НЈУ–ЈОРКДА (АБШ) јашајан бир киши бөлүшүр: «Оғлум Ҹонатан биздән бир нечә километр аралыда јашајан достларынын јанына ҝетмишди. Онун ора ҝетмәси јолдашым Валентинанын һеч хошуна ҝәлмирди. О, һәмишә ниҝаран галырды ки, бирдән јолда башына нә исә ҝәләр. Ҹонатан електроника илә марагланырды вә достларынын емалатханасында тәҹрүбәсини артырмаг имканы вар иди. Һәмин вахт мән Нју-Јоркда, гәрби Манһеттендә јерләшән евимиздә идим. Арвадым исә Пуерто–Рикодакы гоһумларыҝилә ҝетмишди. Дүшүнүрдүм ки, Ҹонатан бу дәгигә ҝәләр. Елә о анда гапынын зәнҝи чалынды. Фикирләшдим: “Јәгин оғлумдур”. Амма ҝәлән о дејилди. Гапыны ачанда гаршымда полис вә тәҹили јардым ишчиләрини ҝөрдүм. “Бу сүрүҹүлүк вәсигәсинин кимә мәхсус олдуғу билирсиниз?” — дејә полис сорушду. “Бәли, оғлум Ҹонатанын вәсигәсидир”, — дедим. “Тәәссүф һисси илә сизә билдиририк ки, гәза һадисәси баш вериб вә... сизин оғлунуз... оғлунуз һәлак олуб”. Илк дедијим сөзләр: “Ола билмәз!” — олду. Үстүндән илләр кечсә дә, һәмин аҹы хәбәрин үрәјимиздә ачдығы јара һәлә дә сағалмајыб».

 Барселонада (Испанија) јашајан бир ата јазыр: «1960-ҹы илләрдә биз — мән, һәјат јолдашым Марија, 13, 11 вә 9 јашларында олан үч ушағымыз, Дејвид, Пакито вә Изабел хошбәхт бир аилә кими јашајырдыг.

1963-ҹү илин март ајы иди. Оғлум Пакито дәрсдән ҝәләндә башынын бәрк ағрыдығындан шикајәтләнди. Биз чаш-баш галмышдыг, билмирдик, бу нәдән ола биләр. Амма чох кечмәди, үч саатдан сонра о кечинди. Бејин гансызмасы нәтиҹәсиндә оғлумуз ҝөзләнилмәдән һәјатыны итирди.

Пакитонун өлүмүндән 30 илдән чох кечиб. Лакин һәлә дә о јадымыза дүшәндә јарамыз тәзәләнир. Ола билмәз ки, валидејн өвладыны итирсин вә нечә мүддәт кечмәсиндән, јахуд нә гәдәр башга ушагларынын олмасындан асылы олмајараг, санки үрәјинин бир парчасынын гопарылдығыны дүшүнмәсин.

 Ушағыны итирән бу ики валидејнин нүмунәси бала иткисинин валидејндә нә гәдәр дәрин вә сағалмаз из бурахдығыны ҝөстәрир. Бир һәким неҹә дә дүзҝүн вурғуламышды: «Адәтән аиләдә ушағын өлүмү бөјүјүн өлүмүндән даһа фаҹиәли вә сарсыдыҹы олур, чүнки ушағын өләҹәјини һеч ким ағлына белә ҝәтирмир... Ушағын өлүмү илә онун үчүн гурулан ҝәләҹәк арзулар, гоһумлуг [оғул, ҝәлин, нәвә] мүнасибәтләри, һәлә ҝерчәкләшмәмиш хәјаллар да јоха чыхыр». Бу аҹы һиссләри, һәмчинин ушағыны салан аналар да кечирир.

Һәјат јолдашыны итирән бир гадын бөлүшүр: «Әрим Рассел Икинҹи Дүнја мүһарибәси заманы Сакит океанын һәрби әмәлијјатлар ҝедән әразисиндә тибб ишчиси кими хидмәт едирди. О, бир чох ганлы дөјүшләрин ҹанлы шаһиди олмуш вә бунлардан сағ чыхмышды. О, Бирләшмиш Штатлара гајыдыб, сакит һәјат сүрмәјә башлады. Сонралар Аллаһын Кәламынын тәблиғчиси кими хидмәт едирди. 60 јашындан чох кечмәмишди ки, үрәјиндән шикајәтләнмәјә башлады. Рассел фәал һәјат тәрзи сүрмәјә чалышырды. Лакин бир ҝүн, 1988-ҹи илин ијул ајында, о, ағыр инфаркт кечирди вә өлдү. Ону итирмәк мәним үчүн бөјүк зәрбә олду. Онунла һеч сағоллаша да билмәдим. О, мәним садәҹә әрим јох, һәм дә һәмдәмим иди. Биз онунла 40 ил бир јастыға баш гојмушдуг. Инди мәнә елә ҝәлир ки, сонсуз тәнһалыға гәрг олмушам».

Бунлар, һәр ҝүн дүнјада баш верән вә аиләләрә бөјүк зәрбә вуран минләрлә бәдбәхт һадисәләрдән јалныз бир нечәсидир. Өвладыны, һәјат јолдашыны, ата-анасыны, достларыны итирән бир чох кәдәрли инсанлар Мүгәддәс Китаб јазычыларындан олан Булусун өлүмү «ахырынҹы дүшмән» адландырмасы илә разылашырлар. Бу дәһшәтли хәбәри ешидән бир чохларынын илк сөзү адәтән: «Ола билмәз! Инанмырам!» — олур. Ҝөрәҹәјимиз кими, чох вахт бунун ардынҹа башга һиссләр дә јараныр (1 Коринфлиләрә 15:25, 26).

Анҹаг јаслы оланларын һиссләри һаггында данышмаздан өнҹә, ҝәлин бир нечә ваҹиб суалы ҹавабландыраг. Өлүм инсан үчүн һәр шејин сонуму демәкдир? Өлән әзизләримизи јенидән ҝөрәҹәјимизә үмид едә биләрикми?

Мүгәддәс Китаб јазычысы Булус, «ахырынҹы дүшмән» олан өлүмдән азад олаҹағымыза үмид верәрәк јазыр: «Өлүмү мәһв едәҹәк» (1 Коринфлиләрә 15:26). Булус буна нә үчүн бу гәдәр әмин иди? Чүнки ону өјрәдән шәхсин өзү, Иса Мәсиһ өлүләрдән дирилмишди (Һәвариләрин ишләри 9:3—19). Мәһз буна ҝөрә дә Булус јазыр: «Өлүм инсан [Адәм] васитәсилә ҝәлдији кими, өлүләрин дирилмәси дә инсан [Иса Мәсиһ] васитәсиләдир. Неҹә ки Адәмин уҹбатындан һамы өлүр, Мәсиһин сајәсиндә дә һамы һәјата говушаҹаг» (1 Коринфлиләрә 15:21, 22).

Иса Наиндән олан дул гадынын оғлунун өлүмүнә чох кәдәрләнмишди. Мүгәддәс Китабда бу һагда белә дејилир: «Иса шәһәрин дарвазасына јахынлашанда ҝөрдү ки, орадан бир ҹәназә чыхарырлар. Мәрһум анасынын јеҝанә оғлу иди. Гадын һәм дә дул иди. Гадынын јанында шәһәр ҹамаатындан чохлу адам вар иди. Ананы ҝөрәндә Ағанын она јазығы ҝәлди вә деди: “Ағлама”. О јахынлашыб мафәјә тохунду. Мафәни апаранлар ајаг сахладылар. Иса деди: “Еј ҹаван, сәнинләјәм,  ајаға галх!” Өлән оғлан галхыб отурду вә данышмаға башлады. Иса ону анасына верди. Һамынын ҹанына ваһимә дүшдү. Онлар Аллаһы мәдһ етмәјә вә: “Арамызда бөјүк бир пејғәмбәр зүһур едиб”, “Аллаһ өз халгына нәзәр салыб”, — демәјә башладылар» (Лука 7:12—16).

Исанын орада һамынын ҝөзү гаршысында оғланы дирилтмәси јаддашлардан силинмәјәҹәк бир һадисәдир. Бу, Исанын һәмин һадисәдән бир гәдәр әввәл «јени бир ҝөј» алтында јер үзүндә баш верәҹәк дирилмәјә даир сөјләдији пејғәмбәрлијә тәсдиг иди. О вахт Иса демишди: «Буна һејрәт етмәјин, чүнки елә бир вахт ҝәләҹәк ки, гәбирләрдә оланларын һамысы онун сәсини ешидәҹәк,.. дириләҹәкләр» (Вәһј 21:1, 3, 4; Јәһ­ја 5:28, 29 һаш.; 2 Бутрус 3:13).

Бундан әлавә, дирилмә һадисәсинин ҹанлы шаһидләри арасында Бутрус вә Иса илә бәрабәр сәјаһәт едән 12 һәваридән бир нечәси дә олмушду. Онлар Ҹәлилә дәнизи саһилиндә оларкән дирилмиш Исанын сәсини өз гулаглары илә ешитмишдиләр. Мүгәддәс Китабда нәгл едилир: «Иса онлары чағырды: “Ҝәлин сәһәр јемәјинизи јејин”. Шаҝирдләрдән һеч бири ҹәсарәт едиб: “Сән кимсән?” — дејә сорушмады, чүнки һамысы Ағаны танымышды. Иса јахынлашыб чөрәји дә, балығы да онлара пајлады. О дириләндән сонра артыг үчүнҹү дәфә иди ки, шаҝирдләринә ҝөрүнүрдү» (Јәһја 21:12—14).

Буна ҝөрә дә Бутрус там әминликлә гәләмә алмышды: «Ағамыз Иса Мәсиһин Атасы вә Аллаһына шүкүрләр олсун! О, бөјүк мәрһәмәтинә ҝөрә Иса Мәсиһи дирилтмәклә бизә јени һәјат вериб ҹанлы үмидә говушдурду» (1 Бутрус 1:3).

Һәвари Булус нөвбәти сөзләри демәклә сарсылмаз үмидә малик олдуғуну билдирмишди: «Төвратда вә Пејғәмбәрләрин китабында јазылмыш һәр шејә инанырам, Аллаһын һәм ­салеһләри, һәм дә гејри-салеһләри дирилдәҹәјинә үмид едирәм. Онларын өзләри дә буна үмид едирләр» (Һәвариләрин ишләри 24:14, 15).

Буна ҝөрә дә милјонларла инсан әзизләринин јер үзүндә, лакин там фәргли шәраитдә һәјата гајыдаҹагларыны ҝөрмәјә үмид едә биләрләр. Бу неҹә бир шәраит олаҹаг? Өлән әзизләримиз үчүн Мүгәддәс Китаба әсасланан үмид һаг­гында даһа әтрафлы бу брошүрүн «Өләнләр үчүн һәгиги үмид» адланан сонунҹу һиссәсиндә данышаҹағыг.

Инди исә ҝәлин әзиз адамынын өлүмүнә ҝөрә кәдәрләнән инсаны нараһат едән суаллара нәзәр салаг: бу ҹүр һиссләр кечирмәк гәбаһәтдирми? Бу дәрдә неҹә дөзмәк олар? Башгалары неҹә көмәк едә биләр? Кәдәрли оланлара мән неҹә көмәк едә биләрәм? Ән әсасы исә, Мүгәддәс Китабда өләнләр үчүн һансы үмид вар? Әзизләрими нә вахтса јенидән ҝөрә биләҹәјәмми? Ҝөрәҹәјәмсә, бәс һарада?