Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

13 YATICHÄWI

Jehová Diosan luratanakapamp wawanakamar yatichapjjam

Jehová Diosan luratanakapamp wawanakamar yatichapjjam

“¿Khitis taqpach warawaranak luri?” (IS. 40:26).

CANCIÓN 11 Diosarojj taqe luratanakapaw jachʼañchapjje

¿KUNANAKATSA YATJJATASKAÑÄNI? a

1. ¿Kunsa cristiano awk taykanakajj taqe chuym lurañ munapjje?

 AWK TAYKANAKA, wawanakamarojj Jehová Diosar uñtʼapjjañapataki munasipjjañapatakiw taqe chuym yatichañ munapjjtajja. Ukampis Diosarojj janiw uñjktanti, ukhamajj wawanakajj Diosar uñtʼapjjañapatakisa jupar jakʼachasipjjañapatakis ¿kunsa awk taykanakajj lurapjjaspa? (Sant. 4:8).

2. ¿Kunjamsa awk taykanakajj Jehová Diosatsa jupajj kunjam Diosas uka toqets wawanakapar yatichapjjaspa?

2 Mä toqetjja, awk taykanakajj wawanakapampiw Bibliat yatjjatapjjañapa, ukaw jukʼampis wawanakaparojj Jehová Diosar jakʼachasiñ yanaptʼani (2 Tim. 3:14-17). Maysa toqetjja, kunjamsa wayn tawaqonakajj Jehová Diosar jukʼamp uñtʼapjjaspa ukwa Bibliajj qhanañchi. Proverbios libronjja, kunjamsa mä awkejj wawapamp parltʼasi ukaw uñjasi. Amuyatajja, Jehová Diosajj kunjam Diosas uk amuyañapatakiw chʼamañchtʼi, ukasti Diosan luratanakapanwa uñjasi (Prov. 3:19-21). Jichhajja, kunjamsa awk taykanakajj Jehová Diosatsa, jupajj kunjam Diosasa uka toqets Diosan luratanakapamp yatichapjjaspa ukwa uñjañäni.

¿KUNJAMSA DIOSAN LURATANAKAPAMPEJJ WAWANAKAMAR YATICHAPJJASMA?

3. ¿Kunjamsa awk taykanakajj wawanakapar yanaptʼapjjaspa?

3 Diosajj kunjam Diosas ukajja, “aka mundojj luratäkäna ukhat aksaruw qhan uñjasi. Kunatï luratäki ukanakanwa jupajj kunjam Diosas ukajj qhan amuyasi” sasaw Bibliajj qhanañchi (Rom. 1:20). Awk taykanaka, ¿utat anqar mistusin wawanakamamp kun lurtʼasas kusistʼapjjerïtati? Uka horasanakanwa Diosan “luratäki” ukampi, Jehová Diosajj kunjam Diosas ukampejj kunansa mayakïpjje uk amuyapjjañapatak wawanakamar yanaptʼapjjañama. Kunanaksa awk taykanakajj Jesusat yateqasipjjaspa uk jichhajj uñjañäni.

4. ¿Kunjamsa Jesusajj Diosan luratanakapampejj discipulonakapar yatichäna? (Lucas 12:24, 27-30).

4 Kunjamsa Jesusajj Diosan luratanakapamp yatichäna uk amuytʼañäni. Mä kutejja, discipulonakaparuw cuervo jamachʼinaka lirio panqaranak uñjapjjañapatak mayïna (Lucas 12:24, 27-30 liytʼäta). Jesusajj yaqha animalanakata jan ukajj yaqha plantanakatwa parlaspäna, ukampis discipulonakapajj sum uñtʼapkäna uka jamachʼimpita uka panqarampitwa parläna. Discipulonakajj cuervo jamachʼinakar alajjpachan tuyuskirsa, lirio panqaranakar oraqen panqaraskirs uñjapjjerïpachänwa. Jesusajj jupanakar parlaskäna ukhajja, inas ukanak toqer uñtchïna. ¿Kunsa Jesusajj ukanak toqet parlañ tukuyasajj yatichäna? Alajjpachankir Awkipajj khuyaptʼayasirïtapa munasirïtapwa Jesusajj discipulonakapar yatichäna: cheqas kunjamtï Jehová Diosajj cuervo jamachʼinakar manqʼayki, oraqenkir panqaranakarus isthapiyki, ukhamarakiw jupat jan jitheqtir servirinakaparojj manqʼayani isthapiyarakini.

5. Wawanakapar Jehová Diosat yatichañatakejja, ¿Diosan kawkïr luratanakapampis awk taykanakajj yatichapjjaspa?

5 Awk taykanaka, wawanakamar yatichañatakejj ¿kunjamsa Jesusat yateqasipjjasma? Inas plantanakatsa jan ukajj animalanakatsa kunatï jumanakar gustapktam uka toqet wawanakamar parlapjjchisma. Kunsa ukajj Jehová Diosat yatichi ukwa qhanañchapjjarakisma. Ukatsti kawkïr animalasa jan ukajj kawkïr plantas jukʼamp gusti ukwa wawamar jisktʼarakisma. Kunanakatï wawanakamar gusti ukanakamp Jehová Diosat parlapjjäta ukhajja, wali sumwa istʼapjjeristam.

6. ¿Kunsa Christopher jilatan mamapat yateqsna?

6 Awk taykanakajj janiw mä animalata jan ukajj mä plantat wal yatjjatañatakejj walja tiempo apsusipjjañapajj wakiskiti. Jesusajj janiw kunjamsa cuervo jamachʼinakajj manqʼapjje jan ukajj kunjamsa lirio panqaranakajj jilapjje taqe ukanak qhanañchkänti. Inas wawanakamajj chʼama amuyañjamäki ukanak yatjjatañ munapjjchispa, ukampis mä qhawqha arunakampi jan ukajj mä jisktʼampikiw Jehová Diosat mä qhawqhanak yatichasispa. Christopher sat mä jilatajj akham sasaw amti: “Mamitajajj kunanakatï nanak jakʼan utjkäna ukanakat mä qhawqha arstʼasakiw Diosan luratanakap wali valoranit uñjañatak yanaptʼapjjetäna. Qollunak jakʼankapjjerïta ukhajja, akham siriwa: ‘¡Aka qollunakajj wali suma jachʼa qollunakarakisä! ¿Jehová Diosajj wali musparkañajjaya?’ sasa. Jan ukajj lamar qotar sarapjjerïta ukhajj akham sarakiriwa: ‘¡Wali chʼamani oladanak uñtapjjam! ¿Diosajj janit ukham chʼamanïkarakpacha?’ sasa”. Christopher jilatajj akham sarakiwa: “Mamitajajj mä qhawqha arunakampikiw wal lupʼiyapjjerïtu” sasa.

7. Diosan luratanakapat wawanakapan lupʼipjjañapatakejj ¿kunsa awk taykanakajj lurapjjaspa?

7 Wawanakamajj jiltapki ukarjamaw Diosan luratanakapat lupʼipjjañapatakisa, Jehová Diosajj kunjam Diosas uk amuyapjjañapatakis yatichapjjasma. Diosan mä luratapat parlkasinjja, wawanakamarojj akham jisktʼapjjasma: “¿Kunsa akajj Jehová Diosat yatichtam?” sasa. Wawanakamajj kunsa amuyapjje uk istʼasajj inas musparchïta kusisirakchïta (Mat. 21:16).

¿KUNAPACHANAKAS DIOSAN LURATANAKAPAT WAWANAKAMAR YATICHAPJJASMA?

8. Israelita awk taykanakajj wawanakapamp thak sarkasajj ¿kunsa lurapjjerïna?

8 Jehová Diosan mandamientonakapatjja, ‘thaknam sarkasin’ wawanakapar yatichapjjañapatakiw israelita awk taykanakarojj mayisïna (Deut. 11:19). Israel markat anqäjjanakanjja, thaknam sarkasajj kunayman animalanaka kunayman panqaranakaw uñjasirïna. Jehová Diosan luratanakapat yatiñ munapjjañapatakejja, israelita awk taykanakajj ukanakampiw wawanakapar yanaptʼapjjerïna. Jichhürunakan awk taykanakajj ukhamwa lurapjjarakispa. Kunjamsa yaqhepanakajj uk lurapjje uk jichhajj uñjañäni.

9. ¿Kunsa Punita ukat Katya kullakanakat yateqta?

9 India markankir mä jachʼa markan jakasir Punita sat mä kullakajja, akham siwa: “Campon jakasir familiajar visitir sarapjjerïta ukhaw nanakajj Jehová Diosan wali musparkañ yaqhep luratanakapat wawanakajar yatichapjjerïta. Walja jaqenakani walja autonakani ciudadat jayankasajja, Diosan luratanakapajj kunsa yatichistu ukanak facilak wawanakajajj amuyapjje” sasa. Awk taykanaka, kunjamsa mä suma cheqan campo toqen qamartʼapjjta uk inas wawanakamajj janipun armapkchiniti. Moldavia markankir Katya sat mä kullakajj akham sasaw amti: “Awk taykajamp campon qamartʼapjjerïta ukajj jichhakïkaspas ukham amtasta. Jehová Diosan luratanakap uñjañatakisa jupajj kunjam Diosas uk lupʼiñatakisa, jupanakajj jiskʼäkayäta ukhatpachaw yatichapjjetäna, ukatwa jupanakar wal yuspärta” sasa.

Ciudadankkasasa, jumanakajj Jehová Diosan luratanakapampiw wawanakamar Diosat yatichapjjasma. (Párrafo 10).

10. Campor sarañajj chʼamächi ukhajj ¿kunsa awk taykanakajj lurapjjaspa? (“ Awk taykanakatak yanaptʼanaka” siski uka recuadro liytʼäta).

10 Janitï campor sarirjamäpkstajj ¿kunjamsa wawanakamar yatichapjjasma? India markan jakir Amol sat jilatajj akham siwa: “Jakkta uka cheqanjja, awk taykanakajj walja horanakaw trabajipjjañapa, campor sarañas walja qollqetakiwa. Mä plazankapkta, mä terrazankapkta jan ukajj uta patjjankapkta ukhaw Jehová Diosan luratanakap uñjapjjta, Jehová Diosajj kunjam Diosasa uka toqets parlapjjaraktwa” sasa. Awk taykanaka, kunas jumanak jakʼan utji uk wali amuyump uñjapjjäta ukhajja, wawanakamarojj Diosan luratanakapat waljanakwa yatichapjjäta (Sal. 104:24). Inas jamachʼinaka, laqʼonaka, plantanaka, jan ukajj yaqhanakamp uñjapjjchïta. Alemania markankir Karina sat kullakajj akham siwa: “Mamitajarojj panqaranakajj wal gusti. Nayajj jiskʼäkayäta ukhajj pasiyiriw mistupjjerïta, ukhaw mamajajj thakin utjir suma panqaranak uñachayirïtu” sasa. Jehová Diosan markapajj Diosan luratanakapat parlir walja videonaka qellqatanakwa apsuwayi, ukanakampiw yatichapjjarakisma. Kunjamanjjay jumanakajj jakasipjjsta, Diosan luratanakap uñjapjjañapatakejj wawanakamar yanaptʼapjjasmawa. Jehová Diosajj kunjam Diosas ukanakat jichhajj mä qhawqha yatjjatañäni, ukanakatwa wawanakamampejj parltʼapjjasma.

JEHOVÁ DIOSAJJ KUNJAM DIOSAS UKAJJ ‘QHANAW UÑJASI’

11. ¿Kunjamsa awk taykanakajj Jehová Diosajj qhawqha munasirisa uk amuyapjjañapatak wawanakapar yanaptʼapjjaspa?

11 Wawanakamajj Jehová Diosan munasirïtap amuyapjjañapatak yanaptʼañatakejja, animalanakajj kunja munasiñampis wawanakapar uñjapjje uka toqetwa parlapjjasma (Mat. 23:37). Diosan luratanakap taypin kunaymaninak utjatapata, ukanakajj qhawqsa gustistu ukanakatwa parltʼapjjasma. Párrafo 10 ukan parlaniwayktan uka Karina sat kullakajj akham siwa: “Pasiyir mistupjjerïkta ukhajja, mamajajj panqaranak uñjañatak saytʼañataki, panqaranakan jan kikpakïpjjatapasa, wali suma lurtʼatäpjjatapas kunjamsa Jehová Diosan munasiñap uñachtʼayi uk amuyañatakiw chʼamañchtʼitäna. Mä qhawqha maranakas pasjjchejja, Diosan luratanakapajj jan kikpätapsa, kunayman lurtʼatätapsa, panqaranakan suma coloranakaps uñjaskaktwa. Taqe ukanakaw qhawqsa Jehová Diosajj munasistu uk amtayitu” sasa.

Diosan yatiñapat wawanakamar yatichañatakejja, cuerposajj kunja musparkañ lurtʼatas uka toqetwa parlapjjasma. (Párrafo 12).

12. ¿Kunsa awk taykanakajj wawanakapan Jehová Diosan wali yatiñanïtap amuyapjjañapatakejj lurapjjaspa? (Salmo 139:14; fotonak uñjjattʼarakïta).

12 Jehová Diosajj qhawqha yatiñanisa uk amuyapjjañapatak wawanakamar yanaptʼapjjam, jupan yatiñapajj jiwasat sipans jukʼampiwa (Rom. 11:33). Kunjamsa umajj qenayar tukuspa, kunjamsa qenayajj yaqha cheqanakar puriñatakejj tuynaqe ukanakwa qhanañchtʼapjjasma (Job 38:36, 37). Cuerposajj kunja suma lurtʼatasa ukwa qhanañchtʼapjjarakisma (Salmo 139:14 liytʼäta). Kunjamsa Vladimir sat mä jilatajj uk luri, uk jichhajj amuytʼañäni. Jupajj akham siwa: “Mä urojja, wawajajj bicicletat jalaqtasaw usuchjasïna. Mä qhawqha urutjja, heridapajj jakthapjjänwa. Esposajampi nayampejj kunjamsa Jehová Diosajj jakthapir celulanakan lurawayistu ukwa qhanañchtʼapjjayäta. Ukampis jaqenakan luratäki ukanakajj janiw ukhamäpkiti sasaw sapjjarakiyäta. Mä accidentejj paski ukhajj janiw autojj jupa pachpajj askichaskaspati sasaw amuytʼayapjjayäta. Ukham qhanañchtʼapkayäta ukhajja, Jehová Diosajj qhawqha yatiñanis ukwa wawajajj amuyäna” sasa.

13. ¿Kunsa awk taykanakajj wawanakapan Jehová Diosan chʼamanïtap amuyapjjañapatakejj lurapjjaspa? (Isaías 40:26).

13 Jehová Diosajj alajjpach uñtañatakiw chʼamachtʼistu, ukhamat chʼamapampejj kunjamsa taqe warawaranak mä cheqankayi uk amuytʼañasataki (Isaías 40:26 liytʼäta). Jumanakajj ukhamarakiw wawanakamarojj alajjpach uñtañatakisa kunanaktï ukan uñjapki ukanakat lupʼipjjañapatakis chʼamañchtʼapjjasma. Taiwán markankir mä kullakajja, wawäkäna uka tiempot akham sasaw arstʼaraki: “Mä urojja, mamajampejj markat jayaruw sarapjjayäta, ukanwa alajjpach uñtasajj warawaranak uñchʼukipjjerïta. Uka tiemponjja, escuelankir masinakajaw jan walinak lurayañ munapjjetäna, ukampis nayajj janiw Jehová Diosar chuym ustʼayañ munkayätti, ukaw wal llakisiyitäna. Jehová Diosajj qhawqha chʼamanis taqpach warawaranak lurañataki uk amuyañatakiw mamajajj chʼamañchtʼitäna. Jupat jan jitheqtas serviskakiñatak yanaptʼañatakejj qhawqha chʼamanisa uk amtañajatakiw yanaptʼarakitäna. Uka viajen Diosan luratanakap uñjasinjja, Jehová Diosar jukʼampiw uñtʼañ munayäta. Kunas kunäskpan juparuw serviñ munarakiyäta” sasa.

14. ¿Diosan luratanakapampejj kunjamsa awk taykanakajj Jehová Diosan kusisir Diosätap wawanakapar amtayapjjaspa?

14 Kunanaktï Jehová Diosajj lurki ukanakajja, jupajj kusisir Diosätapa, jiwasan kusisitäñas munatapwa uñachtʼayi. Cientificonakajj uñjapki ukarjamajja, jilaparte animalanakaw anatañ yatipjje, jamachʼinakas chawllanakas anatapjjarakiwa (Job 40:20). Inas wawanakamajj mä jiskʼa phisitur mä chʼankha muroqʼor arknaqer uñjapjjchi, jan ukajj inas anoqallunakar jupanakkam anatir uñjapjjchi, uk uñjasajj jupanakas larusipjjarakpachänwa. Yaqha horasan wawanakamajj animalanakar ukham kʼusillusir uñjapjjani ukhajja, ¿janit kusisir Diosar servitas amtayapkasma? (1 Tim. 1:11).

JEHOVÁ DIOSAN LURATANAKAPAT FAMILPACH DISFRUTAPJJAM

Jehová Diosan luratanakapat juntuk disfrutkasajja, inas wawanakamajj tranquilokïsajj kunjamas jikjjatasipjje uk awistʼapjjeristam. (Párrafo 15).

15. ¿Kunsa wawanakapajj amuyapjje uk yatiñatakejj kunas awk taykanakar yanaptʼaspa? (Proverbios 20:5; foto uñjjattʼarakïta).

15 Awisajja, kuna jan walinakansa uñjasipjje uk wawanakapar arsuyañajj awk taykanakatak chʼamakiwa. Jumatakitï ukhamächejja, ¿kunsa wawamajj amuyi uk yatiñatakejj kunas yanaptʼiristam? (Proverbios 20:5 liytʼäta). Yaqhep awk taykanakarojj Diosan luratanakapat disfrutkasin wawanakapamp parltʼañaw yanaptʼi. Kuna laykutejj awk taykanakasa wawanakasa, jan yaqhanakamp tiempo apaqasisajj uka toqetakwa parltʼasipjjaspa. Taiwán markankir mä jilatajj akham sarakiwa: “Wawanakajamp qollunkkasinsa jan ukajj qota jakʼankkasinsa jan kuna llakinakat amtasaw samartʼapjjerïta. Ukhamatwa jupanakampejj facilak parltʼasipjjerïta, kunsa amuyapjje, kunjamas jikjjatasipjje uksa arstʼasipjjarakiriwa” sasa. Párrafo 9 ukan parlaniwayktan uka Katya kullakajj akham sarakiwa: “Escuelat mistusinjja, mamajajj mä suma plazaruw irpirïtu. Uka suma lugaran tranquilokiw mamajampejj kunas escuelan pasaskäna jan ukajj kunas llakisiyitäna ukanak parltʼasipjjerïta” sasa.

16. ¿Kunjamsa familianakajj Jehová Diosan luratanakapat disfrutapjjaspa?

16 Jehová Diosan luratanakapajja, familianakajj tranquilok kusistʼapjjañapatakiw yanaptʼi, ukhamatwa jupanakajj jukʼamp mayachtʼatäpjjarakispa. Bibliajja, “laruñatak mä tiempo” ukhamarak “thoqnaqañatak mä tiempo” utjatapwa qhanañchi (Ecl. 3:1, 4, nota). Kunanakatï gustkistu ukanak lurañasatakejj Jehová Diosajj suma cheqanakwa lurawayi. Walja familianakaruw bosqueru, campo toqeru, qolluru jan ukajj qotaru sarañajj gusti. Yaqhep wawanakajj plazan tʼijnaqasa anattʼasaw kusistʼapjjaraki, yaqhepasti animalanak uñjasasa, jan ukajj mä jawirana, qotana jan ukajj lamar qotan nadasaw kusistʼapjjaraki. Taqe jiwasanakatakejj Jehová Diosan luratanakapat disfrutañajj wali sumawa.

17. ¿Kunatsa awk taykanakajj Jehová Diosan luratanakapat disfrutapjjañapatakejj wawanakapar yanaptʼapjjañapa?

17 Machaq oraqenjja, awk taykanakas wawanakas jichha tiempot sipans jukʼampiw Jehová Diosan luratanakapat disfrutapjjani. Janiw animalanakar ajjsarjjañäniti, janirakiw jupanakas jiwasar ajjsarjjapjjestaniti (Is. 11:6-9). Jehová Diosan taqe luratanakapat disfrutañatakejj tiempos utjarakiniwa (Sal. 22:26). Ukampis awk taykanaka, wawanakamajj Jehová Diosan luratanakap uñjapjjañapataki ukanakat yateqapjjañapatak yanaptʼañatakejj jan uka tiempokam suyapjjamti. Jumanakatï Jehová Diosan luratanakapamp wawanakamar jichhatpach Diosat yatichapjjäta ukhajja, David reyjamaw jupanakajj jikjjatasipjjarakini, jupajj akham sänwa: “Jehová Dios Tata [...] janiw khitis jumjamajj utjkiti, juman luratanakamar uñtasitajj janirakiw utjkiti” sasa (Sal. 86:8).

CANCIÓN 134 Diosajj awk taykaruw wawanak confiyi

a Cristiano awk taykapampejj kunjamsa Diosan luratanakapamp kusisipjjerïna ukjja, walja jilat kullakanakaw amtapjje. Jehová Diosajj kunjam Diosasa ukajj luratanakapanwa uñjasi. Awk taykapajj kunjamsa ukanakamp yatichapjjeri ukwa waljanejj jichhakam amtapjje. Jumatï wawanakanïstajja, ¿kunjamsa Jehová Diosar jukʼamp uñtʼapjjañapatakisa jupajj kunjam Diosasa uk amuyapjjañapatakis Diosan luratanakapamp yanaptʼapjjasma? Aka yatichäwin uka toqet yatjjataskañäni.