw lupʼisktajja, kuntï lurkta uk janiw atencionamp lurktati, pʼeqemajj yaqhanakatwa lupʼiski” sasa. Janïr asamblea qalltkipanjja, mayninakar jan pantjasiyañatakejj celularanakas jiwtʼayañaswa mayipjjestu. Jehová Diosampïñatak tiempo apstʼasktan ukhajja, celularasajj jan jiwasar pantjasiyañapatakejj ukhamarakwa lursna.

14. Filipenses 4:6, 7 textorjamajja, ¿kunjamsa Jehová Diosajj atencionampi istʼañasataki wali amuyumpi yatjjatañasataki yanaptʼistani?

14 Wali atencionampi istʼañatakisa, wali amuyumpi yatjjatañatakisa Jehová Diosaruw yanaptʼa mayisiñasa. Jiwasatï Bibliat yatjjatkasina, jan ukajj tantachäwinkkasin pʼeqesajj yaqha toqet lupʼiskatap amuyasstan ukhajja, Jehová Diosaruw yanaptʼa mayisiñasa. Mä kunas llakisiyistu ukhajja, uka toqet jan lupʼiñasa, Bibliat wali amuyump yatjjatañas chʼamakïspawa, ukampis llakinak maysar apanukusin Bibliat wali amuyump yatjjatañajj wali importantewa. Chuymassa, amuyussa jarkʼaqki uka sumankañ jiwasar churañapatakiw Jehová Diosar mayisiñasa (Filipenses 4:6, 7 liytʼäta).

ORASIÑASA YATJJATAÑASA TANTACHÄWINAKANKAÑAS YANAPTʼISTUWA

15. ¿Jehová Diosampïñatak tiempo apstʼasiñajj kunjamsa yanaptʼistu?

15 Jehová Diosamp parltʼasiñataki, jupar istʼañataki, jupat lupʼiñataki tiempo apstʼasiñajj wal yanaptʼistu. ¿Kunjamsa yanaptʼistu? Maya, suma amtanakar puriñatakiw yanaptʼistu. Bibliajj akham siwa: “Khititï yatiñan jaqenakamp sarnaqki ukajja yatiñan jaqeruw tukuni” sasa (Prov. 13:20). Taqet sipans jukʼamp yatiñanïki uka Jehová Diosampïñatak tiempo apsusiñäni ukhajja, jukʼamp yatiñan jaqeruw tukuñäni. Kunjamsa jupar kusisiysna uk jukʼamp sumwa amuyañäni, janirakiw chuymap ustʼayir amtanakar purkañäniti.

16. ¿Kunatsa Jehová Diosampïñatak tiempo apsusiñajj suma yatichirïñatak yanaptʼistu?

16 Paya, suma yatichirïñäniwa. Bibliat yatichktan ukhajja, yateqerisarojj Jehová Diosar jakʼachasiñapatakiw yanaptʼañ muntanjja. Jehová Diosar jukʼamp orasiñäni ukhajja, jukʼampiw jupar munasiñäni. Yateqerisar Jehová Diosar munasiñ yatichañatakis jukʼamp wakichtʼatarakïñäniwa. Ukaw Jesusampejj pasäna. Jupasti, jan jitheqtir discipulonakaparojj wali munasiñampiw Awkipat parläna, uk uñjasajj taqe chuymaw discipulonakajj Jehová Diosar munasipjjarakïna (Juan 17:25, 26).

17. ¿Kunatsa orasiñasa Bibliat sapak yatjjatañas Diosar jukʼamp confiyañatak yanaptʼistu?

17 Kimsa, jukʼampiw Jehová Diosar confiyañäni. Jehová Diosarojj jiwasar irpañapataki, chuymachtʼañapataki yanaptʼañapatak mayistan ukhajj kunas pasi uk uñjañäni. Oracionanakasar istʼistu ukhajja, jukʼampiw jupar confiytanjja (1 Juan 5:15). Maysa toqetjja, “yatiyäwinak istʼki ukhakiw maynejj uka yatiyäwir confiyaspa”, ukhamajj Bibliat sapak yatjjatañaw Diosar jukʼamp confiyañatak yanaptʼarakistaspa (Rom. 10:17). Diosar jukʼamp confiyañatakejj janiw aleq yatjjatañasakïkiti. ¿Kunampsa lurañasa?

18. Kunatsa lupʼiñasa uk mä uñachtʼäwimp qhanañchtʼam.

18 Kuntï yatjjatasktan uka toqetwa lupʼiñasa. Salmo 77 qellqerit amuytʼañäni. Jupasa mayni israelitanakas janis Jehová Diosamp sumat uñjatäjjapjjaspa ukham amuyasaw wal llakisïna. Ukham llakitäsajja, janiw arumanakas ikjjänti (versículos 2-8). ¿Kunsa jupajj luräna? Jehová Diosar akham sänwa: “Taqe luratanakamatwa nayajj amuykiptʼäjja, kunanaktï jumajj lurkta ukanakatwa nayajj wal amuykiptʼarakëjja” sasa (versículo 12). Kunsa nayrajj Jehová Diosajj markap layku luräna uk sumwa uka salmo qellqerejj yatïna. Ukhampachas akham sasaw jisktʼasiskakïna: “¿Diosajj jiwasar sum uñjañ armasjjeti, jan ukajj colerasitap laykuch jan khuyaptʼa[yasirëjje]?” sasa (versículo 9). Kunanaksa nayrajj Jehová Diosajj luräna, kunjamsa khuyaptʼayasirïtapsa, sinttʼasirïtapsa nayrajj uñachtʼayäna ukanakatwa amuykiptʼäna (versículo 11). Ukham lurasajja, Jehová Diosajj janipuniw markapar jaytanukkaniti sasaw confiyjjäna (versículo 15). Kunanaksa Jehová Diosajj markap laykusa, sapa mayni laykus lurawayi ukanakat lupʼiñäni ukhajja, ukhamarakiw Jehová Diosar jukʼamp confiyañäni.

19. ¿Jehová Diosampïñatak tiempo apstʼasiñajj kunjamsa yanaptʼarakistani?

19 Pusi, Jehová Diosar jukʼampiw munasiñäni. Ukaw jukʼamp suma yanaptʼajja. ¿Kunatsa ukham sistan? Jukʼampis munasiñaw Jehová Diosar istʼañatakisa, jupar kusisiyañatak sacrificionak lurañatakisa, jan waltʼäwinak aguantañatakis yanaptʼistani (Mat. 22:37-39; 1 Cor. 13:4, 7; 1 Juan 5:3). Munat Jehová Diosasan amigopäñaw taqe kunat sipans jukʼamp importantejja (Sal. 63:1-8).

20. ¿Jehová Diosampïñatakejj kunjamsa jukʼamp tiempo apsusïta?

20 Kunjamtï yatjjataniwayktanjja, orasisasa, yatjjatasasa, lupʼisas Jehová Diosaruw adorasktanjja. Kunjamtï Jesusajj lurirïkänjja, ukhamarakiw Jehová Diosampïñatak chʼusa lugaranakar sarañasa. Kunanakatï pantjasiykistaspa ukanak maysaruw apanukuñasa. Tantachäwinakankkasasa, Bibliat yatjjatkasasa, jan ukajj yaqha ukhamanak lurkasasa, wali atencionamp istʼañatakisa, wali amuyump yatjjatañatakis Jehová Diosaruw yanaptʼa mayisiñasa. Jiwasatï tiempos jan ina chʼusar aptʼaskañäni ukhajja, Jehová Diosajj jutïrin wiñay jakañ churasaw bendisistani (Mar. 4:24).

CANCIÓN 28 Jehová Diosan amigopäpjjañäni

^ Jehová Diosajj wali suma amigosawa. Jupamp sum apasitas wali valoranitwa uñjtanjja, ukatwa sapürutjam jukʼamp sum uñtʼañ muntanjja. Suma amigopäñsa munaraktanwa, ukatakejj tiempow munasi, ukampis taqeniw jan tiemponi sarnaqtanjja. Ukhamajja, ¿alajjpachankir Awkisar jakʼachasiñatakejj kawkitsa tiempo apssna, ukham lurañajj kunjamsa yanaptʼistani? Aka yatichäwinwa ukanakat yatjjataskañäni.