Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Aka revista liytʼirinakan jisktʼäwinakapa

Aka revista liytʼirinakan jisktʼäwinakapa

¿Salomonan templopan pórtico satäki ukajj altor qhawqchʼänsa?

Uka pórtico toqew templorusa Santo satäki ukarus mantasispäna. ¿Uka porticojj qhawqchʼänsa? Machaq Mundon Jakirinakataki. Biblia Aymara sat Biblianjja, 2023 maran janïr askichaskäna ukhajj 2 Crónicas 3:4 texton akham sänwa: “Templo nayräjjar saytʼayatäkäna uka pórtico sat mantañ cheqajja, largorojj niya 9 metronakanïnwa [jan ukajj 20 codonakanïnwa], qhawqchʼäkäntï anchorojj uka utajj ukarjam luratänwa, altorusti 120 ukchʼarakïnwa” sasa. Yaqha Biblianakan altorojj “120 codonakanïnwa” sarakiwa. Ukhamajj ¡altorojj 53 metronakanïkaspänsa ukhamäspawa!

Ukampis 2023 marat aksarojja, uka versiculojj Machaq Mundon Jakirinakataki. Biblia Aymara ukan mayjtʼayatäjjewa, akham sisjjarakiwa: “Altorusti 9 metronirakïnwa” sasa. a Kunatsa mayjtʼayatäjje uk jichhajj mä qhawq uñjañäni.

Pórtico ukajj altor qhawqchʼänsa ukajj janiw 1 Reyes 6:3 texton qhanañchkiti. Largorusa anchorus qhawqchʼänsa ukakwa Jeremiasajj uka texton qhanañchi, janiw altorojj qhawqchʼänsa uk qhanañchkiti. Ukjjar jutki uka capitulonjja, lamar qota sat uma estanqueta, tunka carritonakata, pórtico anqäjjankkäna uka pä columnanakata, ukat kunanakatï templon utjkäna ukanakat jukʼampinakwa qhanañchasi (1 Rey. 7:15-37). Pórtico ukatï altorojj 50 metrots jilächïnjja, templot jukʼamp jachʼäkaspänsa ukhamäspänwa. Ukhamajj ¿kunatsa Jeremiasajj uka toqet jan qhanañchkpachäna? Walja maranak qhepatjja, yaqhep judío qellqerinakajj porticojj janis templot jukʼamp jachʼäkaspäna ukhamwa qellqapjjäna.

Pórtico ukatejj altor 53 metronakanïspänjja, templon perqanakapajj janiw pesop aguantkaspänti sasaw yaqhep yatjjatatanakajj sapjje. Nayra tiempon qalanakampi ladrillonakamp lurat jachʼa utanakan cimientonakapajja, anchorojj wali jachʼänwa, alayarojj wali juchʼusaruw tukuyarakirïna, ukwa Egipton templonakapar mantañ cheqanakapajj uñachtʼayi. Ukampis Salomonan templopajj janiw ukham luratäkänti. Yaqhep yatjjatatanakajj uka templon perqanakapajj janiw 2,7 metronakats jiläkpachänti sasaw sapjje. Nayra arquitectura toqet yatjjatat Theodor Busink chachajj akham siwa: “Templor mantañäki uka cheqan perqanakapajj qhawqchʼa thurünsa jan ukajj lankhünsa uk amuytʼasajja, pórtico ukajj janiw altorojj 53 metronakanïkaspänti” sasa.

Inas 2 Crónicas 3:4 textojj jan suma copiatäkchïnti. Nayra qellqatanakan altorojj “53” metronak ukchʼänwa sasas siskchejja, Códice alejandrino ukansa (400 maranakan qellqata), Códice ambrosiano ukans (500 maranakan qellqata) 9 metronak ukchʼänwa sasaw qhanañchasi. Ukhamajj ¿kunatsa jan igualäkpacha? Hebreo arunjja, pataka ukat codonaka arunakajj niya igualak qellqasi. Ukhamajj inas copia lurkasajj “pä tunka codonaka” sasin qellqañat sipans “patak pä tunkani” sasin qellqchïna.

Salomonan templopajj kunjamapunïnsa uk sums amuyañ munkstanjja, kunamp sasïnsa ukwa jukʼamp amuyañ muntanjja, cheqas uka templojj Jehová Diosan alajjpachankir jachʼa templopamp sasiwa. Jehová Diosarakiw uka templopan adorañasatakejj taqe servirinakapar invitistu, ¡ukajj wali kusiskañawa! (Heb. 9:11-14; Apoc. 3:12; 7:9-17).

a Uka versiculon notapajj akham siwa: “Yaqhep nayra qellqatanakanjja, ‘120 ukchʼarakïnwa’ sasaw qhanañchi, ukampis yaqha qellqatanakansa yaqhep traducit qellqatanakansa, ‘20 codonakanïnwa (9 metronakanïnwa)’ sasaw qhanañchi” sasa.