1916-ҹы илин әввәлләри иди. Артыг бир илдән чох иди ки, Биринҹи Дүнја мүһарибәси түғјан едирди. Һәр ики тәрәфдән иткиләр вар иди.

«Ҝөзәтчи гүлләси»нин 1916-ҹы ил 1 јанвар сајында шәрһ олунур: «Бөјүк Авропа мүһарибәси инсанларын чохунун динә үз тутмасына вә ҝәләҹәјә ҝөрә нараһатчылыг кечирмәсинә сәбәб олду». Мәгаләдә һәмчинин дејилир: «Ҝәлин мәсулијјәтимизә вә имканларымыза ҹидди јанашаг. Биздә горхаглыг руһу олмамалыдыр. Аллаһ вә Онун хәбәри наминә ҹанфәшанлыг ҝөстәрмәлијик».

1916-ҹы илин ајәси баҹы-гардашлары «иманда мөһкәм дурмаға» сәсләјирди (Ром. 4:20, «Крал Јаковун Мүгәддәс Китабы»). Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары мәһз бу ҹүр дә даврандылар вә Јеһовадан бол-бол немәт алдылар.

Ҝөзәтчи гүлләси Ҹәмијјәтинин пилигримләри (сәјјар нәзарәтчиләр) шәһәрбәшәһәр ҝәзәрәк иман баҹы-гардашларыны руһландырыр вә онлара тәлим верирдиләр. 1916-ҹы илдә бу иш үчүн ән азы  69 пилигрим, үмумиликдә, бир милјон километрә јахын јол гәт етмишдиләр.

Норфолкда (Вирҝинија) кечирилән бөјүк топлантыда Уолтер Торн адлы пилигрим өз нитгиндә мәсиһи мүбаризәсини Биринҹи Дүнја мүһарибәсинә бәнзәтмишди: «Һесабламалара әсасән, һал-һазырда 20—30 милјон инсан мүһарибәдә иштирак едир... Амма бу дүнјанын билмәдији башга бир орду да вар. Бу, Ағанын әсҝәр ордусудур. Ҹәдунун ордусу кими, онлар да дөјүшүр, амма физики силаһларла дејил. Бу орду һәгигәт вә салеһлик јолунда дөјүшүр. Онлар иман уғрунда ҝедән шанлы мүбаризәдә шүҹаәтлә вурушурлар».

Франсада 1916-ҹы илин орталарында Биринҹи Сомма вурушмасында милјондан чох адам јараланмыш вә ја гәтлә јетирилмишди. Франсанын диҝәр әразиләриндә олан зәһмәткеш гардашлар мүһарибә шәраитинә бахмајараг, груплара вә јығынҹаглара арха-дајаг олурдулар. «Ҝөзәтчи гүлләси»  журналынын 1916-ҹы ил 15 јанвар сајында Ҹозеф Лүфренин мәктубу дәрҹ олунмушду. Алман гошунлары 1914-ҹү илдә Денени (Франса) ишғал едәндә о, өз доғма шәһәрини тәрк етмәк мәҹбуријјәтиндә галмышды. Ҹозеф ҹәнуба, Парисә јола дүшмүш вә орада Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчыларынын групу илә әлагә јаратмышды. Бу, һәмин шәһәрдә олан јеҝанә груп иди. Сәһһәти зәиф олса да, о, бир мүддәт сонра бүтүн ҝөрүшләри кечирмәјә башлады.

Сонралар Денендән гачан Теофил Леким Ҹозефлә әмәкдашлыг етмәјә башлады. Теофил гардаш әввәлҹә Ошелә (Франса) ҝетди. Орада «Ҝөзәтчи гүлләси» журналынын мәгаләләрини тәрҹүмә едиб Франсанын зәбт едилмәмиш әразиләриндә јашајан гардашлара ҝөндәрмәјә башлады. Ошелдәки һәрби мәмурлар Теофил гардашын ҝөрдүјү ишдән шүбһәләндикләри үчүн шәһәри тәрк етмәјә мәҹбур етдиләр. Ҹозеф гардаш Теофил гардашын Парисә ҝәлмәсинә дуасынын ҹавабы кими бахырды.

Онларын Парисдәки ишләри мүвәффәгијјәтли олду. Ҹозеф гардаш бөлүшүр: «Групумузда инди 45 нәфәр вар... Бир нечә нәфәр һәср олунмағын ҝөзәллијини вә бөјүк шәрәф олдуғуну артыг өз үзәриндә һисс едиб. Онлар ири аддымларла руһани ҹәһәтдән габаға ҝедирләр. Демәк олар ки, һамы һәфтәлик шаһидлик ҝөрүшүнә ҝәлир».

Мүһарибә узандыгҹа гардашларымыз битәрәф галмагла бағлы сынагларла үзләширдиләр. Бөјүк Британијада Һәрби хидмәт һаггында ганун гәбул едилди. Гануна әсасән, 18—40 јаш арасы бүтүн кишиләр һәрби хидмәт кечмәли иди. Анҹаг Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары дөзүм ҝөстәрәрәк битәрәфликләрини горудулар.

Мәсәлән, «Ҝөзәтчи гүлләси»нин 1916-ҹы ил 15 апрел сајында Шотландијадан олан Уорден гардашын мәктубу чап олунмушду. О јазырды: «Оғлумун биринин 19 јашы вар. О, һәрби хидмәтдән имтина етмәклә Ағамыз наминә ҝөзәл шаһидлик едир.  Һәтта ҝүлләләнмәк горхусу олса да, јенә дә гәрарындан дөнмәк нијјәтиндә дејил. Әминәм ки, Аллаһ һәгигәт вә салеһлик принсипләринә садиг галмасы үчүн оғлума дајаг олаҹаг».

Единбургдан (Шотландија) олан Ҹејмс Фредерик Скот адлы ҹаван китабпајлајан һәрби мүкәлләфијјәти јеринә јетирмәдији үчүн мүһакимә олунду. Шаһидләри динләдикдән сонра мәһкәмә гәрар верди ки, Ҹејмс гардаш «ганунла нәзәрдә тутулмуш истиснаја дүшүр вә ҝүнаһсыздыр».

Бунунла белә, башгаларына ҝүзәшт олунмады. «Ҝөзәтчи гүлләси»нин 1916-ҹы ил 15 октјабр сајында билдирилирди ки, сентјабр ајына гәдәр һәрби хидмәтдән азад олмалары үчүн әризә јазан 264 гардашын 23-ү гејри-сырави һәрби хидмәтә ҝөндәрилди, галанлары исә јол тикмәк вә газынты кими дөвләт әһәмијјәтли ишләрә ҹәлб олунду. Онларын араларында мүхтәлиф ишҝәнҹәләрә мәруз галанлар да вар иди. Һәрби хидмәтдән јалныз беш гардаш азад олунду.

1916-ҹы ил октјабрын 16-сы о вахт Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчыларына рәһбәрлик едән Чарлз Тејз Рассел гардаш мәрузә сөјләмәк үчүн Бирләшмиш Штатларын гәрбинә јолланды. Бу, онун сонунҹу сәфәри олду. 64 јашлы Чарлз гардаш октјабрын 31-и чәршәнбә ахшамы, ҝүнорта вахты Пампада (Техас) гатарда оларкән вәфат етди.

Әксәр гардашлар Чарлз гардашын јеринә һеч кими ҝөрмүрдүләр. «Ҝөзәтчи гүлләси»нин 1916-ҹы ил 1 декабр сајында онун вәсијјәти дәрҹ олунмушду. Орада гардашын узун илләр рәһбәрлик етдији иш барәсиндә арзулары өз әксини тапмышды. Јенә дә бир суал галырды: ону ким әвәз едәҹәк?

Бу суалын ҹавабы 1917-ҹи илдә кечирилән Ҝөзәтчи Гүлләси, Мүгәддәс Китаб вә Трактатлар Ҹәмијјәтинин (Пенсилванија) иллик ҝөрүшүндә мәлум олмалы иди. Ҝөрүшә ҝәләнләр сәс верди, нәтиҹәләр јекдил иди. Анҹаг бу бирлик чох чәкмәди. Гаршыда гардашлары ҝүҹлү сынаглар ҝөзләјирди.