1, 2. Нәјә ҝөрә демәк олар ки, дуа әвәзсиз немәтдир? Нәјә ҝөрә Мүгәддәс Китабда дуа барәдә јазыланлары билмәк ваҹибдир?

УҸСУЗ-БУҸАГСЫЗ Каинатла мүгајисәдә Јер күрәси кичик бир зәррәҹикдир. Јеһова Аллаһын ҝөзүндә јер үзүндә јашајан бүтүн халглар, бүтүн инсанлар бир дамла су кимидир (Зәбур 115:15; Әшија 40:15). Инсан Каинатда чох кичик бир варлыг олса да, «Јеһова Ону чағыранлара, Ону сәмими-гәлбдән чағыранлара јахындыр. Ондан горханлары мурадына чатдырар, фәрјадларыны ешидәр, онлары гуртарар» (Зәбур 145:18, 19). Бизә неҹә дә бөјүк шәрәф нәсиб олуб! Јерин-ҝөјүн јараданы Јеһова Аллаһ бизә јахын олмаг истәјир, О, бизим дуаларымызы ешитмәјә һазырдыр. Бәли, дуа етмәк шәрәфдир, Јеһова Аллаһын һәр бир инсана бәхш етдији әвәзсиз немәтдир!

² Амма Јеһова Аллаһ јалныз бир һалда дуаны ешидир — әҝәр инсан Онун истәдији кими дуа едирсә. Бәс Аллаһ бизим неҹә дуа етмәјимизи истәјир? Ҝәлин ҝөрәк Мүгәддәс Китабда дуа барәдә нә јазылыб.

3. Дуа етмәк нә үчүн ваҹибдир?

³ Јеһова Аллаһ Она дуа етмәјимизи, јәни Онунла үнсијјәт гурмағымызы истәјир. Зәһмәт олмаса, Филиппилиләрә 4:6, 7 ајәләрини охујун. Тәсәввүр едирсиниз, Каинатын Јараданы бизи дуа етмәјә чағырыр, бизимлә јахындан марагланыр, истәјир ки, үрәјимизи Она бошалдаг, Она дәрдимизи данышаг!

4. Мүнтәзәм дуа етмәк Аллаһла достлуғумуза неҹә тәсир едир?

⁴ Дуа Аллаһла достлуг мүнасибәтләримизи мөһкәмләндирир.  Достлар бир-бири илә мүнтәзәм үнсијјәт едәндә, өз һиссләрини, фикирләрини, нараһатчылыгларыны бөлүшәндә достлуг телләри даһа да мөһкәм олур. Јеһоваја дуа етмәк дә ејни бәһрәни ҝәтирир. Аллаһ Мүгәддәс Китаб васитәсилә бизә Өз фикирләрини, һиссләрини чатдырыр, ҝәләҹәклә бағлы нијјәтини ачыр. Биз исә мүнтәзәм дуа етмәклә ән мәһрәм һиссләримизи Онунла бөлүшә биләрик. Беләҹә, Јеһова Аллаһла достлуг бағларымыз ҝетдикҹә даһа да сых олаҹаг (Јагуб 4:8).

5. Һарадан билирик ки, Јеһова Аллаһ бүтүн дуалары ешитмир?

⁵ Демәк олармы ки, Аллаһ бүтүн дуалары ешидир? Хејр. Мәсәлән, Әшија пејғәмбәр васитәсилә Јеһова Аллаһ халгына демишди: «Нә гәдәр дуа едирсиниз един, сизи ешитмирәм; әлләриниз бүсбүтүн гана батыб» (Әшија 1:15). Бәли, еһтијатлы олмасаг, елә бир шејә јол верәрик ки, Јеһова Аллаһла арамызда учурум јаранар вә нәтиҹәдә, Аллаһ бизим дуаларымызы гәбул етмәз.

6. Иман етмәк нә дәрәҹәдә ваҹибдир? Иманымызы неҹә ҝөстәрмәлијик?

 ⁶ Аллаһын дуаларымызы гәбул етмәсини истәјириксә, Она иман етмәк фәрздир, мүтләгдир (Марк 11:24). Мүгәддәс Китабда јазылыб: «Иман етмәдәнсә Аллаһын разылығыны газанмаг мүмкүн дејил, чүнки Аллаһа јахынлашан адам Онун варлығына вә Ону ҹидд-ҹәһдлә ахтаранлара мүкафат вердијинә инанмалыдыр» (Ибраниләрә 11:6). Лакин садәҹә иман ҝәтирмәк аздыр. Иманымызы һәр ҝүн Јеһова Аллаһа итаәт етмәклә тәсдиг етмәлијик. (Јагуб 2:26 ајәсини охујун.)

7. а) Јеһова Аллаһа дуа едәндә нәјә ҝөрә тәвазөкар вә һөрмәтҹил олмалыјыг? б) Дуанын сәмими олдуғу нәдән ҝөрүнүр?

⁷ Јеһова Аллаһа дуа едәндә тәвазөкар вә һөрмәтҹил олмалыјыг. Бу чох ваҹибдир. Тәсәввүр един ки, сиз дөвләт башчысынын гәбулуна ҝетмисиниз. Тәбии ки, сиз онунла һөрмәтлә данышаҹагсыныз. Гадир Аллаһ Јеһоваја мүраҹиәт едәндә биз даһа бөјүк һөрмәт ҝөстәрмәлијик вә Онун јанында өзүмүзү ашағы тутмалыјыг (Јарадылыш 17:1; Зәбур 138:6). Сәмими шәкилдә вә үрәкдән дуа етмәк дә мүтләгдир, һәр ҝүн ејни сөзләри тәкрар-тәкрар сөјләмәк, баша дүшмәдијимиз дилдә дуа етмәк вә ја дуаны дуа китабларындан охумаг дүзҝүн дејил (Мәтта 6:7, 8).

8. Дуамыза ҹаваб алмаг истәјириксә, нә етмәлијик?

⁸ Һәмчинин дуада Јеһова Аллаһдан нә исә истәмишиксә, вар-ҝүҹүмүзлә чалышмалыјыг ки, дуамыза ујғун һәрәкәт едәк. Мәсәлән, Јеһоваја еһтијаҹларымызла бағлы дуа етмишиксә, тәнбәллик етмәмәлијик, отуруб ҝөзләмәмәлијик ки, Јеһова бизи һәр шејлә тәмин едәҹәк. Неҹә дејәрләр, «сәндән һәрәкәт, мәндән бәрәкәт». Биз зәһмәткеш олмалы вә һәр иши ҝөрмәјә һазыр олмалыјыг (Мәтта 6:11; 2 Салоникилиләрә 3:10). Јахуд, ола билсин, Јеһоваја дуа  етмишик ки, һансыса пис һәрәкәтдән әл чәкмәјә бизә көмәк етсин. Дуамыза ҹаваб алмаг үчүн бизи бу һәрәкәтә сөвг едән вәзијјәтләрдән гачмалыјыг (Колослулара 3:5). Инди исә ҝәлин дуа илә бағлы әксәр инсанлары марагландыран суаллара ҹаваб тапмаға чалышаг.

9. Кимә дуа етмәлијик? Јәһја 14:6 ајәсиндән дуа илә бағлы нә өјрәнирик?

⁹ Кимә дуа етмәк лазымдыр? Иса Мәсиһ давамчыларына «ҝөјләрдә олан Атамыз»а дуа етмәји өјрәтмишди (Мәтта 6:9). Һәмчинин о демишди: «Јол, һәгигәт вә һәјат мәнәм. Мәним васитәчилијим олмадан һеч кәс Атанын јанына ҝәлә билмәз» (Јәһја 14:6). Одур ки, Аллаһа Иса Мәсиһин ады илә дуа етмәк лазымдыр. Бу нә демәкдир? Јәни дуаларымызын гәбул олунмағыны истәјириксә, Аллаһын Мәсиһә тапшырдығы вәзифәјә һөрмәтлә јанашмалыјыг. Артыг билдијимиз кими, Иса Мәсиһ бизи ҝүнаһын вә өлүмүн әлиндән гуртармаг үчүн Јеһова Аллаһын бујруғу илә јер үзүнә ҝәлмишди (Јәһја 3:16; Ромалылара 5:12). Јеһова Аллаһ ону һәмчинин Һаким вә ҝүнаһларымызын әфвинә јол ачан Баш каһин тәјин едиб (Јәһја 5:22; Ибраниләрә 6:20).

10. Дуанын хүсуси дуруш гајдасы вармы? Изаһ един.

¹⁰ Дуанын хүсуси дуруш гајдасы вармы? Јеһова Аллаһ тәләб етмир ки, мүтләг ајаг үстә, отураг вәзијјәтдә вә ја диз үстә дуа едәк. Әсас одур ки, дурушумуз һөрмәтҹил тәрздә олсун (1 Салнамәләр 17:16; Нәһәмја 8:6; Дәнјал 6:10; Марк 11:25). Јеһова Аллаһ үчүн мүһүм олан бизим дуруш тәрзимиз јох, Она бәсләдијимиз мүнасибәтдир. Аллаһа истәнилән јердә, ҝүнүн истәнилән вахтында дуа етмәк олар. Дуаны һәм уҹадан, һәм дә үрәкдә  етмәк олар. Јеһова Аллаһ үрәкдә едилән дуалары да ешидир (Нәһәмја 2:1—6).

11. Аллаһа нә һагда дуа едә биләрик?

¹¹ Нә һагда дуа етмәк олар? Аллаһа хош ҝедән һәр шеј барәдә дуа етмәк мүнасибдир. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Онун ирадәсинә мүвафиг нә диләјириксә, О ешидир» (1 Јәһја 5:14). Бәс шәхси мәсәләләр барәдә дуа етмәк олар? Әлбәттә. Дуаны ики јахын достун сөһбәтинә бәнзәтмәк олар. Биз Аллаһа бүтүн фикирләримизи, үрәјимиздән кечән бүтүн һиссләри ачыб даныша биләрик (Зәбур 62:8). Дуада мүгәддәс руһ истәјә биләрик ки, Ону разы салан тәрздә һәрәкәт етмәјә бизә көмәк етсин (Лука 11:13). Һәмчинин Аллаһдан дүзҝүн гәрарлар вермәк үчүн һикмәт, чәтинликләри аша билмәк үчүн ҝүҹ истәмәк олар (Јагуб 1:5). Еләҹә дә биз дуа едиб Аллаһдан ҝүнаһларымызы бағышламасыны диләмәлијик (Ефеслиләрә 1:3, 7). Башгалары үчүн, мәсәлән, аилә үзвләримиз, јығынҹагдакы баҹы-гардашлар үчүн дә дуа етмәји унутмамалыјыг (Һәвариләрин ишләри 12:5; Колослулара 4:12).

12. Ән әсас нә һагда дуа етмәк лазымдыр?

¹² Ән әсас нә һагда дуа етмәк лазымдыр? Бу суалын ҹавабыны Иса Мәсиһин шаҝирдләринә нүмунә олараг өјрәтдији дуадан тапмаг олар. (Мәтта 6:9—13 ајәләрини охујун.) Дуамызын әсас мөвзусу Јеһова Аллаһ вә Онун нијјәти олмалыдыр. Дуада бизә етдији бүтүн јахшылыглара ҝөрә Аллаһа шүкүр етмәлијик (1 Салнамәләр 29:10—13). Иса демишди ки, шаҝирдләри, илк нөвбәдә, Аллаһын адынын мүгәддәс тутулмасы барәдә дуа етмәлидирләр. Сонра исә онлар Аллаһын Падшаһлығынын ҝәлмәси вә Онун ирадәсинин бүтүн дүнјада јеринә јетмәси үчүн дуа етмәли идиләр. Иса пејғәмбәрин сөзләринә әсасән, јалныз бу ваҹиб хаһишләрдән сонра шәхси еһтијаҹларымыз барәдә дуа етмәлијик. Дуамызын  әсас мөвзусу Јеһова Аллаһ вә Онун ирадәси олса, бундан ҝөрүнәҹәк ки, һәјатымызда ән әсас шеј Аллаһла мүнасибәтдир.

13. Дуа нә гәдәр чәкмәлидир?

¹³ Дуа нә гәдәр чәкмәлидир? Мүгәддәс Китабда бу барәдә дәгиг һеч нә јазылмајыб. Вәзијјәтдән асылы олараг, дуаларымыз узун вә ја гыса ола биләр. Мәсәлән, јемәкдән габаг гыса дуа етмәк мүнасиб олар.  Шүкранларымызы билдирәндә, нараһатчылыгларымызы данышанда исә дуамыз даһа узун чәкә биләр (1 Ишмуил 1:12, 15). Амма Мәсиһин дөврүндә јашајан бәзи диндарлар кими, башгаларынын ҝөзүнә ҝирмәк үчүн узун-узады дуа етмәмәлијик (Лука 20:46, 47). Бу ҹүр дуалар Јеһова Аллаһа хош ҝетмир, Онун үчүн әсас одур ки, дуаларымыз үрәкдән ҝәлсин.

14. Ҝүндә нечә дәфә дуа етмәк лазымдыр? Бу суалын ҹавабы бизә Јеһова һагда нә өјрәдир?

¹⁴ Ҝүндә нечә дәфә дуа етмәк лазымдыр? Јеһова Аллаһ бизләри тез-тез дуа етмәјә сәсләјир. Аллаһын Кәламында дејилир: «Даима дуа един», «Һәмишә дуа един» (Мәтта 26:41; Ромалылара 12:12; 1 Салоникилиләрә 5:17). Јараданымыз һәмишә бизи динләмәјә һазырдыр. Бизә бәсләдији мәһәббәтә  вә ҝөстәрдији сәхавәтә ҝөрә һәр ҝүн Она миннәтдарлығымызы сөјләјә биләрик. Ондан ҝүҹ-гүввәт, тәсәлли истәјә биләрик, хаһиш едә биләрик ки, бизә јол ҝөстәрсин. Дуа етмәк шәрәфини, доғрудан да, гијмәтләндиририксә, Халигимизлә үнсијјәтдә олмаг үчүн һәр фүрсәтдән истифадә едәҹәјик.

15. Нәјә ҝөрә дуанын сонунда «амин» демәк лазымдыр?

¹⁵ Нәјә ҝөрә дуанын сонунда «амин» демәк лазымдыр? «Амин» сөзүнүн мәнасы «мүтләг» вә ја «гој белә олсун» демәкдир. Дуанын сонунда «амин» демәклә дуамызын сәмими олдуғуну, үрәкдән ҝәлдијини ҝөстәририк (Зәбур 41:13). Мүгәддәс Китаба әсасән, кимсә башгаларынын адындан дуа едәндә сонда ја уҹадан, ја да үрәкдә «амин» демәк олар. Бунунла дуада дејилән сөзләрлә разы олдуғумузу билдиририк (1 Салнамәләр 16:36; 1 Коринфлиләрә 14:16).

16. Нәјә әсасән дејә биләрик ки, Аллаһ дуаларымыза ҹаваб верир?

¹⁶ Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Јеһова «дуалары ешидән» Аллаһдыр (Зәбур 65:2). О, милјонларла инсанын сәмими дуасыны ешидир вә мүхтәлиф јолларла онларын дуасына ҹаваб верир.

17. Аллаһ мәләкләри вә јер үзүндәки гуллугчулары васитәсилә дуаларымыза неҹә ҹаваб верир?

¹⁷ Аллаһ бизим дуаларымыза мәләкләри вә јердәки гуллугчулары васитәсилә ҹаваб верир (Ибраниләрә 1:13, 14). Дәфәләрлә олуб ки, инсанлар Мүгәддәс Китабы баша дүшмәк үчүн Аллаһдан көмәк истәјиб вә гыса мүддәт сонра Јеһованын Шаһидләри онларын гапысыны дөјүб. Мүгәддәс Китаб ҝөстәрир ки, мәләкләр мүждәнин јајылмасында фәал иштирак едирләр. (Вәһј 14:6 ајәсини охујун.) Һәмчинин чохларымыз һансыса проблемимиз вә ја  еһтијаҹымыз барәдә Јеһоваја дуа етмиш вә мәсиһи баҹы-гардашларымыздан лазым олан көмәји алмышыг (Мәсәлләр 12:25; Јагуб 2:16).

18. Аллаһ дуаларымыза даһа неҹә ҹаваб верир?

¹⁸ Аллаһ дуаларымыза даһа неҹә ҹаваб верир? Проблемләримизи һәлл етмәк үчүн көмәк истәјәндә О, мүгәддәс руһу илә бизә јол ҝөстәрир, ҝүҹ верир (2 Коринфлиләрә 4:7). Һәмчинин мүәјјән мәсәлә илә бағлы гәрар вермәли оланда Аллаһ Мүгәддәс Китаб васитәсилә бизә көмәк едир. Мәсәлән, Мүгәддәс Китабы охујанда көмәјимизә чатан бир ајә растымыза чыха биләр. Јахуд Јеһова Аллаһ һансыса баҹы вә ја гардашы тәшвиг едә биләр ки, ибадәт ҝөрүшү заманы шәрһиндә бизә лазым олан фикри сөјләсин. Мүгәддәс Китабдан көмәјимизә чатаҹаг фикри ағсаггалын дилиндән дә ешидә биләрик (Галатијалылара 6:1).

19. Аллаһын дуаларымыза ҹаваб вермәдијини дүшүнәндә нәји јадда сахламалыјыг?

¹⁹ Амма һәрдән бизә елә ҝәлә биләр ки, Јеһова дуаларымыза ҹаваб вермир. Јадда сахлајын, Аллаһ дуамыза нә вахт вә неҹә ҹаваб вермәји јахшы билир. О, билир бизә нә лазымдыр. Бәзән исрарла дуа етмәк лазым ҝәлә биләр. Бу ҝөстәрәҹәк ки, биз Аллаһын дуамыза ҹаваб верәҹәјинә әминик вә истәдијимиз шеј бизим үчүн, доғрудан да, ваҹибдир (Лука 11:5—10). Һәрдән Јеһова дуамыза ҝөзләмәдијимиз шәкилдә ҹаваб верир. Туталым, дара дүшмүшүк вә дуа едиб Јеһовадан бу проблеми арадан галдырмағы хаһиш едирик. Амма Јеһова проблеми арадан галдырмыр, бу чәтинлијә дөзмәјә ҝүҹ верир. (Филиппилиләрә 4:13 ајәсини охујун.)

20. Нәјә ҝөрә Јеһоваја тез-тез дуа етмәлијик?

²⁰ Јеһова Аллаһа дуа етмәк, доғрудан да, бөјүк шәрәфдир! Биз әминик ки, О, дуаларымызы ешидир (Зәбур 145:18). Јарадана нә гәдәр тез-тез үрәкдән дуа етсәк, Онунла достлуғумуз бир о гәдәр мөһкәм олаҹаг.