1, 2. а) Тәзә аилә гуранларла бағлы биздә һансы суал јарана биләр вә нә үчүн? б) Бу фәсилдә һансы суаллары арашдыраҹағыг?

ТОЈ бир шәнликдир. Чох адам бу шәнлијә ҝетмәји хошлајыр. Бәс сән неҹә? Тоја ҝетмәји хошлајырсан? Тој ҝүнү бәјлә ҝәлин чох ҝөзәл ҝөрүнүр, онларын сифәтиндән хошбәхтлик јағыр. Үзләри ҝүлүр, ҝәләҹәк онлара бол сәадәт вәд едир.

² Лакин етираф етмәк лазымдыр ки, инди никаһ гурулушу аҹынаҹаглы вәзијјәтдәдир. Һәрчәнд бәјлә ҝәлинә үрәкдән аилә сәадәти арзулајырыг, амма бир суал бизи раһат бурахмыр: ҝөрәсән, бу никаһ хошбәхт вә мөһкәм олаҹаг? Бу суалын ҹавабы бәјлә ҝәлинин Аллаһын никаһла бағлы мәсләһәтләринә етибар вә әмәл едиб-етмәјәҹәкләриндән асылыдыр. (Мәсәлләр 3:5, 6 ајәләрини оху.) Аллаһын мәһәббәтиндән ајрылмамаг үчүн бу, јеҝанә јолдур. Ҝәл Мүгәддәс Китабын ашағыдакы дөрд суала вердији ҹаваба диггәт јетирәк: инсан нә үчүн евләнир? Евләнмәк истәјирсәнсә, мүнасиб һәјат јолдашыны неҹә сечә биләрсән? Никаһа неҹә һазырлашмалы? Әрлә-арвад нәјин сајәсиндә хошбәхт ола биләрләр?

3. Нә үчүн дүшүнмәдән евләнмәк ағылсызлыгдыр?

³ Бәзиләри елә дүшүнүр ки, никаһсыз хошбәхтлик мүмкүн дејил, инсан аилә гурмаса, һеч ҹүр хошбәхт ола билмәз.  Бу, гәтијјән белә дејил! Өзү субај олмуш Иса субајлығы габилијјәт адландырырды вә баҹаранлары субај галмаға чағырырды (Мәтта 19:11, 12). Һәвари Булус да субајлығын үстүн ҹәһәтләриндән јазырды (1 Коринфлиләрә 7:32—38). Анҹаг нә Иса, нә дә Булус евләнмәји гадаған етмирди. Әслиндә евләнмәјә гадаға гојмаг «ҹинләрин тәлимләринә» аиддир (1 Тимутијә 4:1—3). Амма субајлыг диггәтини һеч нәјә јајындырмадан Јеһоваја хидмәт етмәк истәјән адам үчүн әлверишлидир. Буна ҝөрә дә ҝөтүр-гој етмәдән, мәсәлән, һәмјашыдларынын тәсири алтына дүшүб аилә гурмаг ағылсызлыг оларды.

4. Уғурлу никаһ өвлад бөјүтмәкдә һансы мүһүм ролу ојнајыр?

⁴ Бәс ҝөрәсән һансы сәбәбләрә ҝөрә евләнмәјә дәјәр? Никаһ Аллаһын вердији бир һәдијјәдир. (Јарадылыш 2:18 ајәсини оху.) Буна ҝөрә никаһын өз үстүн ҹәһәтләри вар вә әлбәттә, инсаны хошбәхт едә биләр. Мәсәлән, уғурлу никаһ аилә һәјаты үчүн мөһкәм тәмәлдир. Аиләдә сабит мүһит олмалыдыр. Ушаглара һәр ики валидејнин мәһәббәти, өјүд-нәсиһәти вә рәһбәрлији лазымдыр (Зәбур 127:3; Ефеслиләрә 6:1—4). Бунунла белә, биз аиләни јалныз өвлад бөјүтмәк мәгсәдилә гурмамалыјыг.

5, 6. а) Ваиз 4:9—12 ајәләринә әсасән, мөһкәм достлуғун һансы фајдасы вар? б) Никаһ үчгат ипә неҹә бәнзәјә биләр?

⁵ Ҝәл бу фәсил үчүн ҝөтүрүлмүш әсас ајәнин контекстинә нәзәр салаг: «Ики нәфәр бир нәфәрдән јахшыдыр, чүнки чәкдикләри зәһмәтин мүкафаты ҝөзәл олаҹаг. Әҝәр бири јыхылса, диҝәри јолдашыны галдыраҹаг. Амма кимсә јыхыланда галдыраны олмаса, һалы неҹә олар? Ики нәфәр бир јердә јатарса, бир-бирини исиндирәр. Бәс тәк јатан неҹә исинсин? Тәк адамы кимсә мәғлуб едә биләр, ики нәфәрсә онун һүҹумуна таб ҝәтирәр. Үчгат ип тез гырылмаз» (Ваиз 4:9—12).

 ⁶ Бу парча илк нөвбәдә достлуғун дәјәрини вурғулајыр. Сөзсүз, ән јахын достлар исә әрлә арваддыр. Бу ајәләрдән бәлли олур ки, никаһ һәр ики тәрәфә дајаг, тәскинлик вә мүдафиә верә биләр. Амма садәҹә ики адамын бир-биринә бағлылығы илә никаһ мөһкәм олмур. Бу ајә ҝөстәрир ки, икигат ип гырыла биләр. Үчгат ипи исә гырмаг һәләм-һәләм асан дејил. Әрлә арвад Јеһованы севиндирмәји һәјатда ән үмдә вәзифә сајырларса, онларын никаһы үчгат ипә бәнзәјир. Јеһова бу аиләнин әсас үзвүнә чеврилир, она ҝөрә дә белә иттифаг чох мөһкәм олур.

7, 8. а) Ҹинси истәкләрлә чарпышан субај мәсиһиләрә һәвари Булус нә мәсләһәт ҝөрүрдү? б) Мүгәддәс Китаб никаһа ачыг ҝөзлә бахмаға неҹә көмәк едир?

⁷ Јалныз никаһ ҹинси истәкләри дүзҝүн јолла тәмин етмәјә имкан верир. Мәһз никаһ дахилиндә ҹинси јахынлыг һәзз мәнбәји адландырылыр (Мәсәлләр 5:18). Бәзи субајлар Мүгәддәс Китабда «ҝәнҹлијин гајнар чағы» адланан дөврү, ҹинси истәкләрин хүсусилә ҹошғун дөврүнү кечәндән сонра да бу истәкләрлә чарпышмалы олурлар. Вахтында ҹиловланмаса, бу истәкләр натәмиз вә ја налајиг һәрәкәтә ҝәтириб чыхара биләр. Булус Аллаһдан илһам алыб субајлар үчүн бу мәсләһәти јазмышды: «Өзләрини сахлаја билмирләрсә, гој евләнсинләр, чүнки еһтирас ичиндә говрулмагданса, евләнмәк јахшыдыр» (1 Коринфлиләрә 7:9, 36; Јагуб 1:15).

⁸ Инсанын һансы мәгсәдлә евләнмәсиндән асылы олмајараг, о, һәјата реал бахмалыдыр. Булус јазырды ки, аилә гуранлар «һәјатда јени чәтинликләрлә үзләшәҹәкләр» (1 Коринфлиләрә 7:28). Евли адам субајларын һеч вахт гаршылашмадығы чәтинликләрлә гаршылашыр. Бәс евләнмәк истәјирсәнсә, бу чәтинликләри минимума ендирмәк вә хошбәхтлијә наил олмаг үчүн нә едә биләрсән? Һәјат јолдашыны ағылла сечмәк бу мәсәләдә мүһүм рол ојнајыр.

9, 10. а) Булус гејри-мәсиһиләрлә сых мүнасибәтин тәһлүкәли олдуғуну һансы нүмунә васитәсилә ҝөстәрмишди? б) Гејри-мәсиһи илә аилә гурмамаг мәсләһәтини гулагардына вурмаг нәјә ҝәтириб чыхарыр?

⁹ Һәвари Булус Аллаһдан илһам алараг, евләнмәк истәјәнләр үчүн ваҹиб бир принсип јазыб: «Имансызларла ејни бојундуруға ҝирмәјин» (2 Коринфлиләрә 6:14). Бу нүмунә кәнд тәсәррүфатындан ҝөтүрүлүб. Чәкидә вә ҝүҹдә бир-бириндән олдугҹа фәргләнән ики һејваны бир бојундуруға гошанда һәр ики һејван әзаб чәкир. Ејнән, мәсиһи дә гејри-мәсиһи илә никаһ бағлајыб бир бојундуруға ҝирирсә, онларын аиләсиндә мүтләг ҝәрҝинлик вә мүбаһисә олаҹаг. Әҝәр онлардан бири Јеһованын мәһәббәтини горумаг истәјир, диҝәрини бу, һеч марагландырмырса, һәјатда онларын мәгсәдләри бир-бирилә узлашмајаҹаг вә бу, истәр-истәмәз чәтинликләрә ҝәтириб чыхараҹаг. Мәһз елә буна ҝөрә Булус мәсиһиләри «Ағанын јолунда» олан адамла аилә гурмаға сәсләјир (1 Коринфлиләрә 7:39).

¹⁰ Бәзи субај мәсиһиләр елә гәрара ҝәлибләр ки, тәнһалыг јүкүнү чәкмәкдәнсә, гејри-мәсиһи илә бир бојундуруға ҝирмәк даһа јахшыдыр. Онлар Мүгәддәс Китаб мәсләһәтини гулагардына вурараг Јеһоваја хидмәт етмәјән адамла аилә гурмушлар. Бир гајда олараг, белә никаһлар уғурсузлугла нәтиҹәләнир. Бу адамлар бир заман ајылыб ҝөрүрләр ки, өмүр-ҝүн јолдашы илә һәјати ваҹиб шејләр барәсиндә сөһбәт едә билмирләр. Бунун нәтиҹәсиндә јаранан тәнһалыг һисси субајлыг заманы кечирдикләри тәнһалыг һиссиндән гат-гат ҝүҹлүдүр. Нә јахшы ки, Аллаһын никаһла бағлы вердији мәсләһәтләрә етибар едән вә сәдагәтлә әмәл едән минләрлә субај мәсиһи вар. (Зәбур 32:8 ајәсини оху.) Онлар Јеһова Аллаһа ибадәт едәнләр арасындан һәјат јолдашы тапанадәк субај галырлар.

11. Һәјат јолдашыны ағылла сечмәкдә сәнә нә көмәк едә биләр? (114-ҹү сәһифәдәки  чәрчивәјә дә бах.)

 ¹¹ Әлбәттә, бу, о демәк дејил ки, Јеһоваја хидмәт едән һәр адам һәјат јолдашы олмаға јарајыр. Әҝәр евләнмәк гәрарына ҝәлмисәнсә, Јеһованы үрәкдән севән, кејфијјәтләри вә руһани мәгсәдләри сәнинкиләрлә үст-үстә дүшән адам сеч. Садиг нөкәр нәшрләрдә бу мәсәлә илә бағлы чохлу мәлумат дәрҹ етдирир. Јахшы оларды ки, Аллаһын Кәламындан ҝөтүрүлмүш бу мәсләһәтләрин үзәриндә дуа едәрәк јахшыҹа дүшүнәсән вә бу ваҹиб мәсәлә илә бағлы гәрар верәркән онлары нәзәрә аласан *. (Зәбур 119:105 ајәсини оху.)

12. Бир чох өлкәләрдә аилә гурмагла бағлы һансы адәт мөвҹуддур вә Мүгәддәс Китабда буна аид һансы нүмунә вар?

¹² Бир чох өлкәләрдә, адәтән, өвладлары үчүн һәјат јолдашыны валидејнләр сечир. Бу јерләрдә белә гәбул едилиб ки, аилә гурмаг кими ҹидди мәсәләдә валидејнләрин һәјат тәҹрүбәси вә һикмәти даһа чохдур. Чох вахт валидејнләр тәрәфиндән разылашдырылмыш никаһлар гәдимдәки кими мөһкәм олур. Белә валидејнләр Ибраһимин нүмунәсиндән чох шеј өјрәнә биләрләр. О, Исһага арвад алмаг үчүн өз нөкәрини узаға ҝөндәрмишди. Ибраһими вар-дөвләт вә шан-шөһрәт марагландырмырды. Әксинә, о, әлиндән ҝәләни етмишди ки, Исһага Јеһова Аллаһа ибадәт едән гыз алсын * (Јарадылыш 24:3, 67).

13—15. а) Мәсәлләр 24:27 ајәсиндәки принсип евләнмәк истәјән кишијә неҹә көмәк едә биләр? б) Гыз никаһа неҹә һазырлаша биләр?

¹³ Әҝәр евләнмәк һаггында ҹидди дүшүнүрсәнсә, өзүндән соруш: «Доғрудан да, евләнмәјә һазырам?» Һазыр олмаг инсанын севҝи, секс, достлуг вә ушагларын тәрбијәси барәсиндә нә дүшүндүјүндән асылы дејил. Әксинә, ҝәләҹәк әрлә арвад өз конкрет вәзифәләри барәсиндә дүшүнмәлидирләр.

¹⁴ Евләнмәк истәјән киши «чөл ишләрини саһмана сал, тарлада һәр ишини ҝөр гуртар, сонра евини тик» принсипи үзәриндә дәриндән дүшүнмәлидир (Мәсәлләр 24:27). Бу, нә демәкдир? Кечмишдә аилә гурмаг истәјән киши өзүндән сорушмалы иди: «Мән арвадымын вә ҝәләҹәк ушагларымын гајғысына гала биләҹәјәм?» О, илк нөвбәдә ишләмәли, зәмисини вә ја мәһсулуну беҹәрмәли иди. Бу принсип инди дә гүввәдәдир. Евләнмәк истәјән киши үзәринә мәсулијјәт ҝөтүрмәјә һазыр олмалыдыр. Нә гәдәр ки, голунда гүввәт вар, о ишләмәлидир. Аллаһын Кәламы ҝөстәрир ки, аиләсинин физики, емосионал вә руһани тәләбатларыны тәмин етмәјән киши имансыздан да бетәрдир. (1 Тимутијә 5:8 ајәсини оху.)

¹⁵ Әрә ҝетмәк гәрарына ҝәлмиш гыз да үзәринә бир нечә ҹидди мәсулијјәт ҝөтүрмәјә разылашыр. Мүгәддәс Китабда әринә көмәк етмәк вә аиләсинин гејдинә галмаг үчүн гадына лазым олан бәзи баҹарыг вә кејфијјәтләриндән сөз ачылыр (Мәсәлләр 31:10—31). Үзәринә мәсулијјәт ҝөтүрмәјә һазырлашмадан евләнмәјә тәләсән киши вә ја гадын худбинлик ҝөстәрир. Белә адам ҝәләҹәк һәјат јолдашынын истәк вә тәләбатлары һаггында дүшүнмүр. Анҹаг инсан никаһа илк нөвбәдә руһани ҹәһәтдән һазыр олмалыдыр.

16, 17. Евләнмәјә һазырлашанлар Мүгәддәс Китабын һансы принсипләри үзәриндә дүшүнмәлидирләр?

 ¹⁶ Никаһа һазырлашмаг үчүн һәмчинин Аллаһын аиләдә киши вә гадына ајырдығы вәзифәләр барәсиндә дүшүнмәк лазымдыр. Киши билмәлидир ки, мәсиһи аиләсинин башчысы олмаг нә демәкдир. Аилә башчысы гәтијјән гәддар олмамалыдыр. Әр башчылыг етмәкдә Исадан нүмунә ҝөтүрмәлидир (Ефеслиләрә 5:23). Мәсиһи гыз да арвадын иҹра етдији шәрәфли вәзифәни баша дүшмәлидир. О, әринин ганунуна табе олмаға һазырдыр? (Ромалылара 7:2). Гыз артыг Јеһованын вә Мәсиһин гануну алтындадыр (Галатијалылара 6:2). Әрин башчылығы исә тамам башга ганундур. О, гејри-камил инсанын башчылығына табе ола биләҹәк? Әринә дајаг олаҹаг? Әҝәр гыз буну баҹармајаҹағыны дүшүнүрсә, онда јахшы оларды ки, әрә ҝетмәјә тәләсмәсин.

¹⁷ Бундан әлавә, һәм әр, һәм арвад бир-биринин хүсуси еһтијаҹларыны өдәмәјә һазыр олмалыдыр. (Филиппилиләрә 2:4 ајәсини оху.) Булус јазырды: «Һәр кәс арвадыны өзүнү севдији кими севсин, арвад да әринә дәрин һөрмәт бәсләсин». Аллаһдан ҝәлән илһам сајәсиндә Булус дәрк едирди ки, киши үчүн арвадынын она һөрмәт бәсләдијини билмәк хүсусилә ваҹибдир. Гадынын исә севилмәјә бөјүк еһтијаҹы вар (Ефеслиләрә 5:21—33).

18. Ҝөрүшәнләр танышлыг дөврүндә нә үчүн өзләринә һаким олмалыдырлар?

¹⁸ Танышлыг дөврүнә әјләнҹә кими бахмаг олмаз. Бу дөврдә оғланла гыз бир-бири илә рәфтар етмәји өјрәнир, евләниб-евләнмәмәји ҝөтүр-гој едирләр. Танышлыг дөврүндә өзүнә һаким олмаг хүсусилә ваҹибдир! Физики јахынлыг истәји чох ҝүҹлү ола биләр, чүнки бу истәк тәбиидир. Лакин һәгигәтән севән инсан севҝилисинә һәр һансы бир руһани зәрәр вураҹаг әмәлдән чәкинәҹәк (1 Салоникилиләрә 4:6). Она ҝөрә дә әҝәр сән киминләсә ҝөрүшүрсәнсә,  өзүнә һаким олмағы баҹар. Аилә гурсан да, гурмасан да, бу кејфијјәт өмүр боју сәнә фајда ҝәтирәҹәк.

19, 20. Мәсиһинин никаһа бахышы дүнјадакы тәсәввүрләрдән неҹә фәргләнмәлидир? Нүмунә чәк.

¹⁹ Мөһкәм, сарсылмаз никаһ гурмаг истәјәнләр бу иттифага дүзҝүн јанашмалыдырлар. Бәдии романлар, телефилмләр адәтән хошбәхт никаһла баша чатыр. Һәјатда исә ајры ҹүрдүр; никаһ Јеһованын әбәдијјәт үчүн јаратдығы иттифагын башланғыҹыдыр (Јарадылыш 2:24). Әфсуслар олсун ки, бу ҝүн һамы никаһа бу ҹүр бахмыр. Бәзи халгларда никаһ бағламағы һәм дә «дүјүн вурмаг» адландырырлар. Бу ифадә никаһла әлагәдар ҝениш јајылмыш тәсәввүрү чох дәгигликлә тәсвир едир. Бу нә демәкдир? Әлбәттә, јахшы дүјүн лазым олан мүддәт әрзиндә бағлы галмалыдыр. Амма дүјүн асанлыгла бағландығы кими, еләҹә дә ачыла биләр.

²⁰ Бу ҝүн чохлары никаһа тәләбатларыны тәмин едәҹәк мүвәггәти бир шеј кими бахырлар. Она ҝөрә дә дүшүнмәдән, тәләм-тәләсик евләнир, чәтинлик јарананда исә дәрһал ајрылырлар. Хатырладаг ки, Мүгәддәс Китабда никаһ телләри иплә мүгајисә едилир. Ҝәми үчүн тохунан ип вә ја кәндир чох мөһкәм олур, ән ҝүҹлү фыртынаја белә давам ҝәтирир, һәләм-һәләм гырылмыр. Никаһ да бу ҹүр мөһкәм олмалыдыр. Јадындадырса, Иса демишди: «Аллаһын бир бојундуругда бирләшдирдијини гој һеч кәс ајырмасын» (Мәтта 19:6). Евләнмәјә һазырлашан адам никаһа бу ҹүр бахмалыдыр. Бу ҹүр сәдагәт олан јердә никаһ һеч вахт јүк олмајаҹаг.

21. Әр-арвад бир-биринә неҹә мүнасибәт бәсләмәлидир вә бу ишдә онлара нә көмәк едәр?

²¹ Әрлә арвад бир-бириләринә дүзҝүн мүнасибәт бәсләмәлидирләр.  Әҝәр онлардан һәр бири диҝәринин јахшы кејфијјәт вә ҹәһдләринә фикир версә, никаһ онлар үчүн севинҹ вә тәравәт мәнбәји олаҹаг. Мәҝәр гејри-камил инсанын јахшы ҹәһәтләрини ҝөрмәк мүмкүндүр? Јеһова һәр шејә реал бахыр, бунунла белә, биз чох истәјирик ки, О, јахшы ҹәһәтләримизә фикир версин. Мәзмурчу сорушурду: «Еј Јаһ, анҹаг сәһвләримизи ҝөрсәјдин, ким дајана биләрди, еј Јеһова?» (Зәбур 130:3). Әр вә арвад да бир-биринин  јахшы ҹәһәтләринә фикир вермәли, бир-бирини бағышламалыдырлар. (Колослулара 3:13 ајәсини оху.)

22, 23. Ибраһимлә Сара аиләлиләр үчүн һансы јахшы нүмунәни гојуб?

²² Илләр өтдүкҹә, никаһ даһа чох севинҹ ҝәтирә биләр. Мүгәддәс Китабда артыг гоҹалмыш Ибраһимлә Саранын аиләсиндән данышылыр. Демәк олмаз ки, онларын һәјаты гајғысыз олуб. Јашы алтмышы һагламыш Сара үчүн варлы Ур шәһәриндә раһат евини бурахыб өмрүнүн галан илләрини чадырларда јашамағын нә демәк олдуғуну бир тәсәввүр ет. Амма Сара өз әринә табе олду. О, әри Ибраһим үчүн әсил дост вә көмәкчи иди, әринин гәрарларыны һөрмәтлә дәстәкләјирди. Саранын итаәткарлығы сүни дејилди. О, «үрәјиндә» дә әринә «ағам» дејирди (Јарадылыш 18:12; 1 Бутрус 3:6). Сара Ибраһимә үрәкдән һөрмәт бәсләјирди.

²³ Әлбәттә, Ибраһимлә Саранын да арасында сөз-сөһбәт олурду. Бир дәфә Саранын ирәли сүрдүјү тәклиф Ибраһимә пис тәсир етмишди. Анҹаг Ибраһим Јеһованын ҝөстәриши илә арвадына тәвазөкарлыгла гулаг асды вә бу, бүтүн аилә үчүн хејирли олду (Јарадылыш 21:9—13). Илләрлә евли олан киши вә гадынлар да Аллаһдан горхан бу әр-арваддан чох шеј өјрәнә биләрләр.

24. Һансы никаһ Јеһова Аллаһа шәрәф ҝәтирир вә нә үчүн?

²⁴ Мәсиһи јығынҹағында минләрлә хошбәхт аилә вар. Бу аиләләрдә гадын әринә һөрмәт бәсләјир, әр арвадыны севир вә онунла ләјагәтлә давраныр. Онларын һәр икиси Јеһованын ирадәсини јеринә јетирмәји һәјатда биринҹи јерә гојур. Әҝәр евләнмәк гәрарына ҝәлмисәнсә, онда һәјат јолдашыны ағылла сеч, аилә һәјатына јахшы һазырлаш вә аиләндә сүлһ вә мәһәббәтин һөкм сүрмәси үчүн әлиндән ҝәләни ет. Белә никаһ Јеһова Аллаһа шәрәф ҝәтирәҹәк. Һәмчинин сәнә Аллаһын мәһәббәтини горујуб-сахламаға көмәк едәҹәк.