Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

27 YATICHÄWI

Janiw mayninakat sipans jilanksnas ukham amuyasiñasäkiti

Janiw mayninakat sipans jilanksnas ukham amuyasiñasäkiti

“Nayajj sapa maynir akham sapjjsma[wa]: jan maynis jupa pachpatjja amuypati kunatï amuyañäki ukat jukʼampjja. Antisas suma amuytʼasir jaqjam amuyapjjam” (ROM. 12:3).

CANCIÓN 130 Perdonasirïpjjañäni

¿KUNANAKATSA YATJJATASKAÑÄNI? *

1. ¿Kamsasas Filipenses 2:3 textojj ewjjtʼistu, kunjamsa ukarjam sarnaqañajj yanaptʼistani?

 JEHOVÁ DIOSAKIW kunas jiwasatak jukʼamp walïspa uk yati, uk yatisaw servirinakapajj humilde chuymanïtanjja, leyinakapsa istʼaraktanjja (Efes. 4:22-24). Humildëtan ukhajja, munañanakasat sipans Diosan munañapwa lurtanjja, ukatsti mayninakar jiwasat sipans jilankapkaspas ukhamwa uñjaraktanjja. Ukhamatwa Jehová Diosan amigopätanjja, jilat kullakanakampis sum apasiraktanjja (Filipenses 2:3 liytʼañataki).

2. 1) ¿Apóstol Pablojj kamsänsa? 2) ¿Kunsa aka yatichäwin yatjjataskañäni?

2 Supayampi apnaqat akapachanjja, jaqenakajj jachʼa jachʼa tukuri, jupatakik taqe kuns muniri ukhamäpjjewa, jan amuyasksna ukhajja jiwasajj ukhamäjjaraksnawa. * Amuyatajja nayrïr cristianonakat yaqhepajj akapachankir jaqenakjamaw amuyapjjpachäna. Ukatwa Apóstol Pablojj Roma markankir congregacionar akham sasin qellqäna: “Nayajj sapa maynir akham sapjjsma[wa]: jan maynis jupa pachpatjja amuypati kunatï amuyañäki ukat jukʼampjja. Antisas suma amuytʼasir jaqjam amuyapjjam” sasa (Rom. 12:3). Kunjamtï Pablojj siskejja, kunatï wakiski ukak jiwas pachpat amuyañajj walikïskiwa. Ukampis humilde chuymanïñaw kunatï wakiski ukat jukʼamp jan amuyañatak yanaptʼistani. Aka yatichäwinjja, kunjamsa humilde chuymanïñajj jachʼa jachʼa jan tukuñatak yanaptʼistu ukwa kimsa toqet yatjjataskañäni: 1) Matrimoniona, 2) congregacionan lurañanak katoqktan ukana, 3) Internetar fotonaka videonaka apkatktan jan ukajj kuntï qellqktan ukanakana.

CASADONAKAJJ HUMILDËPJJAÑAPAWA

3. 1) ¿Kunatsa casadonakajj jan waltʼayasipjjaspa? 2) Jan waltʼayasisajja ¿kun lurañsa yaqhepajj amtapjje?

3 Jehová Diosajja casadonakajj kusisit jakasipjjaspa ukwa muni. Ukampis pantjasirïtas laykojja, jan waltʼayasiñanakajj utjakipunispawa. Casadonakatakejj ‘tʼaqesiñaw utjani’ sasaw apóstol Pablojj säna (1 Cor. 7:28). Yaqhep cristianonakajja, matrimoniopan toqesiñakis utjkaspa ukhamwa amuyapjje, ukatwa jan casaraskasänti sasin sapjje. Maynejj akapachankir jaqenakjam amuyjjani ukhajja, jupa pachpatakwa llakisini, divorciasï ukhakiw kusisit jakasjjäjja sasaw amuyarakini.

4. ¿Kun amuyañas jan walïki?

4 Esposasampi, espososampi jakañajj janis wakisjjaspa ukham janiw amuyañasäkiti. Kunjamtï Biblian siskejja, maynejj yaqhampi sarnaqjje ukhakiw divorciasiñajj utjaspa (Mat. 5:32). Ukhamasti, jan waltʼayasiñanak utjipan janiw jachʼa jachʼa tukusajj akham sañasäkiti: ‘Esposajajj jan ukajj esposojajj janiw munaskituti. Janiw kunjamtï munasiñapäkitu ukham munaskituti. Inas yaqhampejj jukʼamp kusisit jakasirista’ sasa. Ukham amuyasajj jiwasatakwa llakisisksna. Akapachankir jaqenakajja, kuntï chuymasajj munki uk thaqañasatakiw chʼamañchistu, divorciasiña wakischi ukhajj divorciasismawa sasaw sapjjarakistu. Ukampis Diosajj akham siwa: “Jan jumanak pachpatak llakisipjjamti, jan ukasti mayninakatsa llakisipjjarakim” sasa (Filip. 2:4). Jehová Diosajja chacha warmjam sum jakasiñatak chʼamachassna ukwa muni, janiw divorciasiñas munkiti (Mat. 19:6). Kuntï jiwasajj munktan ukat sipansa kuntï Jupajj munki uk nayraqat amuytʼañaswa munaraki.

5. Efesios 5:33 textorjamajja, ¿kunjamsa chacha warminakajj uñjasipjjañapa?

5 Casadonakajj munasiñampi respetompiw uñjasipjjañapa (Efesios 5:33 liytʼañataki). Bibliajj katoqañat sipansa churañatakiw chʼamañchi (Hech. 20:35). Munasiñampi respetompi uñjasiñatakejja, panipaw humildëpjjañapa. Ukaw munañanakapak thaqañat sipansa esposapana jan ukajj esposopan munañap thaqañatak yanaptʼani (1 Cor. 10:24).

Humilde chuymani chacha warminakajja, purapatwa yanaptʼasipjje, janiw jupanakkamas chʼajjwapkiti. (Párrafo 6).

6. Steven jilatampi Stephanie esposapampejj kuntï sapki ukajj ¿kunsa yatichistu?

6 Cristiano matrimonionakajja, humildëpjjatap laykuw kusisit jakasipjje. Steven sat jilatajj akham siwa: “Esposamampejj purapat yanaptʼasipjjañamawa. Yamas problemanak utjipanjja jukʼampwa yanaptʼasipjjañama. ‘¿Kunas nayatak jukʼamp walïspa?’ sañat sipansa, ‘¿kunas nanakatak jukʼamp walïspa?’ sasaw jisktʼasiñasa” sasa. Stephanie sat esposapajj niya uka pachpwa saraki: “Janiw khitirus jiwas conträki ukamp jakañajj gustkistuti. Ukatwa jan waltʼayasiñajj utjki ukhajj kunjamatsa ukajj qalltawayi uk amuyañatak chʼamachasipjjta. Ukatsti orasipjjtwa, kawkïr qellqatanakansa uka toqet parli ukwa thaqtapjjta, ukjjarojj parltʼasipjjtwa. Nanakkam chʼajjwañat sipansa, panijaw uka problema askichañatak chʼamachasipjjta” sasa. Casadonakajj janiw jupas jukʼamp importantëkaspa ukham amuyasipjjañapäkiti, ukhamatwa jukʼamp kusisit jakasipjjani.

JEHOVÁ DIOSAROJJ “WALI HUMILDE CHUYMAMPI” SERVIÑASAWA

7. Mä jilatajj congregacionan lurañanak katoqki ukhajja, ¿kunjam chuymanïñapasa?

7 Jehová Diosar serviñajj wali kusiskañawa (Sal. 27:4; 84:10). Mä jilatajj Diosan markapan jukʼamp lurañanak katoqañ munki ukajj walikïskiwa. Cheqas Biblian akham siwa: “Maynitejj jilïr irpirita serviñatak wal chʼamachasiskchejja, mä suma luräwi katoqañwa jupajj muni” sasa (1 Tim. 3:1). Ukampis mä luräwi katoqasajj janiw jachʼa jachʼa tukuñapäkiti (Luc. 17:7-10). Antisas humilde chuymampi mayninakar yanaptʼañwa munañapa (2 Cor. 12:15).

8. ¿Kunsa Diótrefes, Uzías, Absalón chachanakan sarnaqäwipajj yatichistu?

8 Biblianjja wali importantëpkaspas ukham amuyasirinakan sarnaqäwipaw qellqata. Sañäni, Diótrefes chachajj janiw humildëkänti, congregacionan jupaw ‘nayrankañ munirïna’ (3 Juan 9). Uzías chachajja kuntï jan lurañapäkäna uk lurasaw jachʼa jachʼa tukurïtap uñachtʼayäna (2 Crón. 26:16-21). Absalón chachasti reyïñ munasaw munasirïkaspas ukham tuküna (2 Sam. 15:2-6). ¿Kunsa uka sarnaqäwinakajj uñachtʼayistu? Diosarojj janiw jachʼañchayasiñ munirinakajj gustkiti (Prov. 25:27, TNM). Jachʼa jachʼa tukurinakasa, mayninakampi jachʼañchayasiñ munirinakasa, jan walinakanwa uñjasipjje (Prov. 16:18).

9. ¿Kunsa Jesusat yateqassna?

9 Jesusajj janiw uka chachanakjamäkänti. Bibliajj akham siwa: “Jupajj Diosar uñtasitäkchïnsa, janiw Dios lanti saytʼañajj amuyupan utjkänti, mä arunjja janiw Diosjam tukuñ munkänti” sasa (Filip. 2:6). Jesusajj wali chʼamaniwa, Jehová Diosakiw jupat sipan jukʼamp chʼamanejja. Ukhamäkchisa, janiw wali importantëkaspas ukham amuyaskiti. Discipulonakaparus akham sänwa: “Khititejj taqe jumanak taypin jiskʼar tukusin sarnaqki ukaw jilïrejja” sasa (Luc. 9:48). Jesusat yateqasis humildëpki uka precursoranakampi, congregacionan yanapirinakapampi, jilïr irpirinakampi, congregacionanak tumptʼirinakampi Diosar serviñajj wali kusiskañawa. Humildëtan ukhajja, wali munasirïtanwa, ukham munasirïsaw Diosan markapätas uñachtʼaytanjja (Juan 13:35).

10. Congregacionan utjki uka problemanak askichañatakejj janis kunsa jilïr irpirinakajj lurapkaspa ukham amuystan ukhajja, ¿kunsa lurañasäspa?

10 Congregacionan jan walinakas utjkaspa jilïr irpirinakajj janis ukanak askichañatak kuns lurapkaspa ukham amuystan ukhajja, ¿kunsa lurañasäspa? Quejasiñat sipansa, humildëñasawa, congregación pʼeqtʼirinakarus yanaptʼañasarakiwa (Heb. 13:17). ¿Kunas ukham lurañatak yanaptʼistaspa? Akham jisktʼasiñasawa: “¿Cheqapunit uka problemanakajj sinti jan walejja? Askichasiñapächi ukhajj ¿añchhitat askichasiñapa? ¿Nayat uka problema askichañaja? ¿Congregacionan mayachtʼatäñapatak yanaptʼaskti, jan ukajj wali importantëkiristsa ukhamcha tukusktjja?” sasa.

Congregacionan lurañanak katoqapki uka jilatanakajj janiw suma luriritak uñtʼatäpjjañapäkiti, jan ukasti humilde chuymani jaqet uñtʼatäpjjañaparakiwa. (Párrafo 11). *

11. Efesios 4:2, 3 textorjamajja, ¿kunjamsa humilde chuymanïtasajj congregacionar yanaptʼani?

11 Kunanaktï sum lurañ yatktan ukanakat sipansa, Jehová Diosatakejj humildëñasaw jukʼamp wakiskirejja, ratuki kuns sum lurañat sipansa mayachtʼatäñaw jukʼamp wakiskirirakejja. Ukhamasti Diosar servisajj humildëñatakiw chʼamachasiñasa. Ukhamatwa congregacionan mayachtʼatäñapatak yanaptʼañäni (Efesios 4:2, 3 liytʼañataki). Taqe horasanwa predicañasa. Mayninakarus yanaptʼañasawa. Taqe jilat kullakanakaruw utasar sum katoqtʼañasa, janiw khitinakatï luräwinak katoqapki ukanakaruk ukham katoqañasäkiti (Mat. 6:1-4; Luc. 14:12-14). Ukanak lurañäni ukhajja, mayninakajj janiw kuntï sum lurañ yatktan ukak uñjapkaniti, jan ukasti humildëtaswa amuyapjjarakini.

REDES SOCIALES UKANAK APNAQASAJJ HUMILDËÑASAWA

12. ¿Amigonakañïn toqet Bibliajj kamsisa?

12 Amigonakasampi familiasampi kusisitäsna ukwa Diosajj muni (Sal. 133:1). Jesús pachpaw suma amigonakanïna (Juan 15:15). Suma amigonakanïñajj kunjamsa yanaptʼistu uka toqetwa Biblian parlaraki (Prov. 17:17; 18:24). Sapaki sarnaqañat sipansa jilat kullakanakampi chikachasiñasatakiw Biblian chʼamañchtʼarakistu (Heb. 10:24, 25). Redes sociales ukanakajj walja amigonakanïñataki, jan sapak amuyasiñatakiw yanaptʼistu sasaw waljanejj sapjje. Ukampis wali amuyumpiw ukanak apnaqañasa.

13. ¿Kunatsa redes sociales ukanak apnaqerinakat yaqhepajj saparstʼata llakita ukham amuyasipjjaspa?

13 ‘Mayninakajj redes sociales ukanakar qellqapki, fotonak apkatapki ukanak wal uñirinakajja, saparstʼata llakita ukhamaw uñjasipjjaspa’ sasaw yatjjattʼatanakajj sapjje. ¿Kunatsa? Uka fotonak apkatirinakat jilapartejja, jupanakana amigonakapana suma fotonakapakwa apkatapjje, suma lugaranak sarapkäna uka fotonakwa apkatapjjaraki. Ukanak uñirinakajj janis ukham kusisitäpkaspa, llakitakis sarnaqapkaspa ukhamwa amuyasipjjaspa. 19 marani mä kullakajj akham siwa: “Semana tukuyanakajj kunjamsa mayninakajj kusistʼapjjäna ukwa redes sociales ukan uñjirïta, nayajj utajanakwa llakitäskirïta” sasa.

14. ¿Kunjamsa 1 Pedro 3:8 textojj redes sociales ukanak amuyumpi apnaqañatak yanaptʼistu?

14 Cheqas redes sociales ukanakajj yanaptʼistaspawa. Sañäni, familiasampi amigonakasampi parltʼasiñatakiw yanaptʼistaspa. Ukampis yaqhepajj mayninakampi suma uñjatäñatakiw fotonaksa videonaksa Internetar apkatapjje, qellqapjjaraki. Amuyatajja, taqenimpi uñjayasiñwa munapjje. Yaqhepasti, fotonakapatsa yaqhanakan fotonakapatsa jan walinakwa parlapjje. Ukampis cristianonakajj janiw uka amtampejj redes sociales ukanak apnaqañasäkiti, antisas humilde munasiri ukhamäñasawa (1 Pedro 3:8 liytʼañataki).

Redes sociales ukanakar fotonak apkatktan ukasa, kuntï qellqktan ukasa, ¿humilde chuymanïtasti uñachtʼayi, jan ukajj jachʼa jachʼa tukurïtascha uñachtʼayi? (Párrafo 15).

15. ¿Kunjamsa Bibliajj jachʼa jachʼa jan tukuñatak yanaptʼistu?

15 Redes sociales ukanak apnaqstan ukhajja, akhamwa jisktʼasiñasa: “¿Nayajj Internetar apkatkta uka fotonakasa videonakasa kuntï qellqkta ukas kunjamasa? ¿Jachʼañchaskiristsa ukhamti mayninakar amuyayi? ¿Mayninakajj ukanak uñjasajj envidiasipjjaspati?” sasa. Bibliajj akham siwa: “Taqe kunatï akapachan utjki, mä arunjja jañchin munañanakapasa, nayran munañanakapasa, kunanakatï maynin utjki ukanakat jachʼañchasiñanakasa janiw Awkit jutkiti, jan ukasti akapachatwa juti” sasa (1 Juan 2:16). “Kunanakatï maynin utjki ukanakat jachʼañchasiñanakasa” siski ukajja, yaqha Biblian akham sarakiwa: “Jachʼa jachʼa tukuñanaka” sasa. Cristianonakajj janiw mayninakampi jachʼañchatäñ thaqktanti. Antisas Biblian aka ewjjtʼaparjamaw sarnaqtanjja: “Jan wali wal tukupjjañäniti, atip atipa sarnaqañarus janirak chʼamachapjjañäniti, ni jiwaskamas envidiasipjjañäniti” (Gál. 5:26). Humildëstan ukhajja, janiw akapachankirinakjam jachʼa jachʼa tukkañäniti.

“SUMA AMUYTʼASIR JAQJAM” AMUYAÑASAWA

16. ¿Kunatsa jachʼa jachʼa jan tukuñasäki?

16 Humildëñatakiw chʼamachasiñasa, ¿kunatsa? Jachʼa jachʼa tukurinakajj janiw “suma amuytʼasir” jaqenakäpkiti (Rom. 12:3). Antisas mayninakamp chʼajjwiri, wali wal tukurinakäpjjewa. Amuyunakapasa luratanakapasa, jupanak pachparusa mayninakarusa jan walinwa uñjasiyi. Jan cambiapkaspa ukhajja, Supayajj amuyunakap chʼamaktʼayasaw jan walir puriyaspa (2 Cor. 4:4; 11:3). Ukampis humildenakajj amuytʼasir jaqenakäpjjewa. Jupanak pachpatsa kunatï amuyañäki ukakwa amuyapjjaraki, ukatsti mayninakarojj jupanakat sipans jilankapkaspas ukhamwa uñjapjjaraki (Filip. 2:3). Biblian akham siwa: “Jachʼa jachʼa tukuñarojj Diosajj uñisiwa, humilde chuymaninakatjja jupajj wal khuyapayasi” sasa (1 Ped. 5:5). Amuytʼasirïpki ukanakajja, janiw Jehová Diosampi uñisitäñ munapkiti.

17. ¿Kunsa humilde chuymanïskakiñatak lurañasa?

17 Humildëñ munstan ukhajja, Biblian aka ewjjtʼaparjamaw sarnaqañasa: “Nayrajj kunjam jaqëpjjayätas ukanakjja isïkaspas ukham apsusipjjam, jan wali luräwinakamppacha. Antisas Diosajj churkistu uka machaq jaqëñamp isthapisipjjam”. Ukarjam sarnaqañatakejj wal chʼamachasiñasawa. Jesusajj kunjam jaqënsa ukwa yatjjatañasaraki, ukatsti jupat yateqasiñatakiw chʼamachasiñasa (Col. 3:9, 10; 1 Ped. 2:21). Ukham chʼamachasitasajj janiw inamayäkaniti. Humildëñataki chʼamachasiñäni ukhajja, familiasajj jukʼamp kusisitäniwa, congregacionarus mayachtʼatäñapatakiw yanaptʼañäni, redes sociales ukanaksa amuyumpiw apnaqarakiñäni. Yamas Jehová Diosajj bendisistaniwa, Jupampis suma jaqet uñjatäñäniwa, ukaw jukʼamp wakiskirejja.

CANCIÓN 117 Mayninakar khuyaptʼayañasawa

^ Párrafo 5 Akapachanjja, jachʼa jachʼa tukuri, jupatakik taqe kuns muniri jaqenak taypinwa jaktanjja. Ukatwa jan jupanakjamäñatak chʼamachasiñasa. Aka yatichäwinjja, matrimonionsa, congregacionan lurañanak katoqktan ukansa, redes sociales ukansa, kunatsa jiwasas jilanksna ukham jan amuyañasäki ukwa yatjjataskañäni.

^ Párrafo 2 AMTAÑATAKI: Jachʼa jachʼa tukurejja, janiw mayninakat llakiskiti jan ukajj jupatakwa llakisi. Ukhamarak jupatakikiw taqe kuns muni. Ukampis humilde chuymanejj janiw jachʼa jachʼa tukkiti, janirakiw wali importantëkaspas ukham amuyaskiti.

^ Párrafo 56 FOTONAKAT JUKʼAMP QHANAÑCHTʼAÑATAKI: Mä jilïr irpiriw mä jachʼa tantachäwin arstʼaski, uka jilatarakiw mä trabajon mayni jilatanakar pʼeqtʼaski, yatiyir mistuñatakis tantachäwi sarayaski, Tantachasiñ Uta qʼomachaskaraki.