Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

23 YATICHÄWI

‘Jah Diosan ninap’ janipun jiwarayapjjamti

‘Jah Diosan ninap’ janipun jiwarayapjjamti

“Munasiñajja nakhaskir ninar uñtasitawa, Jah Diosan ninapawa” (CANT. 8:6).

CANCIÓN 131 ‘Diosaw mayachtʼawayi’

¿KUNANAKATSA YATJJATASKAÑÄNI? a

1. ¿Kamsis Bibliajj cheqpach munasiñatjja?

 CHEQPACH munasiñat Bibliajj akham siwa: “Munasiñajja nakhaskir ninar uñtasitawa, Jah Diosan ninapawa. Wali colerat umanakas janiw munasiñarojj chhaqtaykaspati, janirakiw jawiranakajj munasiñarojj apasipkaspati” sasa (Cant. 8:6, 7). b ¿Biblian ukham suma arunakampi munasiñat qhanañchatapajj wali sumajjaya? Chacha warmi munasiñajj jan atipjkayäspawa, wiñayatakirakïspawa, ukwa uka arunakajj uñachtʼayistu.

2. Munasiñajj ninar uñtat aqaskakiñapatakejj ¿kunsa casadonakajj lurapjjañapa?

2 Mä chacha warmitï munasipjjatapajj wiñayatak utjañap munapjjchi ukhajja, panpachaniw chʼamachasipjjañapa. Aqaskir ninat amuytʼañäni. Ninan jan jiwarañapatakejja, phäñampiw apjjatañasa. Jan kuns lurkañäni ukhajja, uka ninajj jiwarjjaniwa. Chacha warmi munasiñampejj niya ukhamarakiwa, munasiñajj ninar uñtat aqaskakiñapatakejj chʼamachasipjjañapawa. Ukampis awisajj qollqet pistʼata, usuntata ukhamaw uñjasipjjaspa, wawanakar uñjañas chʼamakïspawa, ukanakaw munasiñ jukʼat jukʼat thayarayaspa. Jumatï casaratästajj ¿kunsa ‘Jah Diosan ninapan’ jan jiwarañapatak lurasma? Aka yatichäwinjja, kunanakas chacha warmjam jukʼamp sum apasipjjañamatakisa, kusisit jakasipjjañamatakis yanaptʼapjjeristam ukanakat kims uñjaskañäni. c

JEHOVÁ DIOSAMP JUKʼAMP SUM APASIÑATAK CHʼAMACHASISIPKAKIM

Casadonakajj Josear Mariar uñtasitarakiw Jehová Diosan suma amigopäpjjañapa. (Párrafo 3).

3. Munasiñan jan thayarañapatakejj ¿kunatsa casadonakajj Jehová Diosan amigopäpjjañapa? (Eclesiastés 4:12; dibujompi fotompi uñjjattʼarakïta).

3 ‘Jah Diosan ninapan’ jan jiwarañapatakejja, panpachaniw casadonakajj Jehová Diosamp suma amigöñatakejj chʼamachasipjjañapa. ¿Kunatsa ukham sistanjja? Panpachanitï Jehová Diosamp sum apasiñ wali valoranit uñjapjjanejja, taqe chuymaw ewjjtʼanakaparjam sarnaqapjjarakini. Ukhamatwa kuna jan walinakatï munasiñ thayaraykaspa ukanakat jitheqtapjjani, saykatapjjarakini (Eclesiastés 4:12 liytʼäta). Khitinakatï Jehová Diosan amigopäpki ukanakajja, jupjamäñatakiw chʼamachasipjje, jupajj kunjam chuymanisa ukham chuymanïñatakiw chʼamachasipjjaraki. Jupanakajj suma chuymani, pacienciani, perdonasiri ukhamäpjjewa (Efes. 4:32-5:1). Casadonakajj ukham chuymanïpjje ukhajj janiw munasiñajj thayarkiti. 25 jila maranak casarat Lena sat kullakajj akham siwa: “Khititï Diosamp sum apaski ukar munasiñas respetañas facilakiwa” sasa.

4. ¿Kunatsa Jehová Diosajj Joseampir Mariampirojj Mesiasan awk taykapäñapatak ajllïna?

4 Biblian parlki uka Joseampit Mariampit parltʼañäni. Davidat jutir wawanakapatjja, Jehová Diosajj Joseampir Mariampiruw Mesiasan awk taykapäñapatak ajllïna. ¿Kunatsa jupanakar ajllïna? Kuna laykutejj panpachaniw Jehová Diosan suma amigopäpjjäna, panpachanitakiw Diosajj nayrankarakïna. ¿Kunsa casadonakajj Joseampit Mariampit yateqasipjjaspa?

5. ¿Kunjamsa esposonakajj Joseat yateqasipjjaspa?

5 Joseajj jan payachasisaw kuntï Jehová Diosajj siskäna ukar istʼäna, ukaw suma esposöñatakejj yanaptʼäna. Diosajj mä kimsa kutiw Josearojj familiapatak instruccionanak churäna. Janis faciläkchïnjja, jankʼakiw ukanak phoqäna (Mat. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21). Jehová Diosar istʼatapatwa Joseajj Mariar jarkʼaqäna, cuidarakïna. Cheqas ukaw Mariarojj Josear jukʼamp munasiñatakisa jukʼamp respetañatakis yanaptʼpachäna. Casarat jilatanaka, jumanakajj Joseyjamäpjjarakismawa, familiamar cuidañatakejj Biblian ewjjtʼanakapwa thaqapjjañama. d Biblian ewjjtʼanakaparjam lurañatakejj mä qhawqhanak cambiañas wakiskchejja, ukarjam lurasajj esposanakamar munasipjjatamwa uñachtʼayapjjtajja. Nayrat sipans jukʼamp sum apasipjjarakïta. 20 jila maranak casarat Vanuatu kullakajj akham siwa: “Esposojajj Jehová Diosan yanaptʼap thaqki, ukarjam lurkaraki ukhajja, jukʼampiw jupar respetta. Jan kunar ajjsarañataki, kunanaktï jupajj amtki ukar confiyañatakiw yanaptʼitu” sasa.

6. ¿Kunsa casarat kullakanakajj Mariat yateqasipjjaspa?

6 Mariajj Jehová Diosan amigapänwa. Diosamp sum apasiñatakisa, jupar confiyañatakis janiw Joseamp yanaptʼayasiñpun suykänti. Jupajj wali sumwa Qellqatanak uñtʼäna (español arut utjki uka Biblia de estudionwa Lucas 1:46 texton notap liytʼäta). Ukatjja lupʼiñatakiw tiempo apstʼasirïna (Luc. 2:19, 51). Niyakejjay Mariajj Diosamp wali sum apaschïnjja, suma esposänwa. Jichhürunakanjja walja cristiana kullakanakaw Mariar uñtasitäñatak chʼamachasipjje. Émiko kullakat parltʼañäni. Jupajj akham siwa: “Solteräkayäta ukhajja, nayaw Diosamp sum apasiñatakejj chʼamachasirïta. Ukampis casarasjjta ukhajja, esposojaw nayampitak oración luriri, familjam Diosamp sum apasipjjañajatakis pʼeqtʼiri. Ukatsti esposojajj lurkäna ukarjamakis Diosar confiykirista ukham amuyasjjarakiyäta. Naya pachpa chʼamachasiñajätaj yatiyätwa. Jehová Diosamp sum apasiñajatakejj nayaw chʼamachasiñajäna. Ukatwa Jehová Diosampïñatakejj tiempo apstʼasta, ukhamat jupar orasiñataki, Biblia liytʼañataki ukhamarak lupʼiñataki” sasa (Gál. 6:5). Casarat kullakanaka, jumanakatï Jehová Diosamp sum apasiñatak chʼamachasisipkakïta ukhajja, esposonakamajj jukʼampiw munasipjjätam, felicittʼapjjarakïtamwa (Prov. 31:30).

7. ¿Kunsa chacha warminakajj Joseampit Mariampit yateqasipjjaspa?

7 Joseampi Mariampejja, Jehová Diosamp sum apasiskakiñatakejj panpachaniw chʼamachasipjjarakïna. Jehová Diosar familjam adorañajj kunja wakiskirisa uk yatipjjänwa (Luc. 2:22-24, 41; 4:16). Ukampis uk lurañajj jupanakatak chʼamakïpachänwa, familian jukʼamp waljanëjjapjjäna ukhajj jukʼamp chʼamäpachänwa. Ukhampachas familjam Diosar adorañampejj phoqapjjänwa. ¡Casaratanakatakejj wali yateqaskayäpjjewa! Jumanakatï wawanakanïpjjsta ukhajja, tantachäwinakar sarañasa, familiamp Bibliat yatjjatañatak tiempo apstʼasiñas chʼamakïspawa. Yamas chacha warmjam Bibliat yatjjatañataki, juntuk orasiñatak tiempo apstʼasiñajj jukʼamp chʼamakïspawa. Ukampis ak amtapjjapunim, jumanakatï Jehová Diosar juntuk adorapjjäta ukhajja, jukʼamp sumwa Diosampejj apasipjjäta, jumanakkamas jukʼamp suma mayachtʼatäpjjätawa. Ukhamajj Jehová Diosar adorañaw jumanakatakejj nayrankañapa.

8. Chacha warmjam jan waltʼayasipkäta ukhajj ¿kunsa familiampi Bibliat yatjjatañatakejj lurapjjasma?

8 Chacha warmjam jan waltʼayasipkäta ukhajj ¿kunsa lurapjjasma? Inas ukhajj familiampi Bibliat yatjjatañajj chʼamakïchispa. Jumanakatï ukhaman uñjasipjjsta ukhajj ¿janit kunatï panimatakejj walïkaspa, panimar gustapkaraktam uka toqenakat mä jukʼaksa yatjjatañ qalltapkasma? Ukaw chacha warmjam jukʼamp sum apasipjjañamatakisa, Jehová Diosar juntuk adorañ munapjjañamatakis yanaptʼapjjeristam.

JUNTÜÑATAK TIEMPO APSTʼASIPJJAM

9. ¿Kunatsa casadonakajj juntüñatak tiempo apstʼasipjjañapa?

9 Munasiñan jan thayarañapatakejja, casarat chacha warminakajj juntüñatakiw tiempo apstʼasipjjañapa. Ukaw kunsa chachamasa jan ukajj warmimas amuyi, kunjamas chuymapan jikjjatasi uk amuyañatak yanaptʼätam (Gén. 2:24). Lilia kullakampi Ruslán esposopampejj kunsa casarasipkäna uka qhepat yateqapjjäna uk amuytʼañäni, jupanakajj 15 jila maranak casaratäjjapjjewa. Kullakajj akham siwa: “Munapkayäta ukarjam chacha warmjam juntüñatakejj janiw tiempo apstʼasiñ puedipkayätti, ukwa amuyasipjjayäta. Trabajompi utan lurañanakampejj wali ocupatäpjjayätwa, ukatjja wawanakanëjjapjjayätwa. Akwa amuyapjjarakiyäta, janitï chacha warmjam juntüñatak tiempo apstʼasipkiriskayätjja, yaqha yaqhakiw sarnaqjjapjjeriskayäta” sasa.

10. ¿Kunjamsa casadonakajj Efesios 5:15, 16 textorjamajj sarnaqapjjaspa?

10 Chacha warmjam juntüñatakejja, inas sum organiztʼasipjjañapajj wakischini, kunapachanakas juntüpjjani ukatak tiempo apstʼasipjjañapajj wakisipuniwa (Efesios 5:15, 16 liytʼäta). Nigeria markankir Uzondu jilatajj akham siwa: “Mä horario lurtʼaskta ukhajja, esposajamp juntüñatakejj qhawqha tiempsa apstʼasëjja ukwa qellqtʼasirakta. Uka tiempojj nayatak sagradowa” sasa (Filip. 1:10). Moldavia markankir Anastasia kullakat amuytʼañäni, jupajj superintendente de circuito jilatan esposapawa. Kunjamsa tiempop jan ina chʼusar aptʼasi uk akham sasaw kullakajj qhanañchi: “Kunanaktï lurañajäki ukanakjja, esposojajj lurañanakapampi phoqaski ukhaw lurtjja. Ukhamatwa uka pasatat chacha warmjam juntüñatakejj tiempojj utjapjjetu” sasa. Ukampis jumanakatï wali ocupatäpjjsta, juntüñatakis tiempo apstʼasiñajj chʼamakïchi ukhajj ¿kunsa lurapjjasma?

¿Kunanaksa casadonakajj juntuk lurapjjaspa? (Párrafos 11, 12).

11. ¿Kunanaksa Aquilampi Priscilampejj juntuk lurapjjäna?

11 Khitinakatï casaratäpki ukanakajja, Aquilampit Priscilampit waljanakwa yateqapjjaspa, nayrïr patak maranakan jakir uka chacha warmejj wali munatäpjjänwa (Rom. 16:3, 4). Janis Bibliajj jupanakat taqe kunpun qhanañchkchejja, juntuw trabajipjjäna, juntuw predicapjjäna, juntuw yaqhanakarus yanaptʼapjjäna sasaw qhanañchi (Hech. 18:2, 3, 24-26). Cheqas sapa kuti Bibliajj Aquilampit Priscilampit aytki ukhajja, panpachanirupuniw ayti.

12. ¿Kunsa casadonakajj juntüñatak tiempo apstʼasipjjañapatakejj lurapjjaspa? (Dibujompi fotompi uñjjattʼarakïta).

12 ¿Kunjamsa casadonakajj Aquilampit Priscilampit yateqasipjjaspa? Kunanakatï sapa maynir lurañajj waktʼapktam uka toqet amuytʼapjjam. Juma sapak lurañat sipans ¿janit ukanakat mayaksa esposomampi jan ukajj esposamampejj lurkasma? Aquilampi Priscilampejj juntuw predicapjjäna. ¿Jumanakajj ukhamti lurapjjta? Aquilampi Priscilampejj juntuw trabajipjjäna. Cheqas inas chacha warmjamajj jan mä pachpa trabajonïpkstati. Ukampis ¿janit utan utjki uka lurañanak juntuk lurapkasma? (Ecl. 4:9). Purapat yanaptʼasipjjäta ukhajja, mayachtʼatäpjjätawa, wali sum parltʼasipjjarakïta. Robert jilatampi Linda kullakampejj 50 jila maranakaw casaratäjjapjje. Jilatajj akham siwa: “Cheqas juntukïñatakejj janiw walja tiempojj utjapkituti. Ukampis kunapachatï nayajj platonak jarthapiskta, esposajajj platonak wañsuyaski jan ukajj nayajj jardinan trabajiskta esposajajj nayar yanaptʼir jutkaraki ukhajja, walpun kusista. Kunanaktï juntuk lurapjjta ukajj mayachtʼapjjetuwa, munasipkta ukas jiltaskakiwa” sasa.

13. ¿Kunsa casadonakajj cheqpachapun mayachtʼatäñatakejj lurapjjañapa?

13 Ak janipun armapjjamti: chacha warmjam juntukis jakasipkstajja, ukajj janiw mayachtʼatäpkasmas ukham sañ munkiti. Brasil markankir casarat mä kullakajj akham siwa: “Niyakejjay walja lurañanakampi ocupatästanjja, mä pachpa utan jakasajj walja tiempow juntüsktan sasin amuyañajj facilakïspawa. Ukampis akwa nayajj amuyasta, esposojamp juntüsajj chikataksa thak sarkirista ukhamakiwa. Chikat thakimp sarañatakejj kunanaktï esposojajj necesitki uk churañawa” sasa. Bruno jilatampit Tays esposapampit amuytʼañäni, jupanakat sapa maynejj kunjamäsipkisa uk amuyañatakejj kunsa lurapjje uk akham sasaw jilatajj qhanañchi: “Chacha warmjam juntukïpkta ukaratonak disfrutañatakejj celularanak imjjapjjtwa” sasa.

14. Casadonakarutï chacha warmjam juntüñatak tiempo apstʼasiñajj jan gustkchi ukhajj ¿kunsa lurapjjaspa?

14 Ukampis inas chacha warmjam juntüñatak tiemp apstʼasiñajj jan gustapkstamti. Inas jumarojj yaqhanak lurañajj guststam, jan ukajj inas awisajj jumanakkam colertʼayasipjjsta. ¿Ukhaman uñjasisajj kunsa lurapjjasma? Nakhaskir ninat parlaniwayktan uka toqet parltʼaskakiñäni. Nin naktayktan ukhajja, ninajj mä jukʼakiw aqe, ukampis jukʼamp aqtañapatakejja, jukʼat jukʼatwa jukʼamp jachʼa lawanakamp apjjatañasa. Casarat chacha warminaka, jumanakajj ukhamarakiw sapüru chacha warmjam mä rato juntüñatakejj chʼamachasipjjañama. Kunatï panimarojj gustapktam, kunatï jan chʼajjwayapkiristam uk lurapjjam (Sant. 3:18). Mä jukʼak lurasas qalltapkchïtajja, ninar uñtasit munasiñanakamajj utjki ukajj jukʼampiw aqtani.

RESPETOMP UÑJASIPJJAM

15. ¿Kunatsa casadonakan respetompi uñjasipjjañapajj wali wakiskirejja?

15 Matrimonion respetomp uñjasiñajj wali wakiskiriwa. Ninan aqaskakiñapatakejja, samanajj jan ukajj oxigenojj wali wakiskiriwa, jan ukampejj ratukiw ninajj jiwarjjaspa. Matrimonion ukhamarakiwa, janitï respetojj utjkaspa ukhajja, munasiñajj mä qhawqha tiempot thayarjjaspawa. Ukampis chacha warmitï respetompi uñjasipjjani ukhajja, ninar uñtasit munasiñajj aqaskakiniwa. Ukampis ak amtañamawa, kunsa jumajj respetomp uñjañat amuyta ukajj janiw importantëkiti, jan ukasti maynejj respetat amuyaski ukaw jukʼamp importantejja. Penny kullakampi Aret jilatampejj 25 jila maranak casaratäjjapjjewa. Kullakajj akham siwa: “Niyakejjay respetomp uñjasipjjstjja, utan munasiñaw utji. Kuntï sapa maynejj amuyapkta uk wali valoranitwa uñjapjjta, ukatwa kunanaksa amuyapjjta, kunjamas jikjjatasipjjta ukanak jan ajjsaras parltʼasipjjta” sasa. Ukampis ¿kunsa esposomana jan ukajj esposaman jupar respetatam amuyañapatakejj lurasma? Kunsa Abrahanampi Sarampejj lurapjjäna uk uñjañäni.

Cristiano esposojj wali atencionamp istʼasaw esposapar respetompi munasiñamp uñjatap uñachtʼayi. (Párrafo 16).

16. ¿Kunsa esposonakajj Abrahanat yateqasipjjaspa? (1 Pedro 3:7; dibujompi fotompi uñjjattʼarakïta).

16 Abrahanajj respetompiw Sarar uñjäna. Kunanaktï sañ munkäna ukanak istʼänwa, kunjamas chuymapan jikjjatasïna uks amuyarakïnwa. Mä kutejja, Sarajj wali llakitäskäna ukhajj Abrahanarukiw colerap samarasïna, ukat juchañchjjarakïna. Ukampis Abrahanajj janiw jupatak coleraskänti, janirakiw qhoru arunakampis toqenoqkänti. Abrahanajj wali sum Sarar uñtʼäna, familia pʼeqtʼirirjam respetatapsa amtanakapar apoyirïtapsa Abrahanajj yatïnwa. Ukatwa Sararojj istʼäna, kuna jan waltʼäwinakatï utjkäna uk askichañatakis chʼamachasïna (Gén. 16:5, 6). ¿Kunsa jiwasajj yateqsna? Esposojj kunanakas familian lurasini uk amtañatakejj autoridadaniwa (1 Cor. 11:3). Ukampis niyakejjay esposapar munaschejja, kuntï esposapajj amuyki uk istʼiwa, esposapampitaki amtani ukhajj jukʼampiw istʼi (1 Cor. 13:4, 5). Inas awisanakajj esposamajj estresatächini, llakinakap awistʼasiñ munarakchini. Esposamar wali atencionamp istʼasajj jupar respetatama, munasiñamp uñjatamwa uñachtʼayasma. ¿Ukhamti jumajj esposamar uñjaskta? (1 Pedro 3:7 liytʼäta). Angela kullakampi Dimitri jilatampejj 30 jila maranak casaratäjjapjjewa. Kunsa esposopajj jupar respetatap uñachtʼayañatakejj luri uk akham sasaw kullakajj qhanañchi: “Urun jan walinakajj paskitu jan ukajj parlañ munkta ukhajja, Dimitri esposojajj istʼapunituwa. Nayampejj wali paciencianiwa, coleratäkta ukhas wali pacienciampiw uñjitu” sasa.

17. ¿Kunsa esposanakajj Sara warmit yateqasipjjaspa? (1 Pedro 3:5, 6).

17 Sarajj Abrahanan amtanakaparjam lurasaw jupar respetatap uñachtʼayäna (Gén. 12:5). Mä kutejja, mä akatjamat utapar purinir chachanakaruw Abrahanajj manqʼa wajjtʼañ amtäna. Sarajj yaqha lurañanakamp wali ocupatäkchïnsa, walja tʼantʼanak lurañapatakiw Abrahanajj mayïna (Gén. 18:6). Sarajj ukaratpachaw tʼantʼanak luräna, ukhamatwa Abrahanan amtapar apoyatap uñachtʼayäna. Casarat kullakanaka, jumanakajj Sara warmjamarakiw kunanaktï esposonakamajj amtapki ukanakar apoyapjjasma. Ukhamtï lurapjjäta ukhajja, chacha warmjamajj jukʼamp sumaw apasipjjäta (1 Pedro 3:5, 6 liytʼäta). Párrafo 16 ukan parlaniwayktan uka Dimitri jilatajja, jupar respetatap uñachtʼayañatakejj kunsa esposapajj luri uk akham sasaw qhanañchi: “Mä kun lurañ amtkta ukhajja, esposajajj apoyapunituwa, panijajj janis acuerdöpkstjja, apoyapunituwa. Kunanaktï amtkta ukajj janis sum mistkchejja, jupajj janiw nayar juchañchkituti. ¡Angela esposajan ukhamätapat walpun yuspärta!” sasa. Respetomp uñjktam ukar munasiñajj janiw chʼamäkiti.

18. Munasipjjatamajj ninar uñtat jan jiwarañapatak chʼamachasipjjät ukhajj ¿kunsa jikjjatapjjäta?

18 Cristiano chacha warminakan ninar uñtat munasiñajj aqki ukwa Supayajj jiwarayañ muni. Chacha warmitejj jan munasjjapjjani ukhajja, Jehová Diosat jitheqtjjapjjarakispawa, uk Supayajj yatiwa. Ukampis ¡janiw khitisa ni kunas cheqpach munasiñ thayaraykaspati! Ukatwa chacha warmjam munasipkta uka munasiñajj Cantar de los Cantares libron parlki uka munasiñar uñtasitäñapajja. Chacha warmjamajja, Jehová Diosaruw jakäwinakaman nayrar uchapjjañama, chacha warmjam juntüñatak tiempo apstʼasipjjam, kunjamas esposomasa jan ukajj esposamas chuymapan jikjjatasi, kunanaksa muni ukanak amuyas respeto uñachtʼayasipjjam. Jumanakatï ukham lurapjjätajja, khititejj cheqpach munasiñ utjayki uka Jehová Diosaruw jachʼañchapjjäta, munasipjjatamajj suma uñjat ninar uñtasitäniwa, wiñayatakiw aqarakini.

CANCIÓN 132 Mayakëjjapjjtwa

a Matrimoniojj Jehová Diosan mä regalopawa, uka regalon utjatapatwa mä chacha warmejj wal munasipjjatap uñachtʼayasipjjaspa. Ukampis uka munasiñajj thayaraspawa. Aka yatichäwiw uka munasiñan jan thayarañapatakisa, chacha warmjam kusisit jakasiñatakis yanaptʼätam.

b Cheqpach munasiñajj janiw kun katoqañs suykiti, wiñayatakirakiwa. Niyakejjay munasiñajj Jehová Diosat jutchejja, Bibliarjamajj ‘Jah Diosan ninapa’ satawa.

c Jumatï jan Testigomp casaratästajja, aka yatichäwin ewjjtʼanakapajj chacha warmjam jukʼamp sum apasiñatakiw yanaptʼarakiristam (1 Cor. 7:12-14; 1 Ped. 3:1, 2).

d Internetankir jw.org ukat JW Library® cheqanjja, “Familianakatak yanaptʼanaka” sat cheqaw utji, ukanwa suma ewjjtʼanak jikjjatasma.