Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

44 YATICHÄWI

¿Jehová Diosan munasirïtapasa jan jaytjasirïtapas kamsañsa muni?

¿Jehová Diosan munasirïtapasa jan jaytjasirïtapas kamsañsa muni?

“Jehová Diosar yuspärapjjam, jupajj suma Diosawa, munasirïtapasa jan jaytjasirïtapas wiñayatakiwa” (SAL. 136:1).

CANCIÓN 108 Jehová Diosajj taqe chuyma munasiriwa

¿KUNANAKATSA YATJJATASKAÑÄNI? *

1. ¿Jehová Diosajj kun lurañassa mayistu?

JEHOVÁ DIOSATAKEJJ munasirïñasa jan jaytjasirïñas wali wakiskiriwa (Os. 6:6). Servirinakapan ukham wakiskirit uñjapjjañapwa munaraki. Miqueas profetap toqejja, Diosajj ‘munasiñaru jan jaytjasiñaru munasiñaswa’ mayistu (Miq. 6:8, nota). Ukar munasiñasatakejja, ukajj kamsañsa muni uk yatiñasawa.

2. ¿Munasirïñasa jan jaytjasirïñas kamsañsa muni?

2 Biblia Aymara. Machaq Mundon Jakirinakataki sat Biblianjja, mä 230 kutiw ‘munasirïtapa jan jaytjasirïtapa’ sat arunakajj uñsti. ¿Munasirïñasa jan jaytjasirïñas kamsañsa muni? Uka Biblian glosariopan akham siwa: “Ukham munasiñajja, mä compromiso phoqañampi, taqpach chuymampi Diosar serviñampi, jan jaytjasiñampi, taqe chuym maynir mayachasis munasiñawa. Jilapartejj qhawqsa Diosajj jaqenakar munasi uka toqet parlañatakiw apnaqasi, ukampis qhawqsa maynejj jaqe masipar munasispa uka toqet parlañatakejj apnaqasirakiwa” sasa. Munasirïña jan jaytjasirïña toqetjja, Jehová Diosajj wali yateqaskayawa. Aka yatichäwinjja, kunjamsa Jehová Diosajj taqeniru munasiñamp uñjistu, janirak jaytjkistu ukanakatwa yatjjataskañäni. Akjjar jutki uka yatichäwinjja, Diosat yateqasisajj kunjamsa servirinakapajj munasiñampi uñjassna, janirak jaytjasksna ukanakatwa yatjjataskañäni.

JEHOVÁ DIOSAJJ ‘WALI MUNASIRI JAN JAYTJASIRI’ DIOSAWA

3. ¿Jehová Diosajj Moisesar kamsänsa?

3 Israelitanakajj Egiptot mistunjjapjjäna uka qhepatjja, Jehová Diosajj sutipata, kunjam Diosasa uka toqetwa Moisesar parläna. Akham sänwa: “Jehová, Jehová, jupajj khuyaptʼayasiri, sinttʼasiri, pacienciani, wali munasiri ukhamarak jan jaytjasiri, arupar phoqeri, waranq waranqa jaqenakar munasiñamp uñjiri ukhamarak jan jaytjiri, pantjasitanakatsa jan wali luratanakatsa juchanakatsa perdonir Diosawa” sasa (Éx. 34:6, 7). Uka suma arunakampejja, Jehová Diosajj janiw munasiñat jan jaytjasirïtapak siskänti. ¿Kunampsa sarakïna? Uk uñjañäni.

4, 5. 1) ¿Jehová Diosajj jupa pachpat kamsänsa? 2) ¿Kuna jisktʼanakarus qhanañchaskañäni?

4 Jehová Diosajj janiw munasiñat jan jaytjasirïtapak siskänti, jan ukasti “wali munasiri ukhamarak jan jaytjasiri” Diosätapwa sarakïna. Uka arunakajj paqallqo kutimpiw Biblian uñsti (Núm. 14:18; Neh. 9:17; 13:22; Sal. 86:15; 103:8; Joel 2:13; Jon. 4:2). ‘Wali munasiri jan jaytjasiri’ sasajj Jehová Dios saparukiw uka textonakan sasi, janipuniw jaqenakarojj saskiti. Jehová Diosajj jupa pachpat ukham walja kuti satapajj wali musparkañawa. Ukajj Jupatak wali wakiskirïtapwa uñachtʼayarakistu. * Ukatwa David reyejj akham sispachäna: “Jehová Dios Tata, munasirïtamasa jan jaytjasirïtamas alajjpachanakkamaw puri [...]. ¡Dios Tata, munasirïtamasa jan jaytjasirïtamasa wali valoraniwa! Chheqanakaman chʼiwipanwa jaqenakan wawanakapajj imantasipjje” sasa (Sal. 36:5, 7). ¿Jiwasajj Davidjamarakit Jehová Diosan munasirïtapsa jan jaytjasirïtapsa wali valoranit uñjtanjja?

5 Munasirïñasa jan jaytjasirïñas kamsañsa muni uk sum amuytʼañatakejj aka pä jisktʼanakaruw qhanañchaskañäni: ¿Jehová Diosajj khitinakarus munasirïtapsa jan jaytjasirïtaps uñachtʼayi? ¿Kunjamsa ukajj yanaptʼistu?

¿DIOSAJJ KHITINAKARUS MUNASIÑAT JAN JAYTJASIRÏTAP UÑACHTʼAYI?

6. ¿Khitinakarus Diosajj munasiñat jan jaytjasirïtap uñachtʼayi?

6 ¿Diosajj khitinakarus munasiñat jan jaytjasirïtap uñachtʼayi? Waljanakaruw munastanjja sasaw Bibliajj qhanañchi, sañäni: ‘Cheqañchäwiru’, ‘yatiñaru’, ‘vinoru aceiteru’ ukat yaqha ukhamanakampiru (Prov. 12:1; 21:17). Ukampis jaqenakarukiw munasiñat jan jaytjksnati. Ukhamajj ¿taqenirut Jehová Diosajj munasiñat jan jaytjasirïtap uñachtʼaypacha? Janiwa, khitinakatï Jupamp wali sum apasipki ukanakarukiw uñachtʼayi. Diosasajj amigonakaparojj munasiñampiw uñji, janirakiw jaytanukkiti. Jupanakatakejj wali suma amtaniwa, janipuniw jupanakarojj jaytanukkaniti.

Jehová Diosajj walja sumanakwa jaqenakar churi, Jupar jan servipki ukanakarus churarakiwa. (Párrafo 7). *

7. ¿Kunjamsa Jehová Diosajj taqe jaqenakar munasiñap uñachtʼayi?

7 Jehová Diosajj taqe jaqenakaruw munasiñap uñachtʼayawayistu. Jesusajj Nicodemo sat mä jaqerojj akham sänwa: “Diosajj aka mundor [mä arunjja, taqe jaqenakar] wal munatap laykuw mä sapa Yoqap churäna, ukhamat taqe khitinakatï jupar confiyapjjatap uñachtʼayapki ukanakajj jan jiwapjjañapataki, jan ukasti wiñay jakañ katoqapjjañapataki” sasa (Juan 3:1, 16; Mat. 5:44, 45).

David reyisa Daniel profetasa Jehová Diosajj khitinakatï jupar uñtʼapki, ajjsarapki, munasipki, mandamientonakaparus istʼapki ukanakaruw munasiñat jan jaytanukkiti sasaw sapjjäna. (Párrafos 8, 9).

8, 9. 1) ¿Kunatsa Jehová Diosajj munasirïtapsa jan jaytjasirïtapsa servirinakapar uñachtʼayi? 2) ¿Kuna toqetsa jichhajj yatjjataskañäni?

8 Kunjamtï uñjaniwayktanjja, Jehová Diosajj munasirïtapsa jan jaytjasirïtapsa khitinakatï Jupamp wali sum apasipki ukanakarukiw uñachtʼayi, mä arunjja servirinakaparuki. Ukajja David reyisa Daniel profetasa Diosan amuytʼayatäsajj kamsapjjänsa ukanwa qhan amuyasi. Sañäni, Davidajj akham sänwa: “Khitinakatï jumar uñtʼapktam ukanakarojj munasirïtamsa jan jaytjasirïtamsa uñachtʼayaskakim”, “jupar ajjsarapki ukanakatakejja Jehová Diosan munasirïtapasa jan jaytjasirïtapas wiñayans wiñayapatakiwa” sasa. Daniel profetajj akham sarakïnwa: “Cheqpach Jehová Dios Tata, wali jachʼa musparkaña Dios, [...] jumar munasirinakarusa mandamientonakam phoqerinakarus munasiñampi jan jaytjasiñampi uñjiri” sasa (Sal. 36:10; 103:17; Dan. 9:4). Ukhamajja Jehová Diosajj jupar uñtʼapjjatapata, jupar ajjsarapjjatapata, jupar munasipjjatapata, mandamientonakap phoqapjjatap laykuw munasirïtapsa jan jaytjasirïtaps servirinakapar uñachtʼayi. Kunjamtï Jupajj munki ukarjam adorapki ukanakarukiw munasirïtapsa jan jaytjasirïtapsa uñachtʼayi.

9 Jehová Diosajj taqe jaqenakaruw munasiñamp uñji, ukhamajj janïr Jupar sirvkayätan ukhatpachaw Jupajj munasjjestäna (Sal. 104:14). Ukampis Jehová Diosar adorañ qalltjjtan ukhajja, munasirïtapa jan jaytjasirïtapwa uñachtʼayjjestu. Diosasti markaparojj akham siwa: “Munasiñajasa jan jaytjasiñajas janiw chhaqtkaniti” sasa (Is. 54:10). Davidajja “Jehová Diosajj jupat jan jitheqtirirojj wali sum uñjani” siski uka arunakajj cheqäskapunitapwa amuyäna (Sal. 4:3). ¿Diosajj wali munasiñampi jiwasar uñjatapat kunsa lurañasa? Mä salmo qellqerejj akham sänwa: “Khititï yatiñanïki uka jaqejja uka toqenakatwa lupʼini, Jehová Diosan munasirïtapatsa jan jaytjasirïtapatsa wali amuyumpiw yatjjatarakini” sasa (Sal. 107:43). Uka arunakajj Jehová Diosatwa juti, ukhamajj kunjamsa Jupajj munasirïtapsa jan jaytjasirïtapsa uñachtʼayi ukwa kimsa toqet yatjjataskañäni, kunjamsa ukajj yanaptʼistu uksa yatjjataskarakiñäniwa.

¿KUNJAMSA DIOSAN MUNASIÑAT JAN JAYTJASIRÏTAPAJJ YANAPTʼISTU?

Jehová Diosajja servirinakaparojj wali sumwa bendisi. (Párrafos 10-16). *

10. ¿Diosan munasirïtapasa jan jaytjasirïtapas wiñayatakïtap yatiñajj kunjamsa yanaptʼistu? (Salmo 31:7).

10 Diosan munasirïtapasa jan jaytjasirïtapas wiñayatakiwa. Salmo 136 qellqatanjja, Diosan munasirïtapata jan jaytjasirïtapat 26 kutiw aytasi. Nayrïr versiculojj akham siwa: “Jehová Diosar yuspärapjjam, jupajj suma Diosawa, munasirïtapasa jan jaytjasirïtapas wiñayatakiwa” sasa (Sal. 136:1). Salmo 136 versículo 2 ukat qalltasin 26 versiculkamajja, “kuna laykutejj munasirïtapasa jan jaytjasirïtapas wiñayatakiwa” siski uka arunakaw sapa versiculon uñsti. Uka salmo liytʼasajja, Diosajj munasirïtapsa jan jaytjasirïtapsa kunayman toqet uñachtʼayatapa, walja kuti uñachtʼayatapwa amuytanjja. “Kuna laykutejj munasirïtapasa jan jaytjasirïtapas wiñayatakiwa” siski uka arunakajja, Diosajj markapar munaski ukajj jan mayjtʼirïtapwa uñachtʼayistu. ¡Jehová Diosajj janiw servirinakaparojj jankʼak jaytanukkiti, uk yatiñajj wal chʼamañchtʼistu! Jukʼampis jan walinakan uñjasipki ukhajj janipuniw servirinakapar jaytanukkiti. Kunjamsa yanaptʼistu: Diosajj jiwas jakʼankaskatap yatiñajj wal kusisiyistu, jan walinakar saykatasin jakañar apir thaknam saraskakiñatakiw yanaptʼarakistu (Salmo 31:7 liytʼäta).

11. Salmo 86:5 qellqatarjamajja, ¿kunas Jehová Diosarojj perdonañatak chʼamañchi?

11 Diosan munasirïtapasa jan jaytjasirïtapas perdonañatakiw chʼamañchtʼistu. Diosajj juchanakapat arrepentisiri, cambiañatak chʼamachasiri maynir uñji ukhajja, munasirïtapa jan jaytjasirïtapaw perdonañatak chʼamañchi. Mä salmonjja Davidajj Diosat akham sänwa: “Jupajj janiw juchanakasarjamajj uñjkistuti, janirakiw pantjasitanakasat kunatï katoqañajj waktʼkistu ukarjamajj castigkistuti” sasa (Sal. 103:8-11). Chuymapajj maynir juchañchki ukhajja, janiw sum jikjjataskiti uk Davidajj sum yatïna. Ukampis Jehová Diosajj ‘perdonañatak jankʼakïtapwa’ jupajj yateqarakïna. ¿Kunas Jehová Diosar perdonañatak chʼamañchi? Salmo 86:5 (liytʼäta) qellqatanwa kunatsa perdoni ukajj qhanañchasi. Kunjamtï Davidajj uka oracionan siskänjja, Diosajj munasirïtapata jan jaytjasirïtapatwa perdón mayisipki ukanakar perdoni.

12, 13. ¿Nayra juchanakasatï llakisiychistu juchañcharakchistu ukhajj kunas yanaptʼistani?

12 Mä juchar purtʼastan ukhajja, uk luratasat pisayasitasajj walikïskiwa, ukaw perdón mayisiñatakisa cambionak lurañatakis yanaptʼistaspa. Ukampis Diosan yaqhep servirinakapajja, nayra jan wali luratanakapat amtasisajj llakitaw jikjjatasipjje. Arrepentisipkchi ukhas janis Diosajj jupanakar perdonkaspa ukhamwa chuymapajj juchañchaskaki. Ukham jikjjatassta ukhajja, Diosajj jumar munasiñat jan jaytjañ munatap yatiñaw yanaptʼiristam.

13 Kunjamsa yanaptʼistu: Pantjasirïkstansa Jehová Diosarojj qʼoma concienciampiw kusisita sirvsna. Kuna laykutejj “Jesús Yoqapan wila[pajj] taqe juchanakasatwa qʼomachistu” (1 Juan 1:7). Mä kun jan sum lurirïtasat aynachtʼat jikjjatasstan ukhajja, Diosajj juchanakapat arrepentisirinakar perdonañatak jankʼakïtapwa amtañasa. Davidajj Diosan munasiñat jan jaytjasirïtapatsa, perdonañ toqets kamsänsa uk amuytʼañäni, jupajj akham sänwa: “Kunjamtï alajjpachanakajj oraqet wali altonkkejja, ukham jachʼarakiw Diosan munasiñapasa jan jaytjasirïtapasa, khitinakatï jupar ajjsarapki ukanakatakejja. Kunjamtï inti jalsojj inti jalantat wali jayankkejja, ukhamwa Diosajj jiwasan juchanakasjja wali jayar usku” sasa (Sal. 103:11, 12). Ukhamajja Jehová Diosajj juchanakas taqe chuyma perdonañatakejj jankʼakiwa (Is. 55:7).

14. Davidan arunakaparjamajja, ¿kunjamsa Diosan munasiñat jan jaytjasirïtapajj jarkʼaqestu?

14 Diosan munasiñat jan jaytjasirïtapajj kunatï Jupamp sum apasiñ aptʼasiykistaspa ukatwa jarkʼaqestu. Mä oracionanjja, Davidajj Diosar akham sänwa: “Jumaw nayan imantasiñajätajja, jumaw llakitsa jarkʼaqetäta. Nayar salvasajja kusisiñat arnaqasiñampiw muyuntayitäta. [...] Jehová Diosar confiyki ukajja jupan munasiñapsa jan jaytjasirïtapsa uñjaniwa” sasa (Sal. 32:7, 10). Bibliajj qellqaskäna uka tiemponjja, mä markan murallanakapajj enemigonakatwa ukan jakirinakarojj jarkʼaqerïna. Diosan munasiñat jan jaytjasirïtapajj uka murallanakar uñtasitawa, ukaw kunanakatï Diosamp sum apasitas jan waltʼaykaspa ukanakat jarkʼaqestu. Diosan munasiñat jan jaytjasirïtapajj Jupan ukaruw aparakistu (Jer. 31:3).

15. Diosan munasiñat jan jaytjasirïtapajj mä seguro imantasiñar uñtasitawa, jachʼa perqanakampi muyuntat markar uñtasitawa sasajj ¿kunatsa sissna?

15 Kunjamsa Diosajj markapar jarkʼaqe uk qhanañchtʼañatakejja, Davidajj yaqha uñachtʼäwitwa parlarakïna. Akham sänwa: “Diosaw nayan seguro imantasiñajajja, munasirïtapa jan jaytjasirïtapa uñachtʼaykitu uka Diosätawa” sasa. Ukat akham sarakïnwa: “Jupaw munasirïtapsa jan jaytjasirïtapsa uñachtʼayitu, jupaw jachʼa perqanakampi muyuntat markajasa, seguro imantasiñajasa, salvirijasa, escudojasa, juparuw nayajj imantasta” sasa (Sal. 59:17; 144:2). Davidajj Diosan munasiñat jan jaytjasirïtapajj mä seguro imantasiñar uñtasitawa, jachʼa perqanakampi muyuntat markar uñtasitawa sasaw säna, ¿kunatsa ukham säna? Kawkjansay jakaskchiñänejja, Diosan serviripäskakiñäni ukhajj Jupamp sum apasiskakiñatakejj jarkʼaqapunistaniwa. Salmo 91 qellqatajj uka pachpwa sarakistu. Uka salmo qellqerejj akham sänwa: “Nayasti Jehová Diosarojj akham säwa: ‘Jumaw nayan imantasiñajätajja, jachʼa perqanakampi muyuntat markajätasa’” sasa (Sal. 91:1-3, 9, 14). Moisesajj niya ukar uñtasitwa sarakïna (Sal. 90:1). Janïr jiwkasajja uka toqet jupajj akham sarakïnwa: “Nayra tiempotpachas Diosajj jarkʼaqasiriwa, wiñay amparanakapas jumar katjjasisktamwa” sasa (Deut. 33:27). ¿“Wiñay amparanakapas jumar katjjasisktamwa” siski uka arunakajj kunsa Jehová Diosat yatichistu?

16. ¿Kuna pä bendicionanaksa katoqtanjja? (Salmo 136:23).

16 Jehová Diosaw jarkʼaqetani sasin confiytan ukhajja, chuymachtʼataw jikjjatastanjja. Ukampis awisajj aynachtʼsnawa. Ukhamanakan uñjaskañäni ukhajj ¿kunjamsa Diosajj yanaptʼistani? (Salmo 136:23 liytʼäta). Amparanakapampiw katjjasistani, munasiñampiw jan llakitäjjañasatak yanaptʼarakistani (Sal. 28:9; 94:18). Kunjamsa ukajj yanaptʼistu: Diosajj yanaptʼapunistaniwa sasin confiyañajja, aka pä bendicionanak amtañatakiw yanaptʼistu. Maya, kawkjansay jakaskchiñänejja Diosajj jarkʼaqapunistaniwa. Paya, wali munasiri alajjpachankir Awkisajj wal jiwasat llakisi.

DIOSAN MUNASIRÏTAPASA JAN JAYTJASIRÏTAPAS JUPAR CONFIYAÑATAKIW YANAPTʼISTU

17. ¿Kunarus confiytanjja? (Salmo 33:18-22).

17 Kunjamtï yatjjataniwayktanjja, jan waltʼäwinakan uñjaskañäni ukhajj Diosajj Jupamp sum apasiskakiñatakejj yanaptʼistaniwa, janiw ukat payachasktanti (2 Cor. 4:7-9). Jeremías profetajj akham sänwa: “Jehová Diosajj munasiri jan jaytjasiri Diosawa, ukatwa jiwasajj jan tukusktanti, kuna laykutejj jupan khuyapayasiñapajj janipuniw tukuskiti” sasa (Lam. 3:22). Jehová Diosajj munasirïtapsa jan jaytjasirïtapsa uñachtʼayaskakistaniwa, ukar taqe chuymaw confiytanjja, ¿kunatsa? Biblian akham siwa: “Jehová Diosan nayranakapajj khitinakatï jupar ajjsarapki ukanakaruw uñchʼukiski, khitinakatï jupan munasiñapsa jan jaytjasirïtapsa suytʼasipki ukanakaruw uñchʼukiski” sasa (Salmo 33:18-22 liytʼäta).

18, 19. 1) ¿Kunanaksa amtañ muntanjja? 2) ¿Kunsa akjjar jutki uka yatichäwin yatjjataskañäni?

18 Ukhamajj ¿kunanaksa amtañ muntanjja? Janïr Jupar sirvkayätan ukhatpachaw Jehová Diosajj taqe jaqenakar munasjjestäna. Ukampis Jupar serviñ qalltjjtan ukhat aksarojj munasiñat jan jaytjasirïtapwa uñj-jjtanjja. Uka munasiñapatwa amparanakapampi jarkʼaqestu. Diosajj janipuniw jaytjkistaniti, kunanaktï jiwasatak amtki ukanaks phoqapuniniwa. Jupajj sum jakasiñaswa muni (Sal. 46:1, 2, 7). Ukhamasti kuna jan walinakansay uñjaskchiñänejja, Diosajj jupat jan jitheqtañasatakejj chʼam churistaniwa.

19 Jehová Diosajj kunjamsa servirinakaparojj munasirïtapsa jan jaytjasirïtapsa uñachtʼayi uk uñjawayjjtanwa. Ukampis maynit maynikam munassna janirak jaytjasksnati ukwa muni. Kunjamsa uk lursna ukjja, akjjar jutki uka yatichäwinwa yatjjataskañäni.

CANCIÓN 136 Jehová Diosaw luratanakamat bendisïtam

^ Párrafo 5 Aka yatichäwinsa akjjar jutki uka yatichäwinsa munasiñat jan jaytjasirïñ toqetwa yatjjataskañäni. Aka yatichäwinjja aka jisktʼanakaruw qhanañchaskañäni: ¿kunas munasirïñasa jan jaytjasirïñasa? ¿Jehová Diosajj khitinakarus munasirïtapsa jan jaytjasirïtaps uñachtʼayi? ¿Khitinakarus ukajj yanaptʼi?

^ Párrafo 4 Jehová Diosan wali munasirïtapatsa jan jaytjasirïtapatsa yaqha textonakan parlarakiwa (Salmo 69:13; 106:7 ukat Lamentaciones 3:32 uñjjattʼäta).

^ Párrafo 54 DIBUJONAKAT JUKʼAMP QHANAÑCHTʼAÑATAKI: Jehová Diosajj taqe jaqenakaruw munasiñampi uñji, servirinakaparus ukhamarakiw munasi. Jaqenak patjjan utjki uka dibujonakanjja, kunjamanakatsa Jehová Diosajj munasiñap uñachtʼayistu ukaw uñjasi. Ukanakatjja, Diosajj jiwasanak layku jiwañapatak Yoqapar khitankäna ukaw jukʼamp wakiskiri.

^ Párrafo 62 DIBUJONAKAT JUKʼAMP QHANAÑCHTʼAÑATAKI: Khitinakatï Jehová Diosar sirvjjapjje, Jesusan jiwatapar confiyapkaraki ukanakajj wali suma bendicionanakwa katoqapjje. Jupanakarojja, Diosajj janiw taqe jaqenakar munaski ukak uñachtʼaykiti, jan ukasti kunayman toqetwa munasiñat jan jaytjasirïtap uñachtʼayaraki. Ukanakat yaqhepajj jaqenak patjjan utjki uka dibujonakanwa uñjasi.