Контентә кеч

Мүндәриҹаты ҝөстәр

ФӘСИЛ 5

Падшаһ Падшаһлығын сирләрини ачыр

Падшаһ Падшаһлығын сирләрини ачыр

МӨВЗУ

Аллаһын халгы Падшаһлыг, онун рәһбәрләри вә тәбәәләри һаггында ваҹиб һәгигәтләри, һәмчинин бу һөкумәтә сәдагәт ҝөстәрмәли олдугларыны дәрк едирләр

1, 2. Нәјә ҝөрә Иса пејғәмбәри ән мүдрик бәләдчи илә мүгајисә етмәк олар?

 ТӘСӘВВҮР ЕДИН КИ, ҝөзәл бир шәһәрдә тәҹрүбәли бәләдчинин көмәјилә ҝәзирсиниз. Вә бу шәһәрә илк дәфәдир ҝәлмисиниз. Буна ҝөрә дә бәләдчинин ағзындан чыхан һәр бир сөзә диггәтлә гулаг асырсыныз. Һәрдән јол јолдашларыныздан бири шәһәрин һәлә ҝөрмәдијиниз јерләри барәдә бәләдчијә суал верир. Анҹаг о, суаллары дәрһал јох, һәмин јерләрин јанына чатанда ҹавабландырыр. Бәләдчинин узагҝөрәнлији сизи валеһ едир, чүнки о, һәр шеји өз вахтында дејир.

2 Һәгиги мәсиһиләри дә мүәјјән туристләрә бәнзәтмәк олар. Биз дә ән мөһтәшәм шәһәр һаггында — «әсил бүнөврә үзәриндә тикилмиш» Аллаһын Падшаһлығы һаггында даһа чох өјрәнмәк истәјирик (Ибр. 11:10). Иса пејғәмбәр јер үзүндә јашајаркән шаҝирдләринә Падшаһлыг һаггында һәгигәтләри тәдриҹән ачыглајырды. Бәс о, шаҝирдләринин вердији бүтүн суаллары елә о дәгигә ҹавабландырырды? Хејр. О демишди: «Сизә дејиләси чох сөзүм вар, анҹаг инди онлары баша дүшмәзсиниз» (Јәһ. 16:12). Ән мүдрик бәләдчи олан Иса һеч вахт шаҝирдләрини һәддиндән артыг мәлуматла јүкләмирди.

3, 4. а) Иса давамчыларына Аллаһын Падшаһлығы илә бағлы һәгигәтләри неҹә ачыглајыр? б) Биз бу фәсилдә нәји арашдыраҹағыг?

3 Иса Јәһја 16:12 ајәсиндәки сөзләри јер үзүндәки һәјатынын сонунҹу ҝеҹәсиндә демишди. Бәс өлүмүндән сонра о, шаҝирдләринә Аллаһын Падшаһлығы барәдә һәгигәтләри неҹә өјрәдәҹәкди? О, һәвариләринә үрәк-дирәк верәрәк демишди: «Һәгигәт руһу... һәгигәти там дәрк етмәјинизә көмәк едәҹәк» (Јәһ. 16:13) a. Мүгәддәс руһ тәмкинли бир бәләдчи кимидир. Иса бу руһ васитәсилә өз давамчыларына Аллаһын Падшаһлығы һаггында һәгигәтләри вахтында ачыглајыр.

4 Ҝәлин ҝөрәк Јеһованын мүгәддәс руһу Падшаһлыгла бағлы һәгигәтләри һәгиги мәсиһиләрә неҹә ачыглајыб. Илк әввәл биз Аллаһын Падшаһлығынын нә вахтдан гурулдуғуну өјрәнәҹәјик. Сонра Падшаһлығы кимләрин идарә едәҹәјини, үстәлик, онларын вә тәбәәләринин һансы үмидә малик олдугларыны арашдыраҹағыг. Вә нәһајәт, Мәсиһин давамчыларынын Падшаһлығын тәләбләринин нәдән ибарәт олдуғуну неҹә анладыгларыны ҝөрәҹәјик.

Мүһүм тарихин дәрк едилмәси

5, 6. а) Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары Падшаһлығын гурулмасы вә бичин вахты илә бағлы һансы јанлыш тәсәввүрә малик идиләр? б) Нә үчүн белә јанлыш дүшүнҹәләрә ҝөрә Исанын өз давамчыларыны мүгәддәс руһла јөнәлтдијинә шүбһә етмәмәлијик?

5 Бу китабын 2-ҹи фәслиндән өјрәндијимиз кими, Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары онилликләр әрзиндә 1914-ҹү илин Аллаһын Кәламындакы пејғәмбәрликләрин јеринә јетмәси илә јадда галаҹағыны бәјан едибләр. Ејни заманда онлар зәнн едирдиләр ки, Мәсиһин иштиракы 1874-ҹү илдә, идарәчилији исә 1878-ҹи илдә башлајыб. Һәмчинин 1914-ҹү илин октјабр ајына кими Падшаһлығын там тәсис олунмајаҹағыны дүшүнүрдүләр. Онларын фикринҹә, бичин 1874—1914-ҹү илләр әрзиндә баш вермәли вә бүтүн мәсһ олунмушларын ҝөјә галхмасы илә тамамланмалы иди. Бу ҹүр јанлыш фикирләр Исанын һәмин садиг инсанлары мүгәддәс руһла јөнәлдиб-јөнәлтмәдијинә шүбһә етмәјә әсас верирми?

6 Ҝәлин мәгаләнин әввәлиндәки нүмунәјә гајыдаг. Туристләрин јанлыш фәрзијјәләр ирәли сүрмәләри вә чохлу суаллар вермәләри бәләдчинин етибарсыз олдуғунуму ҝөстәрир? Сөзсүз ки, јох! Ејнилә, бәзән Аллаһын халгы да мүгәддәс руһун Јеһованын нијјәти илә бағлы һәлә ачыгламадығы һәгигәтләри анламаға чалышса да, Исанын онлара рәһбәрлик етдији ачыг-ајдын ҝөрүнүр. Беләҹә, Аллаһа итаәт едән инсанлар тәвазөкарлыг ҝөстәрәрәк јанлыш дүшүнҹәләриндә дүзәлишләр етмәјә һазырдырлар (Јаг. 4:6).

7. Аллаһын халгы үчүн руһани ишыг ҝет-ҝедә неҹә парламаға башлады?

7 1919-ҹу илдән сонра Аллаһ Өз халгына руһани һәгигәтләрлә бағлы ҝетдикҹә даһа чох шеји анламаға көмәк етди. (Зәбур 97:11 ајәсини охујун.) 1925-ҹи илдә «Ҝөзәтчи гүлләси» журналында «Халгын доғулмасы» адлы хүсуси әһәмијјәт кәсб едән бир мәгалә дәрҹ олунду. Орада гејд олунурду ки, «Вәһј» китабынын 12-ҹи фәслиндә пејғәмбәрликдә тәсвир олунан вә мәҹази мәна дашыјан гадынын доғмасы Мәсиһин Падшаһлығынын 1914-ҹү илдә гурулмасы илә јеринә јетди. Буну тәсдиг етмәк үчүн мәгаләдә Мүгәддәс Китаба әсасланмыш сүбутлар ҝәтирилмишди b. Үстәлик, орада дејилирди ки, һәмин мүһарибә илләриндә мүһарибә заманы Аллаһын халгынын үзләшдији чәтинликләр вә тәгибләр Шејтанын јерә атылдығына вә бөјүк гәзәб ичиндә олдуғуна бир әламәтдир (Вәһј 12:12).

8, 9. а) Аллаһын Падшаһлығынын ваҹиблији мәсәләси неҹә үзә чыхды? б) Һансы суаллары нәзәрдән кечирәҹәјик?

8 Падшаһлыг нә дәрәҹәдә ваҹибдир? 1928-ҹи илдә «Ҝөзәтчи гүлләси» журналында вурғуланырды ки, Падшаһлыг инсанын фидјә васитәсилә хилас олмасындан даһа ваҹибдир. Мәһз бу Падшаһлыг васитәсилә Јеһова Өз адыны уҹалдаҹаг, али һөкмранлығына бәраәт газандыраҹаг вә бәшәријјәтлә бағлы нијјәтини һәјата кечирәҹәк.

9 Бәс Мәсиһлә бәрабәр Падшаһлыгда кимләр идарә едәҹәк? Онун јер үзүндәки тәбәәләри кимләр олаҹаг? Вә нәһајәт, Мәсиһин давамчылары һансы иши иҹра етмәлидирләр?

Мәсһ олунмушларын јығымы

10. Аллаһын халгы узун мүддәтдир ки, 144 000 барәдә нәји баша дүшүр?

10 1914-ҹү илдән хејли әввәл Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары артыг баша дүшмүшдүләр ки, Мәсиһин 144 000 садиг давамчысы онунла бирликдә ҝөјдә идарә едәҹәк c. Онлар бу сајын символик мәна дашымадығыны вә артыг ерамызын биринҹи әсриндән јығылмаға башладығыны анламышдылар.

11. Мәсһ олунмушлар һәлә јер үзүндә јашајаркән һансы иши иҹра етмәли олдугларыны неҹә анладылар?

11 Бәс онда Мәсиһин ҝәлин синфинин үзвләри һәлә јер үзүндә јашајаркән һансы иши иҹра етмәли идиләр? Онлар Исанын тәблиғ ишинин ваҹиблијиндән данышдығыны вә буну бичин вахты илә әлагәләндирдијини баша дүшдүләр (Мәт. 9:37; Јәһ. 4:35). Бу китабын 2-ҹи фәслиндән өјрәндијимиз кими, онлар бичин ишинин 40 ил давам едәҹәјини вә мәсһ олунмушларын ҝөјә галхмасы илә тамамланаҹағыны дүшүнүрдүләр. Анҹаг бичин онларын фикирләшдијиндән дә узун чәкдији үчүн даһа чох шејә ајдынлыг ҝәтирмәк лазым иди. Инди биз билирик ки, бичин вахты — буғдадан алаг отларынын, јәни һәгиги мәсиһиләрдән сахта мәсиһиләрин ајрылмалы олдуғу вахт — 1914-ҹү илдә башлајыб. Артыг әсас диггәти сәмави синфин галан һиссәсинин јығылмасына јөнәлтмәк вахты ҝәлиб чатмышды.

1914-ҹү илдә бичин башлады (11-ҹи абзаса бахын.)

12, 13. Исанын он гыз вә талант һаггындакы мәсәли сон ҝүнләрдә неҹә јеринә јетиб?

12 1919-ҹу илдән етибарән Мәсиһ садиг вә ағыллы нөкәри хош хәбәри вәз етмәји биринҹи јерә гојмаға тәшвиг едир. О, бу тапшырығы биринҹи әсрдә вермишди (Мәт. 28:19, 20). Иса һәмчинин тәблиғ ишини һәјата кечирмәк үчүн мәсһ олунмуш давамчыларында һансы хүсусијјәтләрин олмалы олдуғуну ҝөстәрмишди. О, буну неҹә етмишди? Он гыз мәсәлиндә вурғуламышды ки, әҝәр мәсһ олунмушлар диггәтли вә руһән ајыг-сајыг олсалар, онда онлар ҝөјдә кечириләҹәк тој зијафәтиндә Исанын «ҝәлини» (јәни 144 000) гисминдә иштирак едәҹәкләр (Вәһј 21:2). Талант һаггындакы мәсәлиндә исә Иса өјрәтмишди ки, онлара һәвалә олунан тәблиғ ишинин өһдәсиндән лајигли шәкилдә ҝәләҹәкләр (Мәт. 25:1—30).

13 Мәсһ олунмушлар өтән әср әрзиндә һәм ајыг-сајыг, һәм дә чалышган олдугларыны сүбут етдиләр. Онларын бу ҹүр ајыг-сајыглығы мүтләг мүкафатландырылаҹаг! Бәс бичин иши јалныз Мәсиһин 144 000 һакимијјәт шәрикинин јығылмасы илә битәҹәк?

Падшаһлыг јердәки тәбәәләрини јығыр

14, 15. «Ачылмыш сирр» китабында һансы дөрд груп инсандан бәһс олунурду?

14 Узун илләр иди ки, мәсһ олунмушлары Вәһј 7:9—14 ајәләриндә гејд олунан бөјүк издиһамын кимә аид олдуғу марагландырырды. Тәәҹҹүблү дејил ки, Мәсиһ бөјүк издиһамын ким олдуғуну ачыгламаздан әввәл бир чох фәрзијјәләр мөвҹуд иди. Бу фикирләр бизим инди билдијимиз вә севдијимиз ајдын вә садә һәгигәтләрдән тамамилә узаг иди.

15 1917-ҹи илдә ишыг үзү ҝөрән «Ачылмыш сирр» китабында дејилирди ки, «ики груп инсан ҝөјләрдә јашамаг үмидинә, ики груп инсан да јер үзүндә јашамаг үмидинә маликдир». Бу дөрд група кимләр дахил иди? Биринҹи група Мәсиһин 144 000 һакимијјәт шәрикләри, икинҹи група бөјүк издиһам дахил иди. Әввәлләр елә зәнн едирдиләр ки, бөјүк издиһама һәлә дә Христиан дининдән там ајрылмајан әксәр мәсиһиләр аиддир. Онларын иманы олса да, нөгсансызлыгларыны горумаг үчүн кифајәт гәдәр мөһкәм дејилди. Буна ҝөрә дә сәмави һакимијјәтдә онлара аз сәлаһијјәт вериләҹәкди. Үчүнҹү група гәдимдә јашамыш Ибраһим вә Муса пејғәмбәр кими садиг инсанлар дахил иди. Онлар дөрдүнҹү групдан, јәни јер үзүндә әбәди јашамаг үмидинә малик олан инсанлардан даһа бөјүк сәлаһијјәтләрә малик олаҹагдылар.

16. 1923-ҹү вә 1932-ҹи илләрдә нә ајдын олду?

16 Бәс мүгәддәс руһ Исанын давамчыларына бу тәлимләрин әслиндә һансы мәна дашыдығыны баша дүшмәјә неҹә көмәк етди? Һәгигәтләрин ачыгланмасы тәдриҹән баш верди. Һәлә 1923-ҹү илдә «Ҝөзәтчи гүлләси» журналында диггәт Мәсиһин рәһбәрлији алтында јер үзүндә јашајаҹаг инсанлара јөнәлдилмишди. 1932-ҹи илин «Ҝөзәтчи гүлләси» журналында Исраилдә јалан ибадәтә гаршы чыхан Аллаһын мәсһ олунмуш падшаһы Јәһуну дәстәкләјән Јәһунәдабдан данышылырды (2 Пад. 10:15—17). Һәмин мәгаләдә гејд олунурду ки, мүасир дөврдә јашајан Јәһунәдабабәнзәр бир груп инсан вар вә Јеһова бу инсанлары јер үзүндә јашамалары үчүн «Армаҝеддондан сағ чыхараҹаг».

17. а) 1935-ҹи илдә һансы һәгигәт даһа да ачыгланды? б) Бөјүк издиһамла бағлы верилән ачыглама садиг мәсиһиләрә неҹә тәсир етди? (« Санки, үрәкләринә су сәпилди» адлы чәрчивәјә бахын.)

17 1935-ҹи илдә руһани һәгигәтләрә ҝет-ҝедә даһа чох ајдынлыг ҝәтирилмәјә башланылды. Вашингтонда кечирилән бөјүк топлантыда бөјүк издиһамын јер үзүндә јашајаҹаг инсанлара аид олдуғу, еләҹә дә Исанын гојунлар вә кечиләр мәсәлиндәки гојунларын да мәһз бу група аид едилдији билдирилди (Мәт. 25:33—40). Бөјүк издиһам «башга гојунлар»ын сајына дахилдир. Бу група дахил олан инсанлар һаггында Иса демишди: «Онлары да ҝәтирмәлијәм» (Јәһ. 10:16). Һәмин топлантыда Ҹозеф Рутерфорд гардаш: «Јер үзүндә јашамаг үмидинә малик оланлар, зәһмәт олмаса, ајаға галхын», — дејәндә иштиракчыларын јарыдан чоху ајаға галхды. О деди: «Бахын! Бөјүк издиһам будур!» Ахыр ки, бир чохлары ҝәләҹәјә олан үмидләрини там баша дүшдүләр.

18. Мәсиһин давамчылары хидмәтдә диггәтләрини нәјә ҹәмләдиләр вә бунун нәтиҹәси нә олду?

18 Һәмин вахтдан етибарән Мәсиһ өз хидмәтчиләринә рәһбәрлик едир ки, онлар әсас диггәти бөјүк мүсибәтдән сағ-саламат чыхаҹаг бөјүк издиһамын јығылмасына ҹәмләсинләр. Әввәлләр издиһамын сајы елә аз иди ки, һәтта Рутерфорд гардаш бир дәфә демишди: «Ҝөрүнүр, “бөјүк издиһам” елә дә бөјүк олмајаҹаг». Анҹаг о вахтдан бәри Јеһованын бичин ишинә неҹә бәрәкәт вердији ҝөз габағындадыр! Иса Мәсиһин пејғәмбәрлик етдији кими, онун вә мүгәддәс руһун рәһбәрлији алтында һәм мәсһ олунмушлар, һәм дә онларын «башга гојунлар»дан ибарәт әмәкдашлары бир сүрүдә бирләшәҹәкләр вә онларын бир чобаны олаҹаг.

Рутерфорд гардаш бөјүк издиһамын нә дәрәҹәдә бөјүк олаҹағыны һеч ағлына белә ҝәтирмирди; Солдан саға: Натан Норр, Ҹозеф Рутерфорд вә Һејден Ковингтон

19. Бөјүк издиһамын артмасына өз төһфәмизи неҹә верә биләрик?

19 Сајы-һесабы билинмәјән садиг инсанлар Мәсиһин вә 144 000 һакимијјәт шәрикинин рәһбәрлији алтында јерүзү Ҹәннәтдә әбәдијјән јашајаҹаг. Мәҝәр Мәсиһин Аллаһын халгыны бу ајдын һәгигәти — Мүгәддәс Китаба әсасланмыш ҝәләҹәјә даир үмиди дәрк етмәјә неҹә көмәк етдијинин үзәриндә дүшүнмәк хош дејилми? Хидмәтдә гаршылашдығымыз инсанларла бу үмиди бөлүшмәк неҹә дә бөјүк шәрәфдир! Ҝәлин бөјүк издиһамын сајынын артмасында баҹардығымыз гәдәр иштирак едәк ки, Јеһованын адына уҹалдылан һәмдләр артсын. (Лука 10:2 ајәсини охујун.)

Бөјүк издиһамын сајы ҝет-ҝедә артыр

Аллаһын Падшаһлығына сәдагәт

20. Шејтанын тәшкилаты нечә һиссәдән ибарәтдир вә садиг мәсиһиләрдән нә ҝөзләнилир?

20 Аллаһын халгы Падшаһлыгла бағлы һәгигәтләри өјрәнмәклә јанашы, һәм дә сәмави һөкумәтә садиг галмағын нә демәк олдуғуну там баша дүшмәли иди. 1922-ҹи илин «Ҝөзәтчи гүлләси» журналында фәалијјәтдә олан ики тәшкилатын — Јеһованын вә Шејтанын тәшкилатынын олдуғу дејилмишди. Шејтанын тәшкилатына онун јаратдығы тиҹарәт, дин вә сијасәт дахилдир. Падшаһлығын тәбәәләри Шејтанын тәшкилатына аид олан һеч бир шејдә компромисә ҝетмәмәлидирләр (2 Кор. 6:17). Һансы мәнада?

21. а) Садиг нөкәр Аллаһын халгына бөјүк бизнес саһәси илә бағлы һансы хәбәрдарлығы етмишди? б) 1963-ҹү илдә «Ҝөзәтчи гүлләси» Бөјүк Бабил барәдә нәји ачыглады?

21 Садиг нөкәр вахташыры олараг бөјүк бизнес саһәсинин пахырларыны ачыр вә Аллаһын халгыны бүтүн дүнјаны өз ағушуна алан пулпәрәстлијә тәслим олмамаға чағырырды (Мәт. 6:24). Бундан әлавә, нәшрләримиз Шејтанын тәшкилатынын дини һиссәсини дә ифша едирди. 1963-ҹү илин «Ҝөзәтчи гүлләси» журналында ајдын шәкилдә ҝөстәрилирди ки, «Бөјүк Бабил» тәкҹә Христиан динини јох, бүтүн јалан динләри тәмсил едир. Бу китабын 10-ҹу фәслиндән ҝөрәҹәјик ки, Аллаһ һәр милләтдән вә һәр мәдәнијјәтдән олан халгына јалан диндән чыхмаға вә өзләрини онун мурдарлығындан тәмизләмәјә көмәк едиб (Вәһј 18:2, 4).

22. Биринҹи Дүнја мүһарибәси заманы Аллаһын хидмәтчиләриндән бир чоху Ромалылара 13:1 ајәсиндәки сөзләри неҹә баша дүшүрдү?

22 Бәс Шејтанын тәшкилатынын сијаси һиссәси һаггында нә демәк олар? Һәгиги мәсиһиләр мүһарибәләрдә вә милләтләрарасы тоггушмаларда иштирак едә биләрләрми? Биринҹи Дүнја мүһарибәси заманы Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары баша дүшдүләр ки, Мәсиһин давамчылары гәтл төрәтмәмәлидирләр (Мәт. 26:52). Анҹаг чохларынын фикринҹә, Ромалылара 13:1 ајәсиндә јазылан «һөкумәтә табе [олун]» ҝөстәришинә ордуда хидмәт етмәк, һәрби палтар ҝејинмәк вә һәтта әлләринә силаһ ҝөтүрмәк дә дахил иди. Дүшмәни өлдүрмәк әмринә ҝәлдикдә исә атәши она јох, һаваја ачмалы идиләр.

23, 24. Икинҹи Дүнја мүһарибәси заманы Ромалылара 13:1 ајәси неҹә баша дүшүлүрдү вә сонрадан Мәсиһин давамчылары бу ајәни даһа дәгиг неҹә баша дүшдүләр?

23 1939-ҹу илдә Икинҹи Дүнја мүһарибәси башлајанда «Ҝөзәтчи гүлләси» журналында битәрәфлик мөвзусу әтрафлы мүзакирә олунмушду. Орада ајдын шәкилдә дејилмишди ки, мәсиһиләр мүһарибә вә тоггушмалара һеч бир вәҹһлә гарышмамалыдырлар. Бу, һәгигәтән дә, јериндә верилән ҝөстәриш иди! Бунун сајәсиндә мәсиһиләр һәмин мүһарибәдә инсанларын ганына баис олмадылар. 1929-ҹу илдән башлајараг нәшрләримиздә һәмчинин дејилирди ки, Ромалылара 13:1 ајәсиндә һаггында бәһс олунан һөкумәт дүнјәви рәһбәрләр јох, Јеһова вә Исадыр. Ҝөрүнүр, һәлә дүзәлишләрә еһтијаҹ вар иди.

24 Мүгәддәс руһ 1962-ҹи илдә Мәсиһин давамчыларыны мәһз бу ҹүр дәјишикликләр етмәјә јөнәлтди. Һәмин вахт «Ҝөзәтчи гүлләси» журналынын 15 нојабр вә 1 декабр сајларында Ромалылара 13:1—7 ајәләринин мүзакирә едилдији тарихи мәгаләләр дәрҹ едилди. Нәһајәт, Аллаһын халгы Исанын: «Падшаһа мәхсус шејләри падшаһа, Аллаһа мәхсус шејләри Аллаһа верин», — сөзләринә әсасән нисби табечилик принсипини баша дүшдү (Лука 20:25). Бундан сонра һәгиги мәсиһиләр баша дүшдүләр ки, һөкумәт бу дүнјадакы инсан рәһбәрләридир вә мәсиһиләр рәһбәрләрә табе олмалыдырлар. Анҹаг бу табечилик нисби олмалыдыр. Әҝәр инсан һөкумәтләри биздән Јеһованын ганунуну позмағы тәләб едәрләрсә, онда биз гәдимдә јашамыш һәвариләр кими дејә биләрик: «Биз инсанлара јох, һөкмдарымыз Аллаһа итаәт етмәлијик» (Һәв. 5:29). Бу китабын 13 вә 14-ҹү фәсилләриндә мәсиһиләрин битәрәф мөвге тутмалары илә бағлы даһа әтрафлы арашдыраҹағыг.

Әбәди һәјат үмидини башгалары илә бөлүшмәк бөјүк шәрәфдир!

25. Мүгәддәс руһун рәһбәрлијинә ҝөрә нә үчүн миннәтдарсыныз?

25 Кечән әср әрзиндә Исанын давамчыларынын Падшаһлыгла бағлы өјрәндикләри үзәриндә дүшүнүн. Биз Аллаһын Падшаһлығынын ҝөјдә нә вахт гурулдуғуну вә нә дәрәҹәдә ваҹиб олдуғуну өјрәндик. Һәмчинин бизә ајдын олду ки, садиг инсанлар ики ҹүр үмидә — ҝөјләр вә јерүзү үмидинә маликдирләр. Үстәлик, биз инсан һөкумәтләринә нисби табечилик ҝөстәрмәклә јанашы, Аллаһын Падшаһлығына садиглијимизи неҹә тәзаһүр етдирмәји билирик. Өзүнүздән сорушун: «Әҝәр Иса Мәсиһ садиг нөкәрә бу тәлимләри баша дүшмәјә вә өјрәтмәјә көмәк етмәсәјди, мән бу дәјәрли һәгигәтләри һарадан биләрдим?!» Биз неҹә дә хошбәхтик ки, Мәсиһ мүгәддәс руһ васитәсилә бизә бәләдчилик едир!

a Бир китабда дејилдији кими, јунан дилиндән тәрҹүмә олунан «бәләдчилик» сөзүнүн мәнасы «јол ҝөстәрмәк» демәкдир.

b О вахта гәдәр зәнн едирдиләр ки, бу ҝөрүнтү бүтпәрәст Рома империјасы илә Рома католик килсәси арасында мүһарибәјә ишарә едир.

c 1880-ҹи илин ијун ајында «Сион Ҝөзәтчи гүлләси» журналында белә бир еһтимал ирәли сүрүлмүшдү ки, 144 000 нәфәр 1914-ҹү илә гәдәр мәсиһилији гәбул едән јәһудиләрдир. Анҹаг 1880-ҹи илин сонунда бу ҝүн билдијимиз һәгигәтләрә даһа чох ујғун ҝәлән тәлимләр дәрҹ олунмушду.