1, 2. а) Нәјә ҝөрә Һәннә јола һәвәссиз һазырлашыр? б) Һәннәнин әһвалатындан нә өјрәнирик?

ҺӘННӘ јола һазырлыг ҝөрә-ҝөрә фикрини дағытмаға чалышыр. Бу ҝүн ҝөзәл ҝүндүр: һәр ил олдуғу кими, бу ил дә Һәннәнин әри Әлгәна аиләсини ҝөтүрүб Шилоја, бајрам ҝүнләриндә мүгәддәс чадырда ибадәт етмәјә ҝедир. Јеһова Аллаһ бу ҹүр мәрасимләрин хош овгатда кечмәсини истәјир. (Ганунун тәкрары 16:15 ајәсини оху.) Сөзсүз, Һәннә ушаглыгдан бу бајрамлары севир, амма сон илләр һәр шеј дәјишиб.

² Әлгәна Һәннәни чох севир. Лакин онун Фәнинә адында башга арвады да вар. Бу гадын Һәннәнин һәјатыны зәһәрә дөндәриб, һәтта бајрам ҝүнләриндә дә онун гәлбинә јара вурмаг үчүн фүрсәт тапыр. Ҝәлин ҝөрәк о, буну неҹә едир вә Һәннәнин иманы она бу әзаба дөзмәјә неҹә көмәк едир. Әҝәр чәтинликләр сизин дә севинҹинизи әлиниздән алыбса, онда Һәннәнин әһвалатыны охујун. Охудугларыныздан тәсәлли тапаҹагсыныз.

3, 4. Һәннәнин һансы ики дәрди вар вә нәјә ҝөрә онлара дөзмәк чәтиндир?

³ Һәннәнин ики дәрди вар. Биринҹисинә бәлкә дә неҹәсә чарә гыла биләр, икинҹисининсә чарәси онун әлиндә дејил. Бир дәрди одур ки, әринин башга арвады да вар вә бу гадын она ҝөз вериб, ишыг вермир. О бири дәрди исә сонсуз олмасыдыр. Сонсузлуг өвлад истәјән һәр бир гадын үчүн ағыр дәрддир. Һәннәнин јашадығы ҹәмијјәтдә исә бу, даһа да ағыр дәрд иди. Һәр бир аилә нәслин давам етмәси үчүн үмидини ушағына бағлајырды. О вахтлар сонсузлуг рүсвајчылыг сајылырды.

⁴ Фәнинә олмасајды, Һәннә бу дәрдә биртәһәр дөзәрди. Чохарвадлылыг һеч бир аиләјә хошбәхтлик ҝәтирмәјиб. Белә аиләләрдә һәмишә рәгабәт, чәкишмә вә ағры-аҹы олуб. Чохарвадлылыг Јеһова Аллаһын Әдән бағында гојдуғу гајдаја,  тәкарвадлылыға зиддир (Јар. 2:24). Мүгәддәс Китабда чохарвадлылыг јахшы бир шеј кими гәләмә верилмир. Әлгәнанын аиләсиндә баш верән хошаҝәлмәз һадисәләр буна әјани нүмунәдир.

5. Нәјә ҝөрә Фәнинә Һәннәни ҝөзүмчыхдыја салыб вә о, Һәннәнин үрәјинә неҹә јара вурур?

⁵ Әлгәна Һәннәни чох севир. Јәһуди рәвајәтинә әсасән, о, әввәлҹә Һәннәни, бир нечә ил сонра исә Фәнинәни алмышды. Бунун һәгигәт олдуғуну дәгиг дејә билмәрик, амма бир шеј јәгиндир: Фәнинә Һәннәнин пахыллығыны чәкир вә һәр фүрсәтдән истифадә едиб ону јаралајыр. Фәнинәнин Һәннәдән үстүнлүјү дүнјаја өвлад ҝәтирмәсидир. О, бир-биринин ардынҹа ушаг доғур вә һәр дәфә ушағы оланда даһа да гүрурланыр. О, Һәннәнин һалына аҹымаг, она үрәк-дирәк вермәк әвәзинә, јарасына дуз сәпир. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Фәнинә «ону әлә салыб дилхор едирди» (1 Ишм. 1:6). Онун мәгсәди Һәннәјә әзаб вермәкдир вә о, мәгсәдинә чатыр.

6, 7. а) Нәјә ҝөрә Һәннә Әлгәнаја һәр шеји ачыб данышмырды? б) Һәннәнин сонсузлуғу Јеһованын ондан наразы олдуғуну ҝөстәрир? (Һашијәјә бах.)

⁶ Һәр ил Шилоја зијарәтә ҝедәндә Һәннәни инҹитмәк үчүн Фәнинәнин әлинә ҝирәвә дүшүрдү. Әлгәна орада кәсдији гурбандан Фәнинәнин оғул-гызларынын һамысына пај верәрди. Өвлады олмајан Һәннәјә исә хүсуси пај верәрди. Фәнинә Һәннәнин габағында гүррәләнәр, сонсуз олдуғуну башына гахарды. Јазыг Һәннә дә ағлајар, иштаһасы күсәрди. Әлгәна севимли арвадынын гәм-гүссә ичиндә олдуғуну, һеч нә јемәдијини ҝөрүб она тәсәлли верәр, дејәрди: «Һәннә, нә үчүн ағлајырсан, нијә јемәк јемирсән, ахы нијә үрәјини сыхырсан? Мәҝәр мән сәнин үчүн он оғулдан да артыг дејиләм?» (1 Ишм. 1:4—8).

⁷ Әлгәна һәссас гәлбли инсан иди. О, Һәннәнин кәдәринин сонсузлуғу илә бағлы олдуғуну баша дүшүрдү *. Сөзсүз ки, Әлгәнанын ону севдијини билмәк Һәннәјә хош иди. Фикир вердинизсә, Әлгәна Фәнинәнин һәрәкәтиндән сөз ачмырды. Һәннә дә бу барәдә она һеч нә демирди. Јәгин Һәннә дүшүнүрдү ки, нә исә десә, анҹаг өзүнә пислик етмиш  олаҹаг. Әлгәна билсәјди, нә дәјишәҹәкди? Бирдән Фәнинәнин, өвладларынын вә гуллугчуларынын она мүнасибәти даһа да пис олду? Онда Һәннә өз евиндә өзүнү јад һисс едәрди.

8. Кимсә бизә пислик, һагсызлыг едәндә нәји јадда сахламалыјыг?

⁸ Бәлкә дә, Фәнинәнин һәрәкәтләриндән Әлгәнанын хәбәри јох иди, амма Јеһова Аллаһ һәр шеји ҝөрүрдү. Мүгәддәс Китабда ҝөстәрилир ки, Аллаһын ҝөзүндән һеч нә јајынмыр. Бу, пахыллыгдан, аҹыгдан ирәли ҝәләрәк кәнардан ади ҝөрүнән һәрәкәтләрлә башгасыны инҹидән инсанлара ҹидди хәбәрдарлыгдыр. Һәннә кими мәсум вә сүлһсевәр инсанлар исә әминдирләр ки, вахты ҝәләндә адил Аллаһ лазым билдији тәрздә һәр шеји өз јолуна гојаҹаг. Буну билмәк онлара тәскинлик ҝәтирир. (Ганунун тәкрары 32:4 ајәсини оху.) Ҝөрүнүр, Һәннә дә буна әмин иди, чүнки о, көмәк үчүн Јеһова Аллаһа үз тутду.

9. Һәннәнин ҝүнүсүнә ҝөрә зијарәтдән галмамасындан нә өјрәнирик?

⁹ Сәһәр тәзәҹә ачылыб. Бүтүн аилә, бөјүклү-кичикли, Шилоја ҝетмәјә һазырлашыр. Онлар дағлы-тәпәли Әфраим бөлҝәсиндә 30 километрдән артыг јолу пијада гәт етмәлидирләр *. Бу сәфәр һарадаса бир-ики ҝүн чәкәҹәк. Һәннә билир ки, ҝүнүсү бу дәфә дә динҹ дуран дејил. Буна бахмајараг, зијарәтдән галмыр. Бу, бизим үчүн ҝөзәл нүмунәдир. Һеч вахт јол вермәмәлијик ки, киминсә пис рәфтары бизи Јеһова Аллаһа ибадәтдән сахласын. Буна јол версәк, чәтинликләрә таб ҝәтирмәјимиз үчүн Јеһова Аллаһын тәгдим етдији көмәкдән өзүмүзү мәһрум етмиш оларыг.

10, 11. а) Нәјә ҝөрә Һәннә имкан јаранан кими мүгәддәс чадыра ҝедир? б) Һәннә неҹә дуа едир?

¹⁰ Онлар бүтүн ҝүнү әјри-доланбаҹ дағ јоллары илә ҝедәрәк нәһајәтдә Шилоја јахынлашырлар. Шило тәпәнин үстүндә јерләшир, ону һәр тәрәфдән һүндүр тәпәләр әһатә едир. Шәһәрә јахынлашдыгҹа јәгин Һәннә Јеһова Аллаһа нә һагда дуа едәҹәјини фикирләшир. Мәнзилбашына чатанда бүтүн аилә јемәјә отурур. Имкан јаранан кими Һәннә Јеһова Аллаһын мүгәддәс чадырына ҝедир. Баш каһин Әли дә бурададыр, о, гапынын јанындакы күрсүдә отуруб. Һәннә ону ҝөрмүр, чүнки бүтүн фикрини дуаја ҹәмләјиб. О әминдир ки, бурада етдији дуалар гәбул  олунаҹаг. Һеч ким онун дәрдини баша дүшмәсә дә, ҝөјдәки Јарадан ону јахшы баша дүшүр. О, дәрддән гәһәрини боға билмәјиб ағламаға башлајыр.

¹¹ Һәннә һычгыра-һычгыра ағлајараг үрәјини Јеһова Аллаһа бошалдыр. Гәлбиндә дәрдини дилләндирдикҹә додаглары титрәјир. Дурмадан дуа едиб дәрд-сәрини Аллаһа әрз едир, Ондан өвлад диләјир. Амма Һәннә Аллаһдан тәкҹә нә исә уммур, о өзү дә Аллаһын јолунда нә исә етмәк истәјир. Јеһова Аллаһа нәзир едиб дејир ки, оғлу олса, ону өмүрлүк ибадәтә һәср едәҹәк (1 Ишм. 1:9—11).

12. Дуа илә бағлы нәји јадда сахламалыјыг?

¹² Һәннә дуа етмәкдә Аллаһын бүтүн хидмәтчиләринә ҝөзәл өрнәкдир. Јеһова истәјир ки, биз валидејнинә етибар едән ушаг кими Она үрәјимизи ачаг, фикирләримизи, һиссләримизи чәкинмәдән Она билдирәк. (Зәбур 62:8; 1 Салоникилиләрә 5:17 ајәләрини оху.) Мүгәддәс Китабда јазылыб: «Бүтүн гајғыларынызы Онун үзәринә гојун, чүнки О, гајғынызы чәкир» (1 Бут. 5:7). Нә хош сөзләрдир!

13, 14. а) Әли һансы сәһв гәнаәтә ҝәлир? б) Һәннә бизә һансы ҝөзәл нүмунәни гојуб?

¹³ Бәли, һеч бир инсан Јеһова Аллаһ гәдәр шәфгәтли, гајғыкеш ола билмәз. Һәннә ҝөз јашы төкә-төкә дуа едән заман бир сәс ону сәксәндирир. Бу сәс баш каһин Әлинин сәсидир. О, бајагдан Һәннәни мүшаһидә едир. Әли онун додагларынын тәрпәндијини, ағладығыны ҝөрүб: «Нә гәдәр сәрхошлуг едәҹәксән? Бәсдир шәраб ичдин!» — дејир. Әли Һәннәнин һалыны сорушмаг әвәзинә, тәләм-тәләсик нәтиҹә чыхарыр, елә билир ки, о, сәрхошдур (1 Ишм. 1:12—14).

¹⁴ Бу пәришан һалында әсассыз иттиһам ешитмәк, өзү дә кимин-кимин һөрмәтли бир адамын дилиндән, сөзсүз ки, Һәннәјә пис тәсир едир. Амма о јол вермир ки, киминсә сәһви онун Јеһова Аллаһа ибадәтинә мане олсун. Бу, бизим үчүн ҝөзәл нүмунәдир! Һәннә һөрмәтҹил шәкилдә вәзијјәти Әлијә баша салыр. Әли исә сәһвини баша дүшүб, мүлајимҹәсинә она дејир: «Саламат ҝет, гој Исраилин Аллаһы сәни мурадына чатдырсын» (1 Ишм. 1:15—17).

15, 16. а) Һәннә үрәјини Аллаһа бошалдандан сонра нә һисс етди? б) Гәм-кәдәр бизи боғанда нә етмәлијик?

¹⁵ Һәннә мүгәддәс чадырда Аллаһа үрәјини бошалдандан вә ибадәт едәндән сонра нә һисс етди? Мүгәддәс Китабда  јазылыб ки, Һәннә «ҝетди вә јемәк једи. Артыг онун чөһрәсиндә кәдәр олмады» (1 Ишм. 1:18). Һәннәнин үрәјинә раһатлыг, јүнҝүллүк чөкдү. О, ағыр гәм јүкүнү Гүдрәтли Јараданынын үзәринә гојмушду. (Зәбур 55:22 ајәсини оху.) Мәҝәр елә бир мүшкүл вар ки, Аллаһ ону һәлл едә билмәсин? Хејр, олмајыб, јохдур, олмајаҹаг!

¹⁶ Гәм-кәдәр бизи боғанда Һәннә кими үрәјимизи дуалары ешидән Јеһова Аллаһа бошалтмалыјыг (Зәб. 65:2). Иманла дуа етсәк, гәм-кәдәрин јерини «Аллаһын һәр бир ағылдан үстүн олан сүлһү» тутаҹаг (Филип. 4:6, 7).

17, 18. а) Әлгәна Һәннәнин нәзир демәсинә неҹә јанашыр? б) Фәнинә нәји баша дүшүр?

¹⁷ Сәһәри ҝүн Һәннә илә Әлгәна мүгәддәс чадыра ҝедир. Јәгин Һәннә Аллаһа дедији нәзир барәдә артыг әринә данышыб. Исраиллиләрә верилән гануна әсасән, әр арвадынын ондан хәбәрсиз вердији әһди ләғв едә биләр (Сај. 30:10—15). Амма бу мөмин киши арвадынын әһдини ләғв етмир, әксинә, онунла бирликдә мүгәддәс чадырда Јеһова Аллаһа ибадәт едир, сонра да аиләсини ҝөтүрүб Рамаја гајыдыр.

¹⁸ Бәс ҝөрәсән, Фәнинә нә вахт баша дүшүр ки, артыг Һәннәнин ганыны гаралда билмәјәҹәк? Бу һагда Мүгәддәс Китабда һеч нә дејилмир. Амма «артыг [Һәннәнин] чөһрәсиндә кәдәр олмады» сөзләри ҝөстәрир ки, о ҝүндән етибарән Һәннәнин кефи јахшы олур. Ҝөрүнүр, Фәнинә ҹәһдләринин боша чыхдығыны тезликлә баша дүшүр. Бундан сонра Мүгәддәс Китабда бир дә Фәнинәнин ады чәкилмир.

19. а) Һәннә Аллаһдан һансы пајы алыр? б) Һәннәнин оғлуна Ишмуил адыны вермәси нәји ҝөстәрир?

¹⁹ Ҝүнләр, ајлар кечир. Һәннәнин гәлбиндәки раһатлыг ҹошгун севинҹлә әвәз олунур. О һамилә галыр. Һәннә бир ан белә, јаддан чыхармыр ки, бу өвлад она Јеһова Аллаһдан пајдыр. Оғлу доғуланда онун адыны Ишмуил гојур. Бу адын мәнасы «Аллаһын ады» демәкдир. Ҝөрүнүр, Һәннә Аллаһын адына сығындығы үчүн ушағына бу ады верир. Һәмин ил о, аиләси илә бирҝә Шилоја ҝетмир. Үч ил, ушағы сүддән ајырана гәдәр евдә галыр. Сонра исә өзүнү әзиз баласындан ајрылаҹағы ҝүнә һазырлајыр.

20. Һәннә илә Әлгәна Јеһова Аллаһа дедикләри нәзири неҹә јеринә јетирирләр?

²⁰ Һәннә архајындыр ки, мүгәддәс чадырда хидмәт едән  гадынлар Ишмуилин гејдинә галаҹаглар. Амма јенә дә баласындан ајрылмаг онун үчүн чәтиндир. Ахы Ишмуил һәлә чох балаҹадыр. Һәм дә һансы ана көрпәсиндән ајрылмаг истәјәр? Анҹаг Һәннә илә Әлгәна дедикләри нәзири ҹандәрди јох, үрәкдән јеринә јетирирләр, оғулларыны Шилоја ҝәтириб Аллаһа ибадәтә һәср едирләр. Һәмчинин Аллаһын евиндә гурбан кәсирләр. Сонра Һәннәнин үч ил әввәл дедији нәзири Әлијә хатырладараг Ишмуили она верирләр.

21. Һәннәнин дуасы онун бөјүк иман саһиби олдуғуну неҹә ҝөстәрир? (Һәмчинин « Дәрин мәналы дуалар» адлы чәрчивәјә бах.)

²¹ Сонра Һәннә дуа едиб Јеһова Аллаһы мәдһ едир. Аллаһ бу дуаны мәгбул сајыб Өз Кәламына јаздырыб. Һәмин дуаны 1 Ишмуил 2:1—10 ајәләриндә охуја биләрик. Бу ајәләрин һәр кәлмәсиндән Һәннәнин бөјүк иман саһиби олдуғу ҝөрүнүр. О, Јеһова Аллаһын мөһтәшәм гүдрәтини вәсф едир: Аллаһ тәкәббүрлү инсанлары алчалдыр, мәзлумлары уҹалдыр, кимини өлүмә тәслим едир, кимини өлүмдән гуртарыр. Һәннә, һәмчинин Аллаһын мүгәддәслијини, әдаләтини вә сәдагәтини мәдһ едиб дејир: «Аллаһымыз кими гаја јохдур». Бәли, Јеһова Аллаһ етибарлы Аллаһдыр, Она үз тутан мәзлумлара, фәгирләрә сығынаҹагдыр. О, һеч вахт дәјишмир!

22, 23. а) Нәјә ҝөрә демәк олар ки, Ишмуил ата-анасынын севҝисиндән мәһрум дејилди? б) Јеһова Аллаһ Һәннәјә даһа һансы мүкафаты верир?

²² Ишмуил бәхтәвәрдир ки, онун белә иманлы анасы вар. О, анасындан өтрү дарыхса да, һеч вахт өзүнү атылмыш һисс етмир. Анасы һәр ил Шилоја ҝәлир вә мүгәддәс чадырда ҝејмәк үчүн она өз әли  илә тикдији көјнәји ҝәтирир. Көјнәјин һәр илмәси ана мәһәббәтиндән, ана гајғысындан хәбәр верир. (1 Ишмуил 2:19 ајәсини оху.) Ҝәлин бир анлыға тәсәввүр едәк: Һәннә ҝәтирдији көјнәји оғлуна ҝејиндирир, үстүнү сығаллајыр, баласына мәһәббәтлә бахыб ширин-ширин сөзләр дејир, ону тәрифләјир. Белә бир ананын өвлады олмаг әсил хошбәхтликдир! Ишмуил дә бөјүјүб валидејнләри вә бүтүн Исраил халгы үчүн хејирли инсан олур.

²³ Јеһова Аллаһ Һәннәјә нәзәр салыр, она даһа беш өвлад нәсиб едир (1 Ишм. 2:21). Амма Һәннә үчүн ән дәјәрли шеј Јеһова Аллаһла мүнасибәти, илдән-илә мөһкәмләнән достлуғудур. Ҝәлин Һәннәдән өрнәк алаг, онда биз дә бу ҹүр шәрәфә наил оларыг!