1, 2. Нәјә ҝөрә Јеһова бәзән әјани вәсаитләрдән истифадә едиб?

 АИЛӘ мәтбәхдә маса архасына јығышыб. Онлар Мүгәддәс Китабы мүталиә едирләр. Ата садә шәкилләр чәкиб көрпә балаларына Јеһова Аллаһ һаггында нәјисә баша салмаг истәјир. Ушагларын чөһрәсиндә тәбәссүм јараныр, сөһбәт ҹанланыр. Ушаглар бөјүк һәвәслә, марагла сөһбәтә гошулурлар. Ата мәмнун-мәмнун балаларына бахыр. О, мәгсәдинә чатыб. Ушаглар јашларына ҝөрә чәтин олан мөвзуну баша дүшүбләр. Һәм сөзләрлә, һәм дә чәкдији шәкилләрлә ата дәрин һәгигәтләри онлара анлада билиб.

² Јеһова да Өз бәшәр өвладларына ҝөзлә ҝөрүнмәјән ҝерчәкликләри баша салмаг үчүн әјани вәсаитләрдән истифадә едир. Бу вәсаитләрин көмәји олмадан бу ҝерчәкликләри дәрк етмәк мүмкүн олмазды. Мәсәлән, Јеһова Өзү һагда һәгигәтләри баша салмаг үчүн Һизгијала мөһтәшәм сурәтләрлә долу ҝөрүнтү назил етди. Өтән фәсилдә бу сурәтләрдән бирини нәзәрдән кечирдик. Инди исә ҝәлин һәмин һејрәтамиз ҝөрүнтүдәки даһа бир мәгама диггәти ҹәмләјәк. Бунун дашыдығы мәнаны баша дүшдүкҹә Јеһоваја даһа да јахынлашаҹағыг.

3. а) Һизгијал 1:4, 5 ајәләринә әсасән, Һизгијал ҝөрүнтүдә нә ҝөрдү? (Фәслин әввәлиндәки шәклә бахын.) б) Һизгијал өз тәәссүратларыны неҹә ифадә етмишди?

³ Һизгијал 1:4, 5 ајәләрини охујун. Һизгијал «дөрд мәхлуга бәнзәр» варлыглары тәсвир едир. Онларда һәм мәләјә, һәм инсана, һәм дә һејвана хас ҹәһәтләр вар. Ҝөрүн Һизгијал өз тәәссүратыны неҹә дәгигликлә гәләмә алыр. О, мәхлуга бәнзәр нә исә ҝөрдүјүнү јазыр. «Һизгијал» китабынын 1-ҹи фәслиндә јазылмыш ҝөрүнтүнү башдан-ахыра кими охујанда тез-тез «бәнзәјән», «санки», «елә бил» кими сөзләрә раст ҝәлинир (Һизг. 1:13, 24, 26). Һизгијал баша дүшүрдү ки, ҝөрдүкләри сәмави аләмдә мөвҹуд олан ҝөзәҝөрүнмәз ҝерчәкликләрин әсли јох, бәнзәри, јахуд сурәтидир.

4. а) Ҝөрдүјү ҝөрүнтү Һизгијала неҹә тәсир етмишди? б) Һизгијал кәррублар барәдә нә билирди?

⁴ Јәгин ҝөрүнтүдә ҝөрдүјү мәнзәрә, ешитдији сәсләр Һизгијалы һејрәтә салмышды. Дөрд мәхлугун ҝөрүнүшү «јанар көз» кими иди. Онлар елә сүрәтлә һәрәкәт едирдиләр ки, санки, шимшәк чахырды. Ганадларынын сәси елә бил ҝур-ҝур ахан суларын ҝурултусу иди. «Онлар тәрпәнәндә чыхан сәс бөјүк бир гошунун сәсинә охшајырды» (Һизг. 1:13, 14, 24—28; «Дөрд сималы мәхлуглар» адлы чәрчивәјә бахын). Сонралар алдығы ҝөрүнтүнү тәсвир едәркән Һизгијал бу дөрд мәхлугун кәррублар, јәни гүдрәтли мәләкләр олдуғуну демишди (Һизг. 10:2). Каһин аиләсиндә бөјүјән Һизгијал, шүбһәсиз, кәррубларын Аллаһын дәрҝаһында дурдуғундан, Она хидмәт етдијиндән хәбәрдар иди (1 Салн. 28:18; Зәб. 18:10).

5. а) Кәррублар вә онларын дөрд үзү Јеһованын гүдрәтинин вә ҹалалынын әнҝинлијини неҹә әкс етдирир? б) Ҝөрүнтүнүн бу һиссәси нәјә ҝөрә бизә Аллаһын адынын мәнасыны хатырладыр? (Һашијәјә бахын.)

⁵ Һизгијал 1:6, 10 ајәләрини охујун. Һизгијал һәмчинин гејд едир ки, һәр кәррубун дөрд үзү вар иди — инсан үзү, шир үзү, буға үзү, гартал үзү. Бу сималар, јәгин ки, Һизгијалын тәхәјјүлүндә дәрин из бурахмыш, она Јеһованын гүдрәт вә еһтишамынын әнҝинлијинин интәһасыз олдуғуну ашыламышды. Буну нәјә әсасән дејирик? Мараглыдыр ки, үзләрин һәр бири әзәмәт, ҝүҹ, гүдрәт рәмзи олан варлыгларын үзү иди. Шир әзәмәтли вәһши һејвандыр, буға ҝүҹлү ев һејваныдыр, гартал гүдрәтли гушдур, инсан исә јер үзүндәки хилгәтин әшрәфидир, Јеһованын јер үзүндә хәлг етдији бүтүн варлыгларын һөкмдарыдыр (Зәб. 8:4—6). Лакин бу ҝөрүнтүдә Һизгијал ҝөрүр ки, хилгәтин дөрд гүдрәтли тәмсилчиси, јәни һәр кәррубун дөрд симасы илә тәсвир олунан дөрд варлыг Јеһованын тахтындан ашағыда дајаныб. Бу ону ҝөстәрир ки, бүтүн хилгәтин Али Һөкмдары олан Јеһова Өз нијјәтини һәјата кечирмәк үчүн јаратдыгларыны истифадә етмәјә гадирдир *. Мәзмурчу демишкән, доғрудан да, Јеһованын «әзәмәти јердән дә, ҝөјдән дә јүксәкдир» (Зәб. 148:13).

6. Кәррубларын дөрд үзүнүн рәмзи мәна дашыдығыны Һизгијал неҹә баша дүшә биләрди?

⁶ Јәгин үстүндән бир гәдәр кечәндән сонра, Һизгијал ҝөрдүјү ҝөрүнтү барәдә дүшүнәндә хатырламышды ки, ондан әввәл  јашамыш мөмин инсанлар да һејванлардан бәнзәтмә кими истифадә етмишди. Мәсәлән, һәзрәти Јагуб оғлу Јәһуданы ширә, Бинјамини исә ҹанавара бәнзәтмишди (Јар. 49:9, 27). Чүнки онлар вә ҝәләҹәк нәсилләри ширә вә ҹанавара хас сәҹијјәви хүсусијјәтләри өзләриндә әкс етдирәҹәкдиләр. Јәгин Һизгијал Төвратдан охудуғу бу ҹүр нүмунәләр әсасында белә бир нәтиҹәјә ҝәлмишди ки, кәррубларын үзләри дә һансыса әсас кејфијјәтләрин рәмзидир. Бәс, ҝөрәсән, һансы кејфијјәтләрин?

7, 8. Кәррубларын дөрд үзү, адәтән, һансы кејфијјәтләрлә әлагәләндирилир?

⁷ Ҝәлин ҝөрәк Һизгијалдан әввәл јашамыш пејғәмбәрләр шири, буғаны вә гарталы һансы кејфијјәтләрлә әлагәләндирмишдиләр. Мүгәддәс Китабдакы бу ифадәләрә диггәт јетирин: «шир үрәкли ҹәсурлар» (2 Ишм. 17:10; Мәс. 28:1), «гартал... јүксәкләрә учур,.. ҝөзләри узаглары ҝөрүр» (Әјј. 39:27, 29), «өкүзүн [јахуд буғанын] ҝүҹү илә мәһсул бол олар» (Мәс. 14:4). Бу кими ајәләрә әсасән, нәшрләримиздә дә гејд олундуғу кими, шир үзү әдаләтдән доған ҹәсарәтин, гартал үзү узагҝөрәнлијин вә һикмәтин, буға үзү јенилмәз ҝүҹүн рәмзидир.

⁸ Бәс инсан үзү? О, нәјин рәмзидир? (Һизг. 10:14). Бу, елә бир кејфијјәтдир ки, һансыса бир һејван јох, јалныз вә јалныз Аллаһын бәнзәриндә јарадылмыш инсан онун рәмзи ола биләр (Јар. 1:27). Јер үзүндә јалныз инсана хас олан бу кејфијјәт Аллаһын нөвбәти әмрләриндә вурғуланыр: «Аллаһын Јеһованы бүтүн гәлбинлә, бүтүн варлығынла, вар ҝүҹүнлә севмәлисән», «башгасыны өзүнүзү севдијиниз кими севин» (Ган. 6:5; Лав. 19:18). Биз бу әмрләрә итаәт едиб тәмәннасыз мәһәббәт ҝөстәрәндә Јеһованын мәһәббәтини әкс етдиририк. Һәвари Јәһјанын јаздығы кими, «биз севирик, чүнки әввәлҹә Аллаһ бизи севди» (1 Јәһ. 4:8, 19). Беләликлә, инсан үзү мәһәббәтин рәмзидир.

9. Кәррубларын сималарынын тәмсил етдији кејфијјәтләр кимләрә мәхсусдур?

⁹ Бәс бу кејфијјәтләр кимә мәхсусдур? Бу сималар кәррубларда олдуғу үчүн бу кејфијјәтләр дә кәррубларын тәмсил етдији варлыглара, Јеһованын садиг мәләкләрдән ибарәт сәмави аиләсинин һәр бир үзвүнә аиддир (Вәһј 5:11). Бундан башга кәррубларын һәјат мәнбәји Јеһова олдуғу үчүн О, бу кејфијјәтләрин дә мәнбәјидир (Зәб. 36:9). Демәли, кәррубларын үзләри Јеһованын Өзүнә хас олан кејфијјәтләри әкс етдирир (Әјј. 37:23; Зәб. 99:4; Мәс. 2:6; Мик. 7:18). Бәс Јеһованын бу кејфијјәтләри өзүнү нәдә бүрузә верир?

10, 11. Јеһованын дөрд мүһүм кејфијјәти сајәсиндә һансы немәтләри алырыг?

¹⁰ Әдаләт. Јеһова әдаләти севән Аллаһ олдуғу үчүн тәрәфкешлик етмир (Зәб. 37:28; Ган. 10:17). Бунун сајәсиндә, ҹәмијјәтдәки мөвгејиндән, бөјүдүјү мүһитдән асылы олмајараг, һәр бир инсан үчүн Аллаһын хидмәтчиси олмаг, бу шәрәфли  мөвгеји горумаг вә әбәди немәтләри мирас алмаг фүрсәти вар. Һикмәт. «Үрәјиндә һикмәт» олан Јеһова Аллаһ бизә һәр сәһифәсиндә бир һикмәт хәзинәси јатан китаб бәхш едиб (Әјј. 9:4; Мәс. 2:7). Мүгәддәс Китабдакы мүдрик мәсләһәтләр бизә ҝүндәлик һәјатын чәтинликләрини ашмаға, һәјатымызы мәналы јашамаға көмәк едир. Ҝүҹ. «Бөјүк гүдрәт саһиби» олан Јеһова мүгәддәс руһу илә бизә «инсан ҝүҹүндән үстүн олан» ҝүҹ верир. Бу ҝүҹ бизә ән шиддәтли вә әзаблы сынаглар гаршысында белә, дуруш ҝәтирмәјә көмәк едир (Наһ. 1:3; 2 Кор. 4:7; Зәб. 46:1).

¹¹ Мәһәббәт. Јеһова «мәһәббәти бол» олан Аллаһдыр. О, һеч вахт садиг бәндәләрини атмыр (Зәб. 103:8; 2 Ишм. 22:26). Буна ҝөрә дә әҝәр хәстәлик, гоҹалыг уҹбатындан Јеһоваја әввәлки гәдәр хидмәт едә билмәдијимиз үчүн кәдәрләнириксә, ҝәлин јаддан чыхармајаг ки, Јеһова әввәлләр Онун јолунда мәһәббәтлә ҝөрдүјүмүз ишләри унутмур. Буну дүшүнмәк бизә тәсәлли верәҹәк (Ибр. 6:10). Ҝөрдүјүмүз кими, Јеһованын әдаләти, һикмәти, ҝүҹ вә мәһәббәти бизә нә гәдәр бөјүк хошбәхтлик бәхш едир. Амма бу хошбәхтлик һәмин дөрд кејфијјәтин сајәсиндә ҝәләҹәкдә дујаҹағымыз хошбәхтлијин бир шөләсидир.

12. Јеһованын кејфијјәтләрини дәрк етмәк мәсәләсиндә нәји јадда сахламалыјыг?

¹² Амма биз бир шеји јадда сахламалыјыг ки, биз инсанлар Јеһованын кејфијјәтләрини јалныз зәррә гәдәр дәрк едә биләрик (Әјј. 26:14). «Гүдрәт Саһиби дәркедилмәздир», чүнки «бөјүклүјү ағласығмаздыр» (Әјј. 37:23; Зәб. 145:3). Биз баша дүшүрүк ки, Јеһованын кејфијјәтләрини сајыб-гуртармаг мүмкүн дејил, јахуд онлар арасында сәрһәд чәкмәк дүзҝүн дејил. (Ромалылара 11:33, 34 ајәләрини охујун.) Әслиндә, Һизгијалын алдығы ҝөрүнтү ајдын ҝөстәрир ки, Аллаһын кејфијјәтләринин сајы-һесабы јохдур вә онлар һеч бир чәрчивәјә сығмырлар (Зәб. 139:17, 18). Бәс ҝөрүнтүнүн һансы мәгамлары бу ваҹиб фикри вурғулајыр?

13, 14. Кәррубларын дөрд үзү нәји тәмсил едир вә нәјин әсасында белә нәтиҹәјә ҝәлирик?

¹³ Һизгијалын ҝөрүнтүдә ҝөрдүјү кәррубларын һәр биринин бир јох, дөрд үзү вар иди. Бу нәјә ишарәдир? Јадыныздадырса, Мүгәддәс Китабда чох вахт дөрд рәгәми тамлығы, бүтөвлүјү билдирир (Әшј. 11:12; Мәт. 24:31; Вәһј 7:1). Мараглыдыр ки, Һизгијал бу ҝөрүнтүнү тәсвир едәндә дөрд рәгәмини дүз он дәфә ишләдиб (Һизг. 1:5—18). Бундан һансы нәтиҹәјә ҝәлирик? Дөрд кәрруб бүтүн садиг руһани варлыглары тәмсил етдији кими, кәррубларын дөрд үзү дә бир јердә ҝөтүрдүкдә Јеһованын саһиб олдуғу бүтүн кејфијјәтләри еһтива едир *.

¹⁴ Кәррубларын дөрд үзүнүн, садәҹә дөрд кејфијјәти дејил, башга кејфијјәтләри дә өзүндә ҹәмләшдирдијини баша дүшмәк  үчүн ҝәлин ҝөрүнтүдәки дөрд чархы бир дә нәзәрдән кечирәк. Һәр чарх өз-өзлүјүндә мөһтәшәмдир. Лакин дөрдүнү бирликдә ҝөтүрәндә онлара артыг ајры-ајры мөһтәшәм һиссәләр кими бахмырыг, онлар арабаны сахлајан тәмәлдир. Буна бәнзәр тәрздә, дөрд үзү дә бирликдә ҝөтүрәндә онлар артыг дөрд ајры хүсусијјәти тәмсил етмир, онлар Јеһованын һејрәтамиз хисләтинин тәмәлини тәшкил едир.

15. Һизгијал илк ҝөрүнтүдән һансы руһландырыҹы һәгигәти өјрәнди?

¹⁵ Бу илк ҝөрүнтүдә Һизгијал Јеһованын онунла мүнасибәти барәдә мүһүм вә руһландырыҹы һәгигәти өјрәнир. Һәмин һәгигәт пејғәмбәрин јаздығы китабын ҝириш сөзләриндә өз әксини тапыр. Һизгијал кәлданиләрин өлкәсиндә олдуғуну дејәндән сонра башына ҝәләнләри тәсвир едәрәк јазмышды: «Орада Јеһованын руһу үзәримә енди» (Һизг. 1:3). Диггәт јетирин ки, Һизгијал ҝөрүнтүнү Јерусәлимдә јох, орада, јәни Бабилдә алмышды *. Јахшы, бәс бу, Һизгијал үчүн нә демәк иди? О, Јерусәлимдән, мәбәддән ајры дүшмүш заваллы бир әсир олса да, Јеһовадан, пак ибадәтдән ајры дүшмәмишди. Јеһованын Һизгијала Бабилдә  ҝөрүнмәси ону ҝөстәрирди ки, Аллаһа пак шәкилдә ибадәт етмәк инсанын олдуғу мәкандан, мөвгејиндән асылы дејил. Әксинә, һәлледиҹи амил Һизгијалын үрәјинин вәзијјәти вә Јеһоваја ибадәт етмәк арзусу иди.

16. а) Һизгијала назил олан ҝөрүнтү бизи нәјә әмин едир? б) Сизи Јеһоваја бүтүн гәлбинизлә хидмәт етмәјә нә тәшвиг едир?

¹⁶ Һизгијала әјан олан бу һәгигәт бу ҝүн бизим үчүн дә чох бөјүк тәсәллидир. Бу, бизи әмин едир ки, әҝәр Јеһоваја сидги-үрәкдән хидмәт едириксә, һарада јашамағымыздан, нә дәрәҹәдә сыхынты чәкмәјимиздән вә һансы шәраитдә олмағымыздан асылы олмајараг, Јеһова һәмишә бизимләдир (Зәб. 25:14; Һәв. 17:27). Јеһова һәр бир хидмәтчисини ҝүҹлү мәһәббәтлә севир, онлардан әлини үзмәјә тәләсмир (Чых. 34:6). Буна ҝөрә дә һеч вахт елә ола билмәз ки, биз Јеһованын мәһәббәтиндән кәнарда галаг (Зәб. 100:5; Ром. 8:35—39). Јеһованын мүгәддәслијини вә бөјүк гүдрәтини әјан едән бу мөһтәшәм ҝөрүнтү бизә бир һәгигәти дә ашылајыр: ибадәтимизин мүтләг үнваны олмаға јалныз Јеһова лајигдир (Вәһј 4:9—11). Јеһоваја шүкүрләр олсун ки, бу ҹүр ҝөрүнтүләр васитәсилә бизә Өзү вә кејфијјәтләри һаггында ваҹиб һәгигәтләри баша дүшмәјә көмәк едир! Јеһованын ҝөзәл кејфијјәтләрини дәрк етдикҹә Она даһа да јахынлашырыг, үрәјимиздә Она һәмд етмәк, бүтүн гәлбимизлә, вар ҝүҹүмүзлә хидмәт етмәк арзусу алышыб-јаныр (Лука 10:27).

17. Нөвбәти фәсилдә һансы суаллара ҹаваб верилир?

¹⁷ Тәәссүфләр олсун ки, Һизгијалын дөврүндә пак ибадәт ләкәләнмишди. Буна нә сәбәб олмушду? Јеһованын бу вәзијјәтә мүнасибәти неҹә иди? Гәдимдә баш верән о һадисәләр бу ҝүн бизим үчүн һансы мәнаны кәсб едир? Бу суаллара нөвбәти фәсилдә ҹаваб верилир.