1—3. Бутрус һансы ҝөрүнтүнү алды вә нәјә ҝөрә онун мәнасыны баша дүшмәк ваҹибдир?

 ЕРАМЫЗЫН 36-ҹы илидир. Илыг пајыз ҝүнәши һаваны исиндирир. Бутрус лиман шәһәри Јаффада, дәнизин јахынлығында јерләшән евин јасты дамында дуа едир. О, артыг бир нечә ҝүндүр ки, бу евдә гонагдыр. Бутрусун бурада галмасы мүәјјән дәрәҹәдә онун гәрәзсиз олдуғундан хәбәр верир. Евин саһиби Шимон даббағлыг етдијиндән һәр јәһуди онун евиндә галмаға разы олмазды a. Лакин буна бахмајараг, Бутрус Јеһованын инсанлара гәрәзсиз мүнасибәтинә даир һәлә ваҹиб бир шеји баша дүшмәлидир. Тезликлә о буну өјрәнәҹәк.

² Бутрус дуа едән заман она ҝөрүнтү верилир. Бу ҝөрүнтү һәр бир јәһудини чашбаш гојарды. Ҝөјдән арасында Гануна ҝөрә мурдар сајылан һејванлар олан кәтан сүфрәјә охшар бир шеј енир. Гејбдән ҝәлән бир сәс Бутруса һејванлары кәсиб јемәји дејәндә о ҹаваб верир: «Мәним дилимә һеч вахт мурдар, напак шеј дәјмәјиб». Сәс дүз үч дәфә тәкрарлајыр: «Бир дә Аллаһын пак етдији шејләрә мурдар демә» (Һәв. 10:14—16). Ҝөрүнтү Бутрусу чашбаш гојса да, бу, чох чәкмир.

³ Бутрусун алдығы ҝөрүнтү һансы мәнаны дашыјырды? Буну өјрәнмәк ваҹибдир, чүнки бу суалын ҹавабы Јеһованын инсанлара мүнасибәти илә бағлы мүһүм һәгигәти ачыглајыр. Инсанлара Аллаһын ҝөзү илә бахмағы өјрәнмәјинҹә һәгиги мәсиһиләр олан бизләр Аллаһын Падшаһлығы һаггында әтрафлы шәһадәт верә билмәрик. Ҝөрүнтүнүн мәнасыны баша дүшмәк үчүн ҝәл онунла әлагәдар баш верән һәјәҹанландырыҹы һадисәләри нәзәрдән кечирәк.

4, 5. Корнили ким иди вә о, дуа едән заман нә баш верди?

⁴ Бутрусун хәбәри јох иди ки, бир ҝүн әввәл тәхминән 50 километр шималда јерләшән Гејсәријјәдә Корнили адлы бир нәфәрә дә ҝөрүнтү верилмишди. Рома  ордусунда јүзбашы олан «Корнили мөмин бир адам иди» b. Ону һәмчинин нүмунәви аилә башчысы да адландырмаг олар, белә ки, онун «ев әһли дә өзү кими Аллаһдан горхан адамлар иди». Корнили јәһуди прозелити дејилди; о, сүннәт олунмамыш гејри-јәһуди иди. Буна бахмајараг, Корнили јохсул јәһудиләрлә шәфгәтлә давраныр, онлара әл тутурду. Бу сәмими инсан «даима Аллаһа дуа едирди» (Һәв. 10:2).

⁵ Тәхминән ҝүнорта саат үчдә Корнили дуа едәркән ҝөрүнтү алды. Бир мәләк она деди: «Сәнин дуаларын, саваб ишләрин Аллаһын дәрҝаһына јетишиб. Аллаһ онлары јад етди» (Һәв. 10:4). Мәләјин ҝөстәриши илә Корнили Бутрусун далынҹа адам ҝөндәрди. Сүннәт олунмамыш гејри-јәһуди Корнили индијәдәк онун үчүн бағлы олан гапыдан ҝирмәк үзрә иди. О, тезликлә хилас хәбәрини ешидәҹәкди.

6, 7. а) Аллаһын Онун һаггында һәгигәти билмәк истәјән инсанларын дуаларына ҹаваб вердијини ҝөстәрән һадисә даныш. б) Бу кими һадисәләрдән һансы нәтиҹәјә ҝәлирик?

⁶ Бәс бу ҝүн Аллаһ Онун һаггында һәгигәти өјрәнмәк истәјән сәмими инсанларын дуаларына ҹаваб верирми? Бир нүмунәјә бахаг. Албанијада јашајан бир баҹы ев-ев тәблиғ едәркән бир гадына ичиндә ушагларын тәрбијәси илә бағлы мәгалә c олан «Ҝөзәтчи гүлләси» журналыны тәклиф етди. Гадын журналы ҝөтүрдү вә баҹыја деди: «Десәм инанмазсыныз, амма елә индиҹә гызларымын тәрбијәсиндә мәнә көмәк етмәси үчүн Аллаһа дуа едирдим. Әминәм ки, сизи О ҝөндәриб! Сиз дүз мәним үрәјимдән хәбәр вердиниз!» Гадын гызлары илә бирликдә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башлады, сонралар исә һәјат јолдашы да онлара гошулду.

⁷ Бәлкә бу, истисна һалдыр? Әсла! Бу кими һадисәләр бүтүн дүнјада дөнә-дөнә, һәтта о гәдәр тез-тез баш верир ки, буну садәҹә тәсадүф адландырмаг мүмкүн дејил. Белә исә бурадан нә нәтиҹә чыхармаг олар? Биринҹиси, Јеһова Ону ахтаран сәмими инсанларын дуасына ҹаваб верир (1 Пад. 8:41—43; Зәб. 65:2). Икинҹиси, тәблиғ хидмәтиндә мәләкләр бизә көмәк едир (Вәһј 14:6, 7).

8, 9. Аллаһ мүгәддәс руһу васитәсилә Бутруса нәји ачыглады вә о, буна неҹә һај верди?

⁸ Һәлә дә дамда олан «Бутрус чашбаш галыб» ҝөрдүјү ҝөрүнтүнүн мәнасы һагда дүшүнәркән Корнилинин адамлары евә јахынлашдылар (Һәв. 10:17). Гануна ҝөрә мурдар сајылан һејванлары јемәкдән үч дәфә имтина едән Бутрус, ҝөрәсән, бу адамларла бирликдә ҝетмәјә вә гејри-јәһудинин евинә ҝирмәјә разы олаҹагмы? Мүгәддәс руһ бу мәсәләјә даир Аллаһын ирадәсинин нәдән ибарәт олдуғуну артыг мүәјјән дәрәҹәдә ачыгламышды. Руһ Бутруса деди: «Сәни үч нәфәр ахтарыр. Дур, ашағы дүш, онларла ҝет, тәрәддүд етмә, чүнки онлары мән ҝөндәрмишәм» (Һәв. 10:19, 20). Мурдар һејванларла бағлы алдығы ҝөрүнтү, шүбһәсиз ки, Бутрусу мүгәддәс руһун рәһбәрлијинә табе олмаға һазырламышды.

⁹ Бутрус өјрәнәндә ки, онун далынҹа адам ҝөндәрмәји Корнилијә Аллаһ тапшырыб, гејри-јәһуди гасидләри евә дәвәт етди вә «онлара гонагпәрвәрлик ҝөстәрди» (Һәв. 10:23а). Аллаһын ирадәси илә бағлы билији артдығы үчүн итаәткар һәвари артыг өз бахышларыны дәјишмәјә башламышды.

10. Јеһова халгыны неҹә идарә едир вә биз өзүмүзә һансы суаллары вермәлијик?

¹⁰ Бу ҝүн дә Јеһова Өз ирадәсини халгына тәдриҹән ачыглајыр (Мәс. 4:18). О, мүгәддәс руһу васитәсилә «садиг вә ағыллы нөкәр»и идарә едир (Мәт. 24:45). Һәрдән Аллаһын Кәламындан өјрәндијимиз һәгигәтләрә ајдынлыг ҝәтирилир вә ја мүәјјән тәшкилати мәсәләләрдә дәјишикликләр едилир. Биз өзүмүздән сорушмалыјыг: «Белә дәјишикликләри неҹә гаршылајырам? Бу мәсәләләрдә Аллаһын руһунун рәһбәрлијинә табе олураммы?»

11, 12. Бутрус Гејсәријјәјә чатанда нә етди вә о, нәји баша дүшдү?

¹¹ Ҝөрүнтү алдығы ҝүнүн ертәси Бутрус диҝәр доггуз нәфәрлә — Корнилинин ҝөндәрдији үч гасид вә Јаффадан олан алты јәһуди гардашла Гејсәријјәјә јола дүшдү (Һәв. 11:12). Корнили, еһтимал ки, һамысы гејри-јәһуди олан «гоһум-әгрәбасыны вә јахын достларыны» јығыб Бутрусун јолуну ҝөзләјирди (Һәв. 10:24). Ораја чатанда Бутрус һеч вахт ағлындан белә кечирмәдији бир шеји етди: сүннәт олунмамыш гејри-јәһудинин евинә ајаг басды! Бутрус деди: «Сиз јахшы билирсиниз ки, јәһудиләрин ганунуна ҝөрә башга милләтдән олан адамла үнсијјәт гурмаг вә ја онун јанына ҝетмәк дүзҝүн дејил. Лакин Аллаһ мәнә ҝөстәрди ки, мән һеч кәси мурдар вә ја натәмиз сајмамалыјам» (Һәв. 10:28). Бутрус инди анламаға башлајырды ки, алдығы ҝөрүнтү она садәҹә һансы гиданын јејилә биләҹәјини ҝөстәрмәк үчүн дејилди. О, һеч кәси, һәтта гејри-јәһудини дә мурдар вә ја напак сајмамалы иди.

¹² Корнилинин евинә јығышанларын һәр бири Бутрусун нә сөјләјәҹәјини сәбирсизликлә ҝөзләјирди. «Һамымыз Аллаһын гаршысында јығышмышыг. Бујур  даныш, Јеһованын сәнә әмр етдији шејләри динләмәјә һазырыг»,— дејә Корнили сөјләди (Һәв. 10:33). Кимсә сәнә Јеһова һаггында өјрәнмәк истәдијини десәјди, һансы һиссләри кечирәрдин? Бутрус нитгинә бу ҹүр тәсирли сөзләрлә башлады: «Доғрудан да, ҝөрүрәм ки, Аллаһ ајры-сечкилик етмәјән Аллаһдыр, һәр халгын ичиндә Ондан горхан вә дүзҝүн иш ҝөрән адамдан разыдыр» (Һәв. 10:34, 35). Бутрус баша дүшмүшдү ки, Аллаһын инсанлара мүнасибәти онларын иргиндән, миллијјәтиндән вә ја диҝәр хариҹи факторлардан асылы дејил. О, сөзүнә Иса Мәсиһин хидмәтинә, өлүмүнә вә дирилмәсинә даир шәһадәт вермәклә давам етди.

13, 14. а) Ерамызын 36-ҹы илиндә Корнилинин вә диҝәр гејри-јәһудиләрин мәсиһилији гәбул етмәси нәјә ҝөрә диггәтә лајигдир? б) Нә үчүн биз инсанлар һаггында хариҹи факторлар әсасында мүһакимә јүрүтмәмәлијик?

¹³ Бу ан ҝөрүнмәмиш бир шеј баш верди: «Бутрус сөһбәтини гуртармамыш» мүгәддәс руһ «диҝәр халглардан оланларын» үзәринә төкүлдү (Һәв. 10:44, 45). Бу, Аллаһын Кәламында мүгәддәс руһун вәфтиздән әввәл төкүлдүјү һагда верилән јеҝанә мәлуматдыр. Бунун Аллаһын разылығына әламәт олдуғуну баша дүшәрәк Бутрус һәмин гејри-јәһудиләрә «вәфтиз олунмағы тапшырды» (Һәв. 10:48). Ерамызын 36-ҹы илиндә гејри-јәһудиләрин мәсиһи олмасы јәһудиләрә хүсуси лүтф ҝөстәрилән дөврүн битдијини билдирирди (Дән. 9:24—27). Бу дәфә шаһидлик вермәклә Бутрус падшаһлығын сонунҹу, үчүнҹү ачарындан истифадә етди (Мәт. 16:19). Бу ачар сүннәт олунмамыш гејри-јәһудиләрин гаршысында руһла мәсһ олунмуш мәсиһи олмаг имканы ачды.

¹⁴ Падшаһлығын тәблиғчиләри олан бизләр дә Аллаһын ајры-сечкилији севмәдијини дәрк едирик (Ром. 2:11). О, һәр ҹүр инсанын хилас олмасыны истәјир (1 Тим. 2:4). Беләликлә, биз һеч вахт инсанлар һаггында онларын хариҹи ҝөрүнүшүнә вә диҝәр хүсусијјәтләринә әсасланараг мүһакимә јүрүтмәмәлијик. Бизә Аллаһын Падшаһлығы һаггында әтрафлы шәһадәт вермәк тапшырылыб. Бу, иргиндән, миллијјәтиндән, хариҹи ҝөрүнүшүндән вә ја дини бахышларындан асылы олмајараг, бүтүн инсанлара шаһидлик етмәји өзүнә дахил едир.

15, 16. Нә үчүн бәзи јәһуди мәсиһиләр Бутрусла мүбаһисәјә ҝиришди вә Бутрус өз һәрәкәтини нә илә изаһ етди?

¹⁵ Бутрус Јерусәлимә јола дүшдү. Јәгин ки, о, баш верәнләри орадакы гардашлара данышмаг арзусу илә алышыб јанырды. Ҝөрүнүр, сүннәт олунмамыш гејри-јәһудиләрин «Аллаһын сөзүнү гәбул етдикләри» хәбәри артыг Јерусәлимдәкиләрин гулағына чатмышды. Бутрус ораја чатан кими «сүннәт тәрәфдарлары ону тәнгид» етмәјә башлады. Бутрусун сүннәтсизләрин евинә ҝетмәси вә онларла чөрәк кәсмәси онларын хошуна ҝәлмәмишди (Һәв. 11:1—3). Онлар гејри-јәһудиләрин Мәсиһин давамчысы ола биләҹәјини шүбһә алтына алмырдылар. Әксинә, јәһуди шаҝирдләр тәкид едирдиләр ки, ибадәтләринин Јеһоваја мәгбул олмасы үчүн гејри-јәһудиләр сүннәт олунмаг да дахил олмагла, Гануна риајәт етмәлидирләр. Ајдындыр ки, бәзи јәһуди  шаҝирдләрә Мусанын ганунундан әл чәкмәк чәтин иди.

¹⁶ Бутрус һәрәкәтини нә илә изаһ етди? Һәвариләрин ишләри 11:4—16 ајәләринә әсасән, о бу ишин Аллаһын рәһбәрлији илә олдуғуна дөрд сүбут ҝәтирди: 1) алдығы ҝөрүнтүнү (4—10 ајәләр); 2) руһун ҝөстәриш вердијини (11, 12-ҹи ајәләр); 3) мәләјин Корнилинин јанына ҝәлмәсини (13, 14-ҹү ајәләр); 4) мүгәддәс руһун гејри-јәһудиләрин үзәринә енмәсини (15, 16-ҹы ајәләр). Бутрус сөзүнә дүшүндүрүҹү бир суалла јекун вурду: «Әҝәр Аллаһ Ағамыз Иса Мәсиһә иман ҝәтирән бизләрә [јәһудиләрә] бағышладығы әнамы [мүгәддәс руһу] онлара да [иманлы гејри-јәһудиләрә] бағышлајыбса, мән кимәм ки, Аллаһа мане олум?» (Һәв. 11:17).

17, 18. а) Бутрусун сөзләри јәһуди мәсиһиләри һансы мәнада сынаға чәкди? б) Нә үчүн јығынҹагда бирлији горумаг чәтин ола биләр вә өзүмүзә һансы суаллары вермәк јахшы оларды?

¹⁷ Бутрусун сөзләри һәмин гардашлары әмәлли-башлы сынаға чәкди. Ҝөрәсән, онлар һәр ҹүр гәрәзли фикри бир кәнара атыб јениҹә вәфтиз олунмуш гејри-јәһудиләри диндашлары кими гәбул едә биләҹәкләрми? Мүгәддәс Китабда дејилир: «Онлар [һәвариләр вә диҝәр јәһуди мәсиһиләр] бу сөзләри ешидәндә сакитләшдиләр вә Аллаһа алгыш едиб дедиләр: “Демәли, Аллаһ башга халглардан оланлара да төвбә едиб һәјата говушмаг имканы ачды”» (Һәв. 11:18). Белә мүсбәт әһвал-руһијјә јығынҹағын бирлијини горуду.

¹⁸ Һәгиги мәсиһиләр «һәр халга, һәр тајфаја, һәр үммәтә вә һәр дилә мәнсуб адамлардан ибарәт» олдуглары үчүн бу ҝүн дә јығынҹагда бирлији горумаг асан олмаја биләр (Вәһј 7:9). Бир чох јығынҹагларда мүхтәлиф иргләрдән, мәдәнијјәтләрдән олан, еләҹә дә мәншәји бир-бириндән фәргләнән инсанлара раст ҝәлмәк олар. Биз өзүмүздән сорушмалыјыг: «Мән үрәјимдән гәрәзли фикирләри тамамилә силиб атмышаммы? Чалышыраммы ки, мәсиһи баҹы-гардашларымла мүнасибәтимә милләтчилик, јерлибазлыг, өз мәдәнијјәти илә фәхр етмә вә иргчилик кими бу дүнјанын парчалајыҹы хүсусијјәтләри тәсир етмәсин. Бу ҹүр галмаға гәтијјәтлијәмми?» Илк гејри-јәһудиләрин мәсиһилији гәбул етмәсиндән бир нечә ил сонра Бутрусла (Кифајла) нә баш вердијини јадына сал. О, башгаларынын тәсири алтына дүшүб «гејри-јәһудиләрдән узаг  ҝәзмәјә башлады» вә Булус она мәсләһәт вермәли олду (Гал. 2:11—14). Ҝәл һәмишә гәрәзли фикирләрдән өзүмүзү горујаг.

19. Јәһуди мәсиһиләр Антакјада кимләрә тәблиғ етмәјә башладылар вә бу, һансы бәһрәләри ҝәтирди?

¹⁹ Исанын шаҝирдләри сүннәт олунмамыш гејри-јәһудиләрә тәблиғ етмәјә башладылармы? Ҝәл бир гәдәр сонра Сурија Антакјасында баш верәнләрә нәзәр салаг d. Һәмин шәһәрдә бөјүк јәһуди иҹмасы вар иди. Буна бахмајараг, јәһудиләрлә гејри-јәһудиләр арасында, демәк олар ки, әдавәт јох иди. Бу сәбәбдән, гејри-јәһудиләрә тәблиғ етмәк үчүн Антакјадакы шәраит чох әлверишли иди. Бәзи јәһуди шаҝирдләр хош хәбәри јунандилли әһалијә мәһз бурада тәблиғ етмәјә башладылар (Һәв. 11:20). Онлар јалныз јунандилли јәһудиләрә јох, һәмчинин сүннәт олунмамыш гејри-јәһудиләрә дә тәблиғ едирдиләр. Јеһова бу иши аванд етди вә «хејли адам... иман» ҝәтирди (Һәв. 11:21).

20, 21. Барнәба неҹә тәвазөкарлыг ҝөстәрди вә биз хидмәтимизи иҹра едәркән ону неҹә тәглид едә биләрик?

²⁰ Бичинә һазыр олан бу әразидә тәблиғ ишинә нәзарәт етмәк үчүн Јерусәлимдәки јығынҹаг Барнәбаны Антакјаја ҝөндәрди. Хош хәбәрә һај верәнләрин сајы чох олдуғундан Барнәба тәкбашына бу ишин өһдәсиндән ҝәлә билмәзди. Она милләтләрә һәвари олаҹаг Шаулдан јахшы ким көмәк едә биләрди? (Һәв. 9:15; Ром. 1:5). Барнәба Шаулу өзүнә рәгиб билдими? Хејр. Әксинә, о, тәвазөкарлыгла давранды. Шәхсән Тарса јолланды, Шаулу ахтарыб тапды вә көмәк етмәси үчүн ону ҝөтүрүб Антакјаја гајытды. Бир ил әрзиндә онлар чијин-чијинә чалышараг јерли јығынҹагдакы шаҝирдләри руһландырдылар (Һәв. 11:22—26а).

²¹ Бәс биз хидмәтимизи иҹра едәркән неҹә тәвазөкарлыг ҝөстәрә биләрик? Бу хүсусијјәт өзүнә имканларымызын мәһдуд олдуғуну баша дүшмәји дахил едир. Һәр биримизин мүхтәлиф ҝүҹлү ҹәһәтләри вә баҹарыглары вар. Мәсәлән, кимәсә гејри-формал, јахуд ев-ев тәблиғ етмәк асан, тәкрар сөһбәт етмәк вә ја Мүгәддәс Китаб өјрәнмәсинә башламаг исә чәтин ҝәлә биләр. Әҝәр сәнә хидмәтин һансыса саһәсиндә тәкмилләшмәк лазымдырса, нә үчүн көмәк истәмәјәсән? Белә етсән, хидмәтин даһа сәмәрәли олаҹаг вә сәнә бөјүк севинҹ ҝәтирәҹәк (1 Кор. 9:26).

22, 23. Антакјадакы мәсиһиләр өз гардашлыг мәһәббәтләрини неҹә ҝөстәрдиләр, бәс бу ҝүн Аллаһын халгы неҹә давраныр?

²² «Шаҝирдләр Аллаһын һөкмү илә илк дәфә Антакјада мәсиһи адланмаға башладылар» (Һәв. 11:26б). Аллаһын ризасы илә верилән бу ад һәјат тәрзи Мәсиһинкинә бәнзәјән инсанлара чох ујғун ҝәлирди. Јәһудиләрдән вә  диҝәр халглардан олан инсанлар мәсиһи олдугдан сонра онлар арасында гардашлыг телләри јарандымы? Ҝәл бахаг ҝөрәк ерамызын 46-ҹы илиндә бөјүк гытлыг оланда нә баш верди e. Кечмишдә гытлыг еһтијатда пулу вә әрзағы олмајанлара даһа чох тәсир едирди. Еһтимал ки, әксәријјәти касыб олан Јәһудијјәдәки мәсиһиләр гытлыг вахты ән зәрури шејләрә еһтијаҹ дујурдулар. Араларында гејри-јәһуди мәсиһиләр дә олан Антакјадакы гардашлар Јәһудијјәдәки диндашларынын еһтијаҹ ичиндә олдуғуну биләндә онлара јардым ҝөндәрдиләр (Һәв. 11:29). Бу, сәмими гардашлыг мәһәббәтинин неҹә дә ҝөзәл тәзаһүрүдүр!

²³ Бу ҝүн дә Аллаһын халгы ејни ҹүр давраныр. Башга өлкәдә вә ја өз әразимиздә јашајан диндашларымызын фәлакәтлә үзләшдијини ешидәндә биз онлара ҹанла-башла јардым әлимизи узадырыг. Филиал комитәләри гасырға, зәлзәлә вә сунами кими тәбии фәлакәтләрдән зәрәр чәкмиш гардашлара көмәк етмәк мәгсәдилә тез бир заманда Зәрәрчәкәнләрә јардым комитәләри тәшкил едир. Көмәк үчүн ҝөрүлән бүтүн бу тәдбирләр бизим арамызда сөзүн әсл мәнасында гардашлыг телләринин олдуғуну ҝөстәрир (Јәһ. 13:34, 35; 1 Јәһ. 3:17).

24. Биз Бутрусун алдығы ҝөрүнтүнүн мүһүм мәна кәсб етдијини јахшы баша дүшдүјүмүзү неҹә ҝөстәрә биләрик?

²⁴ Һәгиги мәсиһи олан бизләр Бутрусун биринҹи әсрдә Јаффадакы евин дамында алдығы ҝөрүнтүнүн нә гәдәр мүһүм мәна кәсб етдијини јахшы баша дүшүрүк. Биз ајры-сечкилик етмәјән Аллаһа ибадәт едирик. Јеһованын ирадәси ондан ибарәтдир ки, биз Онун Падшаһлығы һаггында әтрафлы шәһадәт верәк, јәни бүтүн иргләрдән, милләтләрдән вә ја тәбәгәләрдән олан инсанлара тәблиғ едәк. Ҝәл бизи динләјән һәр кәсин хош хәбәрә һај вермәсинә имкан јаратмағы гаршымыза мәгсәд гојаг (Ром. 10:11—13).