Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿Yatiyätati?

¿Yatiyätati?

Jesusajj aka oraqenkkäna ukhajja ¿kuna impuestonaksa jaqenakajj pagapjjerïna?

NAYRA tiempotpachaw israelitanakajj Diosar adorañatak impuestonak pagapjjerïna. Ukampis Jesusajj aka oraqenkkäna ukhajja, judionakajj walja impuestonakwa pagapjjerïna, ukanak pagañajj jupanakatak wali chʼamänwa.

Jilïr jaqëjjapjjäna uka judío chachanakajja, sapa maraw chikat siclo (pä dracma) qollqe pagapjjerïna, uka qollqejj tabernaculotaki, qhepatsti templotakiw apthapisïna. Jesusajj aka oraqenkkäna uka tiemponjja, Herodes reyejj templo luraykäna uk sum uñjasiñapataki, ukan sacrificionak loqtasiñapatakiw uka qollqejj aptasïna. Mä qhawqha judionakajja, kunsa Jesusajj uka impuesto pagañat amuyi ukwa Pedror jisktʼapjjäna, Jesusasti uk pagañajj walikïskiwa sasaw säna. Ukatsti, kunjamsa uka impuesto pagañatakejj qollqe jikjjatani ukwa Pedror yatiyäna (Mat. 17:24-27).

Uka tiemponjja, Diosan markapajj yaqha impuestwa pagapjjarakirïna, ukajj diezmo satänwa, mä arunjja oraqen achunakapata, yaqha ukhamanakat tunkïr parte churapjjañapänwa (Lev. 27:30-32; Núm. 18:26-28). Religión pʼeqtʼirinakajj taqe achunakat tunkïr partejj churasiñapapuniwa sasaw mayipjjerïna, “yerbabuenatsa, eneldotsa, cominotsa” diezmo mayipjjerïnwa. Uk pagañajj janis walïkaspa ukham janiw Jesusajj siskänti, jan ukasti escribanakana fariseonakan kʼari chuymanïpjjatapwa jan walit uñjäna (Mat. 23:23).

Judionakajj romanonakamp apnaqatäpjjarakïnwa, jupanakarojj ukhamarakiw walja impuestonak pagapjjerïna. Sañäni, oraqenïpkäna ukanakajja, oraqepat qollqe jan ukajj achunakwa pagapjjerïna. Mä jaqetï yapupat pusi saco achunak aptirïna ukhajja, niya mä sacwa impuestot romanonakar churirïna. Judionakajja, sapa mayniw jupa pachpat impuesto pagapjjarakirïna. Uka impuesto pagañajj walikïskiti janicha sasaw fariseonakajj Jesusar jisktʼapjjäna. Uk pagañajj walikïskiti janicha uk amuytʼayañatakejj jupajj akham sänwa: “Cesarankkis ukjja, Cesarar churapjjam, Diosankkis ukjja, Diosar churapjjarakim” sasa (Mat. 22:15-22).

Kuna mercaderianakatï yaqha cheqat apasinirïkäna jan ukajj yaqha cheqar apasirïkäna ukanakat impuestojj cobrasirakirïnwa. Ukajja, barcojj purki uka cheqanakana, puentenakana, thaki pasjasiñanakana, markar mantañanakana jan ukajj mercador mantañanakanwa cobrasirïna.

Romanonakar pagapjjerïkäna uka impuestonak pagañajj judionakatakejj wali chʼamapunïnwa. Historia toqet yatjjatiri Tácito sat romano chachan aruparjamajja, Jesusajj aka oraqenkkäna, Tiberio sat emperadorajj apnaqkarakïna ukhajj “Siria ukat Judea markanakajj impuestonak janiw pagañ puedipkänti, ukatwa uka impuesto iraqapjjañapatak wal ruwtʼasipjjäna”.

Kunjamtï impuestonakajj cobrasirïkäna ukajj judionakar jukʼampiw jan waltʼayäna. Impuesto cobririt trabajiñatakejja, maynejj walja qollqwa pagañapäna, jukʼamp jila paguiriruw uka trabajojj churasirïna. Jupasti yaqhanakaruw impuesto cobrapjjañapatak contratarakirïna. Impuesto cobririsa, jupatak impuesto cobras trabajipkäna ukanakasa, taqeniw ganancia apsupjjäna. Amuyatajja, Zaqueojj ukhamarakiw jupatak impuesto cobrapjjañapatak yaqhanakar contratäna (Luc. 19:1, 2). Razonaniw judionakajj impuesto cobririnakatak colerapjjäna, uñisipjjarakïna.