1—4. Булус нә үчүн Јерусәлимә ҝедир вә орада ону нә ҝөзләјир?

 ҺАМЫНЫ гәһәр боғур. Булусла Лука үчүн севимли гардашлардан, ефесли ағсаггаллардан ајрылмаг чох чәтиндир. Буна бахмајараг, онлар гардашларла видалашыб ҝәминин ҝөјәртәсинә галхырлар. Гардашлар онлар үчүн јол тәдарүкү ҝөрүбләр. Үстәлик, Булусҝил Јәһудијјәдәки имкансыз мәсиһиләр үчүн јардым апарырлар. Бу дәгигә онларын ән бөјүк арзусу ианәләри сағ-саламат гардашлара чатдырмагдыр.

² Хәфиф күләк јелкәнләри долдурур вә ҝәми јаваш-јаваш сәс-күјлү саһилдән узаглашыр. Булус, Лука вә онларла ҝедән једди гардаш ҝөзләрини онлары јола салан диндашларынын кәдәрли сималарындан чәкә билмирләр, саһилдәки гардашлар ҝөздән итәнәдәк онлара әл едирләр (Һәв. 20:4, 14, 15).

³ Булус тәхминән үч ил Ефесдәки гардашларла чијин-чијинә чалышмышды. Амма инди мүгәддәс руһун ҝөстәриши илә о, Јерусәлимә ҝедир. Үмуми ҝөтүрдүкдә, Булусун ону бу шәһәрдә нә ҝөзләдијиндән хәбәри вар. Бир гәдәр әввәл о, ефесли ағсаггаллара демишди: «Инди руһун тәһрики илә Јерусәлимә ҝедирәм, анҹаг орада башыма нәләр ҝәләҹәк билмирәм. Амма һәр шәһәрдә мүгәддәс руһ дөнә-дөнә тәкрар едир ки, мәни гандаллар вә тәгибләр ҝөзләјир» (Һәв. 20:22, 23). Тәһлүкәјә бахмајараг, Булус «руһун тәһрики илә» Јерусәлимә ҝедир. Руһун ҝөстәришинә табе олмағы о, өзүнә һәм борҹ билир, һәм дә шәрәф. Булус һәјаты севир, амма Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәк онун үчүн һәр шејдән үстүндүр.

⁴ Сән дә Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәјә бу ҹүр јанашырсан? Биз өзүмүзү Јеһоваја һәср едәндә тәнтәнәли сурәтдә вәд етмишдик ки, Онун ирадәсини јеринә јетирмәк һәјатымызын үмдә мәгсәди олаҹаг. Һәвари Булусун нүмунәсини арашдырмаг бизә бу вәдә садиг галмаға көмәк едә биләр.

5. Булус вә јолдашлары Сура неҹә ҝетдиләр?

⁵ Күләк әлверишли сәмтә әсдијиндән Булусҝилин ҝәмиси истигамәтини дәјишмәдән үздү. Буна ҝөрә дә онлар елә һәмин ҝүн Кос адасына чатдылар (Һәв. 21:1). Ҝөрүнүр, ҝәми ҝеҹәни бурада лөвбәр салды, сәһәр  исә Родоса, орадан да Патараја үздү. Кичик Асијанын ҹәнуб саһилиндә јерләшән Патарадан гардашлар бөјүк јүк ҝәмисинә миниб бирбаша Финикијанын Сур шәһәринә ҝетдиләр. Онлар Кипр адасыны сол тәрәфдә гојараг кечдиләр (Һәв. 21:3). Нә үчүн Лука «Һәвариләрин ишләри» китабында бу мәгамы гејд едир?

6. а) Нәјә ҝөрә Кипр адасыны ҝөрмәк Булус үчүн руһландырыҹы ола биләрди? б) Јеһованын сәнә вердији немәтләр вә ҝөстәрдији көмәк үзәриндә дүшүнсән, һансы нәтиҹәјә ҝәләҹәксән?

⁶ Бәлкә дә, Булус аданы јолдашларына ҝөстәриб, орада башына ҝәләнләри онлара данышды. Тәхминән доггуз ил әввәл биринҹи тәблиғ сәјаһәти заманы Булус Барнәба вә Марк ләгәбли Јәһја илә бирликдә бу адада Елимас адлы ҹадуҝәрлә растлашмышды. Һәмин ҹадуҝәр онлара тәблиғ етмәјә мане олурду (Һәв. 13:4—12). Јәгин һәмин аданы ҝөрәндә вә орада баш верәнләри јадына саланда Булус руһланмыш вә гаршыдакы тәгибләрә таб ҝәтирә билмәк үчүн ҝүҹ әлдә етмишди. Аллаһын вердији немәтләр, еләҹә дә сынаглара дөзмәк үчүн неҹә көмәк етдији һагда дүшүнмәјин бизә дә фајдасы дәјә биләр. Белә етсәк, биз дә Давудун сөзләринә шәрик олаҹағыг. О јазырды:  «Салеһин дәрди-сәри чох олар, лакин Јеһова ону бүтүн бәлалардан гуртарар» (Зәб. 34:19).

7. Сәјаһәтчиләр Сура чатанда нә етдиләр?

⁷ Булус мәсиһиләрлә үнсијјәтдә олмағын ваҹиблијини баша дүшүрдү вә диндашлары илә бир јердә олмаг үчүн һәр фүрсәтдән истифадә едирди. Һәвариләрин ишләри 21:4 ајәсиндә јазылыб ки, Сура ҝәлиб чатанда гардашлар «шаҝирдләри ахтарыб» тапдылар. Гардашлар бурада мәсиһиләрин олдуғуну билирдиләр, бу сәбәбдән, онлары ахтарыб тапдылар вә еһтимал ки, онларла галдылар. Һәгигәти билмәјин ҝәтирдији ән бөјүк фајдалардан бири одур ки, һара ҝедириксә ҝедәк, етигадымыза шәрик олан вә бизи севинҹлә гаршылајан инсанлары тапа биләрик. Аллаһы севән вә Она дүзҝүн ибадәт едәнләрин дүнјанын һәр јериндә достлары вар.

8. Һәвариләрин ишләри 21:4 ајәсини неҹә баша дүшмәлијик?

⁸ Сурда галдыглары ҝүнләр һаггында данышаркән Лука илк бахышдан тәәҹҹүблү ҝөрүнән бир шеји јазыр: «Онлар [Сурдакы гардашлар] руһ васитәсилә дөнә-дөнә Булуса дедиләр ки, Јерусәлимә ајаг басмасын» (Һәв. 21:4). Белә чыхыр ки, Јеһова фикрини дәјишмишди? Инди О, Булуса Јерусәлимә ҝетмәмәјими әмр едирди? Хејр. Руһ Јерусәлимдә Булусун башына бәла ҝәләҹәјини билдирирди, онун шәһәрә ҝирмәмәсини демирди. Ҝөрүнүр, мүгәддәс руһ васитәсилә Сурдакы гардашлар белә нәтиҹәјә ҝәлдиләр ки, Јерусәлимдә Булусун башына бәла ҝәләҹәк. Буна ҝөрә дә ондан ора ајаг басмамағы хаһиш етдиләр. Гардашлары баша дүшмәк олар. Онлар Булусу бәладан горумаг истәјирдиләр. Булус исә Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәк үчүн Јерусәлимә ҝетмәјә гәти гәрарлы иди (Һәв. 21:12).

9, 10. а) Сурдакы гардашларын нараһат олдуғуну ҝөрәндә, ола билсин, Булусун јадына ким дүшдү? б) Бу ҝүн инсанлар даһа чох неҹә динә мејил едирләр, амма Иса нәјә сәсләјирди?

⁹ Гардашларын неҹә нараһат олдугларыны ҝөрәндә јәгин Булусун јадына Иса дүшдү. Иса да шаҝирдләринә Јерусәлимә ҝедәҹәјини, орада чохлу әзаб чәкиб өлдүрүләҹәјини дејәндә шаҝирдләри онун ҝетмәсинә етираз етмишдиләр. Һиссләрә гапылараг Бутрус Исаја демишди: «Өзүнә јазығын ҝәлсин, Аға! Белә шеј һеч вахт ола билмәз!» Иса она: «Чәкил габағымдан, Шејтан! Сән мәнә мане олурсан. Чүнки сәнин ағлындакы Аллаһын фикирләри дејил, инсан фикирләридир»,— дејә ҹаваб вермишди (Мәт. 16:21—23). Исаны фәдакарлыг јолундан һеч ким дөндәрә билмәзди; о, Аллаһын тапшырдығы иши јеринә јетирмәк фикриндә гәти иди. Булус да һәмчинин. Һәвари Бутрус кими Сурдакы гардашларын да нијјәти тәмиз иди, садәҹә онлар Аллаһын ирадәсинин нәдән ибарәт олдуғуну баша дүшмүрдүләр.

¹⁰ Бу ҝүн дә бир чохлары Аллаһа мәгбул олуб-олмадығына әһәмијјәт вермәдән, өзләри үчүн һансы јол раһатдырса, о јолла ҝедирләр. Үмумиликдә,  инсанлар онлара әл верән вә елә дә чох шеј тәләб етмәјән динә мејил едирләр. Лакин бунун әксинә олараг, Иса инсанлары тамамилә башга шејә сәсләјирди. О, шаҝирдләринә демишди: «Ким ардымҹа ҝәлмәк истәјирсә, гој өзүнү инкар етсин, ишҝәнҹә дирәјини ҝөтүрүб даима ардымҹа ҝәлсин» (Мәт. 16:24). Исанын ҝөстәрдији јол ән дүзҝүн јолдур. Амма бу јолу ҝетмәк һеч дә асан дејил.

11. Сурдакы шаҝирдләр Булусу чох истәдикләрини вә хидмәтдә ону дәстәкләдикләрини неҹә ҝөстәрдиләр?

¹¹ Чох кечмәмиш ҝетмәк вахты ҝәлиб чатды. Гардашларын Булусҝили неҹә јола салдығыны охујанда адам лап көврәлир. Доғрудан да, Сурдакы гардашлар Булусу чох истәјирдиләр вә хидмәтдә ону дәстәкләјирдиләр. Гадынлы, ушаглы һамы Булусҝили саһилә кими өтүрдү. Диз чөкүб бирликдә дуа етдиләр, сонра сағоллашдылар. Булус, Лука вә диҝәр гардашлар ҝәмијә миниб Птолемаидаја јола дүшдүләр, орада гардашларла ҝөрүшүб бир ҝүн онларла галдылар (Һәв. 21:5—7).

12, 13. а) Филипин хидмәти һаггында бизә нә мәлумдур? б) Филип мүасир мәсиһи аталар үчүн һансы нүмунәни гојмушдур?

¹² Сонра Лука дејир ки, Булус вә онун јол јолдашлары Гејсәријјәјә јола дүшдүләр. Ора чатанда «мүждәчи Филипин евинә» ҝетдиләр a (Һәв. 21:8). Јәгин, Филипи ҝөрәндә онлар чох севиндиләр. Һарадаса ијирми ил әввәл Јерусәлимдә һәвариләр она јемәк пајламаг ишини тапшырмышдылар. Филип артыг узун мүддәт иди ки, тәблиғ ишиндә ҹанла-башла иштирак едирди. Јадындадырса, Јерусәлимдә тәгиб баш галдыранда Филип Сәмәријјәјә ҝедиб орада тәблиғ етмәјә башламышды. Һәмчинин о, һәбәшистанлы мәмура тәблиғ едиб ону вәфтиз етмишди (Һәв. 6:2—6; 8:4—13, 26—38). Һәгигәтән дә, Филип садиг мәсиһи иди!

¹³ Филип инди Гејсәријјәдә јашајырды. Онун хидмәтә һәвәси сөнмәмишди. Луканын ону «мүждәчи» адландырмасындан да ҝөрүндүјү кими о, һәлә дә тәблиғ ишиндә фәал иди. Һәмчинин Мүгәддәс Китабда јазылыб ки, онун пејғәмбәрлик едән дөрд гызы вар иди. Ҝөрүнүр, онлар да аталарынын јолу илә ҝедирдиләр b (Һәв. 21:9). Јәгин, аиләсинин руһани ҹәһәтдән мөһкәм  олмасы үчүн Филип чох гүввә сәрф етмишди. Мүасир дөврдә јашајан мәсиһи аталар Филипдән нүмунә ҝөтүрәрәк хидмәтдә фәал иштирак етмәли вә өвладларына тәблиғ ишини севдирмәлидирләр.

14. Булусун диндашларыны зијарәт етмәси һансы фајданы ҝәтирирди вә бу ҝүн баҹы-гардашларын һансы имканы вар?

¹⁴ Ҝетдији һәр јердә Булус диндашларыны ахтарыб тапыр вә онлара вахт ајырырды. Сөзсүз ки, јерли гардашлар бу һәваријә вә онун јолдашларына севинҹлә гонагпәрвәрлик ҝөстәрирдиләр. Шүбһәсиз, бу ҹүр үнсијјәт һәр ики тәрәфи руһландырырды (Ром. 1:11, 12). Бу ҝүн дә баҹы-гардашларын гаршысында охшар имканлар вар. Евимиз нә гәдәр касыб олурса-олсун, рајон нәзарәтчиләрини вә онларын һәјат јолдашларыны гонаг чағырмаға чәкинмәмәлијик. Бунун бизә бөјүк фајдасы дәјәҹәк (Ром. 12:13).

15, 16. Ағаб һансы хәбәри ҝәтирди вә бу хәбәр гардашлара неҹә тәсир етди?

¹⁵ Булус Филипин евиндә оланда ораја Ағаб адлы башга бир һөрмәтли гонаг ҝәлиб чыхды. Бурада јығышанлар Ағабын пејғәмбәр олдуғуну билирдиләр; о, Клавдинин ҝүнләриндә олан бөјүк аҹлыг һаггында габагҹадан хәбәр вермишди (Һәв. 11:27, 28). Јәгин, онлар нараһат идиләр ки, ҝөрәсән, Ағабы бураја нә ҝәтириб. О, нә хәбәрлә ҝәлиб? Һамы интизар ичиндә икән о, Булусун гуршағыны (ичиндә пул вә диҝәр әшјалар сахланылан белбағы) ҝөтүрүб онунла өз әл-ајағыны бағлады. Ағаб чох ҹидди бир хәбәрлә ҝәлмишди. О сөзә башлајыб деди: «Мүгәддәс руһ белә дејир: “Јәһудиләр Јерусәлимдә бу гуршағын јијәсини бах беләҹә сарыјыб башга халглардан оланларын әлинә верәҹәкләр”» (Һәв. 21:11).

¹⁶ Бу пејғәмбәрлик Булусун Јерусәлимә ҝедәҹәјини тәсдиг едирди. Һәмчинин ҝөстәрирди ки, Булусун орадакы јәһудиләрә тәблиғ етмәси онун «башга халглардан оланларын әлинә» верилмәсинә ҝәтириб чыхараҹаг. Бу сөзләр һамыја чох пис тәсир етди. Лука јазыр: «Биз буну ешидәндә орадакы гардашларла бирликдә јалвар-јахар едиб Булусу  Јерусәлимә ҝетмәк фикриндән дашындырмаға чалышдыг. Онда Булус деди: “Сиз нә едирсиниз? Нә үчүн ағлајыб үрәјими парча-парча едирсиниз? Архајын олун, мән Ағамыз Исанын ады уғрунда Јерусәлимдә нәинки буховланмаға, һәтта өлмәјә дә һазырам”» (Һәв. 21:12, 13).

17, 18. Булус Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәјә гәти гәрарлы олдуғуну неҹә ҝөстәрди вә гардашлар буна неҹә јанашдылар?

¹⁷ Белә бир сәһнәни тәсәввүр ет. Бүтүн гардашлар, о ҹүмләдән Лука Булуса јалвар-јахар едирләр ки, Јерусәлимә ҝетмәсин. Бәзиләри һәтта ағлајыр. Гардашларын ону бу гәдәр чох истәмәләриндән тәсирләнән Булус нәзакәтлә дејир ки, белә етмәклә онлар онун үрәјини парча-парча едирләр. Буна бахмајараг, Булус өз гәрарында гәтидир. Сурда олдуғу кими, бурада да о јол вермәјәҹәк ки, гардашларын јалварышлары вә ја ҝөз јашлары ону өз фикриндән дөндәрсин. Әксинә, Булус онлара нәјә ҝөрә ҝетмәли олдуғуну изаһ едир. Булус сөзүн әсл мәнасында ҹәсарәт вә гәтијјәт нүмајиш етдирди! Иса кими Булус да Јерусәлимә ҝетмәјә гәтијјәтли иди (Ибр. 12:2). Булус шәһид олмаг истәмирди, лакин бу баш верәрдисә, о, Иса Мәсиһ уғрунда өлмәји өзүнә шәрәф биләрди.

¹⁸ Бәс гардашлар Булусун гәрарына неҹә јанашдылар? Бир сөзлә десәк, һөрмәтлә. Биз охујуруг: «Ону гәрарындан дашындыра билмәдијимизи ҝөрәндә чар-начар разылашыб дедик: “Јеһова билән мәсләһәтдир”» (Һәв. 21:14). Гардашлар өз дедикләрини јеритмәјә чалышмадылар. Онлар Булуса гулаг асдылар вә Јеһованын ирадәсинин нәдән ибарәт олдуғуну баша дүшүб она бојун әјдиләр, бахмајараг ки, бу онлар үчүн чох чәтин иди. Булусун инди ҝетдији јол ону өлүмә апарырды. Булуса онсуз да чәтин иди, гардашлар ону фикриндән дашындырмаға чалышмасајдылар, һеч олмаса, онун үчүн бир аз асан оларды.

19. Булусун һадисәсиндән өзүмүзә һансы ваҹиб дәрси ҝөтүрүрүк?

¹⁹ Бу һадисәдән өзүмүзә ваҹиб бир дәрс ҝөтүрүрүк: Аллаһа фәдакарҹасына хидмәт етмәк истәјәнләри һеч вахт фикирләриндән дашындырмаға чалышмамалыјыг. Буну тәкҹә өлүм-дирим мәсәләсинә јох, һәм дә мүхтәлиф вәзијјәтләрә аид етмәк олар. Мәсәлән, бир чох мәсиһи валидејнләрә өвладларынын Јеһоваја хидмәт етмәк үчүн узаг јерә көчмәси илә барышмаг елә дә асан дејил, лакин онлар өвладларына мане олмурлар. Инҝилтәрәдә јашајан Филис ҝөзүнүн ағы-гарасы бирҹә гызы Африкада тәблиғ хидмәтинә башлајанда һансы һиссләри кечирдијини белә тәсвир едир: «Бу, һәјатымын чәтин анларындан бири иди. Кәдәрим севинҹимә гарышмышды. Гызымын мәндән бу гәдәр узагда олаҹағыны фикирләшәндә үрәјим аз галырды партласын. Бу һагда чохлу дуа едирдим. О, өз гәрарыны вермишди, мән исә ону гәрарындан дөндәрмәјә чалышмырдым. Ахы мән она һәмишә Падшаһлыг ишини һәр шејдән үстүн тутмағы өјрәдирдим. О, артыг отуз илдир ки, башга өлкәдә хидмәт едир вә мән гызымын сәдагәтли мәсиһи олдуғуна ҝөрә һәр ҝүн Јеһоваја шүкр едирәм». Јахшы олар ки, фәдакар диндашларымызы һәмишә дәстәкләјәк.

20, 21. Нәдән ҝөрүнүр ки, Булус баҹы-гардашларла бир јердә олмаг истәјирди вә нә үчүн о, буна ҹан атырды?

²⁰ Тәдарүк ҝөрдүкдән сонра Булус гардашларла јолуна давам етди. Булусла ҝетмәклә гардашлар ону үрәкдән дәстәкләдикләрини ҝөстәрдиләр. Јерусәлимә чатана кими дајандыглары һәр јердә Булусҝил диндашлары илә бир јердә вахт кечирмәјә чалышырдылар: Сурда шаҝирдләри тапыб онларла једди ҝүн галдылар. Птолемаидада баҹы-гардашларла ҝөрүшүб бир ҝүн онларла олдулар. Гејсәријјәдә бир нечә ҝүн Филипин евиндә гонаг олдулар. Сонра орадакы гардашлардан бир нечәси Булусу вә јолдашларыны Јерусәлимә кими јола салды. Јерусәлимә чатанда исә илк шаҝирдләрдән бири олан Минасон онлары евиндә гонаг етди. Лука дејир ки, гардашлар онлары севинҹлә гаршыламышдылар (Һәв. 21:17).

²¹ Ајдындыр ки, Булус иманына шәрик оланларла бир јердә олмаг истәјирди. Баҹы-гардашларла бир јердә олмаг бизи руһландырдығы кими, ону да руһландырырды. Шүбһәсиз, бу, Булусун гәсдинә дуран әлејһдарлары илә үз-үзә ҝәлмәк гәтијјәтини даһа да мөһкәмләндирди.