1-3. а) Әстәр шаһын тахтына јахынлашдыгҹа һансы һиссләри кечирир? б) Шаһ Әстәрин дәвәтсиз ҝәлишинә неҹә јанашыр?

ӘСТӘР үрәји дөјүнә-дөјүнә шаһ тахтына јахынлашыр. Шуш сарајындакы бөјүк отаг сүкута гәрг олуб. Елә сакитликдир ки, Әстәр һәтта аста-аста атдығы аддымларын сәсини, мәликә палтарынын хышылтысыны ешидир. Нә сарајын әзәмәти, нә ҝөзәл сүтунлар, нә дә Ливан сидрләриндән дүзәлмиш нахышлы таван онун диггәтини чәкмир. Онун бүтүн диггәти тахтда отуран шәхсә ҹәмләниб. Мәликәнин һәјаты бу шәхсин әлиндәдир.

² Әстәр јахынлашдыгҹа шаһ она бахыр вә гызыл әсасыны она тәрәф узадыр. Бу ади жест Әстәр үчүн һәјат демәкдир. Бу жест ҝөстәрир ки, дәвәтсиз ҝәлдијинә бахмајараг, шаһ Әстәри әфв едир. Әстәр тахта јахынлашыр вә миннәтдарлыг әламәти олараг әсанын уҹуна тохунур (Әст. 5:1, 2).

³ Һәр шеј шаһ Аһашверошун чох зәнҝин вә гүдрәтли олдуғундан хәбәр верир. О дөврдә Фарс һөкмдарынын либасы мүасир пулла јүз минләрлә доллара бәрабәр иди. Әстәр әринин ҝөзләриндә, аз да олса, бир истилик дујур. Әри ону севир. О, Әстәрә дејир: «Еј мәликә Әстәр, нә исә олуб? Нә диләјин вар? Һәтта сәлтәнәтимин јарысыны истәсән, сәнә вериләҹәк!» (Әст. 5:3).

4. Әстәри гаршыда һансы чәтинликләр ҝөзләјир?

⁴ Халгыны мәһвдән гуртармаг үчүн Әстәрин шаһын һүзуруна ҝәлмәји артыг онун иманлы вә ҹәсарәтли олдуғуну ҝөстәрир. Амма ән бөјүк чәтинликләр һәлә габагдадыр. Әстәр гүрурлу шаһы инандырмалыдыр ки, онун ән етибарлы мәсләһәтчиси мәнфур адамдыр, онун мәликәсинин халгыны гырмаг үчүн шаһа јалан данышыб. Ҝөрәсән, Әстәр буну неҹә едәҹәк? Биз онун иманындан нә өјрәнирик?

5, 6. а) Әстәр Ваиз 3:1, 7 ајәләриндә јазылдығы кими, нә едир? б) Әстәрин ағыллы гадын олдуғу нәдән ҝөрүнүр?

⁵ Әстәр мәсәләни һамынын јанында шаһа ачыб данышаҹаг? Белә  етсә, Әстәр шаһы алчалтмыш олар, мәсләһәтчиси Һәмана исә бүтүн иддиалары тәкзиб етмәк үчүн вахт газандырар. Ҝәлин ҝөрәк Әстәр неҹә давраныр. Әстәрдән әсрләр әввәл јашамыш Сүлејман пејғәмбәр јазмышды: «Һәр шејин өз вахты вар,.. сусмағын өз вахты, данышмағын өз вахты» (Ваиз 3:1, 7). Сөзсүз ки, аталығы Мәрдәһај ушаглыгдан Әстәрә бу кими ҝөзәл шејләри ашыламышды. Буна ҝөрә дә Әстәр баша дүшүр ки, данышмаг үчүн мүнасиб бир вахт сечмәк лазымдыр.

⁶ Әстәр шаһа дејир: «Әҝәр шаһа хошдурса, бу ҝүн бујуруб Һәманла бирҝә шаһын шәнинә һазырладығым зијафәтә ҝәлсин» (Әст. 5:4). Шаһ разылашыр вә Һәманын далынҹа адам ҝөндәрир. Ҝөрүрсүнүз, Әстәр неҹә ағылла давраныр? Әстәр әринин ләјагәтинә һөрмәт едир вә мәсәләни шаһа данышмаг үчүн мүнасиб јер, мүнасиб вахт сечир. (Мәсәлләр 10:19 ајәсини оху.)

7, 8. Әстәрин биринҹи зијафәти неҹә кечир вә нәјә ҝөрә о, мәсәләни шаһа ачыб данышмаға тәләсмир?

⁷ Шүбһәсиз ки, Әстәр бу зијафәтә чох јахшы һазырлыг ҝөрүб. Истәјир  ки, һәр шеј әринин үрәјинҹә олсун. Сүфрәјә әһвал-руһијјәни галдырмаг үчүн әла шәраб гојулуб (Зәб. 104:15). Зијафәт Аһашверошун чох хошуна ҝәлир вә о, јенә дә Әстәрдән нә диләдијини сорушур. Дејәсән, инди данышмағын вахтыдыр.

⁸ Әстәр исә белә фикирләшмир. О, шаһла Һәманы сабаһ гураҹағы зијафәтә дәвәт едир (Әст. 5:7, 8). Нәјә ҝөрә Әстәр ҝүнү ҝүнә сатыр? Гејд етдијимиз кими, Әстәрин халгы өлүмлә үз-үзә иди. Һәман шаһдан сәлаһијјәт алыб бүтүн јәһудиләри гырмаг барәдә фәрман чыхармышды. Буна ҝөрә дә Әстәр шаһла данышмаг үчүн мүнасиб вахт сечмәлидир, ахы мәсәлә өлүм-дирим мәсәләсидир. О сәбир едиб ҝөзләјир вә әринә нә гәдәр һөрмәт етдијини бир даһа ҝөстәрмәк истәјир.

9. Нәјә ҝөрә сәбир ҝөзәл хүсусијјәтдир вә биз сәбирли олмагда Әстәрдән неҹә өрнәк ала биләрик?

⁹ Сәбир ҝөзәл хүсусијјәтдир, амма һәр адамда олмур. Әстәр халгы үчүн чох нараһат иди, сөзсүз ки, мәсәләни шаһа тез бир заманда ачыб данышмаг истәјирди, лакин о сәбир едиб мәгамыны  ҝөзләди. Биз ондан чох шеј өјрәнә биләрик. Вахташыры биз дә мүәјјән проблемләрин шаһиди олуруг. Әҝәр проблемин һәлли үчүн сәлаһијјәт саһибинә мүраҹиәт етмәк истәјириксә, Әстәрдән өрнәк алараг сәбирли олмалыјыг. Мәсәлләр 25:15 ајәсиндә јазылыб: «Сәбирлә сәркәрдә фәтһ едиләр. Һәлим дил дашы да јумшалдар». Әстәрин әһвалатындан ҝөрдүјүмүз кими, әҝәр биз дә сәбирлә мәгамы ҝөзләсәк вә мүлајим данышсаг, һәтта даш гәдәр сәрт адамы да јумшалда биләрик. Ҝөрәсән, Јеһова Аллаһ Әстәрин сәбирли вә ағыллы һәрәкәтинә бәрәкәт верди?

10, 11. а) Зијафәтдән чыхандан сонра Һәманын кефини нә позур? б) Арвады вә достлары Һәмана нә мәсләһәт ҝөрүрләр?

¹⁰ Әстәрин сәбри ҝөзәл һадисәләрә јол ачыр. Һәман зијафәтдән кефи көк, дамағы чағ чыхыр. О дүшүнүр ки, шаһла мәликә ондан чох разыдыр. Һәман сарај дарвазасындан чыханда  Мәрдәһајы ҝөрүр. О, һәлә дә она баш әјмир. Өтән фәсилдән ҝөрдүјүмүз кими, Мәрдәһајын Һәмана баш әјмәмәси һөрмәтсизликдән ирәли ҝәлмир, о, өз виҹданына вә Јеһова Аллаһла мүнасибәтинә ҝөрә белә едир. Һәман исә һирсиндән алышыб-јаныр (Әст. 5:9).

¹¹ Һәман арвадына вә достларына Мәрдәһајын она һөрмәтсизлик етдијини данышыр. Онлар да мәсләһәт ҝөрүрләр ки, 22 метр һүндүрлүјүндә дирәк гојдурсун вә сонра шаһдан рүсхәт алыб Мәрдәһајы орадан асдырсын. Бу фикир Һәманын ағлына батыр, о, дәрһал әмр едиб дирәк гојдурур (Әст. 5:12—14).

12. Нәјә ҝөрә шаһ дөвләт сәнәдләрини охумағы бујурур вә о, нәдән хәбәр тутур?

¹² Бу ҝеҹә шаһын һәјатында гејри-ади ҝеҹә олур. Мүгәддәс Китабда јазылана ҝөрә, шаһын јухусу гачыр. Шаһ әмр едир ки, дөвләт сәнәдләрини ҝәтириб һүзурунда охусунлар. Сәнәдләр охунан заман вахтилә шаһа гаршы һазырланмыш суи-гәсд барәдә мәлумат да охунур. Һәмин һадисә, суи-гәсдчиләрин јахаланыб едам едилмәси шаһын јадына дүшүр. Бирдән шаһын хатиринә бу суи-гәсди ашкара чыхаран адам, Мәрдәһај ҝәлир. «Бу ишинә ҝөрә Мәрдәһај һансы шәрәфә вә шана лајиг ҝөрүлүб?» — дејә хәбәр алыр. Ҹаваб белә олур: «Она һеч нә верилмәјиб». (Әстәр 6:1—3 ајәләрини оху.)

13, 14. а) Һадисәләр неҹә ҹәрәјан едир? б) Һәманын арвады илә достлары она нә дејирләр?

¹³ Шаһ бу иши јолуна гојмаг истәјир. Буна ҝөрә дә сорушур ки, һәјәтдә әјанлардан кимсә вар, ја јох. Сән бир ишә бах, һәјәтдә Һәман дуруб. Ҝөрүнүр, һөвсәләси чатмајыб, сәһәр тездән ҝәлиб ки, Мәрдәһајы едам етдирмәк үчүн шаһдан изин алсын. Амма Һәман ағзыны ачмаға маҹал тапмамыш шаһ ондан сорушур: «Шаһын һөрмәт ҝөстәрмәк истәдији адам үчүн нә едилмәлидир?» Һәман елә билир ки, шаһ ону нәзәрдә тутур. Буна ҝөрә дә үрәјиндән кечән ән ҝөзәл шејләри садалајыр: әјнинә шаһ либасы ҝејиндирсинләр, шаһын миндији атын үстүндә бүтүн Шушу ҝәздирсинләр вә шәнинә уҹадан тәрифләр сөјләсинләр. Амма шаһ Мәрдәһајы шәрәфләндирмәк истәдијини дејәндә Һәманын үзүндәки ифадәни ҝөзүнүзүн габағына ҝәтирин. Бәс Мәрдәһајын шәнинә тәрифләри ким сөјләјәҹәк? Елә Һәманын өзү! (Әст. 6:4—10).

¹⁴ Бу, Һәман үчүн рүсвајчылыгдыр. Амма о, көнүлсүз дә олса, шаһын әмрини јеринә јетирир вә дилхор һалда евинә тәләсир.  Арвады илә достлары баш верәнләри ешидәндә она дејирләр ки, бу, пис әламәтдир, бу ҝедишлә о, Мәрдәһаја бата билмәјәҹәк (Әст. 6:12, 13).

15. а) Әстәрин сәбри нәјә јол ачды? б) Нәјә ҝөрә сәбирлә Јеһова Аллаһы ҝөзләмәлијик?

¹⁵ Әстәрин сәбир едиб даһа бир ҝүн ҝөзләмәси Һәманын мәһвинә јол ачды. Сизҹә, шаһын јухусунун гачмасына Јеһова Аллаһ сәбәб ола билмәзди? (Мәс. 21:1). Мүгәддәс Китаб бизи Аллаһы сәбирлә ҝөзләмәјә чағырыр. (Микә 7:7 ајәсини оху.) Әҝәр биз Јеһова Аллаһа ҝүвәниб Ону ҝөзләјәриксә, онда Аллаһ проблемләримизи биздән гат-гат јахшы һәлл едәҹәк.

16, 17. а) Әстәр шаһла нә заман данышмаг гәрарына ҝәлир? б) Әстәр Ваштидән нә илә фәргләнир?

¹⁶ Әстәр даһа шаһын сәбрини тарыма чәкмәк истәмир. Икинҹи дәфә гурдуғу зијафәтдә һәр шеји ачыб шаһа данышмаг гәрарына ҝәлир. Бәс нә вахт данышса, јахшы олар? Зијафәт заманы шаһ јенә дә Әстәрдән нә диләдијини сорушур (Әст. 7:2). Инди данышмаг олар.

¹⁷ Јәгин Әстәр әввәлҹә үрәјиндә Јеһова Аллаһа дуа едир вә сонра шаһа дејир: «Әҝәр мән шаһын илтифатыны газанмышамса вә шаһа хошдурса, хаһишим будур ки, шаһ мәнә һәјат бәхш етсин, диләјим будур ки, халгыма гыјмасын» (Әст. 7:3). Әстәр бу сөзләрлә ҝөстәрир ки, шаһын чыхардығы һәр бир һөкмә һөрмәтлә јанашыр.  О, әввәлки мәликә Вашти кими әрини һөрмәтдән салмыр (Әст. 1:10—12). Үстәлик, шаһы Һәман кими адама инандығы үчүн тәнгид етмир. Әксинә, шаһа јалварыр ки, ону өлүмдән гуртарсын.

18. Әстәр нараһатчылығыны шаһа неҹә билдирир?

¹⁸ Бу сөзләри ешидәндә шаһы, санки, илдырым вурур. Ҝөрәсән, ким ҹүрәт едиб онун мәликәсинин һәјатына гәсд етмәк истәјир? Әстәр дејир: «Чүнки биз, мән вә халгым гырғына, өлүмә, мәһвә сатылмышыг. Әҝәр көләлијә сатылсајдыг, сусардым. Бу фәлакәтә јол верилсә, шаһ зијан чәкәҹәк» (Әст. 7:4). Фикир верин ки, Әстәр шаһа һәр шеји ачыб данышыр, һәмчинин шаһа дејир ки, онлары гул-гарабаш кими сатсајдылар, сусуб данышмазды. Әстәр јәһудиләрин гырғыны барәдә суса билмәз, чүнки бу гырғынын һәтта шаһа зәрәри олаҹаг.

19. Биз Әстәрдән нә өјрәнирик?

¹⁹ Биз Әстәрдән ваҹиб бир шеј өјрәнирик. Әҝәр јахын адамымызла, јахуд сәлаһијјәт саһиби илә ҹидди проблем барәдә данышмаг истәјириксә, онда сәбирли, һөрмәтҹил олмалы вә ачыг данышмалыјыг (Мәс. 16:21, 23).

20, 21. а) Әстәр Һәманын пахырыны неҹә үзә чыхарыр вә бу, шаһа неҹә тәсир едир? б) Һәманын пахыры үзә чыханда о, горхусундан нә едир?

²⁰ Шаһ сорушур: «Буна ким ҹүрәт едиб?! Кимдир о адам? Һаны о?» Әстәр бармағыны тушлајыб дејир: «Һәмин адам, һәмин јағы дүшмән, бу залым Һәмандыр!» Орталыға өлүм сүкуту чөкүр. Һәманын ҹанына вәлвәлә дүшүр. Шаһын гәзәбдән пөртмүш сифәтини ҝөзүнүзүн габағына ҝәтирин. Етибарлы мәсләһәтчиси ону  алдадараг онун өз әли илә севимли арвадынын өлүмүнә һөкм чыхарыб. Шаһ гејзлә јериндән галхыб сакитләшмәк үчүн сарај бағчасына чыхыр (Әст. 7:5—7).

²¹ Пахыры үзә чыхан Һәман горхусундан мәликәнин ајагларына дүшүр. Шаһ гајыдыб отаға ҝирәндә ҝөрүр ки, Һәман Әстәрин узандығы тахта дөшәниб она јалварыр. Шаһ гәзәбләниб гышгырыр: «Бу, һәлә бир мәликәни зорлајаҹаг, өзү дә мәним өз евимдә?!» Бу сөзләр Һәмана охунмуш өлүм һөкмүдүр. Дәрһал онун үзүнү өртүб апарырлар. Әјанлардан бири шаһа дејир ки, Һәман Мәрдәһајы асмаг үчүн дирәк гојдуруб. Онда шаһ әмр едир ки, һәмин дирәкдән Һәманын өзүнү ассынлар (Әст. 7:8—10).

22. Әстәрдән нәдә өрнәк алырыг?

²² Бизә елә ҝәлә биләр ки, јашадығымыз бу әдаләтсиз дүнјада һагг-әдаләт тапмаг гејри-мүмкүндүр. Бәлкә, сиздә дә һәрдән белә фикир јараныр. Әстәр һеч вахт руһдан дүшмүрдү, һеч вахт үмидини үзмүрдү, инамыны итирмирди. Вахты чатанда о, ҹәсарәтлә һаггын мүдафиәсинә галхды вә галан иши Јеһова Аллаһын өһдәсинә бурахды. Ҝәлин биз дә белә едәк! Аллаһ бу ҝүн дә һәмин Аллаһдыр. О, инди дә Һәман кими пис вә һијләҝәр адамлары өзләринин газдығы гујуја салмаға гадирдир. (Зәбур 7:11—16 ајәләрини оху.)

23. а) Шаһ Мәрдәһајла Әстәри неҹә мүкафатландырыр? б) Јагубун өлүм ајағында Бинјаминлә бағлы дедији сөзләр неҹә јеринә јетди? (« Пејғәмбәрлик јеринә јетди» адлы чәрчивәјә бах.)

²³ Нәһајәт шаһ Мәрдәһајын ким олдуғуну өјрәнир. Мәрдәһај јалныз онун һәјатыны өлүмдән гуртармыш адам дејил, о һәм дә Әстәрин аталығыдыр. Аһашверош Мәрдәһајы Һәманын јеринә баш вәзир гојур. Һәманын евини, вар-дөвләтини Әстәрә верир, Әстәр дә евә нәзарәти Мәрдәһаја тапшырыр (Әст. 8:1, 2).

24, 25. а) Нәјә ҝөрә Әстәрин үрәји һәлә дә нараһатдыр? б) Әстәр икинҹи дәфә һәјатыны неҹә тәһлүкәјә атыр?

²⁴ Мәрдәһајла Әстәрин башынын үстүнү алан тәһлүкә артыг  совушуб. Јәгин инди Әстәр раһат нәфәс ала биләр. Амма хејр! О, тәкҹә өзүнү фикирләшмир. Һәманын јәһудиләри гырмаг һагда вердији фәрман империјанын дөрд бир тәрәфинә ҝөндәрилиб. Һәман бу нијјәтини һәјата кечирмәк үчүн мүнасиб вахт тәјин етмәк мәгсәдилә Пур, јәни пүшк атмышды. Јәгин ки, бу, фалчылығын бир нөвү иди (Әст. 9:24—26). Фәрманын иҹрасына һәлә бир нечә ај вар, амма јенә дә тәләсмәк лазымдыр. Бәс бу тәһлүкәнин габағыны алмаг мүмкүндүр?

²⁵ Әстәр јенә дә һәјатыны тәһлүкәјә атараг шаһын чағырышы олмадан онун һүзуруна ҝедир. О ағлаја-ағлаја әринә јалварыр ки, бу ағыр һөкмү ләғв етсин. Амма Фарс һөкмдарынын ады илә верилән фәрман ләғв едилә билмәз (Дән. 6:12, 15). Бу сәбәбдән шаһ Әстәрлә Мәрдәһаја изин верир ки, јени фәрман тәртиб етсинләр. Бу фәрмана ҝөрә, јәһудиләр өзләрини мүдафиә едә биләрләр. Чапарлар империјанын һәр тәрәфиндә јашајан јәһудиләрә бу хош хәбәри чатдырырлар. Беләҹә, јәһудиләр үчүн үмид шәфәги парлајыр (Әст. 8:3—16). Тәсәввүр един: Фарс империјасында јашајан бүтүн јәһудиләр јени фәрманы ешидиб дөјүшә һазырлашырлар. Бәс ордулар Аллаһы Јеһова Өз халгына көмәк едәҹәк? (1 Ишм. 17:45).

26, 27. а) Аллаһ халгына дүшмәнләри үзәриндә неҹә зәфәр газандырыр? б) Һәманын оғулларынын гәтлә јетирилмәси илә һансы пејғәмбәрлик јеринә јетди?

 ²⁶ Јәһудиләри гырмаг үчүн тәјин олунан ҝүн чатанда онлар һазыр дајанырлар. Һәтта бир чох фарс мәмурлары Мәрдәһајын баш вәзир олдуғуну ешидәндә јәһудиләрин мүдафиәсинә галхыр. Јеһова Аллаһ халгына бөјүк зәфәр газандырыр. Аллаһ бүтүн дүшмәнләри исраиллиләрә тәслим едир ки, онлар даһа Онун халгына һеч нә едә билмәсинләр * (Әст. 9:1—6).

²⁷ Һәманын мәнфур оғуллары јашаја-јашаја Мәрдәһаја онун евини идарә етмәк асан олмазды. Одур ки, Һәманын он оғлунун һамысы гәтлә јетирилир (Әст. 9:7—10). Бунунла да Мүгәддәс Китабда јазылмыш пејғәмбәрлик јеринә јетир. Аллаһ узун илләр габаг демишди ки, халгына дүшмән кәсилән әмалигәләр тамамилә мәһв едиләҹәк (Ган. 25:17—19). Јәгин ки, Һәманын оғуллары бу мәнфур халгын сон нүмајәндәләриндән иди.

28, 29. а) Нәјә ҝөрә демәк олар ки, исраиллиләрин савашмасы Аллаһын нијјәти иди? б) Нәјә ҝөрә Әстәр бизим үчүн ҝөзәл өрнәкдир?

²⁸ Ҝәнҹ Әстәрин үзәринә бөјүк мәсулијјәт дүшмүшдү. Мәсәлән, о, мүһарибә вә едамла бағлы фәрманлар вермәли олмушду. Бу, һеч дә асан дејилди. Лакин Јеһова Аллаһын нијјәтинин јеринә јетмәси үчүн Онун халгыны мәһвдән гуртармаг лазым иди. Бүтүн бәшәрин үмиди олан вәд едилмиш Мәсиһ мәһз Исраил халгындан төрәјәҹәкди (Јар. 22:18). Бу ҝүн Аллаһа ибадәт едән инсанлар билирләр ки, Иса Мәсиһ јер үзүндә оланда давамчыларына дөјүшмәји гадаған етмишди (Мәт. 26:52).

²⁹ Бунунла белә, биз мәсиһиләр бу ҝүн руһани мүһарибәдә дөјүшүрүк. Дүшмәнимиз Шејтан иманымызы мәһв етмәк үчүн әлиндән ҝәләни едир. (2 Коринфлиләрә 10:3, 4 ајәләрини оху.) Нә јахшы ки, Әстәр кими өрнәјимиз вар. Ҝәлин онун кими, биз дә ағыллы, сәбирли, ҹәсарәтли олаг, фәдакарҹасына Аллаһын халгынын мүдафиәсинә галхаг. Вә бу јолла иманымызы сүбут едәк.