1, 2. Биринҹи әсрдә тәблиғи сусдурмаг ҹәһдләри һансы әкс нәтиҹәни ҝәтирди?

 МӘСИҺИЛӘРӘ гаршы гәфләтән амансыз тәгибләр далғасы баш галдырыр. Шаул јығынҹаға диван тутур. Бу ифадә гәдим јунан дилиндә сон дәрәҹә гәддар, амансыз рәфтары билдирир (Һәв. 8:3). Шаҝирдләрин һәрәси бир јана дағылышыр вә ола билсин, бәзиләринә елә ҝәлир ки, Шаулун мәсиһилијин көкүнү кәсмәк нијјәти баш тутаҹаг. Лакин мәсиһиләрин башга-башга јерләрә сәпәләнмәси ҝөзләнилмәз нәтиҹәләр верир. Һансы нәтиҹәләри?

² Сәпәләнмиш мәсиһиләр ҝетдикләри јерләрдә «Аллаһын сөзүнү мүждәләјирдиләр» (Һәв. 8:4). Бир тәсәввүр един! Тәгибләр тәблиғи сусдурмаға нәинки мүвәффәг олмады, һәлә үстәлик, онун јајылмасына да сәбәб олду! Шаҝирдләри јурд-јуваларындан дидәрҝин салмагла тәгибчиләр өзләри дә истәмәдән Падшаһлығын тәблиғи ишинин узаг әразиләрдә јајылмасына јол ачдылар. Бу фәсилдә ҝөрәҹәјимиз кими, мүасир дөврдә дә буна охшар бир шеј баш верир.

3. а) Филип ким иди? б) Нә үчүн Сәмәријјәдә әһалинин әксәријјәти хош хәбәри ешитмәмишди, бунунла белә, Иса һәмин әрази һаггында нә демишди?

³ «Дағылышыб ҝедән шаҝирдләр»дән бири дә Филип иди a. (Һәв. 8:4; « Мүждәчи Филип» адлы чәрчивәјә бах.) О, Сәмәријјә шәһәринә ҝетди. Вахты икән Иса һәвариләринә: «Сәмәријјә шәһәрләринә ҝирмәјин. Јалныз Исраил евинин итмиш гојунларынын јанына ҝедин» — дејә сөјләдији үчүн оранын әһалисинин әксәријјәти хош хәбәри ешитмәмишди (Мәт. 10:5, 6). Лакин Иса билирди ки, вахт ҝәләҹәк Сәмәријјәдә мүждә һаггында әтрафлы шаһидлик вериләҹәк, чүнки ҝөјә галхмаздан әввәл о, шаҝирдләринә демишди: «Јерусәлимдә, бүтүн Јәһудијјәдә вә Сәмәријјәдә, һәтта јерин уҹгарларынадәк мәним шаһидим олаҹагсыныз» (Һәв. 1:8).

4. Сәмәријјәлиләр Филипин тәблиғинә неҹә һај вердиләр вә буна нә сәбәб ола биләрди?

⁴ Филип ҝөрдү ки, Сәмәријјә «бичинә һазырдыр» (Јәһ. 4:35). Падшаһлыг хәбәри  орада јашајанларын үрәјинә сәринлик ҝәтирди. Бунун сәбәбини анламаг һеч дә чәтин дејил. Јәһудиләр сәмәријјәлиләрдән јан гачыр, чохлары исә онлара икраһ етдијини һеч ҝизләтмәјә белә чалышмырды. Анҹаг сәмәријјәлиләр ҝөрдүләр ки, бунун әксинә олараг, мүждә ајры-сечкилик етмәдән бүтүн инсанлара үмид верир, бунунла да дардүшүнҹәли фәрисиләрин дүшүнҹә тәрзиндән јерлә ҝөј гәдәр фәргләнир. Сәмәријјәлиләрә сәјлә вә ајры-сечкилик салмадан тәблиғ етмәклә Филип онлара јухарыдан ашағы бахан адамларын гәрәзли әһвал-руһијјәсинә јолухмадығыны ҝөстәрди. Беләликлә, сәмәријјәлиләрин јекдилликлә Филипә гулаг асмалары һеч дә тәәҹҹүблү дејил (Һәв. 8:6).

5—7. Мәсиһиләрин һәр јана сәпәләнмәсинин хош хәбәрин јајылмасына ҝәтириб чыхардығына даир нүмунәләр чәк.

⁵ Биринҹи әсрдә олдуғу кими бу ҝүн дә тәгибләр тәблиғ ишини дајандырмајыб. Вахташыры мәсиһиләрин мәҹбурән бир јердән башга јерә, истәр һәбсханаја, истәрсә дә башга өлкәјә ҝөндәрилмәси јалныз вә јалныз јахшы нәтиҹәләр верир. Бунун сајәсиндә Падшаһлыг хәбәри јени-јени әразиләрдә тәблиғ олунур. Мәсәлән, Икинҹи Дүнја мүһарибәси заманы Јеһованын Шаһидләри насист һәбс дүшәрҝәләриндә чох бөјүк шаһидлик верә билмишләр. Орада Шаһидләрлә таныш олан бир јәһуди дејир: «Јеһованын Шаһидләринин  дөзүмлүлүјү мәни әмин етди ки, онларын иманы Мүгәддәс Китаба әсасланыб, буна ҝөрә мән өзүм дә Јеһованын Шаһиди олдум».

⁶ Бәзи һалларда һәтта тәгибчиләрин өзләринә дә шаһидлик едилирди вә онлар да хәбәри гәбул едирдиләр. Мисал үчүн, Франс Деш адлы Јеһованын Шаһиди Австријадакы Гүзен һәбс дүшәрҝәсинә көчүрүләндә орада SS забити илә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башламышды. Тәсәввүр елә, илләр сонра һәр икиси хош хәбәрин тәблиғчиси кими Јеһованын Шаһидләринин топлантысында ҝөрүшәндә һәмин ики нәфәр неҹә севинмишди!

⁷ Мәсиһиләр тәгибләр уҹбатындан бир өлкәдән башга өлкәјә гачмалы оланда да охшар вәзијјәт баш верир. Мәсәлән, 1970-ҹи илләрдә малавили Јеһованын Шаһидләри Мозамбикә гачмаға мәҹбур оланда орада бөјүк шаһидлик верилмишди. Һәтта сонралар Мозамбикдә тәгибләр баш галдырса да, тәблиғ иши давам едирди. «Дүздүр бизләрдән бәзиләрини тәблиғ етдијинә ҝөрә бир нечә дәфә һәбсә атмышдылар,— дејә Франсиско Куоно данышыр,— лакин Падшаһлыг һаггында хәбәрә һај верәнләрин сајы артдыгҹа биз әмин олурдуг ки, Аллаһ биринҹи әсрдәки мәсиһиләр кими бизә дә көмәк едир».

8. Сијаси вә игтисади дәјишикликләр тәблиғ ишинә неҹә тәсир ҝөстәрир?

⁸ Әлбәттә, мәсиһилијин башга јерләрдә инкишафына јеҝанә сәбәб тәгибләр олмамышды. Сон онилликләрдә сијаси вә игтисади дәјишикликләр дә бир чох дилләрдә данышан вә мүхтәлиф милләтләрдән олан инсанларын Падшаһлыг хәбәрини ешитмәсинә јол ачмышды. Бәзи инсанлар мүһарибә зонасындан вә ја игтисади вәзијјәтин чәтин олдуғу јерләрдән нисбәтән сакит јерләрә көчмүш вә орада Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башламышды. Гачгынларын сајынын артмасы әҹнәбидилли әразиләрин јаранмасына сәбәб олмушду. Сән дә өз әразиниздә «һәр халга, һәр тајфаја, һәр үммәтә вә һәр дилә мәнсуб» адамлара тәблиғ етмәјә чалышырсанмы? (Вәһј 7:9).

9. Шимон ким иди вә еһтимал ки, Филипдә ону ҹәлб едән нә олмушду?

⁹ Филип Сәмәријјәдә чохлу әламәтләр ҝөстәрирди. Мәсәлән, о, хәстәләри сағалдыр, һәтта пис руһлары да говурду (Һәв. 8:6—8). Филипин мөҹүзәви әнамлары бир кишијә хүсусилә дәрин тәсир бағышламышды. Бу, сеһрбаз Шимон иди. Ҹамаат она елә бөјүк һөрмәтлә јанашырды ки, онун һаггында: «О, Аллаһын гүввәсидир»,— дејирди. Инди исә Шимон Филипин ҝөстәрдији мөҹүзәләр тимсалында Аллаһын әсл гүввәсини ҝөрдү вә иман ҝәтирди (Һәв. 8:9—13). Лакин бир гәдәр сонра Шимонун нијјәтләри сынаға чәкилди. Бу, неҹә баш верди?

10. а) Бутрусла Јәһја Сәмәријјәдә нә етдиләр? б) Шимон ҝөрдүкдә ки, Бутрусла Јәһја јени шаҝирдләрин үзәринә әлләрини гојанда онлар мүгәддәс руһ алырлар, нә етди?

¹⁰ Һәвариләр Сәмәријјәдә олан артымдан хәбәр тутанда Бутрусу вә Јәһјаны ора ҝөндәрдиләр. (« Бутрус Падшаһлығын ачарларындан истифадә  едир» адлы чәрчивәјә бах.) Ора ҝәлиб чатанда һәвариләр јени шаҝирдләрин үзәринә әлләрини гојдулар, бундан сонра шаҝирдләрин һәр бири мүгәддәс руһ алды b. Шимон буну ҝөрәндә һејрәтдән ағзы ачыла галды вә һәвариләрә деди: «Мәнә дә белә ихтијар верин ки, кимин үстүнә әлими гојсам, о адам мүгәддәс руһ алсын». Шимон һәтта бу баҹарығы сатын ала биләҹәјинә үмид едәрәк онлара пул да тәклиф етди! (Һәв. 8:14—19).

11. Бутрус Шимона нә мәсләһәт ҝөрдү вә Шимон бу мәсләһәтә неҹә јанашды?

¹¹ Бутрусун Шимона ҹавабы сәрт олду. Һәвари она деди: «Ҝүмүшүн дә сәнинлә бир јердә батсын, чүнки көнлүнә Аллаһын әнамыны пулла алмаг фикри дүшдү. Сәнин бу ишдә зәррә гәдәр дә пајын јохдур, чүнки Аллаһын гаршысында нијјәтин тәмиз дејил». Сонра Бутрус Шимона мәсләһәт ҝөрдү ки, төвбә етсин вә Аллаһдан әфв диләсин. «Јеһоваја јалвар, јахар,— дејә Бутрус ону тәшвиг етди,— бәлкә, үрәјиндә тутдуғун пис нијјәт бағышланды». Ҝөрүнүр, Шимон пис адам дејилди; о, дүзҝүн давранмаг истәјирди, садәҹә бир анлыг јанлыш фикирләрә гапылмышды. Шимон һәвариләрдән хаһиш етди: «Мәним үчүн Јеһоваја дуа един ки, дедикләриниздән һеч бири башыма ҝәлмәсин» (Һәв. 8:20—24).

12. «Симонија» нәдир вә о, Христиан дүнјасы үчүн неҹә тәлә олмушду?

 ¹² Бутрусун Шимону данламасы бу ҝүн мәсиһиләр үчүн бир дәрсдир. Латын сөзү олан «симонија» мәһз бу һадисә илә әлагәдар јаранмышды. «Симонија» дини вәзифәләрин алыныб-сатылмасына аиддир. Дөнүк христианлығын тарихиндә бу ҹүр һаллара истәнилән гәдәр раст ҝәлмәк олар. «Британија енсиклопедијасы»нын (1878) доггузунҹу нәшриндә гејд олунур: «Католик папаларынын конклавы c тарихини арашдырдыгда шүбһә јери галмыр ки, һеч вахт симонијасыз сечки олмамышды, әксинә, әксәр һалларда симонијаја ачыг-ашкар, ән биабырчы вә әдәбсиз шәкилдә әл атылмышды» («The Encyclopædia Britannica»).

13. Мәсиһиләр симонијадан өзләрини неҹә ҝөзләмәлидирләр?

¹³ Мәсиһиләр өзләрини симонијадан горумалыдырлар. Мәсәлән, онлар нәзарәтчиләрә сәхавәтлә һәдијјәләр верәрәк, јахуд онлары һәддиндән артыг тәрифләјәрәк јығынҹагда мәсулијјәт әлдә етмәјә чалышмамалыдырлар. Диҝәр тәрәфдән, мәсул гардашлар еһтијатлы олмалыдырлар ки, варлылары башгаларындан үстүн тутмасынлар. Бунларын һәр икиси симонијадыр. Аллаһын бүтүн хидмәтчиләри «тәвазөкар» олмалы вә хидмәтлә бағлы мәсулијјәтләри Јеһованын руһу васитәсилә алаҹаглары вахты ҝөзләмәлидирләр (Лука 9:48). Аллаһын тәшкилатында «өзүнү уҹалтмаг» истәјән адамлара јер јохдур (Мәс. 25:27).

14, 15 а) Һәбәшистанлы мәмур ким иди вә Филип онунла неҹә растлашды? б) Һәбәшистанлы Филипин хәбәринә неҹә һај верди вә нәјин әсасында демәк олар ки, о, һиссләрә гапылараг вәфтиз олунмамышды? (Һашијәјә бах.)

¹⁴ Јеһованын мәләји Филипә Јерусәлимдән Гәззәјә енән јола чыхмағы бујурду. Бәлкә дә Филипдә суал јаранды ки, о, нәјә ҝөрә ора ҝетмәлидир, амма тезликлә «уҹадан Әшија пејғәмбәрин китабыны» охујан һәбәшистанлы мәмура раст ҝәләндә суалына ҹаваб тапды. (« Һансы мәнада “хәдим”?» адлы чәрчивәјә бах.) Јеһованын мүгәддәс  руһу Филипә онун арабасына јахынлашмағы деди. Араба илә јанашы гача-гача Филип һәбәшистанлыдан сорушду: «Охудуғуну баша дүшүрсән?» «Изаһ едән олмаса, неҹә баша дүшә биләрәм?» — дејә һәбәшистанлы ҹаваб верди (Һәв. 8:26—31).

¹⁵ Һәбәшистанлы Филипдән арабаја минмәји хаһиш етди. Тәсәввүр ет, неҹә мараглы сөһбәт башлады! Әшијанын пејғәмбәрлијиндәки гојунун, јахуд гулун кимлији узун мүддәт сирр олараг галмышды (Әшј. 53:1—12). Инди исә Филип јол боју һәбәшистанлы мәмура бу пејғәмбәрлијин Иса Мәсиһин үзәриндә јеринә јетдијини изаһ едирди. Јәһуди прозелити олан һәбәшистанлы ерамызын 33-ҹү илинин Әллинҹи ҝүн бајрамында вәфтиз олунанлар кими нә етмәли олдуғуну дәрһал анлады. «Бу да су! — дејә о, үзүнү Филипә тутду. — Вәфтиз олунмағыма нә мане олур?» Филип елә һәмин дәгигә һәбәшистанлыны вәфтиз етди! d (« Суда вәфтиз» адлы чәрчивәјә бах.) Бундан сонра Јеһованын руһу Филипи Ашдода хош хәбәри тәблиғ етмәјә ҝөндәрди (Һәв. 8:32—40).

16, 17. Бу ҝүн мәләкләр тәблиғ ишиндә неҹә иштирак едирләр?

¹⁶ Филип кими мүасир мәсиһиләрин дә гаршысында надир имкан ачылыр. Чох вахт онлар Падшаһлыг һаггында хош хәбәри гејри-рәсми шәраитдә, мәсәлән, јол ҝедәндә растлашдыглары адамлара чатдырырлар. Бир чох һалларда ачыг-ајдын баша дүшүлүр ки, онларын сәмими инсанла растлашмасы садәҹә тәсадүф дејил. Бу белә дә олмалыдыр, чүнки Мүгәддәс Китаб ајдын шәкилдә ҝөстәрир ки, хош хәбәрин «һәр халга, тајфаја, дилә вә үммәтә» чатдырылмасы үчүн мәләкләр тәблиғ ишинә рәһбәрлик едирләр (Вәһј 14:6). Мәләкләрин тәблиғ ишинә рәһбәрлик едәҹәјини Иса габагҹадан хәбәр вермишди. Буғда вә алаг отлары һаггында мәсәлиндә Иса бичин вахты, јәни дөврүн јекунунда бичиндә иштирак едән бичинчиләрин мәләкләр олдуғуну  демишди. О әлавә етмишди ки, бу руһани варлыглар «ҝүнаһа сүрүкләјән һәр шеји вә ганунсуз ишләр ҝөрән һәр кәси онун Падшаһлығындан јығыб» атаҹаглар (Мәт. 13:37—41). Ејни заманда, мәләкләр әввәлҹә Падшаһлығын сәмави варисләрини, сонра исә Јеһованын Өз тәшкилатына ҹәлб етмәк истәдији «башга гојунлар»дан ибарәт «бөјүк бир издиһам»ы топламалы идиләр (Вәһј 7:9; Јәһ. 6:44, 65; 10:16).

¹⁷ Бунун јеринә јетмәсинә сүбутлар вар. Мәсәлән, хидмәт заманы данышдығымыз инсанларын бәзиләри дејирләр ки, онлар көмәк үчүн Аллаһа дуа едирдиләр. Ики тәблиғчинин балаҹа ушагла тәблиғ етдији заман баш верән бир һадисәјә нәзәр салаг. Ҝүнортаја јахын һәмин ики Јеһованын Шаһиди тәблиғи дајандырмаг истәјирди, ушаг исә нөвбәти гапыја јахынлашмағы тәкид едирди. Бирдән ушаг гачыб гапыны дөјдү. Гапыны ҹаван гадын ачды, Јеһованын Шаһидләри дә мәҹбур галыб онунла данышдылар. Гадын елә индиҹә киминсә ҝәлиб она Мүгәддәс Китабы баша салмасы һагда дуа етдијини дејәндә онлар чох тәәҹҹүбләндиләр. Беләликлә, онунла Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башладылар!

18. Биз нә үчүн хидмәтимизә һеч вахт ади јанашмамалыјыг?

¹⁸ Бу ҝүн, тәблиғ ишинин ҝөрүнмәмиш мигјасда һәјата кечирилдији бир вахтда мәсиһи јығынҹағынын бир парчасы кими, сәнин дә гаршында мәләкләрлә әмәкдашлыг етмәк кими шәрәфли имкан ачылмышдыр. Һеч вахт бу имкана ади бир шеј кими бахма! Усанмадан чалышсан, «Иса һаггындакы мүждәни» бәјан етмәкдән бөјүк севинҹ дујаҹагсан (Һәв. 8:35).