1, 2. а) Аллаһ бизә һансы гијмәтли бәхшиши вериб? б) Нәјә ҝөрә Мүгәддәс Китаб принсипләринин фајдасыны анламаг бу ҝүн хүсусилә ваҹибдир?

СӘМАВИ Атамыз бизә мисилсиз бир бәхшиш — һәјат вериб. О, бизә шүур вериб, Онун кејфијјәтләрини әкс етдирмәк габилијјәти илә јарадыб (Јарадылыш 1:27). Бунун сајәсиндә биз Мүгәддәс Китаб принсипләринин фајдасыны анлаја биләрик. Һәмин принсипләри һәјатымызда тәтбиг етмәклә биз Јеһованы севән вә «ағлыны даима ишләтмәклә ону јахшыны писдән ајырмаға» өјрәшдирән јеткин инсанлар олуруг (Ибраниләрә 5:14).

² Мүгәддәс Китаб принсипләринин фајдасыны анламаг бу ҝүн чох ваҹибдир, хүсусилә дә она ҝөрә ки, ҝетдикҹә мүрәккәбләшән һәјатда гаршылашдығымыз һәр вәзијјәтә аид ганун јазмаг мүмкүн дејил. Бу, өзүнү тибб елминдә, әләлхүсус ганла бағлы препарат вә проседурларын истифадәсиндә бүрузә верир. Бу мәсәлә Јеһоваја итаәт етмәк истәјәнләрин һамысы үчүн чох ваҹибдир. Әҝәр биз мүвафиг Мүгәддәс Китаб принсипләрини баша дүшүрүксә, виҹданымызы ләкәләмәјән вә Аллаһын мәһәббәтини горумаға көмәк едән дүзҝүн гәрарлар верә биләҹәјик (Мәсәлләр 2:6—11). Ҝәлин бу принсипләрдән бәзиләрини арашдыраг.

3, 4. Аллаһын Кәламында ганын мүгәддәслији илк дәфә нә вахт ачыгланыр вә бу, һансы принсипләрә әсасланыр?

³ Јеһова илк дәфә һәјатла ган арасындакы сых бағлылығы вә  онларын мүгәддәс олдуғу фикрини Габил Һабили өлдүрәндән сонра ачыглады. Аллаһ Габилә деди: «Гардашынын ганы торпагдан Мәнә фәрјад едир» (Јарадылыш 4:10). Јеһованын ҝөзүндә Һабилин ганы онун вәһшиҹәсинә јарыда кәсилмиш һәјатыны тәмсил едирди. Буна ҝөрә дә, мәҹази диллә десәк, Һабилин ганы Аллаһа јалварараг интигам диләјирди (Ибраниләрә 12:24).

⁴ Нуһун дөврүндәки дашгындан сонра Аллаһ инсанлара әт јемәјә иҹазә версә дә, ганы ахытмағы әмр етмишди. Аллаһ бујурмушду: «Анҹаг һејванын әтини онун ҹаны олан ганы илә јемәјин. Бундан савајы, инсан ганы төкән Мәнә ҹаваб вермәли олаҹаг» (Јарадылыш 9:4, 5). Бу әмр Нуһун бүтүн нәслинә, о ҹүмләдән бизә дә аиддир. Һәмин әмр Аллаһын Габилә дедији сөзләрин маһијјәтини, јәни ганын һәјаты вә ја ҹаны тәмсил етдији фикрини тәсдиг едир. Бу бујруг һәмчинин ҝөстәрир ки, Јеһова һәјат Мәнбәји кими, һәјата вә гана һөрмәтсизлик едәнләрин һамысыны ҹавабдеһлијә чағыраҹаг (Зәбур 36:9).

5, 6. Төврат ганын һәм мүгәддәс, һәм гијмәтли олдуғуну неҹә ҝөстәрир? (78-ҹи сәһифәдәки  чәрчивәјә дә бах.)

⁵ Бу ики данылмаз һәгигәт Төвратда өз әксини тапыр. Лавилиләр 17:10, 11 ајәсиндә охујуруг: «Кимсә ган јесә, үзүм ондан дөнәҹәк вә ону халгын арасындан јох едәҹәјәм. Чүнки ҹан гандадыр. Мән ону гурбанҝаһ үчүн тәјин етмишәм ки, онунла ҹаныныз үчүн кәффарә верәсиниз; јалныз ган кәффарә ола биләр, чүнки ҹан гандадыр» *. (76-ҹы сәһифәдәки « Ганын кәффарә гүввәси» адлы чәрчивәјә бах.)

⁶ Кәсилмиш һејванын ганы гурбанҝаһда истифадә едилмирдисә, ону јерә ахытмаг лазым иди. Бу јолла, һәјат мәҹази диллә десәк, өз һәгиги Саһибинә гајыдырды (Ганунун тәкрары 12:16; Һизгијал 18:4). Гејд едәк ки, исраиллиләр ифрата варыб, ганы сон дамласына кими һејванын әтиндән чыхармалы  дејилдиләр. Һәјат Мәнбәјинә һөрмәт ҝөстәрмәк үчүн исраилли һејваны кәсиб, ганыны лазыми шәкилдә ахытдыгдан сонра әти тәмиз виҹданла јејә биләрди.

7. Давуд ганын мүгәддәслијинә неҹә һөрмәт ҝөстәрмишди?

⁷ Јеһованын үрәјинҹә олан Давуд ганла бағлы ганунун архасында дуран принсипләри чох ҝөзәл дәрк едирди (Һәвариләрин ишләри 13:22). Бир дәфә о, бәрк сусајанда онун үч иҝиди  дүшмән ордуҝаһына ҝирди, һовуздан су ҝөтүрүб Давуда ҝәтирди. Давуд нә етди? О деди: «Су ҝәтирмәк үчүн һәјатларыны ода атан бу адамларын ганыны неҹә ичим?» Давуд үчүн о сују ичмәк һәмин судан өтрү өлүмлә үз-үзә дајанмыш адамларын ганыны ичмәјә бәрабәр иди. Бу сәбәбдән сусузлуғуна бахмајараг, Давуд сују Јеһованын өнүндә јерә төкмүшдү (2 Ишмуил 23:15—17).

8, 9. Мәсиһи јығынҹағынын јаранмасы илә Аллаһын һәјата вә гана бахышы дәјишди? Изаһ ет.

⁸ Нуһа верилмиш әмрдән 2400 ил вә Ганун әһдинин бағланмасындан 1500 ил сонра илк мәсиһи јығынҹағынын рәһбәрлик шурасы Јеһовадан ашағыдакы ҝөстәриши алды: «Биз мүгәддәс руһун көмәји илә гәрара ҝәлдик ки, үзәринизә бу зәрури шејләрдән әлавә јүк гојмајаг: бүтләрә гурбан ҝәтирилмиш шејләрдән, гандан, боғулмуш һејван әтиндән вә әхлагсызлыгдан узаг дурун» (Һәвариләрин ишләри 15:28, 29).

⁹ Ҝөрүндүјү кими, биринҹи әсрдәки рәһбәрлик шурасы да ганын мүгәддәслијини дәрк едир, ондан истифадә етмәји бүтпәрәстлик вә әхлагсызлыға бәрабәр ҝүнаһ сајырды. Һәгиги мәсиһиләр инди дә бу мөвгени тутурлар. Онлар Мүгәддәс Китаб принсипләри үзәриндә дүшүнүб бу принсипләрә әмәл етдикләри үчүн ганын истифадәсилә бағлы гәрар верәндә Јеһованы севиндирирләр.

10, 11. а) Јеһованын Шаһидләри халис ганын вә онун әсас компонентләринин көчүрүлмәсинә неҹә јанашырлар? б) Ганла бағлы һансы мәсәләләрдә мәсиһиләрин фикри бир-бириндән фәргләнә биләр?

¹⁰ Јеһованын Шаһидләри баша дүшүрләр ки, гандан узаг дурун әмри ганкөчүрмәни, ганвермәни вә өз ганынын ҝөтүрүлүб сонрадан көчүрмәк үчүн сахланылмасыны гадаған едир. Аллаһын ганунуна һөрмәтдән ирәли ҝәләрәк, онлар ганын дөрд әсас компонентини — еритроситләри, лејкоситләри, тромбоситләри вә плазманы гәбул етмирләр.

¹¹ Бу ҝүн ганы емал етмәклә бу компонентләрдән  фраксијалар алыныр. Һәмин фраксијалар мүхтәлиф үсулларла истифадә едилир. Бәс мәсиһи белә фраксијалары гәбул едә биләр? Онлары «ган» һесаб етмәк олар? Һәр бир мәсиһи бу мәсәләдә өзү ҝөтүр-гој едиб гәрар вермәлидир. Бу, шәхси ганын истифадәсилә апарылан һемодиализ, һемодилусија вә реинфузија кими тибби проседурлара да шамил едилир. Бир шәртлә ки, ган һеч јердә сахланылмамалыдыр. («Әлавәләр» бөлмәсинин 215—218 сәһифәләринә бах.)

12. Биз виҹданла бағлы мәсәләләрдә неҹә давранмалыјыг?

¹² Шәхси гәрарларымыз Јеһова үчүн нә дәрәҹәдә ваҹибдир? Бизим дүшүнҹә вә нијјәтләримиз Аллаһы чох марагландырыр. (Мәсәлләр 17:3; 24:12 ајәләрини оху.) Она ҝөрә дә Јеһовадан рәһбәрлик диләјиб мүәјјән тибби препарат вә ја проседур һаггында тәдгигат апарандан сонра Мүгәддәс Китаб  әсасында тәрбијә едилмиш виҹданымызын сәсинә гулаг асмалыјыг (Ромалылара 14:2, 22, 23). Һеч ким өз виҹданынын мәгбул сајдығы бир шеји зорла бизим бојнумуза гојмамалыдыр. Биз дә һеч кимдән «мәним јеримә олсајдын, нә едәрдин?» дејә сорушмамалыјыг. Белә мәсәләләрдә һәр бир мәсиһи «өз мәсулијјәт јүкүнү дашыјаҹаг» * (Галатијалылара 6:5; Ромалылара 14:12; 81-ҹи сәһифәдәки « Ганы мүгәддәс һесаб едирәм?» адлы чәрчивәјә бах).

13. Јеһованын ганунлары вә принсипләри Онун һаггында бизә нә дејир?

¹³ Мүгәддәс Китабда јазылмыш ганун вә принсипләр Јеһованын мүдрик Ганунвериҹи, ејни заманда өвладларыны севән, онларын рифаһыны дүшүнән Ата олдуғуну ҝөстәрир (Зәбур 19:7—11). Гандан узаг дурмаг сәһһәтимизин гејдинә галмаг мәгсәдилә верилмәсә дә, бу, бизи ганкөчүрмәнин фәсадларындан горујур (Һәвариләрин ишләри 15:20). Тибб саһәсиндә чалышанларын чоху да гансыз ҹәрраһијјәни мүасир тибдә «гызыл стандарт» адландырыр. Мәсиһи үчүн бүтүн бунлар Јеһованын өлчүјәҝәлмәз һикмәтинин вә аталыг мәһәббәтинин сүбутудур (Әшија 55:9 ајәсини оху; Јәһја 14:21, 23).

14, 15. а) Аллаһын Өз халгына ҝөстәрдији мәһәббәти һансы ганунлардан ҝөрмәк олар? б) Бу ганунларын архасындакы принсипләри неҹә тәтбиг едә биләрсән?

¹⁴ Аллаһын кечмишдә Өз халгы Исраилә ҝөстәрдији гајғыны онлара верилмиш ганунлардан ҝөрмәк олар. Мәсәлән, Аллаһ бәдбәхт һадисәләрин гаршысыны алмаг мәгсәдилә Исраилдәки евләрин дамына мәһәҹҹәр чәкилмәсини әмр етмишди, чүнки сакинләр тез-тез дамда јығышырдылар (Ганунун тәкрары 22:8;  1 Ишмуил 9:25, 26; Нәһәмја 8:16; Һәвариләрин ишләри 10:9). Аллаһ һәмчинин вураған өкүзләри бағлы сахламағы бујурмушду (Чыхыш 21:28, 29). Бу ајдын тәләбләри гулагардына вуран исраилли башгаларынын әмин-аманлығына лагејд мүнасибәт бәсләјир, һәтта онларын ганына баис ола биләрди.

¹⁵ Бу ганунларын архасында олан принсипләри сән һәјатында неҹә тәтбиг едә биләрсән? Мәсәлән, евин, иш јерин, автомобилин, сүкан архасында давранышын, евдә сахладығын һејванлар вә әјләнҹә сечимин барәсиндә бир дүшүн. Бир чох өлкәләрдә ҝәнҹләр арасында өлүм һалларынын әсас сәбәби башысојуглуг нәтиҹәсиндә баш верән бәдбәхт һадисәләрдир. Аллаһын мәһәббәтиндә галмаг истәјән ҝәнҹләр исә һәјаты гијмәтләндирир вә тәһлүкәли ишләрә баш гошмурлар. Онлар «ҹавана завал јохдур» фикри илә јашамырлар. Хејр, онлар өзләрини зәрәрли шејләрдән ҝөзләјәрәк ҝәнҹлик илләрини севинҹлә јашајырлар (Ваиз 11:9, 10).

16. Аллаһын аборта неҹә мүнасибәт бәсләдијини Мүгәддәс Китабдакы һансы принсипдән ҝөрмәк олар? (Һашијәјә дә бах.)

¹⁶ Аллаһын ҝөзүндә һәлә доғулмамыш ушағын да һәјаты гијмәтлидир. Гәдим Исраилдә белә бир ганун вар иди: әҝәр кимсә һамилә гадына хәтәр јетирәрдисә вә нәтиҹәдә ја гадын, ја да бәтниндәки ушаг өләрдисә, Аллаһ тәгсиркары гатил һесаб едирди. Тәгсиркар «ҹан әвәзинә ҹан» өдәмәли иди *. (Чыхыш 21:22, 23 ајәләрини оху.) Һәр ил сајсыз-һесабсыз ушагларын аборт едилмәсини ҝөрән Јеһованын һиссләрини тәсәввүрүнә ҝәтир. Бу ушагларын әксәријјәти шәхси раһатлығын вә ҹинси азадлығын гурбаны олурлар.

17. Аллаһын нормаларыны өјрәнмәздән әввәл аборт етдирмиш гадына неҹә тәсәлли верәрдин?

¹⁷ Бәс Мүгәддәс Китаб һәгигәтләрини өјрәнмәздән әввәл  аборт етдирмиш гадын Аллаһ тәрәфиндән бағышлана биләр? Бәли. Ҝүнаһына ҝөрә үрәкдән пешманчылыг чәкиб төвбә едән адам Исанын төкүлән ганы әсасында Јеһованын әфвини газана биләр (Зәбур 103:8—14; Ефеслиләрә 1:7). Мәсиһ демишди:  «Мән салеһләри јох, ҝүнаһлылары төвбәјә чағырмаға ҝәлмишәм» (Лука 5:32).

18. Мүгәддәс Китаб гатиллијин әсас сәбәбини неҹә ачыглајыр?

¹⁸ Јеһова бизим садәҹә башгаларына хәтәр јетирмәмәјимизи јох, чох һалларда гатиллијә сәбәб олан нифрәтин көкүнү үрәјимиздән чыхармағымызы истәјир. Һәвари Јәһја јазырды: «Гардашына нифрәт едән гатилдир» (1 Јәһја 3:15). Белә адам гардашыны нәинки севмир, һәтта онун өлүмүнү арзулајыр. О шәр јахмаг, бөһтан атмагла гардашына гаршы дүшмән мүнасибәт ҝөстәрир. Әҝәр онун иттиһамлары доғру олсајды, әкс тәрәф Аллаһын ҹәзасына мәруз галарды (Лавилиләр 19:16; Ганунун тәкрары 19:18—21; Мәтта 5:22). Буна ҝөрә дә үрәјимизин дәринликләриндә јува салан әдавәт һиссиндән гуртулмаг сон дәрәҹә ваҹибдир (Јагуб 1:14, 15; 4:1—3).

19. Һәјатыны Мүгәддәс Китаб принсипләри үзәриндә гуран адама Зәбур 11:5 вә Филиппилиләрә 4:8, 9 ајәләри һансы фајданы ҝәтирә биләр?

¹⁹ Һәјаты Јеһова кими гијмәтләндирәнләр вә Онун мәһәббәтини горумаг истәјәнләр зоракылығын бүтүн формаларындан узаг дурурлар. Зәбур 11:5 ајәсиндә дејилир: «О, зоракылығы севәнләрә нифрәт едир». Бу ајә Аллаһын кејфијјәтләрини ачыгламагла бәрабәр һәјатымыз үчүн рәһбәрлик верир вә Јеһованы севәнләри зоракылыға һәвәсләндирән әјләнҹәләрдән чәкиндирир. Јеһованын «сүлһ Аллаһы» олмасы фикри дә Онун хидмәтчиләрини ағылларыны вә үрәкләрини севилмәли, нәҹиб, тәрифәлајиг фикирләрлә долдурмаға сөвг едир, бу да сүлһә ҝәтириб чыхарыр. (Филиппилиләрә 4:8, 9 ајәләрини оху.)

20—22. Мәсиһиләр дүнјаја мүнасибәтдә һансы мөвгени тутурлар вә нә үчүн?

²⁰ Јеһованын ҝөзүндә Шејтанын дүнјасы гатилликдә тәгсиркардыр. Мүгәддәс Јазыларда вәһши һејванларла тәсвир едилән  Шејтанын сијаси системләри милјонларла инсанын, о ҹүмләдән Јеһованын хидмәтчиләринин өлүмүнә баис олуб (Дәнјал 8:3, 4, 20—22; Вәһј 13:1, 2, 7, 8). Коммерсија вә елм вәһши һејванлара бәнзәр бу дөвләтләрлә әл-әлә вериб зәманәмизин ән мүдһиш силаһларыны јарадыр вә бундан күлли мигдарда ҝәлир әлдә едир. Доғрудан да, «бүтүн дүнја... Шәририн әлиндәдир» (1 Јәһја 5:19).

²¹ Исанын давамчылары дүнјаја мәхсус олмадыгларына, сијасәтә вә мүһарибәләрә гаршы там битәрәф мөвге тутдугларына ҝөрә һәм фәрди, һәм коллектив гатилликдән узагдырлар * (Јәһја 15:19; 17:16). Онлар Мәсиһдән нүмунә ҝөтүрәрәк тәгиб олундуглары заман әлејһдарларына зоракылыг етмирләр. Әксинә, мәсиһиләр дүшмәнләринә мәһәббәт ҝөстәрир вә онлар үчүн дуа едирләр (Мәтта 5:44; Ромалылара 12:17—21).

²² Бундан әлавә, мәсиһиләр әли һамыдан чох гана булашмыш үмумдүнја јалан динин империјасы «Бөјүк Бабилдән»  узаг дурурлар. Аллаһын Кәламында дејилир: «Бу шәһәрдә пејғәмбәрләрин, мүгәддәсләрин вә јер үзүндә гәтлә јетирилмишләрин һамысынын ганы тапылыб. Буна ҝөрә дә Аллаһын Кәламы бизи хәбәрдар едир: «Еј халгым, ондан чыхын» (Вәһј 17:6; 18:2, 4, 24).

23. Бөјүк Бабилдән чыхмаг нә демәкдир?

²³ Бөјүк Бабилдән чыхмаг садәҹә һансыса бир динин үзвлүјүндән чыхмаг демәк дејил. Бунунла јанашы, јалан динин ҝөз јумдуғу вә ја ачыг-ашкар тәблиғ етдији әхлагсызлыг, сијасәтә гарышмаг вә вар-дөвләт һәрислији кими бәд әмәлләрә нифрәт етмәк дә чох ваҹибдир (Зәбур 97:10 ајәсини оху; Вәһј 18:7, 9, 11—17). Бу ишләрин уҹбатындан нә гәдәр ганлар ахыдылыб!

24, 25. а) Гатилликдә ҝүнаһкар олан адама Аллаһ нәјин әсасында мәрһәмәт ҝөстәрир? б) Бу гәдим дөврдәки һансы тәдбири хатырладыр?

²⁴ Һәгиги ибадәтә гатылмаздан әввәл биз бу вә ја диҝәр јолла Шејтанын системини дәстәкләјирдик вә беләликлә дә гатилликдә мүәјјән мәнада ҝүнаһкар олмушдуг. Амма һәјатымызда дәјишиклик едиб, Мәсиһин фидјә гурбанлығына иман ҝәтирмәклә вә өзүмүзү Аллаһа һәср етмәклә Онун мәрһәмәтини вә һимајәсини газандыг (Һәвариләрин ишләри 3:19). Бу һимајә бизә гәдим Исраилдәки сығынаҹаг шәһәрләри хатырладыр (Сајлар 35:11—15; Ганунун тәкрары 21:1—9).

²⁵ Сығынаҹаг шәһәрләр һансы мәгсәдә хидмәт едирди? Әҝәр исраилли тәсадүфән кимисә өлдүрсәјди, сығынаҹаг шәһәрә гачмалы иди. Һакимләр гәрар чыхардыгдан сонра гәрәзсиз гатил баш каһин өләнәдәк сығынаҹаг шәһәрдә галмалы иди. Бундан сонра о, истәдији јерә ҝедә биләрди. Бу гурулуш Аллаһын мәрһәмәтинин вә Онун инсан һәјатыны јүксәк гијмәтләндирдијинин бариз нүмунәсидир! Гәдимдәки сығынаҹаг шәһәрләрин функсијасыны бу ҝүн Мәсиһин фидјә гурбанлығына әсасланмыш Аллаһын тәдбири иҹра едир. Бу тәдбир ган вә һәјатын мүгәддәслији һаггындакы ганунлары билмәдән поздуғумуз һалларда бизи өлүмдән горујур. Бәс сән бу тәдбири  гијмәтләндирдијини неҹә ҝөстәрә биләрсән? Мисал үчүн, бөјүк мүсибәтин сүрәтлә јахынлашдығыны нәзәрә алараг инсанлары Аллаһын һимајәсини гәбул етмәјә дәвәт едә биләрсән (Мәтта 24:21; 2 Коринфлиләрә 6:1, 2).

26—28. Бизим хидмәтимиз һансы мәнада Һизгијал пејғәмбәрин хидмәтинә бәнзәјир вә Аллаһын мәһәббәтиндән ајрылмамаг үчүн нә едә биләрик?

²⁶ Бу ҝүн Аллаһын халгынын хидмәти Һизгијал пејғәмбәрин хидмәтини хатырладыр. Кечмишдә Јеһова бу пејғәмбәри Исраил халгына хәбәрдарлыгларыны бәјан етмәк үчүн «ҝөзәтчи» тәјин етмишди. Аллаһ она белә демишди: «Мән сәнә нәсә дејәндә, Мәним адымдан онлара хәбәрдарлыг ет». Һизгијал она верилмиш тапшырыға лагејд јанашсајды, Јерусәлим ҹавабдеһлијә чағырыланда һәлак олмуш адамларын ганы онун бојнуна дүшәрди (Һизгијал 33:7—9). Амма Һизгијал итаәткарлыг етдијинә ҝөрә әли гана батмады.

²⁷ Тезликлә Шејтанын дүнјасы бүсбүтүн мәһв едиләҹәк. Буна ҝөрә дә Јеһованын Шаһидләри Падшаһлыг хәбәри илә јанашы, «Аллаһымызын интигам ҝүнүнү» бәјан етмәји өзләринә һәм борҹ, һәм дә бөјүк шәрәф санырлар (Әшија 61:2; Мәтта 24:14). Сән бу ваҹиб ишдә вар ҝүҹүнлә иштирак едирсән? Һәвари Булус тәблиғ етмәк тапшырығына чох ҹидди јанашырды. Буна ҝөрә дә о, алныачыглыгла демишди: «Һәр кәсин ганындан [тәмизәм]... Чүнки Аллаһын нијјәтини сизә бүтөвлүклә чатдырмагдан бојун гачырмамышам» (Һәвариләрин ишләри 20:26, 27). Бу, неҹә дә тәгдирәлајиг нүмунәдир!

²⁸ Әлбәттә, меһрибан Атамыз Јеһованын мәһәббәтиндән ајрылмамаг үчүн һәјата вә гана Онун ҝөзү илә бахмаг һәлә ишин јарысыдыр. Нөвбәти фәсилдән ҝөрәҹәјик ки, биз Онун ҝөзүндә тәмиз вә ја мүгәддәс олмалыјыг.