1—3. а) Нәјә ҝөрә Афинада һәвари Булусун ганы гаралмышды? б) Булусун афиналылар гаршысында сөјләдији нитги арашдырмагла нә өјрәнә биләрик?

 АФИНА. Елм мәркәзи олан бу шәһәрдә бир заманлар Сократ, Платон вә Аристотел кими философлар тәлим вермишләр. Шәһәри ҝәзиб долашандан сонра Булусун ганы јаман гаралыб. Афинанын әһалиси чохлу аллаһлара ибадәт етдијиндән һәр јер — мәбәдләр, мејданлар, күчәләр бүтләрлә долудур. Булус һәгиги Аллаһ олан Јеһованын бүтпәрәстлијә неҹә мүнасибәт бәсләдијини јахшы билир (Чых. 20:4, 5). Бу садиг һәвари дә бүтпәрәстлијә Јеһованын ҝөзү илә бахыр: бүтә ситајиш онда икраһ доғурур.

² Агораја, базар мејданына ҝирәндә Булус ҝөрдүкләриндән дәһшәтә ҝәлир. Мејданын шимал-гәрб күнҹүндә, әсас ҝиришин јахынлығында Һермес аллаһын чохлу сајда фаллик бүтләри (ҹинсијјәт органы габарыг шәкилдә тәсвир олунан һејкәл) дүзүлүб. Базар мејданы сәҹдәҝаһларла долудур. Һәвари бүтпәрәстлијин дәриндән нүфуз етдији бу шәһәрдә неҹә тәблиғ едәҹәк? Ҝөрәсән һиссләрини ҹиловламаға вә инсанларла ортаг мөвзу тапмаға мүвәффәг олаҹагмы? Кимдәсә һәгиги Аллаһы ахтарыб тапмаг истәји ојада биләҹәкми?

³ Булусун Афинанын елмли инсанларына мүраҹиәт едәркән сөјләдији нитг бәлағәт, нәзакәт вә бәсирәт нүмунәсидир. «Һәвариләрин ишләри» китабынын 17:22—31 ајәләриндә јазылан бу нитги арашдырсаг, тәблиғ едәндә сөһбәти ортаг мөвзу үзәриндә гурмаг вә һәмсөһбәтимизи дүшүнмәјә тәшвиг етмәклә бағлы чох шеј өјрәнәҹәјик.

4, 5. а) Афинада јолдашларыны ҝөзләјән Булус һарада тәблиғ етмәјә башлады? б) Базар мејданында адәтән кимләр јығышырды?

⁴ Булус илк дәфә Афинаја икинҹи тәблиғ сәјаһәти заманы ҝәлмишди a. Ерамызын тәхминән 50-ҹи или иди. Сила илә Тимутинин Веријадан ҝәлмәсини ҝөзләјән Булус адәт етдији кими «синагогда јәһудиләрлә... сөһбәт етмәјә башлады». Бундан башга гејри-јәһудиләрә тәблиғ етмәк үчүн мүнасиб  јер ахтара-ахтара базар мејданына ҝәлиб чыхды (Һәв. 17:17). Акрополдан шимал-гәрбдә јерләшән агора тәхминән 5 һектарлыг әразини әһатә едирди. Бура садәҹә алыш-вериш јери дејилди, шәһәрин дөјүнән үрәји иди. Бир китабда дејилир ки, бу мејдан «шәһәрин игтисади, сијаси вә мәдәни мәркәзи» иди. Афиналылар орада јығышыб интеллектуал сөһбәтләр етмәји хошлајырдылар.

⁵ Булусун базар мејданында тәблиғ етдији јунанларла дил тапмаг елә дә асан иш дејилди. Онлардан бәзиләри бир-бири илә рәгабәт апаран епикүр вә стоик фәлсәфә мәктәбләринин үзвү иди b. Епикүрчүләр һәјатын тәсадүф нәтиҹәсиндә мејдана ҝәлдијинә инанырдылар. Онларын һәјата бахышларыны белә хүласә етмәк олар: Аллаһдан горхмаг лазым дејил; өләндән сонра инсан әзаб чәкмир; хошбәхтлијә чатмаг мүмкүндүр; пислијә дөзмәк олар. Стоикләр Аллаһа бир Варлыг кими инанмыр, әсас јери ағыл вә мәнтигә верирдиләр. Нә епикүрчүләр, нә дә стоикләр дирилмәјә инанмырдылар. Ајдындыр ки, бу ики групун бахышлары Аллаһын Кәламына әсасланан мәсиһи тәлимләри илә бир араја сығмырды.

6, 7. Охумуш јунанлар Булусун тәблиғ етдији тәлимләрә неҹә мүнасибәт ҝөстәрдиләр, бәс биз бу ҝүн зијалы адамлар тәрәфиндән неҹә гаршыланырыг?

⁶ Јунан мүтәфәккирләри Булусун тәблиғ етдији тәлимләрә неҹә јанашдылар? Бәзиләри Булус үчүн «бошбоғаз», һәрфи тәрҹүмәдә «дән дәнләјән» дејирдиләр (Һәв. 17:18). Бу јунан ифадәсини бир алим белә шәрһ едир: «Бу сөз, адәтән, дән ахтаран кичик гушларла бағлы ишләнирди. Лакин сонра базарын зибиллијиндә ешәләниб јемәк, ҹыр-ҹындыр ахтаран адамлара аид олунмаға башлады. Лап сонралар исә бу ифадә орадан-бурадан гырыг-гырыг мәлумат топлајан, хүсусилә дә топладығы мәлуматы бир-бири илә әлагәләндирә билмәјән адама дејилирди». Һәмин охумуш јунанлар маһијјәт етибарилә дејирдиләр ки, Булус башгаларынын ағзындан ешитдијини тәкрарлајан ҹаһилдир. Амма ирәлидә ҝөрәҹәјимиз кими, адына бу ҹүр адлар гошулмасы Булусу горхутмурду.

⁷ Бу ҝүн дә ејни шеј тәкрарланыр. Етигадымыза ҝөрә чох вахт бизә тәһгирамиз адлар гошурлар. Мәсәлән, бәзи зијалылар тәкамүлүн һәгигәт олдуғуну иддиа едирләр. Онларын фикринҹә, һәр дүшүнҹәли инсан бу һәгигәти гәбул етмәлидир. Беләликлә, онлар бу тәлимлә разылашмајанлара «ҹаһил» дамғасы вурмуш олурлар. Биз дүнјанын Аллаһ тәрәфиндән јарадылдығына даир Мүгәддәс Китабдан вә тәбиәтдән сүбутлар ҝәтирәндә онлар башгаларыны бизим бошбоғаз адамлар олдуғумуза инандырмаға чалышырлар. Амма биз горхуб ҝери чәкилмирик. Әксинә, һәр шеји шүурлу Јараданын, Јеһова Аллаһын јаратдығына олан инамымызы әминликлә мүдафиә едирик (Вәһј 4:11).

8. а) Булусун тәблиғини ешидәндә бәзиләри һансы гәнаәтә ҝәлдиләр? б) Нәјә ҝөрә Булусун Ареопага апарылмасы ҹидди мәсәлә иди? (Һашијәјә бах.)

⁸ Булусун тәблиғинә һамы ејни ҹүр мүнасибәт ҝөстәрмәди. Бәзиләри: «Дејәсән, јад аллаһлары тәблиғ едир»,— дејирдиләр (Һәв. 17:18). Доғруданмы,  Булус афиналылара башга аллаһлар һагда данышырды? Бу, зарафат дејилди. Афиналыларын сөзләриндә әсрләр әввәл Сократын едам едилмәсинә сәбәб олан иттиһамлардан бири әкс олунурду. Буна ҝөрә дә тәәҹҹүблү дејил ки, афиналылар Булусу Ареопага апарыб онлара јад олан бу тәлимләри изаһ етмәји тәләб етдиләр c. Булус өз сөзләринин һәгигилијини Мүгәддәс Јазыларла таныш олмајан адамлара неҹә сүбут едәҹәкди?

9—11. а) Булус динләјиҹиләринин үрәјинә јол тапмаг үчүн сөһбәтә нәдән башлады? б) Тәблиғ едәркән Булусун нүмунәсини неҹә изләјә биләрик?

⁹ Јадындадырса, шәһәрдәки бүтпәрәстлик Булусу јаман дилхор етмишди. Лакин о, өзүнү әлә алды вә ачыг һүҹума кечмәди. Әксинә, динләјиҹиләринин үрәјинә јол тапмаг үчүн сон дәрәҹә нәзакәтлә давранараг сөзүнә онларын үрәјинҹә олаҹаг фикирдән башлады: «Еј афиналылар! Ҝөрүрәм ки,  сиз башгаларына нисбәтән даһа диндарсыныз» (Һәв. 17:22). Бу сөзләри демәклә Булус сөһбәт үчүн әлверишли зәмин јаратды. Маһијјәт етибары илә о дејирди: «Ҝөрүрәм ки, сиз чох диндарсыныз». Афиналылары диндар олдуглары үчүн тәрифләмәк Булус тәрәфиндән мүдрик һәрәкәт иди. О дәрк едирди ки, јалан етигадларын кор етдији бу адамлардан бәзиләринин үрәји, бәлкә дә, һәгигәтә мејиллидир. Ахы бир заманлар Булусун өзү дә «ҹаһил вә имансыз» олмушду (1 Тим. 1:13).

¹⁰ Гурдуғу тәмәл үзәриндә мөвзуну инкишаф етдирәрәк Булус афиналыларын диндар олдуғуну ҝөстәрән амили, «Намәлум Аллаһа» һәср олунан гурбанҝаһы ҝөрдүјүнү гејд етди. Бир мәнбәјә әсасән, «адәтән, јунанлар вә башга халглар намәлум аллаһларын шәрәфинә гурбанҝаһлар дүзәлдирдиләр ки, танымадыглары үчүн ситајиш етмәдикләри һансыса аллаһын онлара аҹығы тутмасын». Белә бир гурбанҝаһ гурмагла афиналылар онлара мәлум олмајан Аллаһын мөвҹудлуғуну етираф етмиш олурдулар. Булус бу вәзијјәтдән истифадә едәрәк хош хәбәрә кечид алды. О деди: «Мән дә сизин билмәдән сәҹдә гылдығыныз бу Аллаһ һаггында тәблиғ едирәм» (Һәв. 17:23). Булус үстүөртүлү данышса да, онун сөзләри чох тәсирли иди. О, бәзиләринин иддиа етдији кими, һеч дә јад бир аллаһы тәблиғ етмирди. Садәҹә онлара намәлум олан һәгиги Аллаһ һаггында данышырды.

¹¹ Бәс биз тәблиғ едәркән Булусун нүмунәсини неҹә изләјә биләрик? Әҝәр диггәтли олсаг, һәмсөһбәтимизин евиндәки вә ја һәјәтиндәки, еләҹә дә өзүнүн үстүндәки дини әшјалардан онун диндар олдуғуну ҝөрә биләрик. Сөһбәтә белә башламаг олар: «Ҝөрүрәм, сиз чох диндар адамсыныз. Сизин кими адамларла сөһбәт етмәк чох хошдур». Инсанын дини һиссләринә һөрмәт ҝөстәрсәк, она шаһидлик етмәк үчүн ҝөзәл зәмин јарадарыг. Унутма ки, биз инсанлар һаггында онларын дини бахышлары әсасында тез-тәләсик нәтиҹә чыхармамалыјыг. Бизим диндашларымыздан да чохлары вахтилә јалан дини тәлимләрә сидги-үрәкдән етигад етмишләр.

12. Булус өз нитгини динләјиҹиләринә неҹә ујғунлашдырды?

¹² Булус нитгини јахшы башлады. Бәс ҝөрәсән һәмин руһда да давам етдирә билдими? О билирди ки, динләјиҹиләринин бахышлары јунан фәлсәфәсинин тәсири алтында формалашыб, Мүгәддәс Јазылардан исә һеч бир анлајышлары јохдур. Буну нәзәрә алараг өз нитгини онлара ујғунлашдырды. Биринҹиси, о, Аллаһын Кәламындакы һәгигәтләрдән данышаркән Мүгәддәс Јазылардан бирбаша ситат ҝәтирмәди. Икинҹиси, Булус һәрдән «биз» кими сөзләр ишләдәрәк өзүнү мүраҹиәт етдији адамларла бир тутдуғуну ҝөстәрди. Үчүнҹүсү, јунан шаирләриндән ситат ҝәтирәрәк динләјиҹиләринин нәзәринә чатдырмаг истәјирди ки, өјрәтдији бәзи һәгигәтләр онларын әдәбијјатында да әкс олунур. Ҝәл инди Булусун сөјләдији тәсирли нитги нәзәрдән кечирәк вә ҝөрәк о, афиналылара намәлум Аллаһ һаггында һансы ваҹиб һәгигәти чатдырды.

13. Булус дүнјанын мөвҹудлуғу һаггында нәји бәјан етди вә онун сөзүнүн маһијјәти нәдән ибарәт иди?

 ¹³ Дүнјаны Аллаһ јарадыб. Булус бәјан етди: «Дүнјаны вә онун ичиндәки һәр шеји јарадан Аллаһ јерин-ҝөјүн Саһибидир. О, инсан әли илә тикилмиш мәбәдләрдә јашамыр» d (Һәв. 17:24). Дүнја тәсадүфән пејда олмајыб. Һәр шеји вар олан Аллаһ јарадыб (Зәб. 146:6). Илаһә Афинадан, јахуд башга аллаһлардан фәргли олараг, јери вә ҝөјү јарадан Күлли-Ихтијар Аллаһын иззәти мәбәдләрдән, сәҹдәҝаһ вә гурбанҝаһлардан асылы дејил. О, инсанын инша етдији һеч бир тикилијә сығмаз (1 Пад. 8:27). Булусун нә демәк истәдији ајдын иди: ҝерчәк Аллаһ инсан әлинин иши олан мәбәдләрдә гојулан вә инсан әли илә дүзәлдилән бүтләрдән үстүндүр (Әшј. 40:18—26).

14. Булус Аллаһын инсанлардан асылы олмадығыны неҹә ҝөстәрди?

¹⁴ Аллаһ инсандан асылы дејил. Бүтпәрәстләр, адәтән, бүтләрини тәмтәраглы либаслара бүрүјүр, онлара баһалы әшјалар, јемәк-ичмәк гурбан ҝәтирирдиләр, санки бүтләрин бүтүн бу шејләрә еһтијаҹы вар иди. Лакин Булусу динләјәнләрин арасында олан јунан философларындан бәзиләри, ола билсин, әмин идиләр ки, әслиндә, аллаһ инсана мөһтаҹ олмамалыдыр. Белә олан һалда, јәгин ки, онлар Аллаһын инсан әлләринин хидмәтинә еһтијаҹ дујмамасы мәсәләсиндә Булусла разылашмышдылар. Доғрудан да, инсан Јарадана нә верә биләр ки?! Әксинә, О Өзү инсанлара «һәјат, нәфәс — һәр шеј», о ҹүмләдән ҝүнәш, јағыш вә бәрәкәтли торпаг верир (Һәв. 17:25; Јар. 2:7). Демәли, бүтүн немәтләрин мәнбәји олан Аллаһ инсандан асылы ола билмәз.

15. Булус афиналы јунанларын өзләрини башга милләтләрдән үстүн һесаб етмәси мәсәләсинә неҹә тохунду вә биз онун нүмунәсиндән һансы ваҹиб дәрси өјрәнирик?

¹⁵ Инсаны Аллаһ јарадыб. Афиналы јунанлар өзләрини бүтүн халглардан үстүн сајырдылар. Лакин милләтчилик вә ја иргчилик Мүгәддәс Китаба зидд ҝедир (Ган. 10:17). Булус бу мәсәләјә бөјүк мәһарәт вә еһтијатла  тохунду. Шүбһәсиз, Булусун «[Аллаһ] бир инсандан һәр халгы јаратды» сөзләри онун динләјиҹиләрини дүшүндүрдү (Һәв. 17:26). Бурада о, «Јарадылыш» китабына истинад едәрәк инсан нәслинин улу бабасы олан Адәмдән данышырды (Јар. 1:26—28). Инсанларын һамысы бир адамдан төрәдији үчүн һеч бир ирг вә ја милләт о бирисиндән үстүн дејил. Бу ејһамы анламамаг мүмкүн дејилди. Булусун бу ҹүр јанашма тәрзиндән ваҹиб бир шеји өјрәнирик. Шаһидлик едәркән нәзакәтли олмаг вә ағылла давранмаг лазым ҝәлсә дә, һәмсөһбәтимизи разы салмаг хатиринә Мүгәддәс Китабдакы һәгигәтләри тәһриф етмәмәлијик.

16. Јараданын инсанлара даир нијјәти нәдән ибарәтдир?

¹⁶ Аллаһын нијјәтинә ҝөрә инсан Она јахын олмалыдыр. Булусу динләјән философлар һәјатын мәнасынын нәдән ибарәт олдуғуну нә гәдәр мүзакирә едирләрсә етсинләр, һеч вахт бу суала ганеедиҹи ҹаваб верә билмәздиләр. Анҹаг Булус Јараданын инсана даир нијјәтини ачыг-ајдын ҝөстәрди: «Аллаһы ахтарсынлар, Ону дујсунлар, тапа билсинләр. Һәрчәнд О, һеч биримиздән узаг дејил» (Һәв. 17:27). Бәли, афиналылар үчүн намәлум олан Аллаһ әслиндә һеч дә әлчатмаз дејилди. Әксинә, Аллаһ Ону тапмаг вә һаггында өјрәнмәк истәјән инсанлара јахындыр (Зәб. 145:18). Диггәт јетирдинсә, Булус биринҹи шәхсин ҹәминдә данышырды, јәни өзүнү дә Аллаһы ахтармалы вә дујмалы олан инсанларын сырасына дахил едирди.

17, 18. Нә үчүн инсанлар Аллаһа гаршы доғмалыг һисс етмәлидирләр вә Булусун өз динләјиҹиләринин үрәјинә неҹә јол тапмасындан биз нә өјрәнә биләрик?

¹⁷ Инсанлар Аллаһа гаршы доғмалыг һисс етмәлидирләр. Булус сөзүнә белә давам етди: «Биз Онун сајәсиндә јашајырыг, һәрәкәт едирик вә  мөвҹудуг». Бәзи алимләр дејирләр ки, Булус е. ә.  VI әсрдә јашајан вә «афиналыларын дини әнәнәсиндә ҝөркәмли јер тутан» критли шаир Епимениддән ситат ҝәтирмишди. Булус инсанын өзүнү Аллаһа јахын һисс етмәли олдуғунун даһа бир сәбәбини ҝөстәрди: «Неҹә ки бәзи шаирләриниз дејиб: “Биз Онун өвладларыјыг”» (Һәв. 17:28). Инсанлар Аллаһа гаршы доғмалыг һисс етмәлидирләр; бүтүн бәшәријјәт Онун јаратдығы бир инсандан төрәјиб. Динләјиҹиләринин үрәјинә јол тапмаг үчүн Булус онларын һөрмәтлә јанашдығы јунан әдәбијјатындан билаваситә ситат ҝәтирди e. Булус кими биз дә һәрдән тарих китабларына, енсиклопедијалара вә диҝәр дүнјәви мәнбәләрә истинад едә биләрик. Мәсәлән, мүәјјән дини адәт вә ја ајинин јалан диндән доғдуғуну һәмсөһбәтимизә сүбут етмәк үчүн мөтәбәр мәнбәдән мүнасиб ситат ҝәтирмәк олар.

¹⁸ Бу јерә кими Булус сөзләрини диггәтлә сечәрәк Аллаһла бағлы әсас һәгигәтләри ачыгламышды. Бу һәјати ваҹиб һәгигәтләри данышмагла һәвари афиналылары нәјә тәшвиг етмәк истәјирди? Нитгинин нөвбәти һиссәсиндә Булус мәһз бу һагда данышды.

19, 20. а) Булус бүтә ибадәт етмәјин ағылсызлыг олдуғуну нәзакәтлә неҹә ифша етди? б) Булусун динләјиҹиләриндән нә тәләб олунурду?

¹⁹ Артыг динләјиҹиләри һәрәкәтә тәшвиг етмәјин вахты ҝәлиб чатмышды. Јунан әсәрләриндән ҝәтирдији ситата истинад едәрәк Булус деди: «Беләликлә, биз Аллаһын өвлады олдуғумуза ҝөрә, Илаһи Варлығын инсан зәкасы вә усталығы илә гызылдан, ҝүмүшдән дүзәлдилмиш вә ја дашдан јонулмуш бир шејә бәнзәдијини дүшүнмәмәлијик» (Һәв. 17:29). Доғрудан да, әҝәр инсан Аллаһын әлләринин ишидирсә, неҹә ола биләр ки, Аллаһ инсан әмәјинин мәһсулу олан бүтләрин шәклини гәбул етсин? Булусун нәзакәтлә ҝәтирдији аргументләр бүтләрә ибадәт етмәјин нә гәдәр бөјүк ағылсызлыг олдуғуну ачыг-ашкар ҝөстәрирди (Зәб. 115:4—8; Әшј. 44:9—20). «Дүшүнмәмәлијик» демәклә, јәни өзүнү онлардан ајырмамагла Булус ирадыны бир гәдәр јумшалтды.

²⁰ Һәвари ајдын ҝөстәрди ки, афиналылар һәрәкәт етмәлидирләр. О деди: «Аллаһ әввәлләр белә ҹаһиллијә [бүтләрә ибадәт етмәјин Аллаһы разы салмасы фикринә] ҝөз јумурду, амма инди бујурур ки, инсанларын һамысы, һарада јашамаларындан асылы олмајараг, төвбә етсинләр» (Һәв. 17:30). Төвбә етмәк чағырышы, ола билсин, Булусун динләјиҹиләриндән бәзиләри үчүн сөзүн әсл мәнасында зәрбә олду. Амма онун нитги ајдын шәкилдә ҝөстәрди ки, онлар һәјатларыны Аллаһа борҹлудурлар вә буна ҝөрә дә Онун гаршысында мәсулијјәт дашыјырлар. Бу адамлар Аллаһы ахтармалы, Онун һаггында  һәгигәти өјрәнмәли вә һәјатларыны дәјишиб һәмин һәгигәтә ујғунлашдырмалы идиләр. Бу о демәк иди ки, афиналылара бүтпәрәстлијин ҝүнаһ олдуғуну баша дүшүб, ондан әл чәкмәк лазым иди.

21, 22. Булус нитгинә неҹә јекун вурду вә онун сөзләри бу ҝүн бизим үчүн һансы мәнаны кәсб едир?

²¹ Булус нитгинә бу ҹүр ҝүҹлү сөзләрлә јекун вурду: «[Аллаһ] бир ҝүн тәјин едиб вә һәмин ҝүндә тәјин етдији адам васитәсилә бүтүн дүнјаны әдаләтлә мүһакимә едәҹәк. Аллаһ бу адамы дирилтмәклә һамыја зәманәт вериб» (Һәв. 17:31). Һөкм ҝүнү! Мәҝәр бу, инсаны һәгиги Аллаһы ахтарыб тапмаға тәшвиг етмәмәлидир?! Булус Аллаһын тәјин етдији Һакимин адыны чәкмәсә дә, онунла бағлы гејри-ади бир факты ачыглады: бу һаким јер үзүндә јашамыш, өлмүш, сонра исә Аллаһ тәрәфиндән дирилдилмишди!

²² Булусун јекунда дедији сөзләр бу ҝүн бизим үчүн дә бөјүк мәна кәсб едир. Биз билирик ки, Аллаһын тәјин етдији Һаким Иса Мәсиһдир (Јәһ. 5:22). Һәмчинин бизә мәлумдур ки, Һөкм ҝүнүнә чох аз галыб вә һәмин «ҝүн» мин ил давам едәҹәк (Вәһј 20:4, 6). Биз Һөкм ҝүнүндән горхмуруг, чүнки баша дүшүрүк ки, о ҝүн садиг инсанлар үчүн ҝөрүнмәмиш немәтләр ҝәтирәҹәк. Мөһтәшәм ҝәләҹәјә үмидимизин һәјата кечәҹәјинә Аллаһ ән бөјүк мөҹүзә илә — Иса Мәсиһи дирилтмәклә зәманәт вериб.

23. Афиналылар Булусун сөзләринә неҹә мүнасибәт ҝөстәрдиләр?

²³ Булусун нитгинә һәрә бир ҹүр мүнасибәт ҝөстәрди. «Дирилмә һаггында ешидәндә бәзиләрини ҝүлмәк тутду». Диҝәрләри: «Бу һагда јенә данышарсан, гулаг асарыг»,— дејәрәк ону башдан еләдиләр (Һәв. 17:32). Лакин Булусун сөзләринә һај верәнләр дә олду: «Бәзиләри она гошулуб иман ҝәтирди. Онларын арасында Ареопаг мәһкәмәсинин һакими Диониси, Тамар адында бир гадын вә башгалары вар иди» (Һәв. 17:34). Бу ҝүн дә инсанлар тәблиғ етдијимиз хәбәрә мүхтәлиф ҹүр јанашырлар. Кимиси бизи лаға гојур, кимиси лагејдлик ҝөстәрир. Лакин Падшаһлыг хәбәринә һај верән адамлар да олур. Беләләри илә растлашанда севинҹимиз јерә-ҝөјә сығмыр.

24. Булусун Ареопагда сөјләдији нитгдән нә өјрәнә биләрик?

²⁴ Булусун нитгиндән сөһбәти мәнтиги ардыҹыллыгла гурмаг, инандырыҹы дәлилләр ҝәтирмәк, һәмчинин һәмсөһбәтимизин бахышларыны нәзәрә алмагла бағлы чох шеј өјрәнә биләрик. Бундан әлавә, ҝөрүрүк ки, јалан инанҹларын әсири олан инсанлара сәбирлә вә нәзакәтлә јанашмаг лазымдыр. Үстәлик, бир ваҹиб шеј дә ајдын олур: биз инсанлары разы салмаг хатиринә Мүгәддәс Китабдакы тәлимләри тәһриф етмәмәлијик. Һәвари Булусун нүмунәсини изләсәк, Аллаһын сөзүнү мәһарәтлә өјрәдә биләҹәјик. Ағсаггаллар исә бунун сајәсиндә јығынҹаға тәлим вермәкдә даһа сәриштәли олаҹаглар. Беләликлә дә, инсанлара Аллаһы ахтарыб тапмаға даһа јахшы көмәк едә биләҹәјик (Һәв. 17:27).