Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿Kunatsa israelitanakjam guerranakan jan nuwasktanjja?

¿Kunatsa israelitanakjam guerranakan jan nuwasktanjja?

NAZI gobiernon mä oficialapajj akham sasaw Segunda Guerra Mundialan Jehová Diosan Testigonakapar arnaqjjäna: “Jumanakat maynitï Francia ukat Inglaterra markanak contrajj jan nuwasiñ munkani ukhajja, ¡taqeniw jiwarapjjäta!” sasa. Uka jakʼan wali armantat walja nazi soldadonakas utjkchïnjja, jilat kullakanakasat janiw maynis jupanakar istʼkänti. ¡Jupanakajj janiw ajjsarapkänti! Uka jilat kullakanakajja, kunjamsa Jehová Diosan Testigonakapajj guerranakar uñjtan ukwa uñachtʼayistu: jiwasajj akapachan utjki uka guerranakar janiw nuwasir sarktanti. Jiwayämaw sapkchistusa, janiw akapachan chʼajjwäwinakapar mitisktanti.

Cristianöpjjtwa sirinakatjja, janiw taqenejj ukham amuyapkiti. Waljanejja, cristianonakajj markapar arjjatapjjaspawa, cheqas arjjatapjjañapawa sasaw sapjje. Inas jupanakajj akham amuyapjjchi: “Diosan markapäkäna uka israelitanakajj guerrar sarapjjänwa. Ukhamajj ¿kunatsa cristianonakajj jichhürunakan guerrar jan sarapjje?” sasa. ¿Ukham jisktʼapjjestaspa ukhajj kunjamsa ukar qhanañchtʼsna? Nayra tiempon jakir israelitanakajja, janiw jichha tiempon jakir Diosan markapampejj igualäkiti sasaw qhanañchsna. Uka toqet phesqa uñjañäni.

1. DIOSAN SERVIRINAKAPAJJ TAQENIW MÄ PACHPA MARKATÄPJJÄNA

Nayra tiemponjja, Jehová Diosajj Israel markaruw markapäñapatak ajllïna. “Taqe markanakat sipansa cheqpachapuniw jumanakajj nayan wali munat markajar tukupjjäta” sasaw israelitanakar säna (Éx. 19:5). Jupanakarojj mä oraqe churarakïna. Yaqha markanakampi nuwasir khitkäna ukhajja, israelitanakajj janiw Diosan mayni servirinakapar atacapkänti ni jiwayapkänsa. a

Jichha tiemponjja, Jehová Diosan servirinakapajj “taqe markanakata, tribunakata, kunayman kasta jaqenakata, kunayman aru parlirinakat” jutirïpjjewa (Apoc. 7:9). Jupanakatï guerrar sarapjjaspajja, pachpa jilat kullakanakaparuw atacasipkaspa, jiwayapjjarakispa.

2. JEHOVÁ DIOSAW ISRAELITANAKAROJJ GUERRAR KHITÄNA

Nayra tiemponjja, Jehová Diosaw kunapachasa ukat kunatsa israelitanakajj guerrar sarapjjani uk amtäna. Mä kutejja, cananeonakar tukjapjjañapatakiw israelitanakar khitäna. Cananeonakajj demonionakar adoririnakata, sinti jan wali qʼañu juchanak luririnakata, jiskʼa wawanakar sacrificiot loqtirinakat uñtʼatäpjjänwa. Jehová Diosaw israelitanakarojj cananeonakar Suma Oraqet qʼal chhaqtayapjjañapatak khitäna, ukhamat jan jupanakjam lurapjjañapataki (Lev. 18:24, 25). Israelitanakajj Suma Oraqenkjjapjjäna ukhajja, jan sinttʼasiri enemigonakapat jarkʼaqasipjjañapatakiw Diosajj permiso churäna (2 Sam. 5:17-25). Ukampis kunapachas guerrar sarapjjani ukjja, janipuniw jupanakakejj amtapjjañapäkänti. Jehová Diosan jan permisopampi nuwasir sarapjjäna ukhajja, walja kutiw sinti jan walinakan uñjasipjjäna (Núm. 14:41-45; 2 Crón. 35:20-24).

Jichha tiemponjja, Jehová Diosajj janiw jaqenakarojj guerrar sarapjjañapatak permiso churkiti. Markanakajj janiw kuntï Diosajj munki uk arjjatañatak guerran nuwasipkiti, jan ukasti munañanakap arjjatañatakiw guerran nuwasipjje. Inas markapan oraqep jachʼaptayañataki, qollqenïñataki, politiconakan amtanakap phoqañataki jan ukajj yaqha amtanakap phoqañatakiw guerran nuwasipjje. Yaqhepanakajj Diosan sutipjjaruw kunanaktï creyipki ukanak arjjatañataki jan ukajj Diosan enemigonakapar tukjañatak guerran nuwasipjje, ¿jupanakat kamsaraksnasa? Diosajj janiw luratanakap aprobkarakiti. Jehová Diosajj nayaw jutïrin Armagedón guerran cheqpach servirinakajar arjjatäjja, enemigonakajarus tukjäjja sasaw qhanañchi (Apoc. 16:14, 16). Uka guerranjja, alajjpachankir ejercitonakapakiw nuwasipjjani, janiw aka oraqenkir markapajj nuwaskaniti (Apoc. 19:11-15).

3. ISRAELITANAKAJJ JANIW JEHOVÁ DIOSAR CONFIYIRINAKAR JIWAYAPKÄNTI

Jehová Diosajj Jericó marka contra nuwaskäna ukhajja, Rahab warmin Diosar confiyatap laykojj juparusa familiaparus janiw jiwaykänti. ¿Jichhürunakan utjki uka guerranakan ukhamarakit pasi?

Nayra tiemponjja, israelita ejercitonkirinakajj walja kutiw Diosar confiyirinakat sinttʼasipjjäna, khitinakarutï Jehová Diosajj jiwañapaw siskäna ukanakarukiw jiwayapjjäna. Pä toqet amuytʼañäni. Jehová Diosajj Jericó marka tʼunjapjjam siskchïnsa, Rahab warmin Diosar confiyatapatjja, juparus familiaparus janiw jiwayapkänti (Jos. 2:9-16; 6:16, 17). Uka qhepatsti, Diosar respetapjjatap laykojja, Gabaón markan jakirinakarojj janiw jiwayapkarakïnti (Jos. 9:3-9, 17-19).

Jichha tiemponjja, mä guerran nuwasir ejercitonakajj Diosar confiyirinakarus jiwayasipkakiwa, awisajj jan juchaninakampir kunaw jiwayapjje.

4. ISRAELITANAKAJJ DIOSAN MUNAÑAPARJAMAW GUERRAN NUWASIPJJAÑAPÄNA

Nayra tiemponjja, Jehová Diosaw israelita soldadonakarojj guerrar sarapjjañapatak instruccionanak churäna. Diosan mayitaparjamajja, awisajj “sumankañatak mä acuerdor mantañatakiw” israelitanakajj enemigopäkäna uka markar mayipjjañapäna (Deut. 20:10). Diosajja, soldadonakasa campamentos jañchi toqet qʼomäpjjañapawa sasaw säna, sarnaqäwinakapas qomäñaparakïnwa (Deut. 23:9-14). Katuntapkäna uka oraqenakankir warminakarus janipuniw violapjjañamäkiti sasaw Jehová Diosajj säna, uka jakʼankir markanakan ejercitonakapakiw warminakar ukham lurapjjerïna. Mä israelit soldadotejj katuntapkäna uka oraqenkir mä warmimp casarasiñ munäna ukhajja, mä phajjsiw suytʼañapäna (Deut. 21:10-13).

Jichha tiemponjja, jilaparte markanakajj guerratak leyinak utjañapatakejj convenios internacionales ukanakwa firmapjje. Ukanakajj markachirinakar jarkʼaqañatakïkchisa, janiw phoqapkiti.

5. DIOSAJJ MARKAP LAYKUW NUWASÏNA

Diosajj Israel marka laykuw Jericó markan nuwasïna, ¿ukhamarakit Diosajj jichhürun mä marka layku nuwasi?

Nayra tiemponjja, Jehová Diosajj israelitanak laykuw nuwasïna, guerran atipjapjjañapatakejj walja kutiw milagronak lurarakïna. Mä kutejja, Jericó marka katuntapjjañapatakiw yanaptʼäna. Diosan instruccionanakaparjam lurañatakejja, israelitanakajj ‘guerran nuwasiñatakjamaw wali jachʼat artʼapjjäna’, ukatsti “ukaratpachaw murallajj allthaptäna”. Ukhamwa Jehová Diosajj uka marka katuntapjjañapatak yanaptʼäna (Jos. 6:20). Qhepatjja, enemigopäpkäna uka amorreonakaruw atipjapjjarakïna. ¿Kunjamsa? “Jehová Diosajj [...] alajjpachat jachʼa qala chhijchhinak jupanakjjar puriyanïna […]. Cheqansa israelitanakan espadapampi jiwaririnakat sipansa, chhijchhimpi jiwaririnakaw jukʼampïna” (Jos. 10:6-11).

Jichha tiemponjja, Jehová Diosajj janiw aka oraqenkir ni mä marka laykus nuwaskiti. Jesucristo Reyin amparapankir Reinopajja, “janiw aka mundonkirïkiti” (Juan 18:36). Ukampis Supayaw jaqenakan gobiernonakapar apnaqaski. Akapachan utjki uka sinti jan wali guerranakajja, Supayan jan wali chuymanïtapwa uñachtʼayi (Luc. 4:5, 6; 1 Juan 5:19).

CHEQPACH CRISTIANONAKAJJ SUMANKAÑ UTJAÑAPATAKIW YANAPTʼTANJJA

Kunjamtï uñjawayktanjja, jichha tiempojj janiw nayra israelitanakan tiempopjamäkiti. Ukampis janiw uka razonanak laykukejj guerrar jan nuwasir sarktanti, jukʼamp razonanakaw utji. Qhepa urunakanjja, jupamp yatichayasirinakajj “janirakiw jukʼampejj guerran nuwasiñatak yateqjjapjjaniti” sasaw Diosajj arsjjäna, ukhamajj janiw guerran nuwasjjapjjañapäkänti (Is. 2:2-4). Cristojja, discipulonakajajj ‘janiw aka mundonkirïpkaniti’ sasaw sarakïna, jupanakajj janiw aka mundon chʼajjwäwinakapar mitisipjjañapäkänti (Juan 15:19).

Cristojj jukʼampinak lurapjjañapatakiw arkirinakapar mayïna. Taqe kunanakatï uñisisiñanaka, colerasiñanaka, guerranak utjayki ukanak apanukupjjam sasaw yatichäna (Mat. 5:21, 22). Sumankañ thaqapjjam, enemigonakamarus munasipjjam sasaw yaticharakïna (Mat. 5:9, 44).

¿Kunjamsa sapa maynejj ukarjam lurañatak chʼamachassna? Inas jiwasajj guerrar jan sarañ munkstanti, ukampis inas congregacionan maynir enemigosarjam uñjaskstan. Ukhamajj ukar uñtasit jan walinak chuymasat apsuñatak chʼamachasiskakiñäni (Sant. 4:1, 11).

Markanakan chʼajjwäwinakapar apoyañat sipansa, cristianonakajj sumankañ utjañapataki, maynit maynikam munasiñatakiw chʼamachastanjja (Juan 13:34, 35). Jehová Diosajj taqpach guerranak jan mayampitak chhaqtayjjani uka urun puriniñapkamajja, jiwasajj janipuniw guerranakar apoyktanti ni mitisktansa (Sal. 46:9).

a Nayra israelit tribunakajj jupanakkamas awisajj nuwasipkchïnjja, ukajj janiw Jehová Diosatakejj walïkänti (1 Rey. 12:24). Ukampis awisajja, israelitanakkam nuwasipjjatapajj jupatak walikïskänwa, kuna laykutejj yaqhep tribunakajj jupa contraw saytʼapjjäna jan ukajj yaqha jachʼa juchanakwa lurapjjäna (Juec. 20:3-35; 2 Crón. 13:3-18; 25:14-22; 28:1-8).