1, 2. Ишмуил Исраил халгыны Ҝилгала нә үчүн топлајыб вә онлара нәји баша салмаг истәјир?

ИШМУИЛ узун илләрдир ки, Исраилдә пејғәмбәр вә һакимдир. Аллаһын бу садиг хидмәтчиси халгы Ҝилгал шәһәринә топлајыб. Гураглыг мөвсүмүдүр. Мүасир тәгвимлә мај вә ја ијун ајыдыр. Зәмиләр сары-гызылы дон ҝејиниб, бичин вахты јетишиб. Ишмуил халгын гаршысында дуруб бир-бир һамыны нәзәрдән кечирир. Әтрафа лал сүкут чөкүб. О, сојдашларынын үрәјинә јол тапмаг истәјир.

² Исраиллиләр вәзијјәтин нә гәдәр ҹидди олдуғуну баша дүшмүрләр. Бир мүддәт әввәл онлар инадла өзләринә падшаһ истәмишдиләр. Онлар анламырлар ки, падшаһ истәмәклә Јеһова Аллаһа вә онун елчисинә һөрмәтсизлик едибләр, падшаһлары Јеһова Аллаһы рәдд едибләр. Ҝөрәсән, Ишмуил онлара буну баша сала биләҹәк?

3, 4. а) Нәјә ҝөрә Ишмуил ҹаванлығындан сөз ачыр? б) Нәјә ҝөрә бу ҝүн Ишмуил кими иман өрнәјинә еһтијаҹымыз вар?

³ Ишмуил халга дејир: «Мән... артыг гоҹалмышам, башым ағарыб». Онун гар кими ағ сачлары бу сөзләрә гүввәт верир. Сонра о дејир: «Ҝәнҹлијимдән бу ҝүнә гәдәр сизин өнүнүздә ҝетмишәм» (1 Ишм. 11:14, 15; 12:2). О јаша долса да, ҝәнҹлијини, о ҝүнләри чох ҝөзәл хатырлајыр. О вахтлар вердији гәрарлар она Јеһова Аллаһа бағлы, иман долу һәјат сүрмәјә көмәк едиб.

⁴ Ишмуил узун илләр имансыз вә хаин инсанларын арасында јашаса да, әлиндән ҝәләни едирди ки, иманыны горујуб-сахласын. Буҝүнкү позғун вә аллаһсыз дүнјада да иманы горумаг  һәләм-һәләм асан иш дејил. (Лука 18:8 ајәсини оху.) Одур ки, ҝәлин Ишмуилин өмүр китабыны вәрәгләјәк, ҝөрәк о, бизә нә өјрәдир.

5, 6. Ишмуилин ушаглығы неҹә кечиб вә нәјә ҝөрә валидејнләри она ҝөрә архајын идиләр?

⁵ Ишмуилин ушаглыг илләри гејри-ади кечиб. О, сүддән ајрыландан бир гәдәр сонра, һарадаса үч јашындан Јеһова Аллаһын Шилодакы мүгәддәс чадырында хидмәтә башлајыб. Шило онун Рамадакы ата евиндән 30 километрдән артыг мәсафәдә јерләширди. Ата-анасы Әлгәнајла Һәннә әһд етдикләри кими, оғулларыны шәрәфли хидмәтә, өмүрлүк нәзирилијә һәср етмишдиләр *. Кимсә фикирләшә биләр ки, јәгин валидејнләри ону севмирди, ондан имтина етмишди. Доғруданмы бу, белә иди?

⁶ Хејр! Онлар Ишмуили мүгәддәс чадыра апаранда архајын идиләр ки, орада онун гајғысына галан олаҹаг. О, баш каһин Әлинин һимајәси алтында иди, онлар бирликдә хидмәт едирдиләр. Чадырда мүәјјән ишләри ҝөрән гадынлар да хидмәт едирди (Чых. 38:8; Һак. 11:34—40).

7, 8. а) Ишмуилин валидејнләри ону хидмәт етмәјә неҹә һәвәсләндирирдиләр? б) Ишмуилин ата-анасы буҝүнкү валидејнләрә һансы саһәдә өрнәкдир?

⁷ Әлгәнајла Һәннә әзиз балаларыны һеч вахт унутмурдулар, ахы бу көрпә дуаларынын ҹавабы иди. Һәннә Аллаһа әһд етмишди ки, оғлу олса, ону өмүрлүк мүгәддәс хидмәтә һәср едәҹәк. Һәр ил бу гајғыкеш ана баласыны ҝөрмәјә ҝәлир вә хидмәт заманы ҝејинмәси үчүн она өз әли илә тохудуғу көјнәји ҝәтирирди. Тәбии ки, балаҹа Ишмуил анасыны ҝөрәндә чох севинирди. Валидејнләри һәр ҝәлишләриндә Ишмуилә бу ҹүр јердә Јеһова Аллаһа хидмәт етмәјин бөјүк шәрәф олдуғуну ашылајырдылар. Онларын бу ҹүр нәсиһәти она гол-ганад верирди.

⁸ Бу ҝүн валидејнләр Һәннә илә Әлгәнадан чох шеј өјрәнә биләрләр. Әксәр валидејнләр өвладларыны һәр шејлә тәмин етмәк үчүн дәридән-габыгдан чыхырлар, амма онларын руһани тәләбатларыны өдәмәк үчүн һеч нә етмирләр. Лакин Ишмуилин ата-анасы илк нөвбәдә өвладларынын руһанилијини дүшүнүрдү. Ишмуилин бөјүјүб бу ҹүр инсан олмасында бунун әһәмијјәти бөјүк олмушду. (Мәсәлләр 22:6 ајәсини оху.)

9, 10. а) Мүгәддәс чадырын гурулушу неҹә иди вә Ишмуил бурадакы хидмәтинә неҹә јанашырды? (Һәмчинин һашијәјә бах.) б) Ишмуил мүгәддәс чадырда һансы иши ҝөрүрдү вә ҝәнҹләр ондан нә өјрәнә биләрләр?

 ⁹ Ҝәлин Ишмуилин ушаглыг илләрини тәсәввүр едәк: о, Шилонун әтрафындакы тәпәләри ҝәзиб-долашыр. Шәһәри, јамаҹдан ашағыдакы дәрәни ҝөздән кечирир, Јеһованын чадырына бахыб севинир, фәрәһләнир. Чадыр мүгәддәс јер иди *. Бу јер Јеһова Аллаһын дүнјадакы јеҝанә ибадәтҝаһы иди. Чадыр Ишмуилин вахтындан тәхминән 400 ил әввәл Муса пејғәмбәрин рәһбәрлији алтында дүзәлдилмишди.

¹⁰ Ишмуил бөјүдүкҹә Аллаһын мүгәддәс мәскәнинә мәһәббәти дә бөјүјүрдү. О, өзү һагда нөвбәти сөзләри јазмышды: «Балаҹа Ишмуил исә әјниндә кәтан дөшлүк Јеһованын һүзурунда хидмәт едирди» (1 Ишм. 2:18). Бу садә голсуз палтар Ишмуилин каһинләрә көмәк етдијини ҝөстәрирди. Ишмуил каһин нәслиндән олмаса да, сәһәрләр һәјәтин гапыларыны ачыр вә гоҹа Әлијә баш чәкирди. Чадырда хидмәт етмәк она севинҹ ҝәтирирди. Лакин һәрдән Јеһова Аллаһын евиндә елә шејләр баш верирди ки, Ишмуилин саф гәлби сызлајырды.

11, 12. а) Һүфни илә Фәнһасы ағыр ҝүнаһлара сүрүкләјән нә иди? б) Онлар мүгәддәс чадырда һансы мәнфур ишләри төрәдирдиләр? (Һәмчинин һашијәјә бах.)

¹¹ Балаҹа Ишмуил мәбәддә чох мурдарлыгларын шаһиди олурду. Баш каһин Әлинин Һүфни вә Фәнһас адында ики оғлу вар иди. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Әлинин оғуллары јарамаз адамлар идиләр, Јеһоваја һөрмәт етмирдиләр» (1 Ишм. 2:12). Бу ајәдә јазылан ики фикир бир-бири илә әлагәлидир. Онлар Аллаһа һөрмәт етмәдикләри үчүн Мүгәддәс Китабда јарамаз адланырлар. Бу адамлар Аллаһын адил һөкм вә гајдаларыны һеч сајырдылар. Бу, онларын башга ағыр ҝүнаһлар етмәсинә сәбәб олмушду.

¹² Аллаһын Ганунунда каһинләрин хидмәти вә гурбанлары тәгдим етмәклә бағлы онлара верилән гајдалар јер алырды. Бу гајдалар әбәс јерә верилмәмишди. Гурбанлар ҝүнаһларын бағышланмасы үчүн Аллаһын ҝөрдүјү ишләри тәмсил едирди. Халг ҝәтирдији  гурбанлар сајәсиндә Аллаһын ҝөзүндә тәмиз олуб Ондан хејир-бәрәкәт вә рәһбәрлик ала биләрди. Лакин Һүфни илә Фәнһас каһин јолдашларынын гурбанлара һөрмәтсиз јанашмасына баис олурду *.

13, 14. а) Мүгәддәс чадырда төрәдилән мурдарлыглар сәмими гәлбли адамлара неҹә тәсир едирди? б) Нәјә ҝөрә дејә биләрик ки, Әли ата вә баш каһин кими үзәринә дүшән вәзифәни јеринә јетирмирди?

¹³ Тәсәввүр един, балаҹа Ишмуилин ҝөзү гаршысында нәләр баш верир: каһинләр өзбашыналыг едир, һеч ким онларын гаршысыны алмыр. Ишмуил һеч ҹүр буну ағлына сығышдыра билмир. Чадыра раһатлыг тапмаг, иманыны мөһкәмләндирмәк үчүн ҝәлән нечә-нечә инсан, јохсул, фағыр, мәзлум орадан кор-пешман, мәјус, алчалмыш һалда чыхыр. Һүфни илә Фәнһасын чадырда хидмәт едән гадынларла зина едиб Јеһованын ганунларыны тапдаладығындан хәбәр тутанда Ишмуилин кечирдији һиссләри тәсәввүр етмәк чәтин дејил (1 Ишм. 2:22). Јәгин о үмид едирди ки, Әли һәр шеји јолуна гојаҹаг.

¹⁴ Баш каһин олдуғу үчүн чадырда баш верән шејләрә ҝөрә Әли ҹавабдеһ иди. Буна ҝөрә дә вәзијјәти дүзәлдә биләҹәк јеҝанә адам о иди. О һәм дә бир ата кими оғулларынын башына ағыл гојмалы иди. Онларын һәрәкәти тәкҹә өзләринин јох, бүтүн халгын зијанына иди. Амма Әли нә ата кими, нә дә баш каһин кими үзәринә дүшәни еләмәди. Оғулларыны јүнҝүлвары мәзәммәт етди. (1 Ишмуил 2:23—25 ајәләрини оху.) Әслиндә исә онлара чох ҹидди төһмәт верилмәли иди. Онларын әмәлләри өлүмә лајиг иди!

15. Јеһова Аллаһ Әлијә һансы һөкмү чатдырды вә Әли илә оғуллары буна неҹә јанашды?

¹⁵ Вәзијјәт о јерә ҝәлиб чыхды ки, Јеһова Аллаһ Әлијә ады бизә мәлум олмајан бир пејғәмбәр васитәсилә һөкм хәбәри чатдырды. Аллаһ Әлијә деди: «Нә үчүн оғулларына Мәндән чох һөрмәт гојурсан?» Јеһова Аллаһ она билдирди ки, јарамаз оғулларынын икиси дә бир ҝүндә өләҹәк, нәслиндән бәла әскик олмајаҹаг, нәсли һәтта каһинликдән мәһрум олаҹаг. Амма бу ағыр һөкм нә Әлијә, нә дә оғулларына кар еләмәди (1 Ишм. 2:27—3:1).

16. а) Бу әһвалатда балаҹа Ишмуил барәдә нә дејилир? б) Ишмуил барәдә нә дүшүнүрсүнүз?

¹⁶ Мүгәддәс чадырда төрәдилән мурдар һәрәкәтләр Ишмуилә сирајәт етдими? Бу бәдбин әһвалатда никбин мәгамлар да јер алыб.  Мәсәлән, 1 Ишмуил 2:18 ајәсиндә јазылыб: «Балаҹа Ишмуил... Јеһованын һүзурунда хидмәт едирди». Ишмуил һәтта ушаглыг илләрини Аллаһа ибадәтә һәср етмишди. Һәмин фәслин 21-ҹи ајәсиндә Ишмуил һаггында даһа да үрәкачан сөзләрә раст ҝәлирик: «Балаҹа Ишмуил исә Јеһованын өнүндә бөјүјүрдү». Бәли, Ишмуил бөјүдүкҹә Јарадана даһа да јахынлашырды. Мәһз Јеһова Аллаһла јахын мүнасибәти сајәсиндә о, натәмизләр арасында тәмиз галды.

17, 18. а) Аллаһын ҝәнҹ хидмәтчиләри һансы саһәдә Ишмуилдән өрнәк алырлар? б) Нәдән ҝөрүнүр ки, Ишмуил дүз јол сечмишди?

¹⁷ Ишмуил дејә биләрди ки, әҝәр баш каһин вә оғуллары үрәкләри истәјәни едирсә, мән нијә етмәјим. Амма киминсә, һәтта сәлаһијјәт саһибинин ҝүнаһ етмәси һеч кимә ҝүнаһ етмәјә һагг вермир. Бу ҝүн дә Аллаһа хидмәт едән ушаглар, әтрафларында пис нүмунәләр олса да, Ишмуилдән өрнәк алыб Јеһованын һүзурунда бөјүјүрләр.

¹⁸ Јеһова Аллаһа сәдагәти Ишмуилә һансы хејри ҝәтирди? Мүгәддәс Китабда јазылыб: «Балаҹа Ишмуил исә бөјүјүр, һәм Јеһованын, һәм дә халгын рәғбәтини газанырды» (1 Ишм. 2:26). Ишмуил ән азындан онун үчүн дәјәрли олан инсанларын мәһәббәтини газанмышды. Ән ваҹиби исә сәдагәти она Јеһова Аллаһын рәғбәтини газандырмышды. Ишмуил әмин иди ки, ибадәт етдији Аллаһ Шилода баш алыб ҝедән мурдарлыглара сон гојаҹаг. Бәс нә вахт? Ҝеҹәләрин бириндә Ишмуил суалына ҹаваб тапыр.

19, 20. а) Ҝеҹәјарысы Ишмуилин башына ҝәлән вагиәни нәгл един. б) Ишмуил Әлијә неҹә јанашыр? в) Ишмуил һарадан билир ки, онунла данышан Јеһова Аллаһдыр?

¹⁹ Сәһәрин ачылмасына аз галыб. Һава  һәлә ишыглашмајыб. Чырагданын титрәк ишығы чадыры ишыгландырыр. Һәр јан сүкунәт ичиндәдир. Гәфләтән бир сәс бу сүкуту позур, кимсә Ишмуили чағырыр. Ишмуил елә фикирләшир ки, ону чағыран гоҹалмыш, ҝөзләри зәифләмиш Әлидир. О, јериндән галхыб тез онун јанына гачыр. Бир тәсәввүр един, балаҹа оғлан ајагјалын гача-гача Әлинин јанына ҝедир ки, ҝөрсүн нә истәјир. Ишмуилин Әлијә еһтирам бәсләмәси, она гаршы гајғыкеш олмасы тәгдирәлајигдир. Бүтүн ҝүнаһларына бахмајараг, Әли һәлә ки, Јеһова Аллаһа баш каһин кими хидмәт едир (1 Ишм. 3:2—5).

²⁰ Ишмуил Әлини ојадыб дејир: «Бәли, ағам. Мәни чағырдын?» Әли исә ону чағырмадығыны дејиб јатмаға ҝөндәрир. Бу вәзијјәт бир нечә дәфә тәкрарланыр. Сонда Әли ишин нә јердә олдуғуну анлајыр. О вахтлар чох надир һалларда Јеһова Аллаһдан вәһјләр вә хәбәрләр ҝәлирди, сәбәби исә мәлумдур. Әли баша дүшүр ки, Ишмуиллә данышан Јеһова Аллаһдыр. Әли Ишмуили јатағына ҝөндәрир вә дејир ки, Јеһова Аллаһ бир дә ону чағыранда нә ҹаваб версин. Ишмуил онун сөзүнә бахыб ҝедир. Бир аздан һәмин сәс: «Ишмуил! Ишмуил!» — дејә ону чағырыр вә Ишмуил ҹаваб верир: «Даныш, гулун Сәни ешидир» (1 Ишм. 3:1, 5—10).

21. Бу ҝүн Јеһова Аллаһ бизимлә неҹә данышыр вә нәјә ҝөрә биз Ону динләмәлијик?

²¹ Нәһајәт Шилода Јеһова Аллаһа гулаг асан бир адам тапылды. Бу, Ишмуилдир. О, өмрү боју Јеһова Аллаһа гулаг асды. Бәс сиз неҹә, һәмишә Јеһова Аллаһа гулаг асырсыныз? Биз ҝөзләмәмәлијик ки, ҝеҹә јарысы гејбдән Аллаһ бизимлә данышаҹаг. Амма бу ҝүн биз мүәјјән мәнада Аллаһын сәсини ешидирик. О, бизимлә Мүгәддәс Китабын сәһифәләриндән данышыр. Әҝәр Јеһова Аллаһы диггәтлә динләсәк вә Онун сөзүнә әмәл етсәк, иманымыз ҝет-ҝедә мөһкәмләнәҹәк. Буну Ишмуилин нүмунәсиндән ҝөрмәк олар.

22, 23. а) Ишмуилин чатдырдығы хәбәр неҹә һәјата кечир? б) Нәјин сајәсиндә Ишмуил һөрмәт газанырды?

²² Һәмин ҝеҹә Ишмуилин һәјатында дөнүш нөгтәси олур, онун Јеһова Аллаһла мүнасибәти јени шәкил алыр. Аллаһ ону пејғәмбәри вә елчиси сечир. Әввәлҹә Ишмуил Јеһова Аллаһдан алдығы хәбәри Әлијә чатдырмаға горхур. Чүнки Јеһова Аллаһ тезликлә Әлинин аиләсинә чыхардығы һөкмү һәјата кечирәҹәк вә бу, Онун сон сөзүдүр. Лакин Ишмуил ҹәсарәтини топлајыб бу илаһи һөкмү Әлијә сөјләјир, Әли дә бу һөкмә бојун әјир. Бир мүддәт сонра Аллаһын сөзләри һәјата кечир. Исраиллиләр филиштлиләрлә дөјүшә чыхыр вә Һүфни илә Фәнһас ејни ҝүндә һәлак олур. Әли исә Јеһова Аллаһын мүгәддәс сандығынын дүшмән әлинә кечдијини ешидәндә кәтилдән јыхылыб өлүр (1 Ишм. 3:10—18; 4:1—18).

 ²³ Ишмуилә ҝәлдикдә исә, о, инсанларын гаршысында Аллаһын садиг пејғәмбәри кими һөрмәт газанмаға давам едир. Мүгәддәс Јазыларда дејилир ки, Јеһова Аллаһ Ишмуиллә иди вә онун васитәси илә сөјләдији пејғәмбәрликләрин һамысыны һәјата кечирирди. (1 Ишмуил 3:19 ајәсини оху.)

24. Исраиллиләр Ишмуилдән нә тәләб етдиләр вә нәјә ҝөрә бу, ағыр ҝүнаһ иди?

²⁴ Бәс исраиллиләр Ишмуил кими, Аллаһа садиг галдылармы? Хејр! Бир мүддәт сонра онлар билдирдиләр ки, даһа пејғәмбәрин онлара һакимлик етмәсини истәмирләр, башга халгларда олдуғу кими падшаһ истәјирләр. Јеһова Аллаһын бујруғу илә Ишмуил онларын истәјини јеринә јетирди. Амма халга неҹә ағыр ҝүнаһа јол вердикләрини баша салмаг лазым иди. Чүнки падшаһ истәмәклә, әслиндә, онлар Ишмуили јох, Јеһова Аллаһы рәдд едирдиләр! Мәһз бу сәбәбә Ишмуил ҹамааты Ҝилгала топлајыб.

25, 26. Ишмуил халга ҝүнаһынын ағырлығыны неҹә баша салыр?

²⁵ Ҝәлин биринҹи абзасда тәсвир етдијимиз сәһнәјә гајыдаг. Јашлы Ишмуил үсјанкар исраиллиләрә мүраҹиәт едир. Онлара өмрү боју Аллаһа садиг галдығыны сөјләјир. Сонра үз тутуб Јеһоваја јалварыр, Ондан шимшәк чахдырмасыны диләјир (1 Ишм. 12:17, 18).

²⁶ Һеч гураглыг вахты шимшәк чахар?! Белә шеји нә ҝөрән олуб, нә ешидән. Ола билсин, Ишмуилин диләји ҹамаатын арасындан кимәсә гәрибә ҝәлир, киминсә ҝүлмәји тутур. Амма бу, чох чәкмир. Гәфләтән ҝөјүн үзүнү гара булудлар алыр. Күләк галхыб зәмидәки сүнбүлләри јерә јатырыр. Шимшәк ҝурулдајыб нәрә чәкир, ҝурултудан гулаг батыр. Вә будур, јағыш јағыр. Буну ҝөрән халгы Јеһова Аллаһын вә Ишмуилин зәһми басыр. Нәһајәт ки, онлар ҝүнаһларынын нә гәдәр ағыр олдуғуну баша дүшүрләр (1 Ишм. 12:18, 19).

27. Јеһова Аллаһ Ишмуил кими иманлы инсанлара неҹә јанашыр?

²⁷ Бу үсјанкар халгын үрәјинә Ишмуил јох, Јеһова Аллаһ јол тапды. Ишмуил ушаглыгдан та гоҹаланадәк Јеһова Аллаһа садиг галды вә Аллаһ ону мүкафатсыз гојмады. Јеһова Аллаһ дәјишмәздир. О, бу ҝүн дә Ишмуил кими иман саһиби олан һәр кәсә арха вә дајагдыр!